Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 54, 23 May 1935 — He Moolelo o Ka Wahine-Missionari Mua Loa ma Kina [ARTICLE]

He Moolelo o Ka Wahine-Missionari Mua Loa ma Kina

XJa.haa.wi maoli aku no keia emebasadoa Geremania i kona ola no ka hoopakele ana i ke ola o na ilikeokeo apau e noho ana maloko o Pekina, no ka mea, ma o k'ona make ana i ikemaka ia manaoino o ka lahui Pake i ka lahui ilikeokeo e noho ana maloko oka aina o Kina. Ama keia kauoha ia ana o na ilikeokeo apau e haalele iho ia Pekma no Tientf»iUiy e manao ia ana e luku ia lakou a pau e keia pualikoa powa mamua o ko lakou hiki ana aku no Tientsin. " Nolaila, ua hoouna hou mai la ke Kanikela Conger i kana leta hope i keia pa halepule nui o ka misiona Mesodita, e olelo ana penei: "Hele koke mai ano, no loko nei 0 ka mahele i kaūpalenaia o na ilikeokeo, a lawe pii mal 1 na misionari o ka iahui Pake i kakoo mai ia oukou!" Na Kauka Marriaon, he mea kakau nupepa no'ka Nupepa London Times, he kanaka hopo .ole a maka'u ole no. hoi, ua ku ae la ia maloko o ka halawai ana a na Kanikela o na aupuni hui, a hoike ae la i na olelo penei: "Ke hilahila loa nei au i ko'u kapa ana ia'u iho he kanaka iiikeokeo, ina aole e hiki ia'u ke haawi aku i wahi no keia lahui Pake misionari e hoopakeleia ai." Mamua o ke kani ana o ka hora 11 o ua kakahisjka la, aia hoi kekahi laina loihi o na poe miaionaii ilikeokeo ame na misionari Pake e kamoe ana ma na alanui o ke kulanakauhale, a e kamoe ana ko lakou alahele no ka ipuka o ka aoao komohana i kapaia a wahi o ka Ipuka o Hata. E alakai ana mamua o ua huakai loihi la, kekahi hapa uuku o na kanaka koa Amerika, malalo o Kapena Hall, a mahope aku o lakou na wahine misionari me na keiki liilii. E hahai ana mahope ponoi aku o lakou kekahi pualikoa Geremania, a maluna'o kekahi manele e hapai ia ana kekahi mea i eha kukonukonu loa, a o ka unuh! olelo hoi no ka emebasadoa Geremania i kipoka la ai, Baron von Ketteier, a i pakele mai kona ola ma o kona komo ana aku maloko oka pa halepule ona Mesodita.' Alalla, mahope mai o lakou na kaikamahine o na halekula kiekie he hookahi haneri ame iwakalukumaono; e ka'i ana lakoa ma keia huakai, me he la, e hele aha lakou no kekahi anaina haipule. E hahai mai ana he haneri ona wahine Pake ame ka lakou mau keiki liilii, a he lehulehu hoi o na kane ame na keiki i komo pu mai ma keia huakai. Mahope īoa mai o keia huakai nui, na misionari ilikeokeo me ka lakou mau pu raifela ame na pu panapana, e malama a e makaala ana i na hana kimopo wale mai a ka enemi mahope mai 0 keia Iwakai. He huakai keia o ka wiwo ole mai ke kahua mai o ka' make a ke kahua o ka maopopo ole, ina paha he make no, Aka, o ka oi aku o ka maopopo ole arne ke pihoihoi, oia no ka palena o keia huakai, oiai, he wahi mile hookahi wale no a oi, eia nae, me he la, he hanen mile a oi aku, no ka laopopo ole ke ano o ke alahele a lakou e helel i*make usa ko lakou mau ket;hiirH Strlrpan. ah», © ka manaoio wale no iloko o lakou no ko Uh kou Haku, ka mea hookahi nana i haaw! aku ia lakoui apau iia nmnao ikaika ana ame na manaolana iloko ona,J mawaena o na misionari ilikeokeo ame na mislonarf o ka lahui Pake e hahai pu nei ma keia huakai. I kekahi kanaka koa Amen'ka e makaala mau ana I na mea apau maloko o keia huakai, nift hoi, ua haawi mau 1 aku oia i kana makaala ana maluna o na mteionarJ Pako, alaila, hoopuka ae la ia i kela mau huaolelo ; j "XJa ike no ka ahahui misionari nana i hookohu mai 1 keia poe wahine i alakal no keia lahui pake, I ko lakou hilmai ana maluna o keia poe wahine, no ka mea, ua hiki loa ia lakou ke malama I kela lahui me ko lakou olg ponol." I keia huakai i puk» aku ai mawaho o ka pukapa, o ka hapa uuku wale no ia o na manao pihoihoi o keia'huakai, no ka r»«a, ma kekahi aoao aku, e halawai mai ai lakou me ka iahui holookoa, ame na enemi like ole, a'aila, iloko ana o ka hopo ole ame ka" manao kpa e hele aku lakou ke koena aku i koe o ko lakou alahele, ina np ka lanakila a no ka make paha, HOOPUNIIA KĒIA HUĀKAI E NA PAKE ENEMI "I hookāhi ma ka nooEoo, o na puuwai wiwo 010, Ua palupalu no I kekahi manawa, gka, ua ikaika no ma ka manao, E hana, e huli, e imi, a mal haawiplo," Mai na kulan#kauhaīe like ole mai a pau o ke ao nei, o Peklna k&hīko kekahi aina paakiki loa o ka hiki ana fiku malalla, fn* no ma ka aina, a I ole, ma ke kai aku paha. O kekahi mau kulanakauhale no i kaulana ma na moolelo, oia no o Carthage, Roma, Athens ame Bomhay, ua klpa nui ia aku lakou Ina wa kahiko i hala ae ma ke kal akii. He kup&naha no ka loaa ana I na kanaka Pake he alahele e hiki aku ai no keia kulanakauhale ina ma ka ;Jna £ ma ke kai mai paha. a o kp kumu mai paha i ano paakfkl loa ai, ma p k& paa ana o kona mau aoao a puni me ka pa pohaku kiekie, Maloko o keia pa pohaku 1 hoopuni ia ai na kanaka ilikeokeo i ka makahiki 1910, i ka malama o lune.me he hina'i i'a.ala I O ke kokua wale no e kau ia aku nei, oia no na kanaka koa mai na mokukaua mai mai ka pa-pu mai o Taku i lilopio mai Ja i na lahui e, a ina e hele mai ana lakou, alaila, he 80 mile mai Tientsip mal a hiki i Pekina nei, Ua pau aku na alahao i ka weheweheia, o na puallkoa powa ame na pualikoa aupuni i huiia ko lakoit kulana ikaika e kue mal ana i keia laina huakai e kuoe aku nei, aole he mau kuka'i olelo ana ma ni| uwea teleponā a telegarapa paha, a \ike ia ana na elele'o ka enemi e holo ana no ko lakou 4 !... ponoi a e holo hou mai anā no ka huakai e kuoe aku nei. O na kahoaka keia e ike.ia nei i neia mau hora mamua o ka ai'na awakea; ua mamao loa aku na kokua, a o ka enemi hoi ke hookokoke m au nlai nei *na apaii. O ke Aktta wftle np ka hoopakele iloko o keia mau minuie o ka maopopo ole, M» ka aoao hlkina o ke keena kanlkela Beritanla, e ku ana kekahi kakela nui a nani o kekahi karaka kimnaana o ka lahul P&ke, a o ka inoa o keia kanaka oia no ko Keikialii Su- Ua kapa aku na kanaka Pake \ka Inoa o keia hale o Su Wang Fu» a ! hoopokoleia m« ka Inoa Fu. Ma na bonoi ana a Dr. Morrison ame Prof, Jamea, ua ae la na lahui Pake e hahai nel I na lahui ilikeokeo misionari e hoomaha aku maioko o kona mau pa-aina. He #lua tausani ka nui o keia lahui pake i huli mai

