Ke Alakai o Hawaii, Volume VII, Number 34, 27 December 1934 — HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA HAI KA MAKAHIKI 1763 MAI [ARTICLE]

HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA HAI KA MAKAHIKI 1763 MAI

>;}-■ E uana keia wa pehea la ke U\ ana o na kulana noko o jneh;|ina oka 1781. Tloko o Clinton 0 Nu loka, me Wakinekona e kial makaala ana iaia. T Yo3Pl?t©Wfl o PomwJiJS, ti}Q T>afayettp opio e kiai ana iaia. 1* Gree*e I JI $ ana o pualikoa Amelika o ka hef & lo<; '**l. .. 1 kela W&.ke koipo ana mai īlokp o ka o ke kena!»la o mau "noonoo uwila o ka noeau. He Palkd heluna. nni lehulehu o na ;mj, aMkoak&'hoea kOke lnU,! afta. Ua lawa pono ia e paa akn ' āī I ank nmr o ria*kokua Pelekane mai ke kai mai. J l¥!aila ma makerrsake o Wakinekona e halawai me Lafaf#fcte, uā hiki ia lstua a elua ke hoopuni ia Cornwallis ma. X«Mctown. Wakinekone i kona poe kanaka malkolakou kīai makaala aiia la Cljnton a i ka maki awij wi ana I Yorktovvn/ No kokahi mWawa aol<- i ike o Clinlton ikn manao 6 koia T>oono<> ana. T kona hoomaopopo pono atfgnae ua 4 "ftoniltfti?Tjfa oia, ua hala lo,i l<onn eneml i»aal«a I k»h! e | hiki aT Uia ke loaa aku. /laila hoouna o C&ntōn*he puuiu*mokūka|ua i)ta hema mai Mu Toka aku. Aka ua hiki mai na mo.ku |Palani a ke'ake' aku i ke komo ana mai o ka Pelekang a ikokoke i ka aina. Paheleia o CornwaUis, He puali'ikaika ona Amelike ame na Palani mamua ona/a he, auinokukaua enemi mahope ona, a okiia ka ioaa ana mai ,iaia Q/na pono.

