Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 22, 26 September 1935 — EIA MALALO IHO NA KANAWAI I HOOHOLOIA E KA AHAOLELO KUMAU O KE KAU 1935 [ARTICLE]

EIA MALALO IHO NA KANAWAI I HOOHOLOIA E KA AHAOLELO KUMAU O KE KAU 1935

KANAWAI 157 (B. S. 172, APONOĪA MEI 13, 1935.) HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 6911 AME KA PAUKU 6920 O NA KANAWAI O HAWAII I HOOPONOPONO HOUIA 1935, E PILI ANA I NA HOIKE HOAKAKA O NA HUI KAHU WAIWAI. E Hooholo ia e ka Ahaolelo o ka Teritore o Hawaii: PAUKKU i: O ka Pauku '6911 o na Kanawai o Hawaii i Hooponopono Houia 1935, ma keia ua hoololiia a e heluheluia penei: "Pauk. 6911. Na Hoike Hoakaka Hapa Makahiki. O kela ame keia Hui Kahu Waiwai, mamua o kona hoomaka ana e lawelawe oihana elike me ia o ka la 30 o lune ame ka la 31 o Dekemapa o kela ame keia makahiki, e hoopuka ae oia he hoolaha e hoakaka ana i konā mau loa t a amē na hoolilo ma ke ano o k-e kino i hoakakaia ma ka Pauku 6920, a i ole ma ke ano kokoke loa aku me ia elike me ka mea hiki ia wa, a e kulike no hoi me na kauoha & ka Pauku 2230, a o ua hoike nei e hooiaia no oia ma ka hoohiki ana a ka ka puuku, ke kakauolelo a i oie kakauolelo uku dala. O kekahi kope o ua . hoike hoakaka nei e kauia ae no ia ma kekahi \vahi ahuwale moakaka o ke keena kikowaena o ua hui nei a e hoolahaia no e ka hui ma kekahi nupepa i hoopuka laulaia a i aponoia e ka puuku āole e emi ihty malalo o hookahi manawa iloko o ka pule hookahi no pule kai like (ekolu hoolaha ana) e hoomaka ana i ka wa a ka hui kahu i hoomaka ai e lawelawe oihana a i ole i na 0 īanuaii a i ole o lulai, elike paha me ka mea e ikeia ana,; e hahai ana i ka la o ua hoike hoakaka nei. Ina e hooko ole ka hui i kekahi o na hoakaka o keia pauku e hiki no| oia ke hoopa'iia i umi dala no kela ame keia la e haule ana ka hookoia ana aku, a e hiki no i ka puuku o ka Teri-| tore ma kekahi hihia kiwila imua o kekahi aha i loaa iaia ka mana hookolokolo e koi aku e uku mai ua hui nei i ua hoopa'i dala nei." — PAUKU 2. O ka Pauku 6920 o ua mau Kanawai nei 1 Hooponopono Houia ma keia ua hoololiia ae e heluheluia penei: ■ - / : - . ; ■ " "Pauk, 6924. Papa Kuhikuhi Na Waiwai Na Aie Na Hoaie, na Moraki koiia a Kumupaa i ukuia manawa i hoopaaia me na Ke keu waiwai paa Na puka i mahele ole ia Na Hoopukapuka Na mahele puka i uku ole ia Dala kuike Na pila e ukuia ana Na waiwai kumupaa Na waiwai kahu a akena Waiwai paa i onaia Na mea hookoeia Na waiwai kahu a akena Kekahi mau aie e ae, oia hoi: Kekahi mau waiwai e ae, oia Huina hoi: Huina PAOKU 3. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana. — GOO-—~ KANAWAI 1 Qn (B H L. 423, APONOIA MEI 15, 1935.) v HE KANĀWAI ANA I KA MANA KUKULU HALE O HA- ' WAII, A E HOAKAKA ANA NO KONA MAU MANA AME NA HANA OIHANA: E HAAWI ANA lAIA I KA MANA E LAWELAWE AE I KA HOOPAU ANA AKU I NA WAHI PELAPELA I NOHO PUULU IA E NA KANAKA A I OLE NA HANA HOU PAHA E LOAA AI NA WAHI NOHO NO NA POE LOAA UUKU: E AMANA ANA lAIA E LAWE MAI I KA WAIWAI MA KE KUAI, MAKANAIA MAI A I OLE MA KE ANO LAWE AE NO KA PONO LEHULEHU AMANA lAIA E AIE DALA, HOOPUKA AKU I NA BONA AME NA KOIKOI AIE E AE, A E HAAWI AKU I NA HOOIA KAKOO NONA: HAAWI ANA ī NA HOOPAKELE ANA MALUNA O NA POE MALU AIE I UA MANA NEI, E HOOMAOPOPOIA NAE O NA BONA O UA MANA NEI HE MAU ALAHELE HOOPUKAPUKA DALA IA I KU I KE KANAWAI: A E HOOMAOPOPOIA NO HOI O UA MANA NEI, KANA MAU HANA HOU AME NA HOOIA KULEANA DALA E HŌOKUUI4 LAKOU MAI.KA AUHAUIA ANA AKU. E Hooholo ia e ka. Ahaolelo o ka Teritore o Hawali; PAUKU 1. Imi ana ame ke kuahaua ana ae i ke kulana kupilikii. Ma keia ke hooholo' akeaia nei o na home noho pelapela a kulana kapekepeke e hoopilikiaia ai ke o!a k|no e ku nei ma na wahi like ole o ka Teritore o Hawaii a he lehulehu o kona mau makaainana mamuli o ka uuku loa o ka lakou loaa ua hiki ole ia lakou ke alo ae i ka noho ana maloko o ua mau home noho pelapela a kulana kapekepeke nei e hoopilikiaia ae ai paha ke ola kino; a ua nele no hoi ka loaa ana ae o na wahi noho home kupono a maemae e loaa aku ai i na makaainana apau o Teritore a mamuli o ia kumu he lehulehu o na poe me na loaa uuku ua hookikinaia aku lakou e noho ma na home noho i piha ku'i a hookeke; a o keia, kulana he mea hoi e hooia ae ana i ka ulu mahuahua ana ae ame ka laha ana aku o na ma'i ame na hana kalaima a mamuli o ia kumu ua lilo ae no ia he hoopilikia mai ai i ke ola, maluhia, na kulana noho'na maemae ame kona maluhia o na makaainana o ka Teritore a he mea no hoi e hoemiia inai ai ka waiwaiio o na pono noho'na; a o keia mau kulana ae la aole hiki ke hoomalielieia ma na mea maamau o ka lawelawe oihana ana a kekahi mau hana makaainana; o ka hoomaemae hookaawale, ana aku, hoolala hou ana' ame ke kukulu hou ana o na wahi e ku nei na kulana noho home ana i pelapela a i hoopilikia kupilikiia ai ke Qla kino a e hoomakaukau aku ana i mau \vahi noho home maluhia a maemae no ka poe.uuku o ka loaa e manaoia he mau hana ia no ka na pono.o ka lehulehu e ,hc>oliloia aku ai na dala a ka lehulehu ame ka loaa ana ae o na kahua maiwaena ae o na makaainana; & no Ka pono lehulehu e hooniaka kokeia na hana hou i hooUlaia i mea no hoi e hopmama pu ia ae ai ke kulana nele i 'ka hana i lilo ae i kēia manawa he kulana kupilikii kuikawa; a o ke kupono no ka pono lehulehu no ka amanaia ana ae o na hoakaka mahope aku nei, ma keia ke hooholoia nei he kumuhana kupono ia na ka ahaolelo e hooholo ai. PAUKU 2. Hoala ana. He mana hoohana e ikeia aku ma ke ano o ka Mana Kukulu Haie Noho Home o Hawaii ma keia ua hookumuia ae. O ua mana nei he papa bq ia o ka lehulehu, a he papa i ama&a kaupalenaia ame na hooponopono kulea.na inakaainaua rna ke ano kulana mau loa, a e loaa ae no hoi iaia elima lala komisina e hookohuia ae e ke kiaaina o ka Teritore me ka ae ana aku a ka Senate o ka Teritore o Hawaii. A e hoakaka ae no hoi ke kiaaina i ka lunahoomalu mua o lakou. Aole e oi ftku mamua o eko'u mau komis?i'na he lala iīo ka aoao ka-

iaiaina liookahi. v / . ,• , . u na komisina e lretrKohu mua ia ana e hoakakaia ae o ke kiaaina owai la o lakou ke lawelawe oihana ae no ka manawa o hookahi, elua, ekoiu, eha ame elima makahiki pakahi mai ka la oko lakou hookohuia ana. Mahope aku olaila, o ka manawa oihana o ko lakou kuiana pakahi o e lima makahikl no ia, Ē paa no kekahi Komisina i kona kulana ahiki i ka hookohuia ana a aponoia ana o kona panihakahaka, O na hakahaka kulana oihana e hoopihaia no ia no ke koena oka manawa o|a kulana. Ekolu mau komisina e manaoia ua lawa iho la ke kwamu. E waiho ae no ke kiaaina me ke kakauolelo o ka Teritore he palapaia hooia no ka hookohu a i ole no ka hookohu hou ia ana ae o kekahi komiaina a o ua palapala hooia liio no ia i hoike hoopaapaa ole ia no ka hookohu ponoia ana o ua komisina nei. loaa i kekāhi komisina kekahi uku no kona luhi aka e kuleana no ia e koi ae i kona mau hooīilo i kupono me na lilo 'kaahele i ala ae mamuli 0 kona kulana oihana i kona hooko ana aku i na hana o ia kuiana. - I ka wa o ke kulana o ka lunahoomalu inua o ua mana nei e hakahaka ai, e'wae ae no ua mana nei i lunahoomalu maiwaena ae p kona mau lala. E wae ae no hoi ua mana nei maiwaena mai o kona mau lala i hope-lunahoomalu, aua hiki no iaia ke hookohu aku i kakauolelo mana hoako, na lunahana paa mau a i ole no ka manawa wale no, elike me na poe loea ike akamai ame na luna e ae, mau akena a me kana e makemake ai a e hooholo ae i ko lakou mau kulana makankau, na hana ame ko lakou uku hana. Ua hiki no i ua maha nei e kahea ae i ka loio kuhina o ka Teritore no na kokua kanawai ana e makemake ai a i ole ua hiki no iaia ke Kookohu ae i kona loio ponoi ame papa loio paha. Ua. hiki no iua m'ana nei ke amana ae i hookahi a oi aku paha o kona mau akena a i ole mau paahana 1 na mana ame hana oihana ana e manao ai he mea pono. PAUKU 3. Hoakaka. O keia mau hopuna manao maialo iho ma na wahi apau i hoohanaia a i ōle i hoopiliia aku ma keia Kanawai e loaa no ia lakou pakahi na manao kulike pakāhi i hoakakaia ae, koe wale no ina he manaō okoa ka i moakaka loa ma kona manao nui: ■ (1) "Mana" a i ole "mana kukulu hale" no ia o ka Mana Kukulu Hale o Hawaii i hookumuia ae ma keia KanaWai. (2) "Teritore" e manaoia oka Teritore no īa o Hawaii. ■ - (3) "Kiaaina" ame "Kakauolelo" e manaoia o ia no ke kiaaina, kakauolelo, nakahi, o. ka Teritore. (4) "Na mahele kaTaiaina' ; e manaoia na kalana, ame kulanakauhale a kalana. (5) "Komisina" e manaoia o kekahi q na lala i hookohuia ae e ua mana nei i kulike me na hoakaka o keia Kanawai.