mahope o m hoomana o ka Uhui iUkeokeo ka i loaa aku kahi e hoomfth& ai 6 keift pa nui, a he n\au harieri hou e koom&U nei jio i ka hele wawae ana me na rnisionari ilikeokeo, $ a©ie i ioaa he wahi no lakou e hoomaha ai* I ka hope o ua la nei, i haalelo iho ai ua kelkialii Su la 1 kona halealii nani, a haawi iho la i kkauoha, e hoomaha aku huina nui l k«e o pake maloko o kona halealii, oiai oi» ihoi &ku ai no pa'iii okoa &ku. JS hoomim«o ift, ke a nei no ke ahi o ke kuianakauhale mai kekahi mau la i hāla ae. E mau ana no k» pumehftiift,o ko kplan&kiuhale mai keia mau hak mai i pau i ke puhiia i ke lihi, ft ua loaa aku kekahi mau halekuiii uft hftftleie i« « ka poe no lakou ia mau waiwai, a u$ io&a hoi keia mau.kokua nuji loa i keia lahui e kuewa nei, Ma kahi kokoke aku i ke keena o ke kamkela, Amerika, i hoomaha iho ai na midonari n ua hookipa aku hoi ka wahine a ke kanikela a uh hanai īa ke koena iho i koe o ka huakai, gig hoi, He poe ilikeokeo wal« no me na meaai. He elu» hprajriahope iho 6 a ma o ka hoomaopopo »na, ua kokoke loa keia keena kanikela me ka pa poh&ku, nolail», m hoohoWia e hele aku keia huakai no kahi o ke keena k«xikel& Peritania, no ka mea» he akea kona aina, ahe mamao Iki hoi mai ka pa pohaku mai. Kolaila, ua I«ipa hou ae 1a keifi huakai, a hoomau aku la i ko lakou hele ana no'kahi o ke kahua aina o ke kanikela Beritania, Ika hiki ana aku o keia huakai, aia hoi, ua piha mua no keia k»hua alna i na kanaka ilike'okoo.o na lahui like ole, I pau mai i ka imi i kahi e ai mai na hana powa wale ana a na piialikoa powa tfme na pualikoa aupuni. 1 (aole i pau) I