Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 29, 16 November 1933 — UA KAUPAONAIA O HAWAII O KEIA WA MA KA MEA KAUPAONA A UA IKEIA KONA MAMA ANA [ARTICLE]

UA KAUPAONAIA O HAWAII O KEIA WA MA KA MEA KAUPAONA A UA IKEIA KONA MAMA ANA

I Jca wa o ke atipuni Moi, aolo'i ikoia ke kulana o ia aujuni c*Iiku mai atfa me ke ]*ulanft o ko aupuni Teritorē i keia mau la a. kakou e nee nei. Pela mai no hoi i ka wa niai o ke aupuni Piki (P. G. ), mahope mai o ka hooka>4*.;liia ana o ke aupuni Moi. a pela mai no hol I ke au o ke aupuni Repupalfka o Haw; 4 ii, I na wa ō kela mau aup-ni, aole i hooleia ka hoaieia 0 ke dal« i ke aupuni e ka poe mea dala: aka i keia 'marawa mai hoi, ka wa J keha ae ai ka poe ho au naauāo h holomua, ua ku mal 1« na hanako oloko nei o ka aina a olelo mai, aole e hiki la lakou ke h<»ai<- hou mai i kekahi dala i ke Teritore, aia wale ijo a hooholoia kekahi mau kanawai auhau hou e hiki ai ke loaa na dala mahuahua e law?t pono ai ke dala «•» hfki ai ke hooneeia ke aupuni a e ukuia aku ai na da!a a ka poe mea dala a o na hanako hoi kekahi iwaena o ia poe. Mai ka hoekumuia ana no hoi o ke Teritore ahiki mai la i kfia makahiki, skahi no a hoole m hanako 1 ka hoaie mai i ke dala i ke Teritore. Aole pela rnai kiiiohi mai, aka ua kokua mau mai no na hanako i ke Teritorīe i ke dala i na wa apau o lakou i uiia aku ai no ko lakou hāawi m&i f*na "kokua daj» ana. Aole e hiiki ke huhuia a i ole ke ahewaia na han.a'ko no, ko lakou hoole i ka hoaie n.?l i ke dala I ke Teritofe, no k& mea, aole no na lakoū ka hapanui īoa o na dala iloko o ia mau hanako, aka na ka poe i hoahu aku i na dafa malalla- a o ko īakou hoole ana mai, he makaalaia 0 lakou i ka pono o ka poe na lakou na dala e waiho ana iloko o keia niau hanako. He lula maamau no i ka pge mea dala apau ka; -r.}.u&iv i t>oho o ka, lakoujJala. a o ko lakoii hod3ie- ) r }" ;<■ y f . hodlfau ,wafe i Jakpu hiau'dai& e hele wale, inao a maanei, he hdj;ēna k.e loaa ma? ana, a o la 1 iho la ka ria hanako i hana mai af i ke aupuni. He oiaio, he.mau dala mahuahua no e waiho mai nei ilo.ko o na hanako, maf ke aupuni Teritore aku, o ia hoi na4ala ukuhoomau o na limah&na o ke Teritore, aka aole no Mfc na ke aupuni ponoi ia mau dala, aka na ka poe i hana a 4t hana nei me ke Teritorc, i hoahu mamuli o ke kanawai.ukuhoomau. o ia hoi, ke kauoha nei ke kanawai ukuhoomau j ka poe hana apau o ke Teritore e uku i kela ame keia mahina i kekahī pakeneka o ko lakou ukuhana no keia waihona a.pe.la hoi ke aupuni e hoahu ai i huina like nō ka loaa mai o ka. ukupanee i hiki ai ke loaa na dala ukupanee lawa pono no ka hoomau ana aku i ka uku ana 1 na ukuhoomau o ka poe e pau ana mai na hana mai i kupono no ka loaa aku o na ukuhoomau elike me ka manao o ke kanawai ukuhoomau. HE HOIKE KEĪA E HOOMAKAUUI KA PONO Mamuli o keia mea, I.ookahi wale no hana ponr a ke aupuni e hana ai, o ia ka hoomakaulii ma na ane apau, elike no me ka hoao o na makaainana e hoomakaulii i poiio ai keia noho ana, pela no' e pono ai ke aupuni e hoomakaulii i pono ai.kona nee arla He oiaio, ina e nele ke aUpuni 1 ke dala e lawa ai ka hoonee ana i kana mau hana., ua hiki no ke kauia rfa auhau kiekie ae, aka ua oi loa aku ke koikoi o na auhau ; a na makaainana e uku nei mamua o ka waiwaiio e loaa' nei ia lakou mai ke a.upuni jnai, a ua oi loa aku no hoi na auhau e ukuia n<di keia mau makahiki mamua o ka mea hiki ia lakou ke auamo me ke kunukunu ole. KŌI I AUPUNI KOMISINA Mamuli q keia koikoi lpa o nā auhau a na makaainana e auhauia. nei, ua ulu ae ke kaniuhu iloko o lakou a ua hoalaia ae he ahahui o ka poe uku auhau a koi e hoololiia ke kulana aiīpuni o kakou, a o ka n;anao nui nō o keia hoololi o ke aupuni e koiia nei e keia poe, o ia no ka laweia aku o na kulana āupuni o kakou e ku nei i keia wa a haawiia mai e ke aupuni makua i aupuni komieina. Aole no hoi e hiki ke aku keia poe e koi rei e hoololia ke kulana o ko kakou aupiini, no ka mer <j ko lakou kuleaha no ia, a ua nianao no lakou ua loaa ia lakou ke kuihu j? koi ai e kailiia aku ka hooponopono aupuni o keia wa, a e Haawiia mai i hooponopono aupuni.komiaina. AOLE MAKEMAKE I AUPUNI KOMISINA 'Aole he makemake o kela wahaolelo e hiki mai ka manawa e kaft ai kakou malalo o ka hooponopono aupuni komiaina, no ka mea, he me4 ia e pau ai ka puka ana o ka leo o ka lehulehu, m& ke koho haloka, a hoi ka hooponopono aupuni ana o Hawaii holookoa malalo o na kanaka kakaikahi e kohoia inai j w. i mau na lakou e hooponopono i ka hoonee āiia o.ko kakou aupuni. O ka pau no ia o ke aupuni Teritore a pau pu me na aupuni kalana o kakou a hoi iho na makaainana a noho maiiē, me ka loaa ole ia lakou o kekahi leo e pili ana i ka hooponoponoia ana o ko kakou 'aupuni. Aka ina aolle e akaheleii ana ka hooponoponoia ana i

