Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 35, 28 December 1933 — He Moolelo o Ka Missionari Mua Loa ma Kina [ARTICLE]

He Moolelo o Ka Missionari Mua Loa ma Kina

U» Hoomanawanuiīa Na Inea Ame -Ha. He Nui; Pilipu Na Haumana Naauao o J5Ca Kj|ila Nui Bastl Mathews *' ,

Lokahi nA alakai o ka Ahahui Ladana ma keia manao, Hele oia mai Ladan-a .flpu.i.j»-la o Nowemapa i Sekokia—alaila i Blantyre—4 i home. wOKaii! T ' » po " 'ki iaia ,ke noh*# o - Vr: «Vv * : + x. its.ua ,a ao Ka po," I*kyida. "Aole," wahi a ka makuahine i ai, ka mea i kipaku pinepine i kana ala i ka py a |iumoc e huli ana i kana mau haawina loko. o kana may r puke ahiki i ka waenakonu po, "pono oe e hoi e hoo,ma§ft/' - I ka hola elima o kekahi kak&hitfka Nowemapa 17, 1840, ala ae la ka ohana. Kau aku la |ta makuahine i ka ipu hao wai wela iluna o kapuahi-no lj;ahoomo'a ana i kope no lakou. Lalau aku 1 a hoi o Davi<ūj kekahi puke oia ka Baibala a heluheiu aku la ma Hal§|ji 121, i mea hoohauoli aku i kona makuahine ame konā, makuakane ia laua paha e noonoo nui ai iaia e hele aku ali Apelika. Honi mai la kona mau kaikuahine ame.jiona makuahine iaia. O kona makuakane, ua aahu i lole maikai, hoomaka aku la e hefe wawae ma ke aīa holookoa me Davida i Glasgow. Ma ka uwapo haawi ka makuakane ame ke keikikane i ke aloha hope loa. Huli hoi aku la ka makuakane no ka home: oke keiki hoi, pii aku la ia me na kapuai wawae ikaika ma ke alapii o ka moku. Aole iaua i ike hou kekahi i kekahi. MOKUNA 111

MALALO OKAfAHA 0 KA LIONA

0 ke aiimoe ia iluna 'd""lka; mokuahi George. Ua kiekie ka mahina ilima o ka lewa me ke kalae o ka, po a pa iho la kona malamalama iluna o ka ilikai a hulalali ae ia ke kai. Lola Iho la ka m'oku io a ianei mao o kona paiia ana e na ale loloa o ka Moana Akelanika. He wahi makani olu ahe malie ka mea nana i haawi aku' i ka hauoli i ka.-poe qluna mahope o ka pa hahana ana a ka la wela ia la i hala aku la mahope a o ka 01 loa aku no nae ia elua mau kapaka e nana ana i ka meapaahana kupajianaha oluna o ka moku Ilookahi oia ke kapena 0 ka moku a o ka'lua o ia o pavida Livingstone. O Davida, he keiki no hoi 1 like me naj keik e ae, i ka niele i ka poe, e hoao ana oia e loaa mai a|Kapena Donaldson mai ka ike e hiki ai ke ike pololei i kahi o ka moku e holo ana nialuna o ka moana palapala,; ma ka nana ana i ka mahina ame na hoku, ma o kela ma|u meapaahana keleawe la ana e ike ana iloko o ka lumi o ko kuhoe. "Aka he po r *o anei e like oe i keia mau mea apau? Aole oe e lilo a>ia i kanaka |holomoku," wahi a ke kapena 1 ninau aku ai ia Davida Lijvinj|stone, "e holo ana oe i Apelika e lawelawe ai i ka Ipana m.isional~-he kanaka me ka hale ame k t malapua a mala meakanu paha ame ka luakni. Na ka poe Apelika e noho pu aku ai e kuhikuhi mai ia oe i ke ala." | I "Hai mai o Moffat ia'u| i kekahi palahalaha nui kahi ana i ike ai i ka uwahi| o na kauhale he mau kaukani i hele ole ia e kekahi kanaka ili keokio—a ma ka akau o kela wahi he waoakua, a ma ka akaiao ka waoakua aole kekalii kanaka i ike ia wahji. Malia e hele aku ana

