Ke Alakai o Hawaii, Volume VII, Number 21, 27 September 1934 — He Moolelo o Ka Missionari Mua Loa ma Apelika [ARTICLE]

He Moolelo o Ka Missionari Mua Loa ma Apelika

Ua HoemanawanuHa Na !nea Ame Na Pilikia He Nulj PHipu Na Haumana Naauao o Na Nui Basiī Mathews

-Pakiia mai na pōhaku ia la'ua ma kekahi wahi a laua i makemake ai e pae iuka. Makemake o Stanley e ki i ka ]»oc ahiu i ka pu i mea hoomaka'uka'u ia lakou. Aka hoike aku o IJvingHtone aole oia i makemake e hanaia ia hana, me ka hai ana ia Stanley i ka pinepine o na manawa ona i pilikia ai i na hana elike me kela ke 'ano, a ua ike oia ua hana mai kela j)oe ia ano hana no ke ino 0 na hana 1 hanaia aku i kela poe e ka poe Arabia. ka aina ahiahi. Aka ia laua e paina ana ika wa molehulehu, ike laua i na kanaka ahiu e kolo ana mai ma na aoao Pae laua iuka mao aku ma kahi kahua one a ai i mai apau, Emo ole hoi kōke aku la laua a luna oko laua mau noho iluna o ka waa a holo, akā aole no a'he wa loaa mai i kela poe. No ka mea iloko oke ano ahiahi ike laua 1 na kino e kokolo ana maluna o na pohaku a ke kahua one a laua i haalele aku ai. Hoomau laua i ka holo ana no ka akau. Loaa o Stanley i ka piwa, a hoopa b Livingstone i kona lima huihui maluna o ka lae wela o kona hoaloha a malama iaia ahiki i kona ola ana. la Stantey e hiamoe ana i ka wa ikaika o ka wela o ka !a, hoalaia kona hiamoe e na u-wa o: "E ke kumu, e ke kumu,' "e ala, e awiwi? Eia he iiakaka e hoomaka ana!" Ala ino ae la oia, a hopu i kana apo opu pupanapana. He puulu ona kanaka kamaaina huhu me kekahi opio ua ona ke hooweliweli ana e pepehi a make ia lakou, e manao ana he poe Arabia lakou, a makemake e hoopa'i i.ka ino o ka pepehikahaka a na kanaka Arabia i hana ai i ko lakou poe. 0 Kauka Livir,gstone, ka mea ua hele me kana panana, oili mai la a ikeia aku la e'oili mai ana maīuna ae oke kua o kekahi puu, me Susi ame Ohumah. Ma ka aku me he mea la aole e hiki ana ke alo i ke komo aku iloko o kekahi hakaka, Aka, o TJvingstone, me ka minoaka ame ka hoikeike ana aku i kona lima i mea e ikeia mai ai he haole oia, olelo aku la: "E ike mai oukouaole au he Arabia, aka he kanaka keokeo au,h e haole." Mg keia ano, hoomali'elie aku la oia i ka inaina ame ka manaoino o kela poe, a hookuu iaia. ame Stanley e hele iloko o ka meluhia. Mahope o ka hele ana ilalo ma ka loko ahiki i Ujiji a hoohala i ke Kalikimaka malaila, hoomaka hou lakou e hele maluha ō na waa elua no TJnyanyemba, kahi a Livingstone e kali ai ia Stanley iaia i hele ai i ka aēkai a hoouna mai i mau mea kuai me ka poe hallhali ukana no ka huakai hope a ke kanaka huli alanui. *% hoi oe me a'u i Enelani," wahi a Stanley i kuawili mau ai ka olelo ana. "E makemake no kou ohana e ike ia oe, me ka palena ole!" "Pono ia'u e hoopau pono i ka'u hana," ka Livlngstone i na wa apau; ā kakau oia iloko o kana puke moolplo i na huaolelo a kana keikimahine a Agnes i kakau mai ai maloko o kana leka hope iaia: "Iloko no o ka nui o ko'u makemake ia oe e hoi mai 1 ka home nei, eia nae, ua ol loa aku ko'u makemake ia oe e hoopau pono i kau hana a ku i kou makemake mamua o kou hoi mai no ka hooluolu wale no i ko'u iini." "Ua pololei a ua naauao kau olelo, e kuu mea aloha, e Nannie," wahi a kona makuakane, me ke kau ana iho 0 ka haaheo maluna o kona mau maka. Hawanawana nui ae la ka leo lohe oleia: "Lapuwale, 'he apana oia o ka pauku kahiko/ Maluna ona ka'u hoopomaikai ame kona poe apau." Ma Ujiji, e hoioke ana ka poe io a ianei a ua pihoihoi i na waa i hoomaka ai, me Livingstone mamua, me ka hae Pelekane e welo ana mailuna mai o kekahi ohe nui mahope o kona waapa, ia St,anley e hahai mai ana me "na Hoku ame na Kahakahana nani" e weio ana a e koaniia ana mailuna, mai o kekahi ohe oi loa aeo ke kiekie. 0 Livingstone, ma ke ano hoomakeaka, olelo e oki 1 ke kumu pama loihi loa e loaa ana iaia i hiki ai iaia ke hooleie i ka hae o Pelekane a oi ae ke kiekie mamua o ko Amehka. "Aole hiki ia'u ke nana ina hae wihi a Stanley i mai ai, "me ka haaheo ole no ka loaa ana o na hope o na lahui Angelo a elua i keia la maiuna o keia ailana kai nui, imua o ke alo o ke ea ahiu ame na kanaka pekana." ■ Ua pihoihoi pu no hoi na kanaka hoe waapa. Heihei lakou a hili i na hoe iīuna o ka ili o ka wai, me ka u-wa & himoni ana, a kahe ka hou a akaaka. pau ke aho a hanu nui. Ua hoolala o Stanley he alahele e hiki ai i Unyanyembe e aloia ai ka kanaka hoopilikia ana 1 halaw*i ai ia<u i pii mua ai. Nolaila himeni iho la ka poe hoe waa ia iakou e hoe ana e hauoli no keia mea: Ua hoopuhili makou i ka poe Waka! ha!ha! Aole e hoopilikia hou ka poe Wavihza ia makou! ha! ha! Aole e loaa hou ka lole i ka poe Miorivu mai ia makou! A aole e ike hou ana ka pee Kiala ia makou—aole loa! he Alaila hooho ae la lakou me ka akaaka ana a hoe me ka ikaika launa o!o i na hoe a haalulu iho la na waa mal mu " a hone. A oiai lakou e holo ana ilalo oka loko oko lakou poe, ;r>h ka aina. me na kao, na hipa. amt- na ekake, haaoa pu mai la no hoi lakou a hui pu ma ka hiānā. <Aoteep«i>