(6) "Aupuni" e manaoia ua-komo pu ae ;k.a T.eritore ame na Mokuaina i huipuia o Amelika a o kekahi mahele kalaiaina paha, akena a i ole kekahi mahele ho'ohana, i hoohuikaupalenaia a ma kekahi ano okoa o kekahi o lakou. " ■ (7) "Aupunī federala" e manaoia ua pu ae ke aupuni o Ameiika Huipuia, ka mana fefeala no ka hooponopono hana o ka lehulehu no ke kul|p.a kupilikii kuikawa a i ole o kekahi akena paha, mahel|, hoohana i hoohuikaupalenaia a i ole ma kekahi ano okoa e ae paha, 0 na Mokuaina i Holpuia.o Amelika. (8). "Hana kulmlu h«le" Q hui pu 4a. m paa apau ame na lewa apau, na nale tia hana hou, hale kuai, keeha hana oihana, na aina mahiāi a kanu mea kanu ana, ame iīa pono laula no ia noho'na lehulehu 1 ioaa ae a i ole i kukuluia ae a i ole e loaa ae a'na a i ole e kukuluia ae ana mamuli o kekahi hoolala hookahi a ! ole kekahi hana ana no (a) ka wawahi ana, hoomaemae ana/'hookaawale ana aku, hoololi ae a i ole hooponopono hou ae i na hale noho pelapela a kapekepeke | o kona kulana e hoopilikia ae ai i ke ola kino, a i ole "(b) no ka hoomakaukau ana aku e loaa na home kupono a maemae i na poe o na loaa uuku, a i ole (c) e hana like aku ia laua elua. O ka hopunamanao "hana kukulu lja-" ]e" ua hiki no ke hoopiliia aku'i ka hoolalaia ana o na hale lame na hana hou i pili aku iaia, ka loaa ana ae o ke kahua, j ka wawahiia ana o na haie e ku ana, ke kukulu ana, ka i hookukulu hou ia ana ae, hoololi ana ae ame ka hoopono- ! pono hou ana ae o na hana hou ame na hana e ae e pili ! ana ia mea. I (9) "Na pono lehulehu o ia wahi" e huipuia ae no lia me ka aina ame na waiwai lewa, na hale, r.a hoolako, jna aina ame kahua hoonānea hooikaika kino u i ole hoakoakoa hooiaulea, no ka hoonaauao, oia kino a i oie no na kumuhana pono noho'na ame na pono kokua pilikia i hoolala mua ia ai no ka pomaikai a hoohana ana aku 0 ka mana kukulu hale noho a i ole o na poe paha e noho ana iloko o ia mau pono noho home ana. (10). "Na bona" e manaoia kekahi mau bona o kela ame keia ano, na noka, palapala hooia kuleana hoopaa aie a i ole kekahi mau hooia e ae o ka mana i hoopukaia aku 1 kulike me keia Kanawai. (11) ''Aelike" e manaoia o kekahi aelike o ka mana me kekahi paa malu aie a i ole o kekahi kahu waiwai paha no ua mea paa malu aie nei ina paha i kaa ma kekahi olelo hooholo, palapala kahu waiwai, moraki, hoolimalima, bona a i ole kekahi palapala okoa aku. (12) "Waiwai paa" e huipuia ae me na aina apau, na aina malalo o ka wai, na hale apau ame kekahi a mau kuleana pilipaa i hookoeia ae, na pono laikini hoohana ame na pono kuleana hoohana apau ame na aknlio ame na kuleana apau loa no iloko ona. i mana kanawai ame ke kaulike, i hui pu ia me na aelike no na makahiki loihi ame na hoomaiu ,koi aie mamuli o na hooholo koi aie a kekahi aha, moraki a'ano okoaa aku paha. (13) "Mea paa malu aie o ka mana" a i ole "mea paa malu aie" e komo pu aku ma ia mamio kekahi mea paa bona, kekahi mea hoolimalima mai i kekahi waiwai i ua mana nei no ka hoohanaia aku me ua hana kukulu hale nohj> nei a i ole kekahi mea paa panihakahaka a.mau mea paa panihakahaka no ke kuleana o ua mea hoolimaiima nei mai a i ole no kekahi mahele paha o ua hoolimalima nei, ame na Mokuaina i Huipuia o Amelika» i ka wa oia kekahi mea aelike me ua mana nei. PAUKU 4. Koikoi hana oihana a ua mana nei a me na komii>ina o ua mana nei. O ua mana iiei ame kona mau komiaina e malu no lakou malalo o ke kauoha ka , uawai e hooko a i oie kauoha aku i ka liooko poiio ia ana o na mahele hoakaka apau loa o keia Kaiuiwai ame na kanawai o ka Tei;itore a e paku'i aku ana ia mau mea me kela ame keia ame na aelike no apuu loa. na hoakaka a me na berita hoopaa ma kekahi aelike o ua mana nei ma koua aoao e. malamaia a e hookoia aku. 5. Ka Konusina ame'na poe ha»a he kuieana piiikino ko lakou. Aolo muu komkina a i .ole mea lawelawe hana o ua maha nei e lawe ona ae | J|ekahi kuleana, ma ona ponoi a i ole ma o kekahi mei okoa aku, iloko o kekahi liana kukulu hule noho home a uole i kekahi waiwai i komo pu ae a i ole i hoolalaia na ke pu »na ae i kekahi haua hou, aole hoi e loaa kuleana,

iaia pololei a i ole ma o kekahi mea okoa aku, ;loko o kekahi aelike a i ole i kekahi aelike i hoolalaia, ro na pono hoohana a i ole no ria limahana e hoolakoia ae a i ole i hoohanaia aku me kekahi hana kukulu hale noho. Isa kekahi komisina a i ole kekahi limahana. o ua mana ne'i he ona a i ole e hoomalu ana i kekahi kuleana, iaia ponoi a i ole ma o kekahi mea okoa aku, iloko o kekahi waiwai i komo pu ae a i ole i hoolalaia e komo pu ae ma kekahi har»a kukulu hāle noho, e hoike koke ae oia ia mea ma ke ! kākau i ua mana net a o ua ht>ike nei e hookomoia ae no ia ma ka moolelo oka mana. Oka hana ole ana pela no ka hoike ae i ua kuleana nei e ku no ia i ka hana hewa ma ka oihana. PAUKU 6,. Kapae ana ae ina komisiQa. Ua hiki ino i ke kiaaina ke kapae ae i kekahi komisina no ka hemahema a i ole no ka hoopalaleha i kana hana a i ole no ka hana epa ma ka oihana, aka mahope wale no nae ia o ka haawMia ana aku i ke komisina o kekahi &>pe o na kumu hoopii e kue ana iaia "a i hanaia paha e k<rkiaaina vaole e emi iho malalo o umi la mamua o ka hooloheia ,ana o ia mau kumu hoopii a ua īoaa iaia ka manawa kupono e loheia ai ma kona kino,ponoi a i ole ma o kona loio paha. O kekahi mea paa malu aie o ua mana nei ua hiki no ke waiho ae me ke kiaaina i na kumu hoopii i kakauia aia Ua mana nei e hakihaki ana me ka manao'uahoai kekahi kanawai o ka Tefitore a i o)e o kekahi kumu aelike paha, mahele hoakaka a I ole berita aelike iloko o kekahi aelike !i komo kino aku ai ua mana nei o ia.kekahi aoao. E haawi ae no ke kiaaina i kela ame keia komisina i kekahi kope o ua mau kumu hoopii nei aole e emi iho malalo o umi la mamua ae o ka hōoloheia ana o ua hoopii nei a e loaa aku hoi ia lakou ka manawa e lōheia aku ai lakou pakahi ma ka hiki kino ana ae a i ole ma o ka loio paha a iloko o umikumalima la mai ka loaa ana aku o ua mau kumu hoopii nei e kapae ae i ua mau komisina nei a ua mafta nei i loaa pono uā kokua hewa aku ia i ka hakihajjy£elike ia ana. 0 kekahi komisina e manaoia no ia ua kokua hewa aku i ka hakihakiia ana e ua mana nei o kekahi kanawai 0 keia Teritore a i ole o kekahi .kumu aelike hoakaka a 1 ole berita hoopaa aelike iloko o kekahi palapala aelike oiai ka mana oia kekahi aoāo, ina, mamua o ka malamaia ana o ka hoolohe ana no na kumu hoopii e kue ana iaia aole oia i waiho ae me ua mana n,ei i kana hoakaka ma ke kakau o kana mau kumu kuee, a i ole o kona komo pu ole ana ae iloko o ia hakihaki kanawai a aelie ana. 1 ka wa e kapaeia ai kekahi komisina, e waiho' ae no ke kiaaina ma ke keena o ke kakauolelo he moolelo hoakaka no na hana i lawelaweia me na kumu hoopii i ua mau komisina nei'ame kana hooholo ana maluna o ia mau ninau. PAUKU 7. Na mana oua mana nei. E loaa no i ua mana nei na amanaia ana apau loa e manaoia ana he mea pono ia a i ole e maalahi ai paha ka hookoia ana aku ame ka law 7 elaweia ana o na kumuhana ame na hoakaka o keia Kanawai i huipuia no hoi me na amana ana i paku'iia aku i kekahi mau mana e aku i aeia aku maloko nei:

