Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 32, 7 December 1933 — Na Ilikini Ilihune Waiwai o Oklahoma [ARTICLE]

Na Ilikini Ilihune Waiwai o Oklahoma

He Moolelo o Ka Aihue Ame Ka Pak*ha; MaiKe Keena Mai o Ka Ahahui o Na Pono li'kini Gertrude Boanin, Charles H. Fabens, Ma'ttliew K. Siuflen

Q ka olelo e kamailio maluia ai oia keia: ua hiki ina An.ak;i riikini ke malania i ko lakou mau waiwai a aole 1 kemakuia e hana i mau kanawai e hoopakele ai ia lakyu ;;:uwaho mai, ua hiki ke ka mokuaina e hana una ia.i na mea e hoopakeleia ai kela poe a he pono e hoppauia ka nuho ana mai o, ke aupuni Fedela]a maluna 0 lak.u amo ko lakou mau wuiwai, no ka mea he koakea ' wale īio ia ina pono kuokoa oilikino ame ke kuleana o na makaainana o Okalahoma. A hoonui lakou i ke kamailio ana mawaena o ka ikh: īllkini koko hapa, aia he poe kuponn iwaena o lakou e hikj ana ia lakou ke nana i ko j lakou pono me ka hoopakele a!na i ko lakou mau waiwai. j Lanakila kamahao keia mau olelo. no ka pono aole o ka poe Ilikini, aka no ka pomaikai o ka Amelika ili keokeo, a p ka hopena hooholoia he kanawai i Mei 27, 1908, a manu i lulai 27, 190S, e hooyau ana'i na keakea ame na kaphi ana maluna o ke kaaiipi o kekahi .mahele aina nui e hui l' Ll ana na home liookuonoono pa,a ole ame ko ka ; ppe .Ilikini koko hapa a emi mai nae malalo o ia;- a o ka heluna o na eka i hookuuia, ua. oi aku .inamua o 9,720,000 , ia. Ua hoomaopopo pu ia o na koj&e hookoo.noono ame i kekahi mau aina e ae mailaila mai i kapa.eia ai na hoohaiki ana, e auhauia lakou eljlke me na aina o na kanaka keokeo, ina paha e kuaiia e ka mea iaia i haawiia ai ia aole paha. ' . j Ua kue keia kanawai hope i na manao o ka aelike 1 hanaia me ka poe Iliklni malalo olaila ai na home hookuonoono o na Helene me na kuleana i haawiia, a i ole hapa paha o ia mea, o na hanauna Choptow ame kekahi poe hanauana e ae mai ka auhauia no kekahi nawa# hoakakaia.. -- - -< Ke Kalaima jo KA 1908. Ua Hoomaopopo Pu Ke iCanawai o Mei 27 Penei: 0 ka make ana o kekahi' mea i hooiliia aku o na Hanauna Naauao Elima he mea, ai na keake,a i ana maluna oka hooliloia o iuua. hooilina.i oleloia;, KAka nae, aole e mana ke kuai i hanaia e kekahi ' 1 o kekahi kanaka koko Ilikini piha i kooii;ja.aku ai he aiji£,j , oia ano ke ole e aponoia eka a|Lahoqkolokqlo. i loaa. I mana o ka hooponopono ana i ka 'waiwai o ka mea i make" * !■ i oleloia. • , ■ ! ; Ma keia iho la na nana ana a. ke,ajupuni . delala' i ka hooliloia ana o na|aina i haoiliia e k& &oe pihd, (a, he oiaio, o ka poe ; kupono hoo,ilina» a awi i ke kuleuna ma ia mau mea i k& aha hooponopono. ' [ waiwai o ke kalana kuloko, maluna o kp. manao ana oia.i T ua kuhikuhi maoli ia lakou ma ke anp ī}e akena I ke aupuni Federala, e lawejaweia jj;a a,na i ka waiwai me ka lioopono. Aole i emo ikeia ka pono ole o keia manaolana i manaoia. Eleu loa ka poe pakaha i ka ike ana i na puka i hamamaia a'e e ke kanawai o ka 1908 ,ia lakou, a hoo " | inaka kokeia na hoolala ana ,me np ko la- 1 kou pomaikai a no ka poino £ piUkia imUoa o ka poe Ilikini. , : , 1 ka loaa ole ana o ka hania e ke aupuniFedel3la„| aihueia iho la na waiwai o. kja po.e haoiliia Ilikini ma ke. jano kukaa, a ma ka pana akp me .ke kokua.ana a na ahs ! hookolokolo. Lilo keia hana i kolohe ike makaia, a i mea e loaa ai kekahi hoopakeleiqL o ua lUkini» hoomanaia na, Akena Apana a ke ka Ahaoielo Makua, e la-! | welawe ma ka aoao o ke 1 Aole o lakou wahi kuldana. iloko o na aha, a o ka oiaio maoli .ua like lakou nie, k? ole aka he. poe ikeniaka me na iiaau ehaeha i ka ike y,ku. i ka aihue kukaaia o kela poe Ilikini, , . j Ua nui na mea a kela poe i ike ai, mamuli o ke koi ana a na elele o Okalahoma, Jlioole iho la ka Ahaolelo Makua i ka haawi ,ana i dala i ka 1912 no ka hoonee ana i kela mau ahaAi no ia kumu, hoopauia lakou. Ika 1911. oke Komisina ona Hana Ilikini, ka Mea Hanohano Cato Sell», no kaip noii kino.maoli ana i keia mau hana, hana iho la oia i niau lula no ka lawelawe ana 0 na aha hooponopono wai\yai e hahai ai, e kia ana no ka hoopaieele ana na llikini. Kuahauaia lakou eka Aha Kiekie o Okalahoma. a loaa iho la ka pono no kekahi manawa. Aka nae. he lehulehu loa ka poe aihue me ka maiia pu* nolaila i ka 1917, Uoopauia ka Pauku 10 o kela mau lula, a kapaeia aku la ka pale hoopakele. I lulai 10, l£2a, hoopau loa ia na lula i koe iho e ka Aha Kiekie o ka mokuaina. a h!o iho la I;ola ame keia kalana pakaln 1 noiia ilio. Malaio o kekahi lula ana a ka. Ahi. Kiekie o Okalahonuu ua lūkii i ka aha hoopoaopoiio waiwai ke laweiawo i na iiana 110 ke kuai hooliio ana i ka aina o ka'llikin? mo ka nohe ole. Ua hiki no ia ke hanaia e ka !unakana , \\ ai ina no au', oia iluna o ka waapa kahi i lawaiaai,. He kanaha inau AUahopkoiokolo Kalana na lakou e lawelawe i kela mau hana o m Hanauna Naauao EHma, I (Aoleepau)