Ke Alakai o Hawaii, Volume VII, Number 33, 20 December 1934 — AOLE HE KUIKAHI ELIKE ME NA MEA I HAIOLEIA MAI AI [ARTICLE]

AOLE HE KUIKAHI ELIKE ME NA MEA I HAIOLEIA MAI AI

' if!H wn o mai ; : na na moho luualcl*to noao ■ ;n'«lika o k<> kako;t v:tu hoaloha. o kok»M4e«W, u 'i ! ! » i koi m;v' ni ina m;w akeho c ko"ho ;\ku ia l#kou.; i ?An;< 1 nmluh ; n r awnena o ! akor ;imo ka nieia* olal un ! r Mdr. Wright nia ke koho vvae moho jjfci; a -nn o V mn Vn har;mui okn papa luuakiai i nOfwo-' iiUk:- ' mo ki'i:; w.H, «. ha-naolo ana ka, fa '.iknu 'akr-;; m<w j r,oi mai i nu manakolio o ivn!i ma »«• koho pulokn laula. Ta py3^W a

ikHiwrHcHlau\Rbri,i"i lihiii'O, 0 keia kalana e īke i ka, mea"& Ukou, i l3io->ia m,ai lēhulehu e haawi mai ana |akou/uu hoi i ka hooponppoho aupuni maluhia, aka nae, aole i hoea mai i'ko lakoi|, wa ,e hoomaka ai ko lakf'U makahiki hana elua/uiai i ka ia 2 ae nei o lanuali lakou e n|oHo ai ka la e pau ai o ka papa e noho nei i keia wa, eia rtfae l:oke ole mainei lakou maluna o ka ninau tyua&anft kukulu hale. I kekahi 4a aku pei, i hala) noho iho la he hala'wai na rnau lunakiai nei njie ka meia no ka noongp maluna o kela kulana, a mai ka meia i ka*JnofT o M*\ A; W. Heen no ia kulana, eia nae, aole i kuikahi a'ku k& hapanui o na lala o ka papa m,e ka manao o ka. meia, aka ua hoike ae 1a lakou ika manao kue ikaika loa ika ka meia' inoa i waiho'mai ai. Aole oia wale, aka ua hftāp pu ae lakou e hookikina i tca meia ame kana ī makemake ai e hookohu i lakou kanakā i makemake ai ī hope lunanana kukulu lliale, me ka olelo pu mai, ina aole e ae ana o Mr. Heen i kona liope o ke keonimana ■ a keia mau lunakiai i majsjemake ui, alaila. aplē !akou e kakoo ana i ke kanaka a ka meia i waiho mal ai Ika inoa. Aia mahea iho: la ka maluhia ame ke kuikalii a lakou i haanui mai ai i na manakoho e haawiia m§i.ana e lakou? 0 ka īakou ma)uhia nae paha i manao ?.i oia ka hana mai o ka meia elike me ka lakou i makemake ai! HE KANAKA MAKAUKAU t Aole e hiki i kekahi o lakou ke olelo mai, he kanaka makaukau ole o Mr. Heen ma ka oihana k ka meia i makemake ai e hookohu iaiia. Aole no hoi e hjki ; kekahi mea «e o.ieio mai, he kanaka makaukau ole ke]keonima:ia * keia mau hoa p ka i makemake al e lookohu'*a i hope lunanana. " He mau kai:aka makauk >.u no laua a elua ma ka oihana i makemakeia na laua e la Aka, oiai o ka mua, Mr. Heen ke nanaia aku anaho ka pono ame ka pono ole o na lawelawe hana ana o ke |eei,a nana kukuīu hale, nolaila, o ka ilnea pono loa a ka papa an:e ka meia e hana ai, oia ka hdok.uu ia Mr. ĒLen j«i ole i *:*i mea e hookohuia ae ana ma ia kulana nana no e hookohu i ke kanaka ana e ike ai h<i s kupono a e lawelav e mai ana i kana mau hana no ka f)orjo o ka oihana'elike 4e ka kona mua e manao ai he pono, kole hoi e pon : o e pu lukuia oia a e hookohu i ke kanaka a ka papa e makemak ai, no ka mea, ina e pono ole ana na lawelawe hana ar. l a' ia kanaka, i kona mua e hooilila ai'na ahewa ana i > ka pono ole o na hana kupono ole i\ hemahema i'hanaia Pono i na manakoho e hele aku e hoominao i nei mau keonimana o ka papa'lunakiai e hooma-iao I ka lakou 01010 hoopaa i hana ai e pil'i ana i ka hoopon.>poi» maluhia a kuikahi maluna o ka papa, aole hoi e poir,ajko|e ia 'mea elike me ka maa mali o ka ! poe alualu kulai-a i na wa haiok'lo koho paloka, a i ka |puka ana. o ka poinapeoke'ihō la no ia i ka lakou mau. o|īelo i haanui nia: ai iliua o na manakoho, a i ole, alaila e hoopoina ia'lakou ileeia kau koho ae ke waiho hou map lakou i ko lakou mat inoa no k* kohoia aku. I 1 E Oi LOA AMA KE HjKi MAI KO ,LAKOJU rVA Oiai eia no keia i k;& \va o ka papn n ua.ke )ehuehu e mai nei no ka hooniaka ana o na lawt|lav tL.*ha. .1 ana a ka papa hou, pehea aku ajia la ke komolio U :ou i ktf lakou wa e mana ai? Aol<j i paha mea e Hik: pai e i kela ninau i koia wa. Na ke aii paha oka mahi; wi e h ike mai ■' ka haina o keia ninau. Ke kau e mn\ L nt ka īia maeelo i na mahamaha o lloia w ahaolelo. ■ eklah; e okaikai ūj\;\ ko ka papa hou i nei ir.au makahA'k'' e tee mai ana. Ke upu nei no n&<-;ko oukou hn?ir\oKuie ono ua kuhihowa keia lia e ana e na keia wahaolelo, a ke polo&l ae r>e: o:a i na Mi:\: elihi ih<j i ka ehon o ka roattMfi anie ke 0 > kn pnpa no kKna 1