E hoopii aku a e hoopiia mai; e loaa keksahi sila a e hoololi ae i ua sila nei i na wa apau i makemakeia ae; e hana a e hooko aku i na aelike ame na palapala e .ae i makemakeia a i mahaoia e maalahi ai&i hooJianaia ana, aku on« mana i ua mana nei; e Imna a mai kahi: «aanawa a e hooloii a e hoopau i na kana-j wai alakai oihana, na lula kanawai hoopoeopono oihana| aole i kue i keia Kanawai, no ka lawelawe ana ae i hooko|a aku na mana ame na kumuhana a ua mana nei; a E hoomakaukau, hooko aku a hoohana aku i na hana hou kukulu hale noho iloko o ka Teritore; no ka hoolako ana no ke kukulu ana, hookukulu hou ana, hoomaikai hou ana ae, hoololi ana ae a i ole hooponopono paku'iku'i hou ae i kekahi hana kukulu hale noho a i ole i kekahi mahele ona paha; e noii aku i ke ano o ka noho ola ana. hale noho ame na pono kulana hale noho home a e imi pono aku i ke ano ame ke alahele e maikai ae ai ua kulana .nei a e noonoo a e waiho ae i na paipai manao e piii ana i na hoolala ana no ka hooko hoomalu ana e pili ana i ke kumuhana o ka waele ana,ae, hoolala hou ana ame' hookukulu hou ana ae i.na wahi noho e ku ana na hale ■ a i ole kona noho'na home i pelapela a i popopo kapekepeke e hoopilikiaia ae ai ke ola kino ma ke ano kupiiikii hikilele paha e ku nei, ame ka hoolako ana ae i na lako pono hale noho no na poe loaa uuku, a e hana iaulima pu aku me ka akona hoolala; e lawe ae. ma ke kuai ana, hoolimalima ana a i ole ma kekahi ano okoa ae i kekahi hana kukulu hale noho i hoomakaia ae e kekahi aupuni; a E hoolimalima ma ka palapala a i ole hoolimaiima dala kuike no ka manawa i kekahi o na hale noho a i ple kekahi mau pono noho'na home paha a i ole I kekahi o na apana aina, na hale, na mea i kukuluia a i ole he mau pono hoohana i komo pu aku i hoolalaia ma kekahi hana hoolako hale noho i hoolalaia a e hookumu a hoololiloli ae i na uku hoolimaiima a i ole i na kaki noia mau mea; e kuai, kuapo, hoolilo aku, hookuu aku a i ole e aku i kekahi waiwai paa a lewa paha, a i ole q kekahii kuleana paha iloko ona i kekahi mea, hui hana, huikaupalenaia a i ole aupuni paha; e komo ae maloko o kekahi hale a i ole waiwai i mea e hiki ai ke lawelawe pono ia na ninaninauia ana a i ole e hana i na ana ama a i ok eii |hookahua ana; e kuai mai, hooiimalima» e loaa mai na jhobpaa ana, e loaa aemaka makanaia mai, haawiia mai, |hooiliia mai kauohaia ae a ma kekahi ano okoa aku paha. i o kekahi waiwai paa a i 010 lewa paha, a i olē o kekahi j kuleaiui iloivo ona mai kekahi mea mai» hui hana, huikaupalenaia a 1 oie aupuni paha; e.noho ona, paa, hookaawale a hoomaemae ae i na waiwai; e inisua aku a e hoo- | kaawale ae no ka misua o ka waiwai a i ole o ua pono hooi hana o ua mana nei malalo o na pono poho a ua maiia nei| |e manao ai ua 'pono; e loaa. ka uikua a i ole kana hooia! hoopaa mai ke aupuni iederala no ka ukuia ana ae o kekahi o na aie a i ole kekahi mau mahele o ua mau aie nei| i hoopaa hooiaia e na molaki i hanaia a i ole i paa ia e \ ua mana nei maluna o kekahi waiwai i komo pu ae iloko o! kekahi hana kukulu.hoolako hale i lioolaiaia; a j 1 loaa ae hoi ke kokua ame k* īlm&lau ana o na Au i puni ma ka hoolala ana, kukulu ana ame ka hoohanaia 0 na hana kukulu )udako hnle noho a e komo aku iloko; 0 na aeiike ame na hooponopono aua e manao ai he mea naauao ia ka loaa ana at o ua kokua nei me ka īaulima pu; e hooponopono a e ki mo pu aku ma na aeiike me kekahi Aupuni no ka loaa ana ae ma o ua Aupuni uei ka aina, na palapalā lioopaa kuai aina a i ole kona kuieaaa aina paha a i ok no ka hoolako ana. hookonio ana. wehe ana a i ole pani ana o na alanui, alahele- ala iki, alāhēle aoao a i ole mau wahi okoa aku a i o e no k* hooiako ana i ka waiwai, lawelawe hana, na i; aka paipu lawe mea ino. wai ame na pono e ae e pili ana me na hana hoolako kukulu hale uoho a I ole no ka hooloii ana ae i na palena o kekahi mahele kalaiaina a i ole ka hoolala aua, hoolaia hou ana. ana puni ana a i ole ana puni ana 1 kekahī mahele kalaina + a

E. m«lama ina ninaninau ame na noii ana a e hoolohe ae i na olelo ike a e lawe ae i na hooia ma ka hoohikiia ana ma kekahi hoolohe akea ana a i ole mau hoolohe ma-lu ana maluna o kekahi mau mea i waiwai no kona hoomaopopo ana; e hoopuka ae i na palapala kikoo hoike e anā i ka hiki kino ana ae o na hōike a i oie o ka hoikeia ana mai imua ona o na puke ame nia palapala a e hoopuka aku i na komisina no ka ninaninauia ana o na hoike mawaho o ka Teritore a i ole i hiki ole ke hiki ae imua o ka mana, a i ole i hookuuia mai ka hiki kmo ana ae; a e hana aku i loaa i ua mau akena nei, na papa a i ole mau komisina nei i kauohaia me na hana e hooki ae ana a i ole e kauoha ana e hoopauia ae na mea hoakuia lapuwale a i ole o ia mau kulana ano like paha, a ī ole o ka wawahi ana ae i na hale a pelapela e ku ana maloko o kona mau 'palena ama tentore, kana mau hooholo ana ame na manao paipai e pili ana no kekahi hale a i ole ia aina paha kahi ē ikeia ana na kuiana e hookupilikii mai ana i ke ola o ka lehulehu, ke kulana noho ana maemae o na makaainana» ka maluhia ame ka poiio piiikino. O kekahi ona noiiia ana a i ole na nmanmauia ana i Hoakakaia ma keia Kanawai e hiki no e malamaia e ua mana nei a i ole e komike ī hookohuia aku e ia, o hookahi a oi aku paha trrau komisina, a ī ole ma o kekahi loio paha, a i ole ma o *ekahi luna a i ole paa-| hana i amana kuikawaia e ua mana nei e lawelawe aku. 0 kekahi komisina, loio no ua mana nei, a i ole kekahi mea paha i waeia ae e iae lawelawe aku ī ua noii ana ae nei a i ole i na.ninaninau ana e ioaa pu aku no ka mana e hoohiki aku, ka lawe ana ae i na palapala hoomki aiidavita a e hoopuka aku i na palapala kikoo hoike a i ole mau komisina. _ O ua mana nei ua hiki no iaia ke lawelawe ae mamuli o kekahi a i ole ma o na mana no apau loa i amanaia maluna ona maloko nei, ma ke ano laula a i oi6 e pili ana paha i kekahi hana kukulu hale noho ku kaawale a 1 ole mau hana kukulu hale hoolako home, ma o kekāhi akena a mau akena ana e wae ae ai, i komo pu aku kekahi huikaupalenaia paha a i ole kekahi mau huikaupaienaia e ku ana a i.ole e hookumuia aku ana malalo o na kanawai.o ka Teritore, a no ia mau kumuhana ua hiki no i ua mana nei e hoala ae i hookahi a oi aku o ua mau hui kaupalenaia no ka hookumuia ana ae malalo 6 na kanawai 0 ka Teritore a i ole e hoolilo mai paha iaia i na mahele kea hookumu o kekahi huikaupalehaiā a mau huikaūpalenaia paha. O kekahi akena huikaupalenaia, i noho ona ia kona mau kea apau e ua mana nei a i ole e kona mea 1 wae ae ai a mau mea i waeia ae ai e ia, ua hiki no maloko o na palena i aeia e ke kanawai e hooleo aku i kekahi 0 na mana i kauia aku ai maluna o ua mana nei i hoakakaia maloko nei.* Ua hiki no i ua mana nei ke hoopukapuka aku i na waihona i pāa kāohiia a i ole waihona hāomalu no ka uku aie ana, a i ole kekahi mau waihona i makemake ole ia no ka hoolilo koke aku, ma ka waiwai paa a I ole nā palapala hooīā kuleima koi dāla I aeia na banako hoomakaulii dala e hoopukapūka aku ku i ke kanawai i jia waihona malalo o kona malu. A e paku'i aku ana ina mana apau i kauia aku malunā ona, e hiki no i ua ihana nei ke hana i na mea apau i manaoia he kupono ia a e māalahi " ai ka hookoia ana aku ona amana i haawi moakaka maoli ia ae ma keia Kanawai. Aole māu hoakaka e pili ana 1 ka lawe ana mai, hoohana ana aku a i ole hoolilo ana aku o ka waiwai e kekahi mau pohai o ka lehulehu e hoo- ' piliiā mai i ka mana koe wale no ina e hoakaka ku kaawāle ae kā ahaolelo pela. PAIIKU 8, ~Kuleana lawe no ka pono lehulehu. E jk>aa no i he kuleana e loaa mai kekahi waiwai " paa ma o ka"hoohana ana aku i kā mana lawe no ka pono lehulehu, i huipuia aku me na pono hoolako a hana hou, ana paha i manao ai he mea pono ia tfo ka hookoia ana aku o na kumuhana manao nui ō keia Kanawai mahope o kona apono ana ae i kekahi olelo hooholo o ka lilo ana inai o ka waiwai pāa i hoakakaia maloleo ona no ka pono lehulehu ia a i makemake lōa ia no na hana no ka poho lehulehu. Ua hiki no'i ka mana e hoōko aku i ka mana lawe kaili ae no kā pono lehulehu ma ke ano a i kulike no hoi me na hoakaka elike me ia e heakakaia ana ma na pauku M ahiki i ke 68, i huipuia laua, o na Kanawai n Hawaii ipiooponopono Houia 1935, a m« kekahi mau ano ae ī.'kulike me na hoakaka āpau e piH ana ona Kahawai Lau/a o kā Teritore. O u?/mana nei ua hiki no ke lawe ae ma ka mana lawe kaill no ka pono lehulehu i na waiwai e hoohanaia ana no kf pono lehulehu i noho onaia paha e kekahi Aupuni a e foaa ae no iaia me ka ae ole ana mai o ua aupuni nei, a aole no hoi waiwai e lawe kailiia ae i noho ona ia e kekahi huikaupalenaia e lawelawe. oihana pono lehulehu ana me ke apono ole ana mai o ke Komisina Oihana Pono ehulehu.