: au i kahi i liele oieia e kekah kanaka ili keokeo. auanei au iloko o kela aina v/ttoakua a nahelehele r moku iluna o ka ili o ke kai palalialaha, e nalowale. t ke ole au e ike i ka huli ana i ko'u alahele me ka |hana elike me keia—am. kela mau hoku." , Pela iakou i holo ai ma ke alaliema i na wa apāu | . , a'e mao aku o kā poai wela, a e mahuahua ana hoi k«Jk|| # e loaa ana ia Livingstone mai ke kapena mai.o ka moku. " , i "0 Alagoa," wahi a na kela i kahea nftivai i ka. mo-! ku, mahope o ke ku ana ma ka Lae Town a ike i ka lae 0 Good Hope, ike pono aku la i ke Kaikuono Algoa, ka, palena o ke kai Akelanika a hoomaka ke Kai Ilikini. Ma- £.• ei i iele ai o Livingstone a hoomaka e hele iloko o ka' aina, No ekolu mahina kona oiokaaia ana iloko o ka mo-J ku iluna o ka ilikai. I keia wa hoi, no ehiku haneīi mile, hoi e hele wawae aku ai maluna o ka lepo apuupuuii a maluna hoi o ke kaa pipi i kekahi manawa, a ma ka lio hoi ke loaa ka lio. Ua hauoli no nae oia ia mau mea apau me he keiM liilii la e hele ana no ka manawa mua ioa i ka la nui, oiai no nae ua piha ia i na pohihihi i manao mua ole ia ame iUi uJia hoonawaliwali puuwai a pepehi jnanaolana, Uwiuwi na muila laau o ke kaa pipi e hukiia ana e na paa pipi nunui, e kunoni malie ana ma ke alahele lepo e pii ana i na aina kiekle o Apelika Hema, a luna o na kuahiwi awaa-, waa, kahi a lakou e aneane ole ai e hiki ke hoomau aku, 1 ka oni ana imua, a ilalo hoi o ka Muliwai Alani. Ma ka mana o ke kahawai paa iho la ke kaa pipi a paa loa; hui-, kau na paa pipi, kekahi me ko lakou mau e huli ana i, ke kaa a i ka elemu hoi o kekahi poe pipi kahi hoi o ko: iakou mau huelo ke pono e huli, a o kekahi hoi e wili ana, a e lola ana ilalo me he mea la he makemake ko īakou e hookahuli i ke kaa a huli ke alo ilalo a olalo hoi iluna,. Mahope mamuli o ka u-wa leo nui ana ame ka hoopo-ha ana i ka huipa, poiolei hou iho la na paa pipi, a hoomaka kau na paa pipi, kekahi me ko lakou mau poo e huli ana i wai. ; T kekahi wa e hookikina ana lakou i na pipi i hele. luhi maoli, i nee hou. aku imua no hookahi hola hou hoea lakou i kahi i oleloia mai he wahi maika a e moe ai i ka po, he palekana mai na holoholona ahiu Mahope loheia aku ka le.o o kekahi e kahea ana (he lokowai nui), a e awiwi ana ka hele ana a na lakou honi ana aku i ka wai. ; Alaila haawiia ke kauohli,' e kuu na ukana ilalo & hoaumoe malaila ia po. Hoio na kanaka e pipi. Hele kekahi poe iloko o ka uluiaau a i ole ulunah4fi e ohi ai i na laalaaau maloo i wahie kuke a i mea ho-|i Jl| i hookokoke ole mai na holoholona hihi,u ma ko i a e moe ai, a loaa hoi ka wahie ho-a. keks.hi poe i k# Jj|| maluna olaila e hookauia ai'ka wa.hie o hoihoiia mayi., i Pii ae la ka ula o ke ahi a mo'a ka wai iloko o ka ip,uJ|o nui i hoolewalewaia maluna iho. Hoolewalewa puia^e. a ,\e I )¥& P 4? aku ; ke anu o ka pō Apelika mahope o ka la wela hiihaaa, t inu ana ka poe kaahele i ke kope wela a ua makaukau, pli no ko lakou aina ahiahi. • Haiia na moolelo e pili ana i na a}ii o keia ano na kamailo ana mai ka poe kaahele mai o na la i Jisla ame ka papahana no kekahi la ae; ahiki, no ka luhi hij4e' a.ku ia o Livingstone ame kona mau hoa kaahele, waihq kino no ka hoao ana e hooluolu ia po—oia ilpko o kons moe kaahele a o na kanaka iloko o ko lakou mau huluhulu iluna o ka lepo. I kakahiaka nui puanuanu, mahope o ka inu kpse ono ana, hoomakaukauia mai la na paa pipi a komo o ka lei, hoomaka hou ka nee ana. No eha a elima paha hola a na pa.a pipi e amo ai i na lei, o ka pa mai la o ka la hahana launa ole, hoomaha iho la lakou apau, a ai iho la i ka mea paina i hoomakaukau awiwiia malalo o ka malu o ke kaa pipi. Alaila hoomau no i ka nee ana e loheia aku ai ke u-wi o na huila o ke kaa ame ke ko-haj 0 ka huipa e paipai ana i n% pipi e hooauau iki -ku i ka hele ana ma na alanui i hana ole ia, ahiki i ka lohe hou! ia ana aku o kekahi leo e olelo mai ana "Wai," he hoi no ka hookaulua ana ma ia wahi no ka nama ana i na paha he wahi kupono ia e hoaumoe ai. Mahope hoomau hou aku la no i ka oni ana ma Kurur man, ka>aiha 3 Robert Moffat i noho ai iloko o Apelika, 1 kela manawa aia no oia i.ka hoomaha ma kona home ma Enelanl. O Kuruman, mamua he mehameha, kuanea t "a nahelehele, ua lilo i wahi maikai me h piha i na laauj huaai, ka waina ria meakanu na malapua, - ] (Aoie e pau)