Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 43, 14 March 1935 — HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA MAI KA MAKAHIKI 1763 MAI [ARTICLE]

HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA MAI KA MAKAHIKI 1763 MAI

I Nui na. moolelo. hooiwhoihoi noonoo' i hoopaaia o in mau lu. () kekahi <> in- mau oli'hi, oia no J>a mea e p,i!i m ana iko okiia ana uka mokukaiia Pilakelepla. Ua hanaia ikela-malalo o ke aiakjfi aria a Stf<phen'Decatui'.> ua /ka- ! paia e kekahi o ko. Pelokane kawak-a kaulana loa.a alakai '■'o ka oihana kaqā _ —"ki'knlii keia o na hana hopo i} ole a'wiwo ole no.laoi o kpia^au." j O keia īnokukaua o* Pilakelepia, hē 38 oria ma^ ■ itukur ; iahi i hooVo n Kwei? v. hana no Amēlika no kekahi* j manawa me ka maikai, al\iki 113ai ika manawa i alualuia ai na mokukaua Trip«)!itan mu na kapakai u iH ana oia ma kahi maloo. Kooikaika 110 kona mau tulr?a e hoolana hou iaia. aka, 0 kona hul.i kapakahi loa ana aku ia, a pela oia i i>aa pio-aku ai o na makukaua o na enemi, a ua hoolanaia oia a ua ko.loia aku no .loko o ke awa o TripOli. ■ " , ■ ■ Hooponcxpono houia oia, a ua waihoi i akrt no nae maloko o ke awa, me ka malaoia pono ia a'n'ā mai e na papu o ka akia ame na mf>kukafia e hoopunī aria ma na aoao apau. ■■ I ... . - Nui na hana e manaoia ana no ka.h<opau loa ia ana oka mokukaua. īīoounaia aku o DeC"atur 110 ka hooko ana aku ia hana. He 80 ka nui ona ana i lawe aku ai maluna o ka moku "īntrepkl," wahi moku uuku keia e hoohoioia ana me ka pe'a ame hoe-ka loihi. ī kekahl po kalae maika.i, a e pa Ttbī:ane ana ka' mahina maluna 0 ka aina, ame kekahi waMioaniani kani malie, hookomo aku la ua Intrepid tf6i no' loko 0 ke awa, a hoopili loa aku la jk> hoi ma ka aoa'o " ka Pilake-, lepia e mouo ana. Eku ana no oia me ko.Ha makaukau ' mau; a e hulali ana kona mau pukuniahi r*ln kona mau aoao a elua. Na keia a'no hookomo ana a keia wa'hi moku Intrepid i manaoia niai ai 110 hikou o lakou kekalii no 0 na moku kamaaina << ke awa. Kaawi ae koia Dec'atur Ike kauoha ana i ka happnui o n;i kanakn maluna p Vo laknu wahi moku e pee ahiki i ka wa e loaa aku ai 0 ke kauoha ia lakou. Elike me ko iakoū kohoia ana mai ai he moku kamaaina r.o no keia awa» pela keia Decatuf i hoike ae ai i, kona ano hoaloha no moku Tripoli e ku kokoke mai' j ana. | A 0 ko lakou hele ia a hoopili loa aku hi ma kekahi j !aoao 0 ka Pilakekpia. o Va wa no i loheia ako ai o ka leo \ hooho ona kanaka : l, H(' poe Amelika! Hp poe Ame- | lika!" ■ • Aole kela he manawa e hoololoiahili waleia ai, ina ! ko kela jhv Amelil-a e pakele aku a waha | aku 0 na-pukuniahi ponoi o ka Pilaktlepi r * koke !aela 0 Decatur ike kauoha pii koke p 1 apau |iluna 0 ka Pilakelepia, a e lawe pio 1 iia kanaka Tri- | poii apau iloko o ko lakou >;an\-a rui. i mau paahao na , lakou. Aole he pu i ka:i! ao, aka, na ka pahikaua i hoike ,mai owai 1& ka aoao ikaika a i lanakila o i . 0 umi wale no minu.ke keia 1 a ana, •«•*» . *- •»«•.!