PAUKU 9. Ka loaa ana ae oka aina no ke Aupuni. Ua hiki no i ka mana ke lawe ae ma ke kuni ana ae, a i ole ma o ka hooko ana aku i ka mana i loaa iaia no ka lawe kaili ana ae no ka pono lehulehu elike me ia i hoakaka mua ia ae nei, i kekahi waiwai paa, i huipuia ae me na pono lako a mau hana hou, no kekahi kumuhana kukulu hale e kukuluia ana a ! ole e hoohanaia ana e kekahi Aupuni. O kj mana maluna o na kumu aelike, na hoakaka, ame na kumukuai, ana e 'manao ai, ua hiki no ke hoololi aku i ka aīodio a i ole haawi ae i ka paa ana 0 ua waiwai nei i īilo mai pela a i ole i kuaiia ae i ua aupuni nei no ka hoohanaia aku me na mea pili i ua' hana kukulu hale noho ana nei, PAUKU 10, Ana puni ana anie na kanawai Kukulu Hale, Ona hana kukulu hale noho home apau oua mana nei e malu no ia malalo o ka hoolala ana, ke ana puni hookukaawale ana ae, na kanawai kukulu hale ame kulana hoomaemae no ka ma|o ola kino, na kanawai kuloko ame na lula'hooponoponooihana e pili ana no kahi e ku ana na hana kukulu hale noho home i hanaia, PAUKU 11. Na bona. Oua mana nei me ka apono ana a ke kiaaina ua amanaia no e hoopuka aku i na bona mai kahi manawa a i kahi manawa ma na huina ana e manao at ua lawa kupono no kekahi o kana mau hana i hookumuia ai oia, e hoomaopopoia no nae, koe no na hoopukaia ana aku o na hona ma ke ano holookoa a ! ole kekahi mahele paha no ke kuai ana aS!6 i ke Aupuni Federala, aole mau bona e hoopukaia al<u e ua mana īiei aia a apono mua ia ua hoolala ana nei e ka Peresidena 0 Amelika Huipuia. Ma ka noonoo akahele ana aua mana nei, e hiki no i ua mau nei ke hoopukaia aku "(») maluna o ka hooia pono dala o ua mana nei a e hanaia 110 ka ukuia ana ae mailoko ae 0 kona mau waiwai loaa laula, me na hooia a aole paha a i ole moraki paha a i ole i hookukaawaleia ae a i ole mau loaa, a 1 ole <b) i hanaia e uku wale ia ae 110 maīloko ae ona waiwai ame na loaa i hoopaa kuk&awaleia ae a i ole i morakiia ae 110 ka uku ana aku ia lakou. Aole na komiaina o ua mana nei a i ole kekahi mea e hooko aku āna i na hona e pili aku ke ko'iko'i no ka uku ana ae i ua mau boiia noi f& lakou pakahi mamuli o ka hoopukaia ana aku 0 ua mm boua nei.

PAUKU 12. 0 ka Teritore ame kona nau mahēle kalaiaina aole i pili ae ke koikoi o-ua mau bona nei. O na bona ame na koikoi aie e aku o ua mana nei (ame na bona ame koikoi aie e hoakaka ia ae ko lakou ano) aole no ia e lilo i aie no ka Teritore a i ole no kekahi o na mahele lealaiaina a aole no hoi ka Teritore a i ole na mahele kalaiaina e hoopili ia aku ke koikoi no ka uku ana ae ia mau nei, a aole loa no hoi ma kekahi ano e nku ia ae ua mau bona nei mai loko ae o kekahi tnau waihona a mau waiwai paha mawaho ae oko ua mana nei. Aole ua mau bona nei e manao ia he aie no ka lehulehu malalo o Tfa manao "o ka pauku 55 o ke Kanawai o ka Ahaolelo Nui, i apono ia Aperila 30, 1900, i kapa ia: " "He Kanaw'ai e hookahua ana i aupuni no ka Teritore 0 Hawaii," aole no hoi e lilo ua mau bona nei he aie maloko o ka manao o kekahi mau hoakaka paleiia aie a i ole mau papa ana, ua hiki no i na bona ke hoopuka ia aku malalo o keia Kanawai me ka nana ole 1 kekahi aie a i ole 1 kekahi mau papa ana i hoakakaia e kekahi kanawai. PAUKU 13. Ke kino ame ke kuai ana o na Bona. 0 na bona o ka mana e amana ia no ia ma o kona oielo hooholo a e hoopuka ia ae ma o hookahi a i ōle o na papa helu kai lehulehu aku a e kau ia aku ka la a mau la, e ku ana i ka uku ia aku i ka manawa a i ole mu manawa, aole e oi akli inamua o 60 !a mai ko lakou mau la pakahi i hoakakaia ai, a e loaa ae hoi ka ukupanee o keliahi uku kumu a mau ukii kumu pa keneta paha, a i hoopuka ia aku ma na huina helu (i hiki no ke hookomo ia iho ka mana kuapo) a ma ke ano kino, me na palapaīa kikoo pakui a i ole i hoopaa hooia ia, a e auamo aku i na pono hoopāa hooia ia ana, e hoo'ko.ia ae ma ke an'o a ma o na poe, e uku ia ma kekahi ano o kona ūku ia ana ae, i ua wahi a mau wahi, a e malu no hoi malalo o na hoopaa no uku ia ana ae (me ka uku kaulele a aole paha) a ua olelo hooholo nei a i ole a ka moraki paha a ua mana- nei e hoakaka an&. Ua hiki no i na bona e kuai ia i ke akea mahope ae 0 ka hoolaha ia ana ae no hookahi manawa aole e emi 'iho malalo o umi la mamua aku o ua kuai ana iloko o kekahi nupepa i hoouna laula ia iloko nei o ka Teritore, koe nae, e hoomaopopo ia aku. ua hiki no i ua mau bona nei ke kuai ia aku i ke Aupuni Federala ke kuai akea ole ame ka hoolaha ole ia. Ua hiki no lūa mau bona nei ke kuai ia. aku ma ke kumu kuai a mau kumu kuai a ua mana nei e hoōholo ae ai koe wale no aole ua mau*bona nei e kuai ia aku malalo o kona helu waiwai piha ame ka uku panee 1 ulu ae. "

Oiai e kakali ia ana'ka apono la ana mai, hoomakaukau ana ae, hooko ana aku a 1 ole ka haawi ana ae i na bona hoakaka kumu, ua hiki iio i ua mana nei ke hoopuka aku i na palapalaliooia kuikawa, a i ol'e kekahi mau hooia mau palapala hooia kuikawa, a i ole kekahi.mau h'ooia Oia mau palapala hooia kuikawa, a i ole kekahi mau hooia aie no ka'manawa, e hoopuka ia aku no~ ma ke ano kino, e loaa 110 hoi na kahua aelike, na kahua ame na hoakaka, e kau ia aku hoi Ka la a maii la, ame na hooia ike e ua mau aelike nei e pili ana i ko lakou hoopio ia aiia.aku a i ole nifii ana ae a i ole ka haawi ia ana aku ona bona i hoakaka pono ia kona mau kulana kumu a'ūa mana nei ma ka olelo hooholo a i ole ma ka moraki paha e hooholo ai. Ma kahi o na luna i kau na na bona a i oie pakui kikoo uku panee i pau ko noho luna ana mamua o ka haawi ia ana ae o ua mau'pj£na nei, oia mau pulhna, me ka i\ana ole ae, e mana no aTfawa pono kona mana nu na apau i like me 'he mea mau aku no ko lakou paa oil>ana ana a ia' ai)a ae oua mau §ona hei. '* ' '

• Ē loaa no 1 ,ua mana nei ka amana ia ana no ka lawe ana ae mai loko.o na waihona e ku ana no;ia kumuhana na jke kuai ana ae i kekahi mau bona i hoopuka ia aku e ia no ke kumu kuai aole e oi aku mamua o )ca huina hookumu o ua mau hona nei ame ka ukupanee i utli ae; e hoomaopopo ia nae, o na bona e uku wale ae no v mai na loaa o kekahi hana a mau hana hou i hoakaka ia kuai wale ia aku no ia mai loko ae oia ano loaa i lawa ae ijo ia mea. 0 na bona a pau i kuai ia ae pela e hoopio ia aku'«o lakou. Aole e pili aku keia mahele manao i ka uku ia ana ae o na bona. | O kekahi hoakaka o kekahi kanawai ma ke ano okoa | aku me kona nana ole ia ae o kekahi mau bonu, mau pai lapala hooia kuikawa, a i ole o kekahi mau hooia, aie e | aku i hoopuka ia aku mamuli o keia Kanawai e hiki 110 j hooliio piha ia. j PAUKU 14, Na hoakaka 0 na bona ame na moraki. jNo ka hoopuka ana aku i na bona a i ole no ka hoopaa j ana ae i kekahi koi aie malalo o kekahi paiapala hoolimalima, a no ka hooia ana aku i ka uku iā ana aku o ua mau bona nei a mau hooia aie paha, 0 ua mana nei e pakui aku ana i na mana e ae ona ua hiki no; (a) E hooia hoopaa holookoa a i ole kekahi mahele paha o kona mau loaa hoolimalima, uku koma, a i ole na | ioaa i kuleana oia ia wa a i ole e kuleana aku ana mahope aku i kona ala ana mai. ! (b) E moraki i kona mau waiwai holookoa a i ole i kekahi mahele paha, waiwai paa a i ole waiwai lewa paha, e noho ona ia ana ia wa a i ole e loaa aku ana mahope aku oia wa, i hui pu ia ae me kekahi o na aina aupuni i ona ia a e loaa ae ana paha iaia, (c) E hana ae i kekahi aelike e ana i ka moraki ia ana o kona waiwai holookoa a i oie 0 kekahi mahele paha 0 kona waiwai, paa a i ole waiwai lewa paha, i noho ona ia e ia ia wa a i ole e loaa ae ana mahope mai, a 1 ole kue ana i%a ae ana aku a i ole hookuū iha aku e kau ae kekahi hoomalu koi aie maiuna ona.^ (d) E hana i kekahi aelike e pili ana i k« kaupalena ia ana o kona kuleana e kuai aku. hoolimalima aku a i ole ma kekahi ano e hoolilo aku i kekahi hana hou kuulu hale' a i ole kekahi mahele paha ona. (e) E hana i kekahi aelike e kue ana i ka hoopaa hooia ia ana ma ke ano holookoa a i ole o kekahi mahele o kona mau loaa uku hoolimalima, na uku koina oihana ame na loaa i kuleana oia ia wa a i ole e kuteana aku ana mahope mat i kona ala ana mai. a i ole e kue ae ana i ka ae ia ana aku a i ole o ka hookuu ia ana ae o kekahi hoomalu koi aie mahm» ona. (f) E hana i kekahi aelike no na bona e hoopukā ia aku ai ame ka hoopuJta 1a ana aku o ua mau bona nei ma ke ano hoopaa hoolnalu ia no ka manawa a i ole ma kekahi ano okoa ae. ame na hoohana ia ana ame ka hoolilo ia ana aku o na loaa 0 ua mau hona nei. (£) E hana i kekahi aelike no kekahi mau aie okoa aku» a i ole mau aie pakui i hana m e ia. (h) Ē hoomaopopo ae no ke pani anii ae i na bona i nalowale. i hana ino ia ae i maokioki ia paha, (i) Ē i kekaM aelike e hooia kakoo ae ua mana nei i ke alodio o ke kahua, (j) E hana i kekahi aelike no na uku hoolimalima ame na uku koina e kaki ia akvi ai, ka h\iina hoi e hoolako i.%ae ai i kela ame k>ia makahiki a i ole i kokahi manawa e Vku ma 0 na uku hoolimalima. koina uku.'oihana. ame na loaa e m, » no kona hoohana la ana ka hoolilo ia