l(t \o 'kakou aupuni ma.ka me-a p!li f knna'mau Tiool!In, |li€ kanalua ole ko'u e hiki mai ana ka wa e ko ar ke koi 1 a keia poe, ke hoomain.» lakou i ke k'oi ana. no ka mea, e hiki mai ana i ke aupuni makua ke. ike i ka pololei o ke koi a poe, a o ko ka ahaolelo makua ae mai no ia i ka iakou nei koi, Nolaila o ka hana pono wale no a 'na aununi o kakon e hara al a pela pu "hol me ka ahao!e!n e noho nei i keia wa a pela'no hoi me na ahaolelo e noho mai ana ma keia hope aku.'o ia ka poke ana i na hoolilo o ko kaKOU mau aupuni a hookelp aku fa nfan aupuni ma ke ano hoomakaulii. He oiaio ua kaupaonaia lio kakou aufpuni a ua ikeia kona man?a ana, a he pono ia kakou_ apau loa e hana i na hana e koikoi hou ai keia mau aupuni o kakou, i ole ai e kailiia »ku lakou mai a kakou a'ku a paneeia mai he aupuni a kakou i makemake ole ai. Na kakou no e hana a ! loaa N mai keia kulana aupuni komisina, a nā kakou no e hnna a kau o)eia mai maluna o kakou ka hooponopolno aupuni komisina.