Ke Alakai o Hawaii, Volume VII, Number 18, 16 August 1934 — He Moolelo o Ka Missionari Mua Loa ma Apelika [ARTICLE]

He Moolelo o Ka Missionari Mua Loa ma Apelika

Ua Hoomana.wa.nuna r»a Insa Ame Na Pilikm H« Nui; Pilipu Na Haumana Naauao o Wa Ku!a Nui Matntws

Kaalo ae lakou he kauhale mahope o ke kauhale, ue neoneo—me na mala mahi'ai na haaleleia. 0 ka poe na lakou i kanu na meakanu a i mahi i kela mau mala. o na kamalii i paani a akaaka me kn le'ale'a iwaena o na hale o kela mau kawhalo, ua pau !oa lakou i ka haalele ia ma_ wahi—ua laweia i mau kauwakuapaa. Pinepine ko lakou hoea ana i na eamp o ka poe Arabfa hookauwakuapaa, me na pa I ho-aia ai na mo holoholona la. Aka ina e lohe ka poo Arabia e hiki mai ana o Livingstone, pau lakou i ka holo, a haalele i na kanaka i ho-aia iloko o kela mau pa i mau kauwakuapaa, no ka mea, ua ike lakou he kanaka Pelekāne oia i makemake e hoopau i ka lakou hana ino. Nee o Livingstonē imua a imua hou aku, me ka lehulehu o na manawa i aneane ai e make i ka pololi ma na wahi i hoopihaia me ka haunli i na wa i hala, he poe ko ia mau wahi e noho ana ia mau manawa me ka piha hauoli ame ka lawa ina mea e pono ai o keia o!a ana. Aka hooikaika no oia i ka hele ana ma na kualono a i ka pii ana i iia j)uu ame ka iho ana i!a!o ina awawa. Oolea hou mal Ia kona mau olona a like me he laau la; uliuli mai la kona helehelena; ike kona mau maka makaala i na moali alahele o na holoholona a i ka nani hoi o na pua ame na lau pama e ani ana ika makani. Alaila ika po moe oia me ka maikai mahopo o ka hele loihi ana i ke ao, oiai no nae e hoopuohoia ana no kona hiamoe maikai ana i kekahi mau manawa e ka u-wo leo nui a na liona ahiu. Mahope o ka pii ana ā kiekie iwaena o na aina kiekie ma ka hīkina o Nyassa, i kekahi la ike hou oia i ka hulalali mai o ka wai bolu o ka loko wai sriai i loaa mua ai iaia he mau makahiki mamua aku. Holo oia a lalo o kahakai, wehe i kona lole, a luu iloko o na naīu e popo'i ana ma kapa. "He olu maoli keia," wahi ana, "ka auau hou ana iloko o ka wai nani a maemae, a tohe i ka o-we o ke wai, a luu aku lloko o na nalu." t laia malaila—i ka makemako ana e loaa ona mika kakau hou—hana oia i kekahi inika bolu maikai mailoko mai o ka wai o kekahi ano hua i hoohuiia me kekahi laau. Makemake o Livingseone e hele ma aoao oka loko. Elua mau mea hoolana iloko o ka ioko i hooHanaia no ka halī ana 'i ka poe leāuwakuapaa; akā hoble - Arafeia i ka hoōlimalimā mal ia mau mea ia tiv!ngstofie; no ko lakou makau o puhiia ia mau mea eia i 1-e ahl. Nolaila hoomaka o Livingstone e hele wawae ilalo o ke kapakai hikina malalo ae o ka aoao hem& o ka loko Nyassa. laia i hele ai ma ke ala hahana ike oia he mau poo me na iwi o na kanaka kauwakuapaa i haaleleia ua keokeo ika la. Au oia maloko aku ona kahawai he lehulehu a iluna o na puu ahiki i ko lakou hoea ana i ka aoao hema o kela lokowai ololi, e moe ana ma ka akau me he kaa kakapiia nui la, ekolu haneli mile ka loa. I ka hele ana maloko o ke kauhale o Mpende, hiki aku la o