ana aku e hana ia aku ia no ua mau mea nei. (k) E hana ae i kekahi aelike no ka hoohana ia ana o kekahi a i ole o kona mau waiwai no a pau loa, waiwai paa a i ole waiwai lewa paha. . (1) E hookumu a i ole e ampa ae i ka hookumu ia ana o kekahi mau waihona kuikawa e hookaawale ana i na loaa o kekahi mau hoaie a i ole haawina, na loaa o kekahi hana hou a mau hana hou, na loaa i kaohi ia no ke kiimu paa ame ka uku panee hialuna o kona mau bona a no ka hoohana ana aku no na kuia kuikawa e ala ae ana āme na loaa ae i kaohi ia ae; a e aelike ae no ka hoohana ana ame ka hooliloia ana aku o na dala i paaia iloko o ua mau waihona nei, E uku ae i na bona, a e hana aelike no ko lakou uku ia ana ae, a 'e hoakaka ae i na kumu ame na kahua o ua aelike nei. . . . (n) E hana ae i kekahi aelike e kue ana i ka hooloihi ana aku i ka manawa no ka uku ana ae i kona mau bona a i ole ka uku panee maluna o lakou. (o} E hoakaka ae i ano lawelawe ana, ina aia kekahi, ma o na kumu hoakaka aelike me na poe-paa honā ua hiki no ke hoololi ia ae a i ole hoopau loa ia aku, ka huina o na bona o na mea e paa ana e ae pu mai lakou, ame ke ano e loaa ae ai ka ae ia ana mai. (p) E hana ae i kekahi aelike no ka malama ia ana 0 kona mau waiwai, ka pani hou ia ae ana, o ka inisua e lawe ia ae maluna ona, ame ka hoohana ia ana ame ka hoohana ia ana ame ka hoolilo ia ana aku o na dala īnisua. (q) E hoopaa me kekahi mea kokua, i ka hauīe hope ana o ka uku ia ana e ua mana nei, o ke kuleana e lf(?o--pau ae i ua Kaule hope nei a e kokua ae i na dala e lawa pono ai no'ia mea, a e hana aelike aku o na dala 1 kokua ia ae pela e lilo no ia i koikoi aie pakui o ua'mana nei me kekahi uku panee, kakoo hooia ame kuleana ohi mua e hoakaka ia ae ai paha ma kekahi moi'aki, hoolimalima a 1 ole aelike paha. (r) E hana ae i kekahi aelike no na haule hope ana 0 ka uku ana ae ame na kumu aelike a kahua e kuleana ai e lilo ae ai kekahi a i ole ona bona no pau loa ona e hooholo ia ae ua ku no ka uku ae mamua o ka piha pono ana o kona manawa, a e hoakaka pu ia hoi na aelike ame na kahua o ua olelo hooholo kuahaua nei ame kona mau hopena ae e kapae ia ai. (s) E hana ae i kekahi aelike no nā pono, na koikoi aie,.na mana ame na kōīkoi hana e ala ae ana mamuli o ka hooko ole ia ana paha e ia o kekahi berita aelike, kahua, a i ole koikoi aie paha. (t) E hana ae i kekahi aelike e hookuu aku i ka paa| ana i kekahi mau hana hou a i ole i kekahi mau mahele! pa,lia oia mau hana ina e ala ae ka haule hope; a e paa aku me ka mea kokua da!a ke kuleana, i ka wa o ua haule hop,e nei, me ka hookolokolo ole ia e kekāhi aha, e lawe ae a hoohana aku,"hoonee hoohana aku, hooponopono ae a hoomaīu aku i ua mau hāhou alaa i ole i kekahi mau mahele pahao lakou, a e ohi a e lawe ae i na uku hoolimalilima, uku koina oihana, ame na loaa e ala mai āna mamuli oia mau hana e like no m|, ua mana nei e hana ai nona iho, a e hoolilo aku i na dala i ohi ia ae i kulike me na aelike o ua mea kokua nei ame ua mana hei. (u) E hoopaa hooia aku i kekahi kahu malama waiwai a mau kahu malama waiwai ke kuleana e hooko aku 1 kekahi berita aelīke i loaa uku ia ana ae, a i oīe e uku aku fi\a bona, a 1 ole ma kekahi ano e pili ana i ua mau nei; e hoakaka ae no na mana ame na hana 9 malama waiwai la a i oīe mau kahu waiwal paha, e ae i na hoolilo aie o ua mau" J hānajriefj' a, e hoakana ana i na kumu aeīike ame na kahua e hiki ai i ke kahu malama waiwai a i ole mau kahu paha, a i ole na jpoe paa bona paha, a i ole i kekahi mahele paha o lākou no ka h'ooko ana aku i kekahi oiā mau berita aelike. _

(v)\E hoopaa hooia aku i ke Aupuni a i ole i kekahi waiwai ke' kuleana, i ka ala ana ae o ka haule hope, e paniku ae 1 ka moraki ē kakoo hooia ana i kek.ahi mau bona i paa ia e ua Aupuni nei, ma o ka hoopli imua o ka aha, a i ole ma o ka hooko ana aku 1 ka mana kuai i loaa me ka hookolokolo ole ia. (w) E hoopaa hooia aku i kekahi mau poe kokua dala mai ke kuleana, i ke ala ae o ka haule hope, e pam-; ku i kekahi moraki ma oka hoopii ana i kekahi aha, ■ (x) E hoopaa īhooia'aku i kekahi mea koleua mai s ke kuleana e pani-kuia kekahi o nā moraki no ka waiwai holookoa a i ole no kekahi mahele paha i komo 1 ua moraki nei a ua mea kokua nei e wae ae ai; ka hapai ana ae, ka hooko ana aku ame ka hooholo loa ia ana o ua mau hana paniku a i ole o ke kuai ia ana aku o kekahi o via mau mahele nei o ka wahvai moraki aole ia he mea e pili ae ai ma kekahi ano a i ole ma kekahi palena i ka hoomalu koiia o ka morak,i maluna o na mahele o ka waiwa> 1 moraki īa i hookomo ole ia ae ma ia mau hoopii a i ole i kuai ole ia aku paha elike me ia maluna. (y) E hana ae i na aelike mawaho ae, a e pakui aku ana, i na aelike i amana kaokoa īa ae maloko nei, o uā ano like no a i ole okoa paha; a e hooko aku i na palapala a pau loa i manao ia he mea kupono ia a e maalahi ai i ka hooko ia ana aku o ha mana i ae ia maloko nei, a i ole i ka hooko ia ana aku o na aeiike a i ole o kana mau hana paha, i hoakaka ia paha ua mau aelike ame ua mau hoikaka nei, ma ke ano pakui i na mea i paa maluna ae, & ke aupuni a i ole a kekahi mea kuai i na bona o ua manii nei e koi ae ai. (z) E hana ae ! ua mau aelike nei a e hana ae i kekahi a i na hana no a pau ame na mea a pau e holopoho ai a i ole e maalahi ai a i ole makemakeia ai i mea e maliihia ai na bona ona, a I ole ma ka noonoo hoopa&pāik ole ia 6 kekahi mana e 1110 ana ia i mea-e ohohia !oa ia ae ai ke kuai ia ana aku o ua mau bona nei: me ka nana ole ina ua mau aelike uei. na hana a i ole mau mea paha nole i helu papa ia maioko nei. PAL'KI'IS- alahele no o kekahi mea kua iua Maua net. 0 kekahi mea kōkua o ka mana e loaa no i&ia ke kuleana ma ke ano pakui akn i na kuleana e ae e kau ia aku aha paha maluna o ua mea kokua nei koe wale no ka malt ana o kekahi mau papa aelike ana paha e kaohi ana i ua mea kokua nei, a e mahi ana no hoi malalo o ke kuleana ohi mua a mua kuleana oi ae o kekahi poe okoa aku; (a) Ma o kekahi palapa!a hooko kauoha, hoopii, hihia a i ole alahele ma ke kanawai a \ ote ma ke kaulike e hookikina ana i ka inana ame isa komisina, na luna, na agena a i ole i m paahana o mana nei e hooko ae i kela ume keia kumu aeliko, hoakaka ame berita aelike \ paa ni<rt6ko o kekahi aeHke o ua mana nei. a e koi aku no ka hooko poho ia ana o na aelike a pau toa ame na berifa aelike o m mana nei ame ka hooko piha ia ana o na hana a pau loa i kau ia aVu ai maluna o ,ua mana nei ma keia Kamiwai. (b) Ma o kekahi hoopii, hihia a i ole ma kekahi a*ahele ma ke kaulike e kaohi ae ana I kekahi mau hana a īnau tiwa pahft i kue kanawai paha, a i ole i kue i na pono

