Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 28, 9 November 1933 — HE MOOLELO OIA POKOLE NO CHUNG LEE AME KONA MAU MAKUA [ARTICLE]

HE MOOLELO OIA POKOLE NO CHUNG LEE AME KONA MAU MAKUA

He wahi keiki nona ka inoa o Chung Lee, ke noho ana ma kekahi kulanakauhale nui o Kina. Ua makapo kona makuakane a ua ma'i hoi kona makuahine.. a he Uihune haalele loa maoli lakou a lawa ole ka meaai ia Chung Lee i na la apau o kona ola ana me kona rr.au makua.

E kopekope mau ana ka Chung Lee mau laau al laiki ialalo o kana pola laiki mahope o ka pau ana o na wahi hiia laiki iaia i ka ai, ame kona ike iho no ua pau ka laiki a koe wahi pala ole iho, aka no ka lawa ole o kana meaai, kopekope wale iho la no, e he' uuku loa no nae, loaa hou ae ona wahi hua laiki mailalo ae o kana pola.

Me ka nui no o ka pololi ; oiai no nae ua kamau wahi laiki lho la no, he he uuku loa no nae, me ke anu pu, hele akii la oia i kana hana o ka lā.

Hele oia me ka hoopapa ana ia ha'i o ke alanui ololi, me ka. hoohana ana he laau i hiki ai iaia ke hele pololei ma ke alanui, no ka mea ua ano hapopo ka ike a kona mau maka. Ku oia a hoomaha i kela ame keia mau minuke, no ka mea he ma'i oia me ka pololi pu no hoi. Mawaho o ke kulanakauhale ma ka puu oia e hana ai e hoomaha, hana a hoomaha a hana hou no ahiki i kona ohi ana he pu-a wahie nui o na laalaau. Alaila hikii oia i kana pu-a wahie a paa a hoomaka e hele i ka makeke e hoao ajr e hoolilo i kana pu-a wahie. """ - V ' laia e hoea ai e ka makeke, noho oia ilalo me kana pu-a wa-' hie ma kona aoao ahikl i ke kuaiia ana mai e kekahi kanaka. Alaila hele oia e kuai i wahi laiki'me na wahi keneka i loaa mai la o ka wahie na kona makuahinn aia'i ame kona makuakane makapo, ame kona opu pu poioli pu no hoi. I kekahi la, oiai ka poe maJama. nm'l o ka haukapila Ilunā o ka puu ma ko lakou .\1 vhele no ka naiepule, halawai uiai iakou me Churig Lee me ka paila waliie kaumaha 'ma kc>na leua

He helehelena ma'i loa māoll kona ke naiiaia aku e htM ole ai lala ke hele, a kxi oia ? hoo-|| maiia, a ku piiiepine oia e hoomaiia i kela anie keia mau mi-| nuke. Ku iho la ka poe malarha nia'i e kamailio pu me la, Olelo mai ia iakou iaia e hele ana lakou i ka lialepuk e āi I ka poe mal i hele nial ilaila 1 ria| ia apau. ; Oielo aku la lakou ia Chung Lee, ina oia e hele i ka halepule e haawi no iakou i&ia l kekahi iaau aine ke iūMki i mea e ioaii, ai iaia kekalii meaa' AoU* oia| i hele i keia ia. Malia paha ua makau oia. Hoi oia i ka hale i| ka w a L Hlo ai kana pu-a wahie, a hai aku la i kana makualiine lj : I

fci olelo a ka pofi malama ma*t. TKekahi la ae, halawai hou no oia me ka poe malama ma'i, a koi hou no "kela poe iala e hele i ka halepule. Ua nul loa kona pololi me ka mai, a lvle okoa ola 1 *ka Alaila helē hoti no ola a hele hou aku no. I kela ame kela manawa ana e hele al 1 ka halepule, e haawila mal ana ka laau laia ame ka meaai pu, a pau loa kona makau 1 ka hele i ka halepule. Aole no hoi ona makau i ke kauka misibnali, he mea aōle he Pake, aka he wahine Amelika. I leekahl la, olelo mai la ka poe malama ma'l ia Chung Lee, ua hiki l ke kāuka Amellka ke hoola i kona maka hapopo ina oia e hele i ka haukapila e noho ; jai m kel«thi manawa. 1 Kahala ka maka e Ke kauka Amelīka a hlklwawe 1 > t ke kokoke ana 'e ola ka maka pilikia. 1 Hauoli loi' iho la o Chung Lee. Moe oia iluna o ka pela maemae e hoolohe at i ke kanl o ka, pahu himeni. Aole ona pololi aole no ihoi he maluhiluhi, aole no hoi ihe anu. aka he haunli wale no. Aole maopopo iki iaia no keaha la e hanaia mai nel kela ma.u mea apau maluna ona. !■' "Nawai e uku ana i kuu laiki?" wahi ana i ninau akū ai. "Ua uku mua ia ia," wahi a ka poe mala--1 ma ma'i Pake i olelo aku ai iaia, |a o ka pila no ka laau, ua pau mua no ia i ka ukula." Alaila, haiia aku la iaia ka mea e pili ana i na kamalii Amelika i malama a i hoiliili a haawi i na <Jala no ke kōkua ana i ke kauka Amelika misionali 1 mea e kokua ai i kekahi poe keiki ma'i. "No keaha ko lakou mea e haawi aL?" wahl aC" g Lee i nlnau mai ai, a hai «.;u la ka poe malama ma'l iaia. i "Hauoli maoli au," wahi ana i olelo aku ai. Ua ola oia i keia wa, :a ua» ola pu no hoi me kona maIkuahlne ma'i mamua. Olel* ka ! poe apau e akoakoa mal ana: "O 'keia keikikane ikaika a piha hauoli a minoaka mau, o ia ke keiki helehelena kaumaha mau ame |ka makapo." Olelo lakou, "Aole ! ana dala. aka aole i kipaku ke kauk.a iala. Na na kelki o kahl ! e loa i haawi ke dala." o"na kamalii Amelika na lakou i haawi ke dala o lakou pu no kekahi i hauoli, no ka mea ua hiki ia la~ kou ke haawi i mau makana la lesu ma ke kokua ana ia Chung Lee ame ka poe 'iehulehu e ae.