Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 50, 25 April 1935 — He Moolelo o Ka Wahine-Missionari Mua Loa ma Kina [ARTICLE]

He Moolelo o Ka Wahine-Missionari Mua Loa ma Kina

<? ka wa €* malkai a e maluhia ai na mea apau, aole e hiki i*ā#oe ke hana hou ae i kekahi mea e hooi hou ae ai i konipnaika?!" ' Ō ieia na noonoo hookahi a na kanaka Pake e malama maii ana iloko'o ko lakou puuwai, no ka mea e pili ana iko lakou _aina. A o kekahi no, malunatrkm lahui ili keokeo icl"Kapanui o ria ahewa ana no keia mau loli e ike ia nei ilōleo oka aina i kera manawa. 0 ka mea oi'akū nae, ke hoao nei kekahi ano lahui ili keokeo e lawe kailiku ae i ke aūpuni o Kina, a o ua lahui ili keokeo la, oia no ka Ta- - hui Ōe^emania.. . . Ma ka ike ana mai a ka lahui Pake, ua hele 'keia lahui ili keokeo a iini ioa e lawe koke ae i ke aupuni o Kina. Aole e hiki ia Kina ke hanā aku i kekahi hana, aka, o ke kulou hoomaikai aku no i ke aupuni e hoao āna e kaili a«tl ia lakou malalo o kona mana, Ua hoopihaia ka puuwai o ka emepera-wahine me ka inaina nui, aka, aole e hiki iaia ke nana aku i kona mau makāainana amo kona aina e nohoalii ia mai ana e ka lahui e ake nui mai nei e lawe aku ia lakou malalo o kona mana. TJa ike no nae keia emepera-wahine, ua nui no ka aie 0 lepna aupuni i ke aupuni o na ilikeokeo no na mea ano hou apau e ike ia nei iloko o ka aina i keia la, aka nae, ua oi ae kela manao hooioi, no ka mea, aole loa oia eae ana e hoike aku i na mana aupūni e ae he hupo loa ka lahui Pake, aka, he iahui naauao no kona mai na kupuna loa mai m> 0a ike oia a hōomaopopo no, o ka mea waie no ana ' e hans ai, i mau ai no kona noho ana maluna oka noho kalaumu? kona aupuni, oia no kona huipu ana aku me ka aoi T 'ue ana ina hana hou e hookomo ia mai nei iloko o i, a e kue mau aku i ka aoao o ka emepera opio i pau Holaila, o ka pauda e pa-hu mau ana a keia emepera aine e hoohana mau hei, oia ndr ka }\oolaha mau aha mao na nupepa aupunl, no ke kue mau ana aku i na hanā a na Karistiario ili keokeo e lawe mau mai nei aina. «ku ma kekahi apana aīna o Kina i kapaia o Sha : : kekahi ahahuiinalu i kukulu ia, a o na lala apau I »<^>anak a Pake wale no, & e kula ia ana lakou apau no ] mau ana aku i na Ui keokeo apau iloko o ka aina, ; a'.e..kajeiiuia aku laKou māiluna aku o ka aina o Kina. ( malamaia na halawai a keia ahahuimalu maloko , SVlepu!e kahiko o'Kina, a e hoomaamaa mau ia ana kanaka o na wahi like 014 o ka aina me na moolelo lilie kye ana i ka lahu^iH'^eokeo. —" s lS īkeia mah'ope ihō ka inoa oua nei oia i 4o: o.rHo eh'iian, (K!a'P'ufirna o ka Pono Kaulike), a i ole, o-ka Aiiahui o Pahik»* lo n ka manao ■ •• ' ! ' 1 * . , , . f - i ,04 olelo mau keia lahui, aia kekahi mana kupanaha mau ana i keia lahui mai kinohi mai, a aole e lanaka pahikaua an»" ka poka ina]'ir r< o lakou. Maloko : laleou mau hāh>pule ame na luakini, e uwe a e kolo af&kou maluna o na papahele, a e kahea ana lakou i ka *ūmns ° kekahi mea i hala e aku i ka make/a o ka uhane I ,pf|ia o kekahi o ko lakou mau akua kahiko, e hoolohe mai j' lakou mau leo noi\ Ua pinepine no ka hookoia ana o '['|;Q*la,kou mau ma ko lakou hoopakele ia ana mana mai ona mea kauā. īa lakou e kahea nei i | 3aa"uliane like 010, me ke kimo mau ana o ko lakou mau poo I'ilalo o ka papahele. me ko lakou le<s e uwe ana, ua hoolohe I lo,mai la no ko lakou mau akua, a ua lilo aku la ko lakou t mftu'"kino malalo o ka malama ana a keia mau uhane. f ' Me keia mau ano leo pule ame ko lakou noho kapu arna mai ka launa ana me na kane ame na wahine, e nui ai | kb lakou kokua ia'e ko lakou mau akua like ole; alaila, f me'ko lakou mau akua pakahi ame 8,000,000 uhane e ae | e hiki mai ai no ke kokua ana ia lakou, e hiki ai ke kipa- | kuia aku na iīikeokeo apau mailuna aku o ko lakou ama. I Eia iho kekahi oka lakou mau olelo wanana: I "A ke hiki ole ke kipakuia aku keia lahui ili keokeo • mai īp'lakou aina aku, ao!e loa auanei ka ua e haule mai ana no ka hooma-u ana ko lakou aina." w jloko auanei o ekolū makahiki e hookoia ai ko lakou !" / f *Ehoohiolo ia no auanei na kulanakauhale apau o'na ili kē<sieo iloko oka aina eka Ahahui Kokua Pulima. E fla w r aiwai apau oka lahui ili keokeo. E k!paku pu ia uhane ino oka lahui ili keokeo i lawe mai ai iloko o ka ftlpa ame ka lakou mau a'o ana,—-ma o ka mana ala 0 ko lakou mau £kua." '% kauoha pu ana i na haumana kula apau o loko o ka aina e haawi i ka lakou mau hoolohe ana me ka hoop®»o ame ka oiaio, nolaila, mai hoolohe i na a'o ana a ko lakou ,J»au kumukula maloko o na halekula lik'e ole." O kekahi keia o na olelo i hoolahaia ma ka lakou mau| pepa hoolaha a puni kjytina. E kowelo ana ko lakou mau! Hae iike ole he eha ano:—"Pao Ch'ing Mieeh Yang," o ke ano o E hoopakele i ka aina, a e hooneoneo hoi i na lahui e maluna ona. E ikē ia ana na Hae Ulaula a puni ka aina, me na huai?alap.ala i kuniia e hoike ana ua makaukau lakou no ka lele kaua ana aku maluna oka enemi. Ua ike ia keia mau hua-palapaia maluna o na Hae apau o na kanaka o keiā Ahahui. Ma kahi e kokoke ana i ke kulaj||kauhale nui, e kahea ana na alakai o keia Ahahui nui e komo aku iloko o ke kulanakauhale. E hoomaka ana mai na palena mai o ka ainft 0 Pao-ting Fu ame Pekina» e ike ia no ma na wahi hoom&ha ona kanaka o keia Ahahui. Ma ka aina o ChoChou» he kanakolu tausani ka nui o na kanaka o keia Ahahui e ku makaukau mau'ana, e hoomaamaa mau ana i ka lakou mau hana kahea i ko lakou mau uhane, ame ko lakou mau a]tUft, a e hanai ia ana lakou ma na home o na poe mahiai o ka aina. Patina haīe o na kaaahi i ke puhi ia i ke ahi, a ulaa ia na alahao he mau mile, pau na kauhale o na lahui-e i ke puhua i ke ahi, a pau mua nae na pono hale ame na waiwai ika lawe limanuiia. Ua pepehiia na kanaka'Pake 1 huli aku maho]>e O na hana misionari a ka lahui ili keokeo. Ano kekahi manawa pokole mahope mai, aia ua huakai ° lia kanaka pake o keia ahahui e ka'i ana malokp o ke kulanakanhale o Pekina ma na kahua aina