" 6 tia"mea kokua nei o ka mana. - ; (c) Ma o kekahi hoopii, hihia a i ole kekahi alahele o kekahi ahahookolokolo i loaa ka mana pihu e kauohā a€ ai i ka paa ia ana o kekahi hana kukulu hale noho ST 'btē o kekahi mahele ona e hookuūia ae no'kekahi mea kokua i loaa ke kuleana 'e paa ae ia niau pono nei mamuli o kekahi aelike paha a ua mana nei. (d) Ma o kekahi hoopii, hihia a i ole alahele im.ua o t kekahi aha i loaa ka mana piha, i ka ala ana ae o ka hāūle hōpe (e like me ia i hoakaka ia maloko o kekahi aelike a nei), ka ae ia ana ae e hookohu ia kekahi mea paa i kekahi hana kukulu hale noho home o ua mana nei a i ole o kekahi mahele a mau mahele paha ona. Ina e liookohii ia ua mea paa nei, ua hiki no iaia ke k'omo. ae a lawe hoomalu ae i ua hana kukulu hale noho home a i ole i kekahi mahele paha a i ole mau mahele paha ona a e līoohana aku a e malama aku iaia, a e ohi ae a e lawe mai i na Uku koina oihaha K na uku hoolimalima, na loaa, a i ole na kaki okoa aku e ala mai ana mahope aku mai ia mau pono ala ma ke ano like no me ke ano a ua niana nei e hana ai.nona iho a e paa ae hoi ia mau .dala ma kekahi heluna . wai.wai- kukaawale a mau heluna waiwai ku kaawale paha e hoolilo aku no hoi ia mau waihona e like me na koi aie o ua mana nei a-ka'aha paha e kauoha ae ai. . ■ /, (e) Ma o kekahi hoopn, hihia a i ole alahele imua o kekahi aha i loaa ka mana piha e kauoha ae āi i ūa mana nei aiiie na komiaina ona e hoike piha ae me he.'mea la o lakou na kahu malama waiwai o kekahi waiwai kahu kui'kawa. '>:■ PAU.KU 16. Hoonoho papa elua ana i ka Moraki malalo aku o kekahi aelike no ka hoomalu hooponopono ua mana nei ke aelike ae ma kekahi moraki i hana ia eia e hōakaka ana o ua moraki nei e helu papa efua ia oia malaio aku o kekahi aelike me ke Aupuni. Ua hiki no'i ana ae a kekahi aupuhi i ka hoohana ia ana ame ka malama ia ana o ka waiwai i moraki ia ame ke kukulu ia ana ae ona hana hou maluna ona; a ina pela o kekahi mea kuai a i ole poe kuai paha-ma kekahi kuai ia ana o ka waiwai o ua mana nei mamuli o kekahi paniku ia ana o ua moraki nei a i ole o kekahi alahele hoopakele e ae e pili ana iaia e loaa no ke kuleana alodio koe kona malu ana nae malalo'o ua aelike nei, PAUKU 17. Na aelike me ke Aupuni Feerala. Ē pakui ak'u ana i na amana ana a pau i kau ia aku maluna 0 ua mana nei e na hoakaka ē ae o keia Kanawai, ua amana ia aku ua mana nei e aie dala'a i ple f lawe mai i na haawina dala mai ke Aupuni Federala no a i ole. no ke kokua ana ae i kek.ahi hoolako hale noho a ua mana nei paha i amana ia e hoohana aku, e !awe i kekahi aina 1 loaa ae i ke Aupuni Federala no ke kukulu ana a i ole hoohana ana o kekahi hana hoolako home noho, e lawe aku a i ole e hoolimalima ae a i ole noho hooponopono hoomalu i kekahi hana hoolako hom'e i kukulu ia ?,e a i ole i noīfio ona ia e ke Aupuni Federala, a no keia aiau kumu, e komo aku ia mau aeīike ana, mau moraki, :nau hoplimaHma ana a i ole i kekahi mau aelike okoa aku a kē Aupuni Federala e oi ae ai i hui pu ia ae me na ael|ke e haawi ae ana i ke Aupuni Federala i ka mana e kuhikuhi hoomalu a e apono i ke kukulu ia ana, malama ia ana ame ka hoohana ia ana oua mau hana hoolako home noho. O

kā manao nui ame ka lini o keia Eanawai e haawi ia ae ka amana ana i ua mana nei e hana aku i kekahi a i jia hana no a pau loa e loaa mai ai ke kokua dala ia ame ke kokua laulima ana mai o ke Aupuni Federala i ua hana1 kY>'l avve ia ae, ke kukulu ana. ka malama ana ame ka hoohana ana o kekahi hana hoolako home noho i amana ia ai ua mana nei e lawelawe aku. PAUKU 18. Na hooia kakoo no na waihona i hoahu ia ae e na mana. Ua hiki no i ka mana ma o kekahi olelo hooholo e hoakaka ae o na dala a pau i hoahu ia e iae hooia kakoo ia ae no ia (1) ma o kekahi mau palapala iiooia kuleana ona e hooia kakoo ia ae ai na waihona dala i hoahu ia me ka Puuku,o ka Teritore i ku i ke kanawai e like me ia i hoakaka ia ma ka pauku 2252 o na Kanawai o Hawaii i Hooponopono Hou ia 1935, ame ekahi mau hoololi ana o ua pauku nei ; a i ole (2) a ma o ka lawelawe pu ana ae me ua mau kakoo ku koke nei i aponoia e ua mana nei e malama pono a e uku ae ma ke kauoha a ua mana neij kekahi o ua mau waihona hoahu nei arae na uku panee i aelike ia ai maluna o lakoū, a o na baneko a pau ame na hui kahu malama waiwai a pau ua amana ia aku lakou e haawi ae ia mau hooia kakoo no ua mau hoahu dala i loaa aku ma ko lakou lima. PAUKU 19. 0 na Bona he mau Mea Hoopukapuka ku i ke Kanawai lakou, O na luna aupuni a pa'u ame na lala hoohana aupuni a pau o ka Teritore, na kal&iaina a pau, na hui inisua a pau ame na ahahui, na baneko hoomakaulii dala a pau ame na ahahui oihana hoahu hoomakaulii dala no a pau, i hui pu ia ae me na ahahui hoaie a hoomakaulii dala a pau, o na poe hooko kauōha a pau o ka mea make, na lUna hooponopono waiwai a pau, na kahu a pau, na kahu malama waiwai a pau, ame na oihana puunaue dala a pau iloko nei o ka Teritore ua hiki no lakou ke ku i ke kanawai e hookomo ae ma ke ano hoopukapuka i na waihona dala ma ko lakou mana hoomalu iloko o na bona o ua mana nei ina lakou ua hoopaa • hooia ia ae me ria* loaa o» a i ole he hoomalu aie moraki mua maluna, o ka waiwai. a o ua hoopaa hooia nei ā i ole hoomalu aie aole i hoopaa mua ia ae no kekahi mau Ibona i hoopuka mua ia ak\i maluna aku o kanaono-k% ( m&ono ame elua-hapakohi pa keneta o ka waiwai 10 o ua j - waiwai nei. , , - PAUKU 20. Auhau ame na hookuu auhau. E uku ae no ua mana nei ī kela ame keia makahiki i ke komisin# *.uhau o ka Teritore%»i ke ano auhau waiwai paa, i na manawa a ma ke ano i hoakaka ia ma ke kanawai e like " me na auhau i kau ia aku maluna o na waiwai paa e ae, ka 'huina i kau hope ia aku ma ke ano he auhau makahiki " maluna o ua waiwai nei o ua manri nei mamua o ka manawa i loaa ae ai i ua mana nei. E hookuu ia no ua mana 'nei mai na auhau e ae a pau loa o na auhau teritore o na ano like-ale a pau. Na bona f na nota. na hooīa aie ame na hoili e ae o ke kulana aie o ua mana nei ma keia ua " nei ua hoopuka ia alro ia no ka pono lehulehu no kumuhana pono lehulehu a e lilo i mau j)Ono hoohana no ka pono īehulehu, i hni pu ia ae me na 'uku panee maluna o lakou. e hookuu ia ae mai ka uku "luhau ana. PAUKU 21. Na hoike. 0 ua mana nei aole e emi īho malalo o hookahi manawa o ka makahiki e waiho ae me ke kiaaina he hoike no kana mau lawelawe oihana ana no kft makahiki i hala aku mamua iho, a e hookomo ae no -paha i kana mau mar,ao paipa! kuhikuhi e pili ana i keka- " hi mau kau kanawai pakui ana mai a i o!e kekahi mau mahele hoohana e ae paha i mea e hiki pono ai ka hooko ana aku o na manao nui o keia Kanawai. PAUKU 22. O ka mahele hoakaka no ke ku kaa-j ana. Inā leekahi mau hoakaka o keia Kanawai, a i ol e o ka hoopili ia ana aku o ua mati hoakaka nei i kekahi • jāea a i ole mBU kulana paha i a!a ae. ua hooholoia aole ma

! ua, ke koena iho .o Kanawai, ame ka hoopili ia ana aku o ua mahele hoakaka nei i kekahi poe okoa aku i ole I ke.kahi mau kulana okoa aku, aole ia_e hoohihiaia rna keia. ' PAUKU 23, La e mana ai. E mana no keia Kanawai mahope koke iho o ka hooholo ia ana ae o ke kanawai e ka Ahaolelo Nui o Amelika Huipuia e amana ana i kā o ka Teritore o Hawaii e amana aku i ka hoopuka ia ana aku o na bona o ua ano kulana ala a ma ke ano i hoakaka ia ma keia Kanawai.. j —oOo KANAWAI 197 (B. H. L. 242, APONO IA MEI 17, 193ii.) *HĒ KANAWAI E lIOOLOLI ANA I KA MOKUNA 219 O NA KANAWAI 0 HAWAII I HOOPONOPONO HOU IA 1935, MA 0 KA HOOLOLI ANA AE I KEKAHI MAU' P'AUKU 0 UA MOKUNA NEI A MA 0 KA PAUKUI ANA AKU i UA MOKUNA NEI I KEKAHI MAU PAUKU HOU E PILI ANA I KA HOOKUMŪ IA ANA A ME KA lIOOPONOPONO IA ANA 0 NA AHAIIUI KUKULU HALE A HOAIE DALA. _ E Hooholoia e ka Ahaelelo o ke Teritore o Hawaii: PAUKU 1. Oka mokuna 219 ona Kanawai o Hawaii i Hooponopono Hou īa 1935, ma keia ua hoololi ia: (a) Ma oka hoololi ana ae ika mahele manao eono 0 ka pauku 6651 o ua mokuna nei a e heluheluia penei: 'Palapala hooia kuleana hoopukapuka' e manao ia no hoi ia he palapala hooia no kekahi waihona kuleana hoopukapuka iloko o ka ahahui, o ka mea e paa ana i ua hooia nei aole oia e koi aie ia aku s i ole mau auhau paha a e kuleana no hoi oia, i ka hoopau ia ana o ka ahahui, e loaa aku iaia ka .uku piha ia ana mamua o kekahi uku ia ana aku a i ole maheleia ana aku paha i na poe e paa ana 1 na mahele kea hiki ke unuhi ia ae a i ole i hooia ia o ua ahahui nei. O ka mea e paa ana ina palapala hooia kuleana waihona hoopukapuka aole e loaa iaia ke kuleana e komo pu ae iloko o na pomaikai loaa a i ole mahele puka o ka ahahui, a aole no hoi oia e lilo i lala no ka ahahui. E maiu ana nae malalo o na hoakaka o keia mokuna ame ka palapala hooia kuleaha hoopukapuka, o ka mea e paa ana i kekahi palapala hooia kuleana hoepukapukāe loaa aku no iaia ka Uku ana ia aku o ka uku panee a i ole ka hooia ia ana aku o ka uku panee i hoakaka ia ma kana palapala hooia a ina i hoakaka pela ma ua palapala hooia nei, o ka uku a mau ukupanee o ua paliipala;.hooia nei e hooholo ia ae no ia no ka uku ana aku ma ka hapaha, hapa-makahiki a i ole ma ka makahiki paha e ka papa hooko o ka ahahui, a no ka hoihoi hou ia ana ae o ke kumupaa me ka uku panee i ulu ae a i ole i hoike ia ae maluna ona." (b) Ma oke kapae loa ana ae ina laina ehiku, ewalu, eiwa ame umi o ka mahele manao ewalu o ua pauku 6651 a e hookomo ae ana ma ia makalua i nei tnau lalani malalo iho'penei: "E malama ia no hoi me ka emi ole ae malalo o elima pa keneta o ka huina nui' o ka heluna waiwai io ma na buke o na mahele kea a pau ame na palapala'hooia kul«ana hoopukapuka. Ina no na loaa." . a