Livingstone ma kekahi puulu o na kauwakuapaa 1 ho-aia iloko ka pa, e kali ana no ka ho-aia aku i ke kapakai no ke kuaiia. He poe kelkikane ka hapanui o lakou ma kahi a umi makahiki ke kahiko. No ka ma ii ka noonoo no ke kailiia ana o kela mau keiki mai ka poli mai o ko lakou mau makua, iini iho la ota e hele pololei-a haalelf i kela aina a lu i ka lepo o kona mau kamaa malaila. Eia nae noho no oiamalaila e haawi laau ai i ke kelki ma i a ke alii. Ola hikiwawe ae la ke keiki, a hele aku Ist ke kauka no ka akau a ka aekai komohana o ka loko. Mahope kbke no o kona hoomaka ana e hele, huki aku la he ieanaka kuai kauwakuapaa Arabia, iloko o ke kauhale o ke alii i kar»Ma o Marenga, ia Musa, kekahi o ka Livingstone poe kanaka ma kekahi wahi a hai mai la iaia i kekahi moolelo maalea ana i manaolana ai e pau ko Livmgstone hele ana aku no mua, "Aia, M wahi ake kanaka Arabia ia Musa, "lie aln pekana Mazitu ma k#ala a ke ltauka e alakai nei ia oukou. Ke pepehi nei oia i ka.poe apau e hele ana ma kona aina. E pepehi mai no oia ia oukou apau loa." Weiiweli o Musa ) keia mea, a hoike malu oia īa mea i kekahi poe halihaH ukana aku. Eiwa o lakou, me Musa, i holo i ka po, a haalel.e ī ke kanaka huli alahele ka mea i alakai ia lakou ahiki i kela wahi. Hele lakou ilalo a ke kapakai a hoouna i ka mooklo i Pelekane ana ua pepehiia o Lmngstone iloko oka hakaka. Lehulehu ka poe i manaoio i keia oleīo. Olelo kekahi poe kakaikahi aole he pololei o kela olelo. He kanaka Pelekane^ 0 Young ka inoa, he mea i kamaaīna ia Musa no kekahr mau mr,kahiki mamua aku, ua manaoio o!e oia i na olelo ; apau e pili ana i ka Musa oīelo a hele i Apehka e ike i, ka oiaio. Hele awiwi oia ahiki ike Zambezi ame ka Shire. a ike aole he pololei o kela moolelo, a lohe oia i ko Uvingstone hele hoomanawanui ana no ka akau, a hoi oia 1 Pelekane e hoohauoli āi i na naau o kona poe kanaka me ka nuhou, e ola ana mr> Livingstone. Aole I ike o Livingstone no keia huliia ona aole no! hoi ika hoopunipimi i haiia e Musa. Ua manao wale no j oia no na kanaka Makololo hilinaiia o kana mau huakai , mua, a hauōli no hoi kona manao aia no lakou mt īa ia wa, Hauoli oia no ka mea aia no oka poe hah, ukana me ia ia manawa; a hele lakou no*mua, me ka ho ( kuihe oleia 6 na manao, 4 , 0 ka lakou wahi ilio. o Chitane, holo oia mai mua, hr.pe o ka huakai. n mai hope a mua o ka buakai. e aon j aua i'ka poe ulolohi o kn hele ann. alaila holo aku 1a a L

mua i kona kahu. Moe o (j7hitane ika po ras ka puka o ko Livingstone halepe'a, e makauk&u anii e lele maluna o kekahi kanaka a holoholofta paha e hele ,mst c hoao e hoopilikia i kona kahu, j Aka i kekahi la, he pono lakou e hea maloko aku 0 ka aina opilopilo hookaM mtle ke aKear-ais ka wai Ika puhaka. Hoomaka o Chitane me ka wiwo ole eau ma ka aina opilopilo a pohopoho, me ka man|o nae o kgna kahu ke hapaiia la oia. Hooikaika ka Slio» me.ke emi mau iho o kona ikaika, ahikli i kona piholo aua. * Kaum&lia ioa o Livingstone no ka ana o kolia wahi haah<ik hoamauanui ona.