Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 29, 16 November 1933 — HOULUULU ANA [ARTICLE]

HOULUULU ANA

O ka ho'pena o ka noii akahf?!e ana o ke kulana o ka poe lilikmi ma Okalahoma Hikina e ka poe no lakou na inoa malalo iho, ua ikoia— No ka mea o ka Ahaolelo Makua, ma ke kanawai o Mei 27, 1998, ua lawe aku mai ke Keena Kuloko aku i ka apan maluna 0 ria hooponopono waiwai apau iloko 0 Okalahoma Hikina a hoili aku ia 1 na aha kalana kuloko, na waiwai 0 na 'Lahui IHkin? Naauao E!:ma, a ua ®kea a hilahila ole ia ma ke ano akamai a hooponoj)ono ole ia, O na hooikaika ana apau a ke Keena Kuloko e 1 ahai na Aha Hookolokolo Kalana i na lula hoohana 1 e loaa ai kapalekana o na Ilikini ua pahu'a wale no. O na lula i hoolahaia e ka Aha Kiekie o ka aina i ka 19i4, aole i emo ua hoonawaliwaliia ia, a hoopau loa ia i lulai 10, 1923, e ka Aha Kiekie o Okalahoma, a waiho iho la i kela ame keia.kalana ka mea mana. Iloko o na kalana lehulehu aia na Ilikini iloko 0 na lima 0 na puulu e owili pu ana i na lunakanawai kalana, na kahu, na loio, na banako 5 ka poe kalepa—me ke koe ole 0 "ka poe kanu kupapau--ua manao waīē no lakou apau he mea e pomaikai ai na waiwai o na Ilikini. Ma ka nanaia ana 0 na hihia waiwai he 14,229 iloko 0 eono kalana jkahi i noho niii ai ka poe liikini, ke hoike nei, o ka awelike hoolilo no ka hooponopono ana i'ka' waiwai, 'aia ia ma kahi o Iwakalua pakeneka, a i kekahi mau ua hiki aku ia i ke kanahiku pakeneka. ! Aole he kaupalenaia 0 ka hoolilo no ka hooponopono ana' 1 ka waiwai o ke kanaka Ilikini iloko o Okalahoma: Aia ke kuleana 0 ke kaki i h'a ahahookolokolo kalana. No ia hana hookahi iloko 0 kekalii mau apana e aku o ka aina, aole ia e oi aku i ke $75. I ka hapanui o na hihia, aole e oi aku i ka iwakalua dala—o ia hoi ua emi iho malalo o elua pakeneka. Ua haawiia na uku aha, na uku 1010 ame na hoolilo nunui hewahewa no ka hooponopono ana i ka waiwai me na komisina e na Ahahookolokolo Kalana i na kahu ame na loio alunū. % Ma na hihia na i hana oleia ai na hana apuka hiki ke ike maoli ia āku a i ole na hana kolohe paha mawaena o kela mau lunakanawai amo na kahu, ua hoike mai na hopena i ka nana ole ia' maaoli o ka pono o na Ilikini a hoopomaikai nui loa hoi i ka poe i hoamanaia aku e hoopakele i na pono 0 na Ilikini. ' Ua hookuuia na keiki Ilikini e make no ka lawa ole o na meaai no ka mea aole he puuwai aloha iloko 0 ko lakou mau kahu maalea, ka poe iloko o ka poho o ko lakou mau lima na dala lawa kupono e malama ai i ka lakou mau poe e noho kahu ai. 0 na keikimahine IHkiri opio (he poe kamalii ma na kino ame ka noonoo) ua powaia ko lakou mau ki»o ame na waiwai mamuli 0 ko lakou lawe maluia ame ka hooinu naaupoia i ka waiona. 1 keia poe pakaha "o ka poe ola ame ka poe make" ua like wale no lakou apau. Hookahi manawa kali lakou ma ka moe 0 kekahi wahine e make ana, a i ka haalele ana mai no o ka hanu ola i kona kino hopuia aku la kona manamanalima nui a hodpaia i ka inika a hoopiliia aku la iluna 0 ke kalana a oleloia ua kakau oia i ka palapala hooilina, a waihoia ia palapala hooilina iloko 0 ka aha no ka hookoia mai. He wahine, mahope 0 ka make ftna no eha makahiki, hoala hou ia ma ke ano he kane a hiki ke kakauinoa i kekahi palapala hoolimalima- —i kakuinoaia e na hoike ame ka nokali 0 ka lehulehu. He hooikaika ka poe kanu kupapau e loaa i ke kanaka Ilikini e make ana he hoolewa helu ekahi, a kuai

, ~ kokav.c nij.. ke kumukuai o $2600 a of aku me kekahi hae nona kelkumukuai o }i oi ole aku ka walwailo mamua o ka $2t|>( e welo ai malima o ka he— ame kekahi mau mea ano ole e ae. 0 ka hari loa aole ia i maikai loa no ke kanaka Ilikini i kona wa E MAKE AI, ina he nui kona waiwai e waiho iho āi, i ka ha#a a keia poe aihue. Make a ola, e hiki ana ! kela poe alhue ke hao i kiī llikiiii. ' ■ . . j Uookahi wai u ku liko.i keia pot'; aole hc nana ina paha 'he kane a i ole he wahine paha; ka popo, ke keiki, | ke kanaka makua, ka elem&kule, ka luahine, ka 1010, ka' pupuie, ua like wale no īa īa lakou. He mau lua gula wale no lakou apau no keia poe. i Lehulehu o na ahaho<jkolokolo kalsna i noho manaia e ka hana polikika, a o na hana kahu no na waiwai| o ka poe lUkini,.he hana waiwai nui loa ia no ka e maheleheleia aku na waiwai iria iakou e hooponopono, he poe na lakou e hooikaika i puka na lunakanawai ma ke| koho haloka ana i kela ame keia elua makahiki_. | He kakiīa na waiwai o na i na kaki nui hewa a oi loa aka mamua oj ke kupono; hookahi loio, ma ke kauoha a ka aha, loaa Ula he $35,000 mai ka waiwai 0 kona haku, a aole oia i ku| iki imua o ka aha. Ma na hihia o na waiwai liilii, i na manawa lehulehu, 1 ka wa e oo ai na haku, iiii aie oia i koni kahu; ua pau kona waiwai i ka luia a mea i koe iho iaia. (Aole e pau)