(e) Ma o ka hoololi ana ae i ka mahele mānao hope loa o ua pauku nei a e heluhelu ia penei: " 'Lala* e manao ia o kekahi ona o keMhi mahele kea o ka ahahui me ka'nana ole i kona waiwaf io ma ka huke o ka hui a i ole ina ua hooia ia ae ma o kekahi pala hooia kuleana a i ole buke lala ahaWai kahi mea aie mai ka ahahui.'* / ' (d) Ma o ka pakui ana aku mahope o ua pauku nei he mahele manao hou ē heluhelu ana penel: 'Puuku' ame *mba noii baneko' ua ike pinepine ia ae no laua mā keia mokuna ma ke ano o kekahi nō ke kahi a e manao iā o ka puuku ame ka mea noii baneko o k'a Teritore rame kekāhi hope puuku i amana ponoia a i ole hope mea noii baneko paha e hooko ana i kekahifnāu hana i amana ia ai a i ōle i kauoha ia ai paha e hooko iā aku e ka puuku a i ole e ka mea noii 'o&neko." PAUKU 2. O ua mokuna 219 ma keia ua hoololi hou ia aku: (a) Ma o ka hoololi ana ae i ka hoakaka ma ka mahele, manao eiwa o ka pauku 6355 o ua mokunā nei, e piii ana i na kanawai alakai oihana, a e heluhelu ia ana penei: "E hoomaopopo ia nae o kela ame keia lala ua kuleana oia i hookahi balota koho no kela ame keia mahele kea i paa ona ia e ua lala nei, a o kela ame keia lala aie mai e kuleana no oia i hookahi balota koho ma ia ano, a e pakui ana hoi i kekahi mau balota koho ona e paa ana paha ma ke ano he fne*. paa mahele kea." (b) Ma o ka hoololi ana ae i ka mahele manao hope o ua pauku 6655 nei a e heluhelu ia penei: "No ka lawe ana ae i ke dala no ua mau huina dala ! nei." ' • ' PAUKU 3. O ua mokuna 219 ua hoololi hou ia aku ' no 'ma o ka pakui ia ana aku o ekolu mau pauku hou, e |helu ia 6654-A, 6654-E, ame 6654-0 a e heluhelu ia penei: "Pauk. 6654-A. Hoololi ana ae i ahafcui hooaie a hoomakaulii dala federala. O kekahi ahahui kukulU hale'ame hoaie daīa a i ole o kekahi puulu kokua (lala kuku- ' lu home ma na inoa like ole a i ole ano like ole paha ona [i hoakaka ia'ai, i kupono e hoolilo ia ae i ahahui hoaie a hoomakaulii dala federala ua hiki no iaia ke hoololi ae iaia iho i ahaliui hoaie a hoomakaulii dala fedevala ma o ka hahai ana ie i ke alahele i kuhikuhi ia mahope iho nei penei: "A. ī kekahi halawai kumau o na poe paa mahelo kea o ua ahahui neī a i ole i kekahi halawai kuikawa o na poe paa j mahele kea o ua ahahui nei a o kāhi o 'aua i kahea ia no ka noonoo ana i ua kumuhana nei a i malama ia no hoi e like me na kanawai e hoomalu aina i ua ahahui nei, oia mau lala pāa mahele kea ma ka hooholo ana ma ka ae o na poe paa mahele kea i paa ona ia a e koho anā no hoi ma ka hapanui no hoi o na mahele kea a pau loa i hoopuka ia ai ma" o korm kino ponoi a i ole ma o kekahi pamhakahaka*e kukala ae ma kekahi olelo hoohol<> no ko lakou ae ana ae e hoolilo ia lakou iho i ahahui hoaie a hoomakanlii dala fedorala. "** "īna ua ahahui nei air he mau palapala hooia kuleana da!a kekahi ana i horpuka aku ai, oia manao e hoo-_ loli ae e apono ia no iā mamua a i ole mahope o ke apono" ia ana o ua olelo hooho'.o, e na poe ē i na palapala hooia kuleana .a e paa ana aole enii iho malalo o ka elua-hapakohi o Ka waiwaiio ma na puke o ka ahahui o ua mau palapala hooia kuleana dalā ho ~>pukapuka. "B. Iloko o umi la mahope o ua halawai nei (a iole ina o ua ahahui nei aia he mau aie he mau palapala hooia kuleana dala hoopukapuka i hoopuka ia aku eia. iloko 0 umi la mahope ma! ua loaa na apono ana poe paa palapala hooia kuleana*dala hoopukapuka i kaupalenāia» ka mea hope o laua e hana ia ana) e hookomo ia ae ma ke keena o ka puuku o ka Teritore he hooia, 1 kakoo ia e kekahi palapala hoohiki afidav?|a a ka peresidena a i o!e e ka hope-peresidena ame kakauolelo a

i olē kokua kakauolelo o ua ahahui nei, a o ua palāpala hooia'nei e komo pu ana iloko ona ke kope o lea moolelo o ua halawai nei, ame ka hoakaka e hoike iana ina paha $ia a i ole aole mau pa!apala r hooia kuleana dals hoopukapūka o ua ahahui nei i hoopuka ia aku, a ina aia no ua hoopuka ia aku kekahi mau palapala hooia kuleana dala hoopukapuka, alaila e hoakaka ia ae ina o,na poe paa paīapala hooia kuleana dala hoopukapuka aole f eiti! iho maīalo "o elua-hapakolu o ka wa'iwai '10 buke 0 ua mau palapala hooia kuleana dala hoopukapuka nei, ua apono ae e hoololi ia ua ahahui nei i ahahui federala hoaie a hoomakaulii dala._ Ō ua palapala hooia nei, Lkona hookomo ia ana ae, e marfao ia no ia 0 ka hoike no la no ka malama ia ana 0 ka halawai ame ka hooholo ana e ua halawai nei ame na apono ana a paa mahele kea. > "C. Ilokd o kekahi kujyono, ame kekahi hoololoiahili ole ana mahope iho o ka hoopanee ana 0 ua halawai nei a na poe paa mahele kea, e hoomaka ae no ua ahahui nei e hana 1 na mea e hiki ai iaia ke lilo i ahahui federala hoaie a hoomakaulii dala a iloko 0 umHa mai ka loaa ana o ka palapala hooia laikini federala piha e waiho ia ae i ke.ke.ena o ka puuku o ka Teritore i kope o ua palapala laikini federala piha i hoopuka ia ae i ua ahahui nei e kekahi papa haneko federala hoale dala home a i ole i palapala hooia e hoakaka ana i ka hookumu ia ana o ua ahahui nei ma ke ano he ahahui federala hoaie a hoomakaulii dala i hooiaio ia e, a i ole no ka, papa baneko federala hoaie kokua home. I ka waiho ia ana ae 0 ua palapala nei pau iho la ua ahahui nei ma ke -ai*o he ahahui teritofe a mahope aku oia manawa e ike ia aku no ia ma ke ano he ahahui federala hoaie a hoomakaulii dala. "I ka manawa e mana ai ua hoololi ana e like me ia 1 hoakaka ia mamua ae nei, e pau ko ua ahahui nei malu ana malalo o na hōoponopōno ana a ka Teritore a 0 na waiwai a pau o ua ahahui nei i hui pu ia me kona mau pono, alodio a kuleana iloko a i na waiwai a pau o na ano a mahele like oīe ina paha he waiwai pāa, waiwai lewa paha a i ole waiwai huikau, e lilo koke ae no ia ma 0 ka mana. ana o ke kanawai ame na palapala hoolilo hou ole aku, a i ole hoonee hou ana aku paha ame kekahi hana hou ole aku a palapala kuai hou aku paha, e mau aku no ia m"aū waiwai 1 ua ahahul nei malalo o kona-inoa hou ame kona kulana hou ma ke ano he ahahui federala hooaie a hoomakaulii dala a malalo hoi 0 ka mana hoomlu hooponopono hou; a o ua ahahui federala hoaie a hoomakauīii dala nei, e paa no ia a e loaa no iaia na pomaikai a pau nona iho ma ke ano piha no e like me ke ano i loaa iaia, a 1 paa ia eia a i loaa ai iaia na pomaikai ma ke ano he ahahui teritore a o ua ahahui federala hoaie a hoomakaulii dala nei i ka wa i mana ai ka hoololi ana ae e mau aku no ke koikoi maluna oiia no na koi aie a pau o ua ahahui teritore nei me he mea la aole i hoololi ia ae ua ahahui nei; a ke kuahaua hoohewahewa ole ia ae no nla keia o ua ahahui federala hoaie a hoomakaulii dala he hoomau wale ana aku no ia i ka ahahui malalo 0 kekahi inoa hou ame kekahi hoomalu hooponopono hou ana n\s na hoololi ana no hoi i kona kulana hookumu i manao ia he mea pono ia no ka lawelawe pono ia ana o na hana malalo o ka hooponopono hou.