N« hookahi malamii a oi kōna hoomanawanui ana i ka paaia mawahomai. 'Aka pa pahu'a kona ike ame kona iklaifta. Hookahi no ana hana pono oia ka haawipio, a oia kaipa i Iaw f e ai. • Hookahi makaKiki mamua aku o keia ; ua lilo pio i ka Pelekane o €harleton ; a ua kauoha lak-m i na bana o e hookini oiai ka poe Pe'ekane i lanukila e 'o Ite jkulanakauhale. T keia wa hoi, koi na AmeŪKa'e pāleāukau, a e paani mai hoi na bana Peiekane t pnele kahiko i kapiiia "Ua hoohuiia ka aoao o kā Ku laina ka poe Amelika ma k|t akau, t a o ka poe Palani hoi ma ka hema. "Aao uā ,hamauj)a ipea, apau; o nn laina hulalali K% me na lāins paina pili mai; Oiai p me ke eehia, ano f mo ?. malie, I $e Enelani i pio _ Ho|>unj. Q ff he e -, ika nuhou maikai i If a Con!incntal ma Pilakele.pia v ,jf pu; pon?pōni ka hoea ana aku oke kanal^^kl^lio.i ,i komo ku ai ilokn o n aalanui meha me lio e pphapoha ana. Kik«ke ikaika ak.O^o^^O^ipuka oka peresiden;i. Holo-kikl mau la ke kial 09 elke' i ke kur.vj o, keia hoohaunaele i ka peie|!dena. lUHa i kalahea aku ai elele i ?jie ka leo nyi, iaia i nalohia aku ai iloko h4 a^u *a JIQ ka eMe ma kana huakai, e ®-H a . .malu 0 k|}..po, "ī ka hala ana oka hola,jjp&.fflpßio 0 (:arnwal!ig"r f Alaila pulelo ak'u la oia no alanui a-|;u, me ka hoomau ana.no i ke kukala nui, i ka nuhou hauoll "I ka hala ana Pio, ,0 Comwai]is!" Lele na kanaka mau * hoplono jqo kek^i v o ka Uofe4M;aj,j&laHa, me ka noonop ole ae *akon)iulana pu3a.ee nui ajtu 1u iwa'ie» nloko on§ Alaniu. Aole ike .pinepinela, ehhe nie ia iloko p kela kaona kahiko, Hop u «a «feane i lima fe,ekahī;i papa'i hoi i.kekfc}}i ma, k<l; kua. Akaaka hoi na wahine a uwe. v ga _ ; . 1 Jsa hoea ana 0 ka lono 0 ka lilopio ana 0 Cqrnwaīls 1 hooho 0 H'aku North, ke kuhina nuj£* r |2£ j ; Jog ae ta!" A' pela io no a koe waīe no he ke aelikeia aku. 0 ka loaa ana 0 ¥4 aoko o ke kuikahi, he oiaio he mea nq ka mea aole 0 Enelani wale no ka mea e^omp r oīā! X> Palani, oiai hoi, no ka mea, oia ko k.ajs.P,Ū...kokua. pauaho ole i ka manawa 0 ke kaua, nanaia aku pela. 0 Sepania kekahL jaa. kp ano he hoaloha no Palani a he enemi hoi ino Enelaiiil ku mai fa ia, e manaolana ana e loaa kekahi mea nonaihp,.. . f . , . . | o t Amelika, i Palika he maliihia 0 ekolu ō konā naauao loa. 0 keia poe, 1 oia 0 Jo|in Jay ame John Adams, he kanaka kupaa ime ka noonoo akahele, amje Franklin, ka mea i hookiaika ie loaa ka manao aloha 0 i na e kupaka |ana i loaa ko lakou pono., He mau malama i hoohalaia ;ma ka lakou kamailio ana mt ka poe apau i kuleana pu mamua o ka ana i ko lakou lahui na manao maikai |loa iloko 0 ka aelike a kujkahi hoi, i kakauinoaia ai i ka hapahope 0 ka 1783, kakainona lakou kokoke i na manaō j ano nui f.pau ; a lakou i koi ai. oka mea ( i hoopaapaaia oia ka mea e pili ana ika laina palena komohana 0 Amelika Huipuia. 0 ka lana[kila nui 0 ka Amelik;j oia ka hooponoponoia ana 0 Ikela paīena ma ka muliwai Mi?isipi. Pela i paīeia ai 0 | Anulika ma ka akau.e CaiUda, he kolone -Pelekane, a ma kaliema hoi ame ke komoliana e ka aina o ka poe Sepania, a hoomaka i kona ola an;a nie ka emepaea nui, oi aku imamua 0 $walu haneli ka%ikani mile kuea ka, nui. "Maanei hoomaka ke aupuni aole o na afīi, aka o kanaka; Hoomakaia ka hana houia 0 ka honua, E oli, e Amelika, e oli! ka: nani o na aina! Ia oe na hanoh&no kiekie e ai, E hulali 110 kou rhau hoku - 1 Ahiki i ka uhi an'a 0 ka m?hina 0 kona mau kukuna, A hookuu hoi ka la i kona alahele iloko 0 ka lani." 1 ka lanakila ole ai: a 0 ka poe Pelekane ma ka lakou kaua ana ma ka akau. ua hoohuli lakou 110 ka hema. Lilo ia lakou 0 Savana i Pekemapu, I'77S, a hookohu 1 kiaaina alii maluna 0 Georgia ! . Ika 1780, lanakila 0 Clinton ma keksjhi mau ]kaua anaj Me elua m«ju mokuaina malalo o ka mana. hoi o Clin :on,i Nu loka. O €ornwallis ke alakai 0 ka poe Pelekane, a 0 Greene ko :? ka pōe Amelika, paie iho la laua kekahi me kekahi iloko o Carolina «iMu. Mahope hui laua iloko 0 kekahi kaua hookahe .keiko weliweli loa o ka Hale llookolokolo. a 0 ka hopena o ia kaua ana oia ke auhee āna 0 na'Pelekane a holo i kahakai. HoOnee naauao ihe la o Wakinekona i kela wa. Haalele koke oiā i ke kiai; ana ia CHnton ma !STu loka, a ma ka hele awiwi loa anaJhoea koVe oia imua 0 Co r nwal~ lis ma Yorktown. He auitiokuknua Palani ka niea nana 1 hoopaakiki aku i na a hiki ole ia lakou ke hoolaupa*i aku i ko Corn\val!!s aoao. a i Okakola 19, 1781, haawipfo mai o!a i kona pjialikoa. Ma lioia $iaopopo loa ka pau io oke kaua. ! i Kakauinoaia he knlkahi ma Palika i fia 1783, ma ?a mea i ike mai ai 0 Enelani i ko 0 k£na mau ko-

ione mu*, Hooponopono pu iho la ko kuik»hi ina luiua paknn oka k'hui Vaui Mh lia akau. v,:i o Amelik«» HuipuUi o Canada, ma kn hlkma, t U Mo&na Akehuilka, ma ka lu-ma, e Flojirta, h<? no SopHnta; m& ko komo-