Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 59, 27 June 1935 — Kaao No Pupualenalena [ARTICLE]

Kaao No Pupualenalena

He ilio o Puapualenalena, o Puako i Hawaii ka aiiia. Nohp iho la ua ilio nei me kona kahu ponoi, a lilo aku kona kahu ponoi ia Kanika|a, he 'kua ia, noho iho la„ia me kona kahu hanai. He mea| mau ike kahu ka holo e la.waia, a o ua ijio oei mahope o ke kahu; loaa no ka ia pau no i ka ilio,|pela aku no, a no ia pau o ka la 'i ka ilio/olelo tfio Ia ke kahu: "U, ua pono no hoi kau ai ana i ka ia, ina hoi e loaa ana ka'u puni ia oe o ka awa, alaila, pono no hoi kau ai ana i ka ia." M keia oielo a ke kahua, ua lohe.ua ilio nei o Pupualenalena. I ka wa ahiaWi, nalowale ua ilio nei o Pupualenalena. O keia nalo ana, ua hele ika i ihue awa i lalo o Waipio. O Hakua 1 ke 'lii e noho ana i Waipio ia wa, ua mala awa nei i ka pali o Puaahuku olalo iho. I laila ka awa a Pupualenalena i kii ai e uhuki, a kokoke e ao, halulu ana ua ilio nei me ka awa, lalau aku la ke kahu a iho la ika awa, a inu iho la. Inu mau aku la ke kaliu i ka awa, a nui na la i haia, kii mau no hoi ka ilio i ka a|wa a kokoke e pau ka mala awa a Hakua, hoohuoi, 0 Hakua i ka pau o ka awa, a hoonoho aky la i mau kanaka kiai. Ia lakou_e kiai ana,>iki ana ua ilio nei, a kokoke i ka mala awa, huhuki ana i ka awa, ia wa, maopopo ia lakou he ilio ka mea nana e huhuki nei ka awa a ke 'lii. A aliu ka awa a ua ilio iiei, hoi aku la, hahai aku la lakou mahope o ua ilio nel. iUa oi aku ka mama o ka ilio i mua o ka poe nana e hahai ana, nolaila, haalele kekahi poe kanaka i ka hahai ana iua ilio nei a hoi aku la. Hookahi kanaka i hahai loa ia Pupualenaiena a hiki i kai o Puako. Nana aku la ia i ke kahu o ua ilio nei, ua hele a mahuna i ka awa, ninau aku la: "Ea, nau no keia ilio?" Ae mai la kela: "Ae." 1 aku ua kanaka nei: "Ua hewa olua i ke iii ia Hakau, oia ka ako ilio e kii nei, oka awa ake 'lii." Lalau ua kanijika nei i ka ilio a me ke kahu, a lawe aku Ia i mua o Hakau malalo o Waipio. 1 A hiki laiia noi i mua o Hakau, ninau o Hakau: "Nau no keia ilio?" "Ac. na'u no," pela ke kahu. Wahi a HakaiH "A nau no e inu noi kuu awa?" ,s Ae, ua'u n,o, e kulū ana jaii eia ma kahi kokake keia awa, aole ka. Eia ka i Waiipio nei, I «iku o Ilakau: "Ae, o niake ana olua ia'u no kn pau ana o kuu awa ia olua." iluko o ia \vu e noho alii aua o Hakau, he' pu na ke kua, o Kuana ka inoa o la pu, iluna aku o Waipio, e kmii mau ana ua pu iiei i na po a pau loa, nolaila, uluhua Nolaila, olplo aku o Hakau i ko kaliu o PupuakAia ke oia p olua me ko ilio a laaa ka pu a ke! la.Hak.au o oklo noi, ke lohe noi o A ahiani, kam ka pu ,a ko 'kua; a aumoe» moe 'lii oke t ua kiui, a ijiahopc pauhia i.ka Uiauioe. Komo ana o rupuak j nalena floko, a'e uku ia maluua o na kiai > : iia-| na »jku la e kau ana ua pu nei maluna o ko ke 'lii wahi, a*e aku ; la no koia malwna oko 'lii a loaa ka pu, komo aka la ke poo 'o' un ilio noi maloko o ko kaula kakai o ka pu, e paa au a holo mai la. | Ma keia holo ana, ua puka i wahō o ka hale, pa kekahi ajjao okapu i ka pohaku, iiiho ke,/kua a alu~ alu ia ia nei, aole i loaa mai. Hiki keia i.mua o Ilakau me ka pu. olioli o Hakau i-'ka loaa ana o ka pu. iioonoho o Ilakau i k«f kahu a me ka ilio i ka aāua. a liU ac la i 'punahele ua Hakau.