-&f£ikoiakiuda]a:, jo}e ia; a penei ka olelol ana! 'K&u hilo ia iho ka aho kuaiole/ Aole ia i pili \ka olelo no ka iole, wahi a Maīnele. iia pil : , wahi a Pikoiakaaiala, nolaila, ua 00 oe ia'u." Ia wa, hooholo na mea apau loa, ua eo o Mainele. Ma keia eo ana o Mainele, tia haule loa kona akanuii i lalo amo kona kaulana, a pii ioa hoi ko Pikoiakaalala ike me ke kaulana pu ma ka hana pana iole. - Maanei e liuli ae kakou e nana no ke alii nui 0 Hawaii no Keawenuiaumi, l kona pii ana me kona mau kalaiwaa ma ke kuahiwi o Hi!o, a oki i ke koa i mea hana waa, kau ana elua manu iluna o ka wekiu a'kahea iho la rne ka ieo nui: ''E, Keawenuiaumi, aohe waa, he pu-ha, he waa ino, he waa pu-ha, he waa hiki ole ke lana ma 'ka «ioana." ' h- - A lohe o Keawenukumi i keia olelo & na manu, haralele ke aki ana i ke koa, no ke kahea mau 0 na manu pela i na la apau loa; nolaila, uluhua o Keawenuiaumi, a manao iho la oia e imi i kanaka akamai i ke pana pua j i make na manu. Ua hi«i aku ke kaulana o Mainele ma I H«waii a puni i ke pana iole; nolaila, olelo 0 Keawenui-! a«mi me ka hoohiki: "Ina e mako na mami ia Mainelē, alaila, lilo kana keikimahine i wahine nana, ame kekahi >a©ao o Hawaii." A hiki- na elele a Keawenuiaumi i Oahu nei, hai ia Mainele ina olelo a Keawenuiaumi. I ka' iohe ana 0 Mainele i keia olelo a hooholo 110 ka holo i Et#w;aii* lioomakaukau iho la oia i na waa ame na kanaka e holo pu ai me ia. - O Kauakahi ke kanaka nana i lawe 0 Pikoiakaala.la, iaia e moe ana ma ka ae onemahope o kona pae ana mai Kauai mai, la oia ia Pikoiakaalala: "E holo ana o Mainele i Hawaii e pana ai i na manu, ua hikj mai iiiei ke kii ma o na elele la a Keawenuiaumi." "Ae, ina roe e manao e holo au, e pii oe i ie, a ulana i hokeo, i wahi ino'u e noho ai, i ole au e ikeia mai e Mainele, a e olelo 110 ihoi-oe, he hokeo akua nou. Pele au e hiki ai i Hawaii me ka ike oleia." ■ „ Hana iho la o Kauakahi elike me na mea i kamailio ia aku iaia e Pikoiakaalala, a makaukau ka hinai ie, amo ka holo o Mainele. 1 ak-u la o Mainele ia Kauakahi: "E 'i Hawaii." Ae mai la 0 Kauakahi, 110 tta mea o kona iini no īa: "Ae, he ae no ko'u e holo pu me oe i Hawaii* aia nae a ae mai oe i ko'u manao e kamailio aku ai ia oe," Ninau mai la o Mainele, "Heaha ia manao ou?" "He hokeo akua no'u, he kapu kona waa e kau ai, aob<a kana;xa e kau ma ia waa, owau wale no." Ua pono ia manao i i«ko Mainele manao. nolaila ae mai ia 110 oia me ka hooihuoi ole. Ikaka 0 lakou i holo ai no li&waii, kau aku la lo Mainele ma kona waa kauhia, me nu olma ame na hoe|waa; o Kauakahi hoi me Pikoiakaalala iloko o ka hokeo ie ma ko laua waa. mahope hokeo. mamua 0 Kauakahi. Eia na olelo hoakaka 110 ka hokeo ie. $to ka hakahaka o ka ulanaia ana. komo ka makani iloko, aole e pau ke aho, nolaiia aole pilikia 0 ko Pikoiakaalala noho ana iloko olaila, oiai 0 komo ar»a īvo ko oa iloko 0 loka kona oa o hanu a" A hala o ;io 1 uiahope o lakou, hoolulu na waa o lakou mawaho ae o ka pali o Ivaholo, lanai, lūu* ke kohau o Kahalap;\laoa mahope o na waa> holo aku ia lakou mai ia ahiahi a owakawaka kaiao o ke kakahiaka nui, nana aku la lakou i ka w aiklo o Kaxvaik,apu i iia paii hulaana, o kupono ana i Makaakiu ma Kohala , i liawaii, Aia hoi, ho hulaaua, o Kuukuunaakaiole ka l-huoa e hamanu mai ana kona u alm i kahi a na waa e holo f aku nei, I aku ia o Pikoiakaalala ia Kauakahi: "E 010*0 i*ku oe U Mahwie 0 panr aka ika aba oka iolo e pouli(uU mai nei." A U>ho 0 Kauakahi i īiei olelo a Pikoiakakamailio aku la oiy ia Maiueie oiike me ka mea i aku iaia e Pikoiakaalala. A 'oho o olelo