Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 41, 8 February 1934 — He Moolelo o Ka Missionari Mua Loa ma Kina [ARTICLE]

He Moolelo o Ka Missionari Mua Loa ma Kina

Ua Hoomanawanuiia Na Irtea Ame Na PiKkia He Nui; Pilipu Na Haumana Naauao e Na Kuia N?ii Basil Mathews

I kekahi po mahope o ka pau ana o na hana o ka la, a.e hoomakaukau ana na kanaka no ka hoomaha a kuu ka'iuhi, holo kiki mai'la kekahi kamaaina me ka paupauaho iloko o ke kauhale, me .ka makau nui ame ka nui o ka hanu. I holo mai oia e hai ia Livingstonv. i ka hoopuiwaia ana o kekahi poe hahai holoholona ma kahi he umi mile mai ia wahi aku. e kekahi/holoholona ahiu eleele. Ua holo mai kela holoholona nie ka huhu nui a pahu i kona mau kiwi i ke kaa —he holoholona hoi e hiki ke pepehi a make ka elepani. I holo walei'a mai no e kela k'ikini ka loa holookoa o ke alanui e kii ia f-ivīT;igstone, Hoomaka koke iho la oia e hoomakaukau i kona holoholima a holo aku la me kana la,au lapaau e hoao e hoola i ke kalaiwa o kela kaa i pahuia ai ke kaa a puka a loaa aku oia i na kiwi o ka holoholona ahiu. "Aole, aol'e o■: c hele," wahi a kona mau hoalohal ka-ua māi ai iaia. "Ua piha ka ululaau i na pilikia; ua ike no oe he mau liona koloko olaila ame kekahi mau holoholona ahiu e ae e holoholo ana iloko olaila e imi ana 1 meaai na lakou." Noonoo iho la <> Livingstone—ma ke ano he mea hahai oia; ia lesu i hoola i na kanaka—he pōno iaia e hele e kokua i kt kalaiwa i eha. Holo oia he umi mile i kela po kela huakai popilikia, i na keehina'apau o ia hele ai*a malia o lele rrii kekahi holoholona mailoko mai 0 ka. pouli nui ame ]<a hihipe'a o na laau maluna ona; a 1 ka ona i kahi i haiia mai ai iaia o ke kaa, ua hala a ua make ke kanaka i eha, a. hoi oia iloko o ka nenelu ame ka pouli o ka ululaau.

TJa lohe fnua o livingstone, no_kekahi loko nui e moe ana ma ka waonahele o Kalahali he mau haneli mlle ma ka akau. Ua hai aku o alii Sec]iele iaia aole e hiki i kekahi haole ke be!e ma ke.la waonaheter"Aka ua hooholo o Livingstone i kona mailao e heīe ka a e hele ahiki i ke komoia ana o ka aina holookoa o Apelika kupaia 5 naha. Nui ka poe i olelo he aina waoakua holookoa nui hewahewa mai ke Sahara ma ka akau ahilei i ttala'hali ma ka iho la oia aole o ia ka pololei. la, w$ 'iooima mai la kekahi alii opio r>Oija ka inoa o Leshual&jtefee, ka mea e noho ana ma kela loko i ike ole ia a ua 3oh& no Livingstone, i mau elele mai ka aina waoakua akU eiiouaia e hfle aku i ka loko. Olelo mai na elele he alii nyi Ipa o ī.e' hulaiehe a kukulu oia i kana pa pipi me ka nmo o na elepani. Lawe Ia o Livingstone am.e elua mau kanaka kaulana mal<e lfcaahelo. i makemake e hele pu me ia, i mau kaa pipi i hoonial.a akn la e hele no ka akau, ma kahi manoanoa olnsfTāau a ke kuahiwi a lalo o ke kumu ftialoo o kekahi kafiatvai kahiko. Maanei he palahalaha ka aina a ua pfcTna kumulaau ooi a kuku. Mao loa aku, ma kekahi w'aWiiani i lehulehu na hiawai, ike lakou i na. hōloholona i!Bfij o IcV ana, me na keko namunamu, am'e na manU leolokolo.

