Ke Alakai o Hawaii, Volume VII, Number 16, 23 August 1934 — HE MOOLELO ILIKINI OIAIO E HOIKE ANA HE HOOLOHE NO KE AKUA I KA PULE ILOKO O NA LAAU HIHIPE'A [ARTICLE]

HE MOOLELO ILIKINI OIAIO E HOIKE ANA HE HOOLOHE NO KE AKUA I KA PULE ILOKO O NA LAAU HIHIPE'A

Mā ke kumu o kekahl puu e ku ana he wahi hale i hele a ltahiko. E hoom.'ilumaluia ;na ia e ekolu wale no mau kumulaau e ul.u ana ma ,k.on;i aoao. Qka nana anā mai ka lanai mai oinua, elike me ka mea e hiki ana i ke kanaka ke nana, he pohaku wale i ■. nie' kekahi mau mauu make mamuli o ka hahana o ka WA la o ka la o ke kau weia. A o keia wahi' iloko o Ao\iolu apuna o Kaleponi, e kokoke ana i kapa iho h o Weleome he keiki o eiwa makahiki he home. -

Ua hele mai ko Weleome mau makua i Kaleponī.e eli gula, aka i ka pomaikaf ole ana ma ia hana, lilo lakou i poe mahiai, No na makahiki • <lua paha ua maikai na mea apau. Alaila hooniaka mai ana Ilikini e aihue ina pipi ame na hipa mai ka..poe maliiui aku, a nuMoa iho la ka pilikia. Oiai he kakaikahi waie no na kanaka ili keokeo, a kakou kapa ai he haole. iloko o kela wahi oka aina, ua hiki ole ia lakou ke hooiiakele ia lakou iho. Ma kahi hokahi miie me ka hapa mai ko Weieome home aku e ku ana lie wahi haiekula kuaaina. ana ame kona mau kaikunane o Harold ame Jimniy, no laua na makahiki ewalu ame eono pakahi e hele ai.

I kekahi kakahiaka i ke kau liaulelau, i na.keiki e hele ana ma ka aoao o ka pali e kokoke ana i ko lakou hale, oiai lakou e hele ana i ke kula, oili niai la elima. poē kane Ilikini mūlloku .mai o ka nahelehde a hopu ia lakou. Me ka leo kalakala olelo mai ia kela poe Ilikini i na kamalii e noho malie a e hana elike rne ka lakou mea e kamailioia aku ai, No ka maka' uo na kamalii no ka lakou mau mea i iohe ai e pili an& i na Ilikini, noho malie loa iho la lakou a hooko i na mea apau a lakou e Jcoiia mai 4i. ' Hoomaka ka poe Ilikini e hele au#u loa me ke kiai makaala lo;a ia o na keiki, me ke kauoha ana ia lakou e awiwi. He ino ke alahele, a hiki ole i kahi mea uuku ia Jimmy ke kaohi i ka waimaka mai ka hiolo ana ma kona mau papalina. Ua papaia aku oia m£ ka, leo kalakala loa e 'hoopau koke i ka uwe ana, a i kona hoolohe o.le ana e ku ai i ka makemake o, kela poe, hopu mai la kekahi Ilikini iaia ma kona.poohiwi a-lawe aku la ma kekahi aoao. Nui iho la ka hanu o Wekome kona kaikunane i koe o Harold, a manao laua e laweia ana o Jimmy e pepehi, a ua hala ole ka laua koho ana, no ka mea, ike io aku no laua i ke ku'i ana o ke kanaka Ilikini iaia ma ka auwae he puupuu hoi nana i hoohikaka aku iaia. Alaila lawe awiwi k>a ia na keiki elua i koe imua. Aka iloko ona .minuke pokole loa hoi mai la ka Ilikini oia wale no aole o Jimmy kekahi. Paa pu mai no nae oia i ka Jimmy kini meaai ame kona papale kapu. ■ a a iho la ke kaikuaana ame ke kaikuahine i ka mea i hanaia maluna o ko la.ua pokii. ' , ■ t

