Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 22, 28 September 1933 — He Moolelo no Aukelenuiaiku [ARTICLE]

He Moolelo no Aukelenuiaiku

la laua e hakaka ana, olelo aku la o Kauilanuimakaehaikalani, penei: "Ka poe ma4ce iki, v He poe ai oukbu®na ka ilo, He poe iwi kuakea, Na ko'u mau liiakua oukou i hoola, He poē oukou a moe ana ilalo o ke kai Ua popo na maka." Ma keia mau'olelo a ua keiki la, ua huhu loa na makua. Nolaila, hehu mai Ta na makua i ka hoi i Kuaiheiani ko lakou aina, a ike ko lakou kaikaina ?.in? ka wahine e hoi ana, kaohi mai la laua e noho aole e hoi } ajta, he mea ole ia i ko lakou manao. A makaukau lakou e hoi, hoi mai la lakou a ka moana, loohia lakou i ka poino ame ka make, nolaila, ua pale hou lakou ilalo o ka moana a make iho la. Maanei pau loa ke kamailio 'ana 110 laKou, ua make aku la, a e kamailio ae kakou no na mea i koe, m Namakaokahai ame Aukelenuiaiku. A h uli'u ko laua noho ana, he kane a hc wahine, a mahope o keia noho oluolu ana, nonoi aku la o Aukele-

uuiaiku I kana wahine jia Namakaokahai "E. kuu wahine, ūa nui na !a i hala ia kaua o ka noho pu-ana, a iia kokoke e make ma keia aina malihini; nolaila, ke nono» aku nei au ia oe, e ae mai oe ia'u e holo au e ike i na makua o kaua." MOKUNA XVI Ka Holo Ana o AukelenuiaiVu i Kuaihelani Mahope o ko Nama|caokahai ae aua iu Aukelenuiaiku e holo i Kuaihe?lani. hele aku la o Aukelenuiau'u e hai aku i na kalkoeke ī kona hele, oia o 7x&nemoe, Kaneapua, Leapua, Katiaumana. I aku o Aukelenuiaiku i na kaikoeke; "E hele ana au i aina o Kuaihelani e ike ai i na makua o kakou." A na kaikoeke, ae mai la; a o Kanemoe, o ka mua loa, oia kai olelo mai e holo pu me Aukelenuiaiku, I fCuaihelan!i. E pono nse e olelo Ikakou no Kanemoe mamua, i ole oukou e haohao e ka e heluhelu ana» Ua oīelo ia maloko o keia moolelo, ua hana u Kanemoe ma konu mualea. He mea makau loa ia Namakaokahai leo e kona mau kaikunane, a no kā makau o Kanemoe ia Namakaokahai, iiolaila, noonoo iho la ia penei, e hiki ia ia ke hana i kona uhane i kino okoa, i pani nona e noho ai mahope i ka wa e hea mai ai o Namakaoj«ahai. Nolaila, ua hana ia.ko Kanemoe uhane maanei I kiiao maoli, nolaila, e hoolohe kakou i ka mooleio. Unuhi ae la o Kanemoe i kona uhane,JT> iho Ia me he kino kanaka ala, Kahea aka la o Kanem:>£ like ma ka Namakaokahai kahea ana penei: "Kanei,, e, Kaneapua, Leapua, Kahaumana. ,, 0 like mai Ia lakou <. i;au loa, ona kliio maoli ekolu, o ke kino uhane hookahi, ua like no.na leo o lakou aole nae i ikaika loa, nolaila, noho hou laua wamuli o ka Kanemoe olelo, e olelo ana, "a ikaika ka leo 0 ka uhane, alaila, holo kaua Kauihelani." A pau keia inau metji ia laua, holo aku Ia laua a noho 1 Kuaihelani. Elua po f eliji& ao, hiki laua i Kuaihelani. Ma ko hiki ana i Kuaihelani, nana aku la laua, aohe ku mai o na ha!e, aohe kaiiaka maalo mai, aohe mea kani, aohe maikai o ka aina, he nahelehele wale no. A ike laua i ke kanaka ole, iho aku la laua i lalo i ka lua o ka moo e noho ana, oia o Kamooinimea, kela kupunawahine o Aukelenuiaiku, a kakou i olelo mua ai ma ka hoomaka ana o keia moolelo. „ A hiki laua i ka Jua, kahea iho la o "Ē kamooinanea eK' Aole he leo i olelo mai, nolaila, manao laua ua make. O ke kumu nae o keia lohe ole o Kamopinanea, ua hookui ke koa o ka honua me ke koa o kona iae, noiaiia, lohe ole i ka leo kahea o ka moopuna o Aiukelenuiaiku. Ia wa itu ae, la o Aukelfnuiaiku a hehi iho la me kona ikaika loa i luna o ke koa e pili ana i ka honua a me ka iae o kona kupunawahine, a haihai īho la, a waiho wale ke kino o ke kupunawahine o Kamooinanea. A 'ike ia o Kamooinanea, ua hele a wiwi, aohe kina, kahea'iho la o e!" "O", ae la o Kamooinanea, "O". Nana ae la ia, o kana moopuna o Aukelenuiaiku, a?oha ae la ia: "E walina oe." Olelo ae ke kupunawahinL: "Heaha ka huakai i hiki mai ai?" j : "l hoi mai e ike ia oukou." Ninau hou aku o Aukelenuiaiku: "Auhea o Iku ma?" I mai o Kamooinanea: "Aia i Kauai kahi i noho ai. O ke kumu o ka hele, o k;a naauauwa ia oukou i na keiki, no ka pau 3oa i ka hele. I !ka hiki ana aky nei o ko makuakane o īku, i Kauai, kaua iho la'laua me ko Kauai alii, me Kukoae, a lanakila o Iku, noho iho la ia he 'lii no Kauai. A mahope o keia noho ana, ua kaua hou laua no ko kaikuahine, i ka wahine maikai, a ua pio ko makuakane o Iku ia Makukoae." Oia ka pau ana o keiji moolelo. ~