i hookahakaha o na pualikoel aupuhi, a ua komo loa aku no i loko oka pa'lii. No na hebedoma pokole wale *no mahope |mai, lilo ae la ua puali nei d keia ahahui o na pake ka ma-j ina piha iloko o ka aina, Pehea, aia nd anei na kanaka ili keokeo e hiapioe wale ana no, a hoomaopopo ole aē i'keia mau piliMa e hoo kokoke loa aku'n«i ia lakoU? A i ole, e hilinai ana anei lakou i na olelo mali a ka emepem wahine i hoounā mal ai a i kiikala mai ai, he msiu hana hookahakaha a hoikeike wale no keia a na kanaka Pake. Eia nae, he mau hana pahele wale no keia a ua emepera wahine nei, ā o ka hoopa'i wale no o ka make kana e ike nei no ka lahui ili keokoo. Ina no o konk niaii manao oiaio keia, eia no nae, o ka manao o keia lahui pake, ua okoa loa ae ia mai kona ae, i' ua paa ko lakmi manao e hookau i ka make maluna o ka lahui ili kookeo, a i o!e, kipakn aku paha ia lakou mailoko aku o ka aina. 0 keia mau hoolala a keia lahui e kuo aua i ka lahui ili keokeo. ua hoohuli pu aku lakou i ko lakou inaina maluna o ka lahui Manehu ame ko lakou nohoalii; a no ka mea, o keia lahui Manehu ka lalani pololei o koia £mepe-ra-wahine. a he kumu mai hoi j« e pau ai ka hilmaiia o ua emepera wahine la, a ē huli kue aku ai na kan'aka iaia, a kipaku aku hoi iaia mai ka n4hoalii aku, ina aole o hooko ia ana ko lakou mak'elnake. , 1 keia manawa nae e liihoihoi nei ka aina anie ka lahui pake. kekahi hapa e kakoo ana i keia Hnepei a wahine, a o kekahi hapa hoi, e kue ana iaia i kona.hoololoiahili loa i jkana mau kauoha no ka hooko ana aku i k& hoopa*! maluna o keia'Uihui ili keokeo; a ia wa. o k« ninau. aia ihea o Mrs, Gamewoll? i Ma keia wahi. e pono kakou e kua, mai na leo hooho mai o keia lahui e hae nei me he holoholona ",la; a e hele] ana no hoi kakou ma na alauui o Pekina, e hjki aku ai ma | kahi ona karistiano ili kookoo e noho ana. I ' »o!e i pau | i - > 1! f ;