( :• ' kiF«k-«E5i-. ■ a|£fli||/ ■■ • ! ' §§f . .. wiilw: •Ai» Keist' ppe kanaka AmeliKa »». n. mau mea pa-hu txia ko lakou mau lima me 11« . no 'kū manao ana e puhi i ka moku holookoa i ke ahi, e noopiha ana i ka waha o na pukuniahi me na poka pa-h.u no ka hoopuehu liilii ana i keia mau puknniahi iloko 0 ka manawa pokole loa. Hanaia na hana no ka hoopuehu liilii ana i kela moku Pilakelepia me ka hikiwawe loa, alaila, o ke kauoha hope e hoi hou aku; lakou apau no luna 0 ka Intrepid. .■■■■■ • I ka ike ans nlal 0 ko uka poe ame ka.poe maluna 0 na moku e pili kokoke mai ana i ka hikiwawe loa 0 keia mau hana kipi imua ponoi no 0 ko lakou māu maka, ua kunana wale mai !a no lakou. _ I keia wa pu i hoomaka ae ai na aoap apau o ka Pilakelepia e ulawena, a no na sekona hou, o ka wa no ia. 1 pa-hu ae ai ua moku nui nei, a puehu liilii ae la na mea apau iluna ika lewa. . i : , Iloko o kela wa e hoopihoihoiia ana alna ame ka poe apau e ku kokoke mai ana i keia maU hana hikiwawe a ka enemi, aia kela wahi moku uuku īntrepid e hoopuka ana no waho 0 ke ,awa Ae ;ia pukuniahi e hoohuli ponoia aku ana maluna ona, a e kani afia lakou me ka maopopo ole oka ma-ka eki aku ai. Oka mea 01* aku aole hookahi o na kanaka 0 Decatur i,poJfeo. I ka wa i pa-hu ai na mea pa-hu i hoonohoia aku ai |fl.aluna o ka Pilakelepia, 0 kona pau ana ia, aole i ike hou ia o Pilakelepi». . . . Aole o keia Tripoli wale no ka ama 1 inili.mai 1 na 'hana kalepa a Amelika nei. E kaua ana o'Enelani me Paiani i kela wa. E kue ana 0 kue mai laua nia na l hana kalepa a hoopukapuka waiwai. E hopu ana o PeleI kane i na moku hali waiwai kalepa apau o : Palani, a c kauoha ana hoi o Palani i kdna mau e pam- : ku i ko iakou mau awa i na moku hali waiwai kalepa o Pelekane. E ohi nui aha o Amelika sna loaa mai na lahui e aku ma oko Pelekane ame Palani lilo i ka hakaka. E hahai ana ko kakou aina nei|i na ame na kuhikuhi ana a Peresidena Wakinekona i vraiho iho ai he mau makamki i hala, aole e komowale aku i ko ha'i kuleana. I a kūka.a ae o An>elika. aole oia e kofno wale aku anat lloko 0 na k-uee ana ona aupuni aku; aka. ia māhawa pu ; ua kauoha mai la o Pelekane alpapa mai la m Amelika 1 ke kuai ana i na pono ame na waiwai 0 Palani. . A 0 kekahi olelo mai ta o Palani. aole e kaana pu aku me Pelekane ma na waiwai kalepa ona ano apau. Hoomaka hkē mai !a laua e hopu i na moku Amelika e kalepa ana i kona mau waiwai iho i na aupuni okoa aku ehke me ko laua makemake i kauoha mai āi ia Amelika. O ka hoomaka ar.a mai keia o na |iana pono ole, 110 ka mea, ua'oi aku ka Pelekane mau mea i hana at. I a nui ioa kona mau hooiiio e hiki ole ai īaia ke uku \ kona poe sela moku elike me ko Amelika. Pela m> me ko ano o na hana a na kanaka Ame ika maluna o na moku AmeHka. he maalahi loa o «a kanaka Pelokane ma.

,un v > * »v ( I L.U.. k Pew-kane no«». h\n« <;„ hn ' v lu ,v - ,, e .,. k!1 , H , # Jwl«l3&:Sk *»*«*# <' ai^^KOTasMS^