No elua hola ka lawe awiwi ana o na Ilikini i na kamaiii ahlki pono ola.ia hoomiai i iia Lele ana. Ia kakahiaka ae ma kaHi'o ka hola umi, hoea lakou ma ke kumu o kekahi rhāu puu, a hoemi mai la i ko lakou mama ihele. " r i Makemake o' Weleome e hooh'elelei i kekahi mau i mea i hiki ai laua ke huliia mai aka aole e hiki no ka maI kaala loa ona Ilikini ia laua. Ke kaea loa mai la na keiki me ka makainuwai pu. Makemake o Weleome e ani i kona lima ia Harold e noho malie, aole hiki iaia ke hana pela me ka ike oleia mai. I ke kokoke ana e ahiahi hoea lakou ma kekahi wahi awawa kahi e holo ana ka wai maluna o na pohaku. Noho lakou malaila no ka manawa mua loa e hoomaha a e paina. Maheleia na nleaai a na keiki ekolu mawaena o lakou e-

hiku. Aole i kaiia mai ka hauoli o Harold e noho ilaīo, no ka mea, ua nohae kona kamaa a ua poholehole. kona mau'kuekue wawae. Wehe oia i kona mau'lkamaa a hoomaalili i kona mau wawae welalloko o ka.wai, Aka i kja hiki ana mai o ka'manawa no ka hele hou iho la 0 Harold ua pehū kona mau wawae a hiki ole ke komo i na kamaa. Hoao oia e hele wale me ke kamaa ole, aka mokumoku k'ona mau wawae 1 na pohaku ooi f ahiki ole iaia ke hoomau ika hele ana'me kela poe. Ehaeha loa iho la ko Weieoine naau i koiia ike ana aku i kona kaikunane e haule ana mahope. AĪie manawa ppleole ma'liope iho hoea mai Ia ko Haro!d llikjjni ajliui me ke koena o kā puulu aole o Jimmy kekahi nie.ia, ike iho la oia aole oia e ike hou ana iaia. ■- Me ka luhi ame ke kaumiha, kunoni aku,la o Weleome mahope me kekahi Ilikim me ia. Pii lakou mai ke awawa aku a iho ma kela ao|o a kekahi aina haaliaa. Ike aumoe ko lakou hiki ana i lekahi wahi. Noho lakou malaila i kela pō, a malaila no |oi lakou i n,oho ai no elua ' 4 | \ , Hana o Weleome i na e loaa ai iaia ka hilinaiia eka poe Ilikini. Emo ik<| iho la oia ika lakou niau mea niakemake ame ka mea aiakemake ole, a hoao oia rna na ,ano apau e oljiolu ai lakou. A malama maikai no hoi kela poe iaia, uk« aok uae oia Miooki i ka pulo ana no ko.ua hoopakoleiu aiu ma kekahi ano mai ka poe na lakou i lawepio iaia kona mau Uiuu a hele e huli i kona mau makua. ' . i kek&hi kakahiaka o Weleome i kakaliiaka nui, a Oileloia aku e no kekaUi h,uukai, oiai e hoi hou ana lakou i kekahi &isa\va au kela aoao o ka paii. iie nuhou maikai a uo Wekk)iue, no ka mea, e kokoke iki aku ana oia man mnkua u nialia, o loaa ia]a ka hiki e mahuka. T2ka ia o iakou i hele ai ma huakai hoihope. Kukulu na lUkini i wahi no i&kou ma ka aoao o ka pali ina kalii he hookahi mile niai ke kah&wal liilii kahi a lakou he mau mahina manuia aku i i N aweia ai, llouiueaaole i pau • Ke manao nei ko ke Akua poe. oke Akua ka n;ea Nona ko kakou mau kin<\ no'.aila e ia mau kuieeliko me ko ke Akua makemake» ak; k. mauao nei ko alabolo poe o iakou uo ua ona o l&keu