Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 51, 2 May 1935 — He Moolelo o Ka Wahine-Missionari Mua Loa ma Kina [ARTICLE]

He Moolelo o Ka Wahine-Missionari Mua Loa ma Kina

MOKUNA IX ■ . V,, V .. KA PALEKAUA A NA KANAKA PAKE I KAPAIA ; "BOXERS." i "He opuu pua i- niohale, Na nanaina hauoli o np kanaka» ? He kiionohi e hiipoi ana, »No ka paio ana aku ma keia ao, A i keia la, hoomaka aku la, Na hana nui o ko ka honua nei." L Ala i! < . o 'ka huīn'a puo'a o kaupoku oka HalepuL* Ashbui n %'oko ona kuleana aina i kuleana ia eka tisiona 21 j<l t, e ikeia no kekahi kii i kalaiia maluna ■laila, e i «,u .n «. malaila i ka ua ame ka la, i ka po ame ke |o: i na kau & kau i kekahi manawa, mamuli o ke kiekie o keia puo'a, i kekahi manawa, haahaa loa iVo la na ao kaalelwa o ka lewa, a nalohia aku la ia kona ike ia $na aku mai ka maka aku o ka mea e kaahele ana maluna 0 na alanui malalo, ke haliu ae kona mau maka e nana paaluna o keia puo'a. * O kela kanaka Pake keia kanaka e hiki aku ana ma * kahi kokoke i keia halepule, aole loa e nele kolakou haliu f apa iluna o keia puo'a kiekie, ame kela kii e kau iho ana i aaaluna o keia puo'a. I Ma na wahi hoomoana o keia poe kanaka Pake, ua ! hUinaiia kekahi moolelo 1 lauahea ae:-—Ua hiki mai ke- ! kāhi mea kino mai Amerika mai, a kau iho la maluna o ka ! PUo'a o ka halepule. Nolaila, manao iho la lakou e hoonui ' lio lakou ike ame ko lakou makaukau ma ke kahea ana ! iio-lakou mau akua e laawi mai i ka lanakila maluna o , keia mau ukua paha'ofia*b a kETlahUi ili keokeo. 0 ka lakou mea iikemaka aku ai he anela e ku-kiai '&Ua, a e ku ana iloko o ka wela o ka la ame ka hu'ihu'i o , a& kehau ame ka noe oka po, e makaala ana me ka moe ma na aoao oka enēmi e nee ai. Alaila, iloko ona la pokole wale no mahope mai, aia hoi, o keia heiau nani 1 kukuluia ai me na dala nui, ame ka hana nui no hoi i ke noi ana i na kokua a ka ahahui misionari ma Amerika, ' "na hana hoomanawānu! eaema ka aoao o Mrs. Game,ua hooliloia aeTa |a i kahua hoomoana a hoolulu no jualikoa. Ua hālihaliia aku na pohaku uinihepa no j o kaupoku, no ka iiiluku ana aku maluna o ka eneina paha e ulu mal ana kekahi hakaka ana me ka maomua ole. Ua j£apiliia ma kahi o kk puka kahiko o ka luakini, pani-puka hao. Pau na puka-aniani ika wawahiia', a ia r?iau na uinihepa. JĒ <»,.<• j)i*i i nialoko B| s kē #hl, pono Him ua puiiu <> na r.i?.ionari, pau mai \n la i ka Bfc#iiWii*. (tu oua kahua hoom'»ana nei. E olelo nui K&na na kanaka Pake, i ka nui hewahewa loa o na pahu R&)le o keia poe kuhunapule ili k^ok^o. W v Aia mamua iho o kahi i kuleuluia ai oka alewo, he mau I fthua o iia omole i hooplhaia me ka wai. Pailaia ka wai | ī imi maloko o kekahi ku-Ia nui, a i ka hu'ihu'i ana, uku- ) 3fe.uhi ia aku la maloleo V ke!a mau ahua omole. o kekahi u hana a keia poe*kanaka, ka hoomakaukau ana e hoopiha ia loko o ua kahua halepule nei me na lako meaai, 40 ka mea, wahi a lakou, e hiki i'o mai ana ka manawa o hooilikaua; a inaelim i'o mai ana, ua hiki ia lakou ke »oho maloko o ua halej|!i!ē nui nei me ka hoomau ana aku ! T Jke kaua ika enemi," me ka hoopiha mau ia oko lakou mau opu me na meaal' Ma ke alo omua d ka halepule ame hope, ua kapiliia he pa-pohaku uinihepa, a o ka pohaku i loaa mai ai mai| na wahi like ole mai oka aina. Na na keikikane ame na ■ wahine e halihali mai i keia mau pohaku uinihepa, ke la- 1 we ia mai, me ko lakou mau lima ponoi, a i ole, maloko o na hakeke a auamo maluna o ko lakou mau poohiwi; pela; pu me na keiki liilii loa, ina e hiki ia lakou ke hapai hoo-j kahi a elua paha pohaku, ua nui no kela, aole mea hele ] wale o na lima. | Pau na pou hae i kukuluia apufii keia aina o na misio-| nari ika ulaa pu ia. Ua eliia he mau auwaha nunui, aua ma-kaia na palena no ka wa e komo mai ai o ka enemi; ua' 1 kukuluia apuni o keia pa pohaku na pa-uwea no ka pale ! | ana aku ika enemi iko lakou wa e manao ai e pinana aku maluna o ka pa pohaku. O na pukapa, koe nae na pukapa 1 a lakou e komo aku ai a e puka mai ai, ua pau aku la ia r mau wahi ika hoopihaia me ka pohaku uinihepa. Eia keia mau hana apau malalo o ka hookele ana a Mr. Oamewell na konk ano he luna hoohananui a he mea ! a-na aina no hoi. Ua hoouna aku o Kapena Hall, ko Amerika kuhina noho ma Pekina, he iwakalua koa Amerika, no ka makaala anle ke kiai ana i neia aina o na misi« ' onari Amerika. E olelo ana o Mrs. Gamewell rna keia wahi, ua hooKoihaia ko lakou puuwai me ka haaheo ame ka hauoli, i ko Kkkou ike ana mai'i na koa Amerika e maki aku ana no ko ■lakou ku kiai ana ma keia kahua aina. I ka la mamua iho ■ o ka hiki ana mai o na koa Amerika, ua pau mai la kekahi f : poe misionari *o kekahi mau hoomana e ae i ka akoakoa ma keia wahi, i imi mai i wahi e palekana a e malumalu ai ina e hiki i'o mai ana ke kaua. I poeleele ana o kekahi la aia kekahi laina loihi o na Ea ukana o keia poe misionari e kamoe pololei ana no keia wahi, a o keia poe misionari mai ka apana aina mai no ia o T'ung Chou ma Pekina nei no. Iloko o ekolu la ma ia hope mai. ua pau aku la ko lakou mau kauhale i haalele aku ai i ke puhiia i ke ahi, a ua pau na waiwai i koe aku i ka lawe aihueia e keia pualikea hookahi. He mau haneri o na karistiano oiaio ame ka lakou mau kauwa lawelawe, ka I mokaki hele ma o a maanei o na alanui e hiki mai at ma keia kahua aina o ka halepule i' kaluili ae la he heana no na pualikaua o ka aina, na misionari o na-hoomana like ole; a ia lakou i hiki mai ai ma na paia o keia home hou, i kapaia ka Misiona o na Metodisa, "(Methodist), ua hoomnmaia ko lakou mau luuluu apau, a e kiai ia ana ko lakou maluhia o na koa Amerika. T i p«u tr~ .