Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 45, 28 March 1935 — HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA MAI KA MAKAHIKI 1763 MAI [ARTICLE]

HE MOOLELO POKOLE NO AMELIKA HUIPUIA MAI KA MAKAHIKI 1763 MAI

I ■ : - ' i j U kona mau kanaka malalo mai ona, he ]><><? walei ' iin -i ka Iko ame ka makankau, a n<> ka mea, no na ma-i { kahiki ]chul< lni ki\'lakou holo luina-moku ana mulalo 'aku! u Kai'ona līull. No koia poe luina-moku ka oleloia : "Tna! ! e pau loa na aīiimoku i ka haalele, ua hiki n« i keia poei l luina ke hookeie aku i ka moku imua o ka enemi." f O ko lakou hilinai pih«, no ko lakoli moku Gonsti-j itution, ua like ia me he ipo la imua o lakou; ko lakou hi-j hinai apau, he moku keia e hiki ole ai ke lawepioia; eial 1 kona kahua mokomoko mua loa me na moku Pele-i 'kane, marha oia i ka holo; i hana nae p'ela i mea nona el hiki ai ke hakaka hou i kekahi la ae. i I Eia iho kahi mooleio pokole no ia mea: "Loaa i maila o ConBtituition i na aumoku Pelekape, oiai <>ia e holoi j aha no Nu īoka. "Aole no paha e hiki ia hookahi o ku aku : imua o ehiku. pehea la kou koa ame ka wKvo <>10. Tka ike !ana o Kapena Hul! i ka lehulehu o ka ma I aoao ihai, hooholo iho la oia e hoopakele'i ka moku, no- | iaila, haawi ae ia'oia i kana kauoha e hiuia na pe'a apau , o ka moku," mai na pe'a liilii iluna loa o 'ka moku ahiki loa , aku i na pe'a nunui o lalo loa, a i hui pu ia me na pe'a paI ku'iku'i ma na aoao. a ia wa no i uhai mai ai na moku j Pelekane mahope; ia wa o ka pio loa ana,iho la o ka maj kam. | Ia mau la. aole he hoohanaia o na enekini mahu maluna o na moku, a aia wale no ka paUlele o na moku holo maiuna o ko lakou mau pe'a ame ka makani; aka, iio ke kapena nae o ka moku Ahielika, hoohana ae la oia i kekahi alahele no ka hoopakele ana i kqna moku. Eia kana papahana i noop.oo ālaila, lioomaka aleu la oia e hoohaiia: I ka ike an& iho o Kapena Hull i Jca papa'u loa o ke kai ma keia alaliele, a me ka pio ana'mai la o ka makani. haawi ae la' oia he kaiioha e hookuūia kekahi waapa o ka moku ilalo, a e maluha o kela waapa kekahi heleuma ko'iko'i, kekahi kaulahao loihi i hoopaaia, e iawe aku keia waapa i ka heieuma ahiki i ka hapalua mile ka mamao mai ka moku mai, 'alaila, hookuu iho iloko o ke kai, a hoomaka na kai)aka kela oluna o ka moku e huki mau, i mau ai no ka hoīo ana o ka moku; A hele no hapalua mile, a pela aku lakou e hoomau ai i ka hukī mau aiia, ame ka lawe mau ana i ka heleum&> ahiki i ka wa a ka moku e kaa hou aku ai ma kahi hohonu, a i ole, loaa hou mai paha i ka makani. Ua hookoia keia makemake o Kapena Hull, a hoi omaka mai la ka ike_ana_o na kanaka i.ka manao oko lai kou kapena, oia hoi, e hiki ole ai i na moku Peleknne ke imau mai i ke alualu ana mahope 6 ke Constitution, oiai I lakou e kumalie ana ma ka rāoana, a' o ko lakou moku hoi le neemua ana i kela ame keia mintfke. I I ana | na kanaka o kela.mokukaua Amelika i i ko lakou mamao loa ana'mai ka enemi mai, a i ko lakou loaa hou ana aku i ka makani, aia hoi,Moaa ( hou aku la ke kauoha o Kapena "HuII e hookomo aku lalepu no ke awa 0 Eokekona. • . , He malama holookoa mahope o Kapena Hu'll ame kona 'moku ma na kai o {na kai ma ka ain& Amelik,a). hai awai jfc/oia mt kei malama nra n u loka. [i|kane ? keia i lawa maoli