Paf|īa aku la ka maloo o kela aina rtfe ka mahuahua o ke one £KiVj i ko lakou komo ana iloko ponoi o ka waoakua/leahl i piholo ai o na'huila o na kaa pipi iloko o ke one kahi hoi i hiki pono ole ai i na paa pipi ke hukii Iloko o keia aina waoakua, oiai he mau lua_ wai no malaila me na muliwai ole no nae, ike ak^ia'y'Li v irisrst°nc he mau pu-a holoholona o na antelopg v xnama ame na auna okalika, oiai na iiona e u-wo ana ]loko o na nahelehele loloa ame na hvena ame na jacka] ē u-wo ana malalo o ka malamalāma o ka mahina iwaej||it <? m laau hihi kuku. 01$ laaa o ka waoakua ma ka hookolo ana o na aa ilalo ioa o ki- 0110 a i ka wai malalo aku o ke one. Ola m anetcloi-o i ka mauu me na aa nimui elike me ka uhi, § nunui elike me ke poo o keiki—a ulu ma kahi he elua kapuai malalo aku o ka ili o ka honua a ua piha i ka wai huihui īliomona." ī ke ahiahi o kekahi la ma keia hele ana a o Livingstone ame kona mau hoa kaahele, oiai ua paila a maloo 1 ka makewai, ua hoea aku ma ke kauhale o ka poe Bushmen liilii e noho ana rloko o'ka waoakua. He poe ulaula hahai holoholona kela. a o ka lakou olelo he okoa loa mai ka na k&n&ka e at* apau o ka honue nei. He hooka?ii a i o!e kikeke elike me ka uwaki kāuhale. G kekahi poe kaahele i ko lakou wa e makewai loa ai ahiki i,kahi o ki-;a poe k m \l i ike ole i kēkahi mau Hiawai, ua kauoh.i ia Inkou i h<\Wi mai i wai, A i ka wa a kela poe e olelo mai ai Aoh o makou wai." huhu iho la ka poe kaahele a olelo e pepehi i kela poe kanaka. He inea keia nana i koi aku i kela poe kanaka e pana mai i ka lakou mau pua i ho-uia iloko o ka laaumake I ka |>oe kaaliele a make lakou. Aole e hiki ia Livingstone ke hana i kana niau kaahele ana aole no hoi e hiki ke ola ma kana mau kaahele kaniaha'o ana ina oia i hana elike me ka kekahi poe kaahele e aku, I kona hiki ana i kahi o ka poe Bushmen noho malie

iho ta oia ilalo liie !vona poe *a "hoike aku !a i kola poe i ka nui o kona Aloha a hoike |>« akn Ta 1a lako-.: ua makewaiia oia. Emo ole hele mai li na wahhio i ona la. o hali mai ana i na hua okalika ua piha mo ka \vai. Ua hoopah&ohao nui loa ii na kanaka lehulohu pphea la i hiki ai i kela poe e ukuhi i'ka wai iloko o na hua okalika, o ia hoi ka !wi o ka hua oiai .aoie he na a *o no hoi he luawai aole no h<ii he muliwafj a pahaohao pn no hoi i ka hiki ana i kela poe ke hnna i kela mau huawai ahiki 010 i kekahi poe ke losa ia mau huaSwai ina no lakou o huli i na hale apau o kela kauhnlo. Eia ka hoākaka, Malalo'loa aku o ka papaku o ka muliwai kahiko i' maloo o kahe ana maloko akn o ko one he wahi wai uuku. . Eli kola poo i lua hohonu, a waiho he pena mauu kukuhi he ohe iloko o ka lua, alaila hoopiha ia mea me ko ono. Alaila omo !akou i ka wai iluna maloko o ka ohe (na ka mauu ma?alo e kalana i ka wai) a ninini i kfj wai iioko o jka twi o.na hua okalika. i <Aoteepau> ;