ana 1 huipufVime'lcona mau pono kau^^VakSf^l , mai nae i ka mokukaua Amelika Constitutio«-. Ma kona kia hope, e kowelo ana i ki makani, kekahl hae bu'a uwepa loihi ame na.huaoleio i palapalaia mawaena,— * "Ē malama pono e na mea apau i h'uipu mai me a'u, Owau'ko Pelekane Kahaka Naika kaiilana." f ka loaa ana o ke kauoha i ha kanaka e makaukau no ka hooilikaua, pane mai la o Kapena Hull i kona poe kan-aka apau: "Maluna o na helehelena o na kanaka luina apau. mai ke nui a k aliilii. aole loa he hopohopo i ikeia. i ■■ ■ Ua liuliu o Con«?titution a ua makaukau, a i ke kokoke ana o na moku a elua ma kahi he kanaiima anana mai kekahi a kekahi, i haawiia ae ai ke kau6ha e ki %ku i ka lakou mau puleuniahi nlialuna oka enemi. E loheia ana ka halulu o na pukuniahi, ka olapa ana o kō lakou mau ahf-pauda ame ka hooho leo hulo o na kanaka. E haule ana na hae mailuna mai o na kia ma oka hakihaki ana ina poka pukuniahi. XTa ikeia na kanaka koa ame ka wiwo ole e pinana ana maluna o na kiamoku i hakihaki ole a kakis[ hou aku la i na' hae i aloha nui ai. Aole poka hoinele o ko laua mau oheki; e hina ana na koa i make maluna o na oneki o kela mau mokukaua, aka, o ka oi aku nae o |ca make, oia no ka mokukaua Pelekahe "Guerelerire,*' he nui loa na poka pukuniahi ana j ki māi ai maluna o ke "Constitution" i helelei aku iloko 0 ke kai, a 010 ae lia na leo piha hauoli o na kanaka koa. Ua loihi no kela paio ana ā kela maii mokukaua, a e pli mau ae ana ka lanakila o ka mokukaua Amelika 1 kela ame keia elima minuke. a i ka hope loa, ua meha iho la ke k'ani ana a ka leo o na pukuniahi, oiai, ua hoawipio mai la ka mokukaua Pelekane "Ouerrierfe." Ua pii ae kona mau hae keokeo maluna o kona mau kia, e hoike mai ana i kona? haawipio ana. E haawiia ana na mahalo kiekio loa maluna o ke alakai ana a kona aliimoku kiekie. aku keia nuhd>u a lohe ka aina holookoa qI Amelika. he hoailona hoi e lioopiha ana i na puuwai o na: kanaka Ameilka apau me lja hauoli, ka lan&kila kama-j hao ana o keia lahui opiopio maloko o na moololo o ka honua nei. He nui na makana i haawiia ma! eke aupuni e hoohanohano ana i na kanall:a kaulana a wiwo ole o kela mokukaua Constitution. i na aliimoku ame nk kanaka lu!na. ■ ' [ Mai ia manawa mai, hoomaka mai la na lanakila ana oka mokukaua Amelikja. O kekahi keia o ua hoohauoli kaulana loa e poina ole ai iloko o ka pUuwai o kēla ame keia kanaka 'Amelika, olia no kela huaka! wiwo ole a Kenelala Becantur, iaia i h«i ai me ka mokukaua Pelekane "Makedonia" ma kafii ē kokoke ana i ka' aina o Mfedeira. Hookahi hola o kela hoouka kaua ana, alaila, haawipio mai la ka mokukaua "Maeedoflia." Ma keia lanakila ana, ua HIo ia i m<?a e hoowaiwai mai ai i ka aoao Amelika, no ka mea, ho inokukaua hou loa kela o kona kapiliia ana. me na hooponopono lii!ii hou ana. aia hoi. ua aku la o Petatur i elele i Wakinekona, no ka hali ana aku i keia lonO hoo.hauoli. ! ka heea ana aku o kela elele i Wakinekona, aia hoi, iko iho la,kela elele. ua pau aWi na kanaka anonūi 0 ke kulanakauhale ma kekahi anaina hulahula. Nfolaila, hooholo iho la ia e hele pu aku rna kela anaina lullahula. laīa i hoea aku ai, aia hoi. me ka{ hae o ka mokukaua "Makedonia" e wili ana i kona kinol i komo loa akif ai ia loko o kela anaina nui, 4 (Aoitcpa.u' 4 .i ! V-!: . .