"Pauk. 6654-B. Hoopaa ipoa no na mahele kea o na ahahui fedefaia hoaie a hoomakaulii dala. O kekahi ahahui kukulu hale a hoaie dala i amana ia a i haawi ia ke e hoopaā inoa aku no na mahele kea o kekahi arhahui-federala hoaie a hoomakaulii d.ala e noho lawelawe oihana ana iloko o ka Teritore nei, ua hiki no ke uku aku no ua mau m'ahele kea nei me ke dalā. kuike a i ole ma ka hoolilo kuapo ana aku i na pono loaa o ka mea hoopaa inoa e apono ia mai ana e ka papa bar;eko federala hoaie dala kokua home. - . "Pauk. 6654-C. Inisua ona pono kuleana hana malalo oke Kanawai Lahui Kukulu Hale. O kekahi ahahu! kiikulu hale a hoaie dala i hiki e hana pela, ihalalo o na hoakaka o ke Kanawai a ka Ahaolelo Nui i ike ia ma ke ano ke 'Kanawai Lahui Kukulu Hale/ i apono ia lune 27, 1934, ma keia ua kauoha ia a amana ia e inisua, i kulike me ka Poo Hoakaka IV o ua Kanawai nei, i kekahi a i Me i na papa hoonohonoho helu kuleana dala e ku nei i keia wk ia i ole e hoakaka ia ana malalo o ke Poo Hoakāka IV 0 ua Kanawai nei, a e hana a e hooko i na pau !oa 1 manao ia he mea kUpono ia a i ole he maalahi ia no ka hooko ana aku i ua inisua nei, a e uku i ka uku pa keneta koi nona." PAUKU 4. Oua mokuna 219 nei ua hoololi hou ia aku no ma ke kapae ana mai ka laina elima tt ka laina eiwa ame laua like, o ka mahele manao mua o ka pauku 6661 o ua mokuna nei a e hookomo iho ana ma ia makalua i keia penei: "Waihona e like aku no ia me elima pa keneia o ka huina nui o ka waiwai i buke io o na mahele kea a pau loa ame na palapala hooia kuleana dala hoopukapuka (mawaho ae o kekahi mau mahele kea a i ole palapala hoofa kuleana dala hoopukapuka i kakoo hooiaia e na mahele kea i hoopaa hooia ia}'\ PAUKU 5. O ua inokuna 219 ma keia ua hoololi hou ia aku no ma o ke kapae ia ana ae mai ka laina ekolu o ka mahele ekolu o ka pauku 6643 o ua mokuna nei ka huaolelo "umikumalipm" a e hookomo iho ana ma ia makalua i ka huaolelo 'Hwakalua-leumalima", PAUKU 6. O ua mokuna 219 nei ma keui ua hoololi hou ia aku no ma o ka hoololi ia ana ae o ka pauku 6665 0 ua mokuna «el a e heluhelu ia pei\eit 1 "Pauk, 6665. Na unuhi kikoo dala, 0 kela keia |me& paa o kekahi mau mahele kea kikoo dala a i ole l paiapaia hooia kuleana dala hoopukapuka e loaa i Kuieana e loaa ae ka waiwai unuhi io o ua palapala hoon | nei, ma kekahi mahele a i ole ma ke ano holookoa {koe ike koina kuleana unuhi ame kona aie i k& ah&hul tns ihe aie kekahi) i na manawa a ma ke ano a msmuH o na hooiaha (aole e oi aku mamua o kanakolu la) e like me na kanawai alakai oihana i hoakaka ai. ona poe paa mahele a i ole poe paa palapala hooia e makemake ana e unuhi ae a oi aku mamua o |100.00 e waiho ae no lakou me ka ahahui i ka lakou mau palapala noi no ia moa 4 a e kuni iho ka ahahui i helu a hoonohonoho aku.e like me ko lakou ioaa ana mai, mahope o kanakolu la mal ka loaa ana ae o ua palapala noi nei no ka unuhi ana aku, e uku ae i ka mea e paa ana i ka waiwai io oia kuleaua kou ma kekahi mahele a i ole ma ke ano piha paha e Hke me ia i noi ia «e, a i ole e hoopili aku aole e emi mai malalo o ka hookahi-hapakoUi o na loaa o ka ahahui ma} kona poe paa mahele kea ame na poe aie mai no ka uku ana ae no ua mau noi unuhi ann ma ka helu papa ana Koe uae, e hoomaopopo pu ia ae. o ka papa hooko e loaa no iaia ka mana hoopaapaa ole ia i ko lakou noonoo ana e uku ae aole e oi aku mamua o flOO.OO i kekahi mea paa nuihek liea a i ole mea paa palapala hooia paha i kekahi mahina ma kekahi pono helu me ka hana ote ma paha o ua mea paa mahelo koa ia i ole mea paa palapala hooia paha ua waiho ae he noi unuhi da!n * | aha;

a e hoomaopopo liou ia aku no hoi, ina kekahi niea paa ' mahele koa a i ole mea paa palapala hooia e noi ae ana no ka unuhi ana ae a oi aku mamua 6 $1,000.00 o kona waihona a mhu waihpna paha, e uku ia aku no ia §1,000.00 ma kona helu ke loaa aku, a o kana palapala noi e kau ia aku no ka hoike ua uku ia. ua huina nei a e helu hou īa ~ ae ua palapala hoi nei ana a e hoihoi ia ae no - loa o ka papa helu o na palapala noi no na unuhi ana a i loaa hou aku ma ka aipuni e uku hou ia aē no īaia huina mua, aka nae aole e oi aku mamua o ka huina waiwai o kona kuleana koi, a hiki i kona tfku piha ia ana e mau' aku no kona uku ia ana pela. kau helu hou ia a kau hou ia ae i lalo loa o ka papa helu; koe nae, e hoomaopopo hou ia aku no, ina o ua mea paa ala e hookomo ae oia a ' <ji aku mamna o hookahi palapala noi unuhi dala ana, o kana mau palapala noi unuhi dala a pau loa e hoohui pualu ia a e lawe ae i ke kulana ma ka papa helu o ke noi hope loa o ua mau palapala noi unuhi da!a nei i waiho īa <iO o upaa nei. Ona poe pāa liialiēle e wafho ae ana i ka lakou palapala noi unuhi i ko lakou mau mahele kea e mau aku no ko lakou noho lala paa mahele kea ana'a hiki i ka'uku ia ana aku a aole no hoi lakou ē lilo ae i poe koi aie/a aole no "hoi na poe paa mahele kea a i ole paa palapala hooia, mamuli o ka hoōkomo ana ae i" ua'mau palapala noi e kuleana i na mahele puka maluna o na mahele kea amē ka uku panee a i ole na loaa maluna o na palapala hooia o kekahi o na poe paa, i ka huma o ka lakou koi no ka unuhi ana aKU, a e hoopau loa īa īa mau'pono oiāi ua mea paa nei e mau ana kona moa ma ka papa helu no ka unuhi ana aku. ' , . - "O ka papa hooko o na luna ua hiki no īa lakou ke ae aku i ka unuhi ia ana aku o kekahi mahele o na hoahu ana no a pono o kekahi mea paa mahele kea maluna o na mahele kea uku liilii i hoopuka ole ia ma ke ano helu papa - ia, me ka hooemi ole ana ae 'ina. ia ano i ka heluna o na mahele kea i paa ia e ia. "I ka make ana o kekahi mea paa maheie kea a i ole palapala hooia paha, o kona hope i amana pono ia e kuleana no e hoihoi aē i na mahele kea a i ole i na pala- " pala hooia a e haawi ia ae ka waiwai unuhi io o ua mau kea nei a palapala hooia nei paha, koe nae ina nā hopē kanawai oka mea i make e auamo ae ana i uku ana aku maluna o ua mau kea a palapala hooia n'ei ma ia mua I aku. '' . . . . ' :

' "Tna aia e ala āe ana kekahi koi koikoi no ka unuhi ana mai i na waihona o ka ahahiii, a i ole no hoaie maluna o na waiwai paa, ua hiki no i ka papa hooko e aie dala āe no kekahi manāwa aole e oi aku mamua o hookahi makahiki, a ma ke'ano hoopaa no ua aie nei e hooia aku i na loaa ame nā palapala hooia kuleanā dala a p.au loa oka ahahui ā i ole o kekahi o lakoii; koe nae ina e aie dala ae ka papā hooko māi kekahi haneko federala hoaie dala kokua home, a aole no hoi e pili ae na kaupalena ame na papa ana i hōakaka ia maloko o na* kanawai o ka Teritore i na dala aie mai na ano haneko nei." PAUKU 7. O ua mokuna 219 nei ma keia ua hoololi hou ia aku no ma o ka hoololi ia ana ae o ka pauku 6666 o ua mokuna nei a e heluhelu ia penei: "Pauk. 6666. Ka hoopio loa ia ana ae ona m'ahele kea ame na palapala hooia kuleana dala hoopukapuka. XJa hiki no i na lala o ka papa hooko, i ko lakou noonoo ana e ae i kekahi mahele kea īeuleana unuhi dala a i ple kelaahi ma'u patapala hooia kuleana dala hoopukapuka paha, mā ke ano holookoa a i ole ma kekahi mahele paha, 'i na wa a pau» ma ka haawl ana ae i ka ona e paa ana aole ' e emi iho malalo o3ola o ka aku ika ike no ua hoopio ana i manao ia. Oke kumu waiwai no ka hoopio anā o na mahele kea kuleana unuhi dala ame na pala-' pāla hooia kuleana dala hoopukapuka oia no ka waiwaiio'' unuhi i ka la e hooholo ia ai ka hoopio ana aku. īa !a a mahope aku o ka la i hoohoio ia ai ka hoopio ana aku, ei like me ia i hoakaka ia ma ka hoolaha o ua hoopio nei, 0 kela ame keia mea paa mahele kea kuleāna' unuhi a i ole'mau pala|)alā hooia kuleana dala hoopukapuka i kahea ia no ka hoopio ana aku e hoihoi ae no oia i kona pa'lapalā hoola, i kakau pono ia eia'kona hookuu ana ae, i ka ahāhui, a ia hana ana pela e kuleana ae no oia e loaa mai iail ka uku ia ana mai o ke kumu kuai hoopio o ua ? palapala hooia kuleana a i ole o kekahi mahele paha i makemake ia e hoopio; a ma kahi o kekahi mahele kea kuloana unuhi dala a i ole o kekahi palapala hooia kuleana dala hoopukapuka e hoopio ia ma kekahi mahele iio, e loaa aku no iaia he palapala hooia hou no na mahelo 1 koe iho aole i hoopio ia. Ina oua hoolaha nei no ka hoopio ana ua hooko pono ia ae, a inā* ma ia la a i oU mamua 0 ka la i hooholo ia ai no ua hoopio ana ia ua mau %vaihōna 1 noonoo ia he mea pono ia no ua hoopio nei i hoolala ia e mau aku no ia no ia kumuhana me ka nana ole ina kekahi o na mahele kea kuleana unuhi dala a i ole mau palapala hooia kuleana dala hoopukapuka i kahea la no ka hoopio ana, ma ke ano holookoa a i ole ma kekahi mahele wale no paha, aole i hoihoi no ka hoopio ana, o kona komo hoU ana aku i na puka o ke dala ame na mahele oia mau puka, a i ole i ka uku panee paha nialuna oia mau kea a mau loaa paha e pili ana i ka huina i kahea ia no ka hoopio ana, e pau no ka pili h'ou ana aku mai ka la i hooholoia ai no ka hoopio ana aku, a o na pono kuleana o na poe a pau e paa ana ina hooia no na huina i kahea nT) ka hoopio ana aku ia manawa no, mahope o ua la nei i hooholo ia no ka hoopio ana, e pau loa ae ia mau kuleana pono, koe wale no ke kuleana o ka mea paa e loaa aku iaia ke kumu kuai waiwai io hoopio me ke komo pu hou ole aku i na puka a i 6le i na mahele puka o ke dala a 5 ole uku panee a i ole mau loaa mahope mai o ka la i hooholo ia ai no ka hoopio Ma na manawa a pau e hookomo ia āe ma ka hoolaha m ka hoopio ana he hoakaka moakaka o ke 'komo hou ana aku iloko o na puka a i ole mahele puka o ke dala, a i ole uku panee paha, a i ole mau loaa paha, e pau pu no ia i ka la i hooholo ia ai no ka hoopio ana. "I na manawa a pau o ka huina nui o ka waiwai io 0 na mahele kea a pau i piha pono ko lakou manawa e 01 āku ai mamua o umi pa keneta o ka waihcyp hookumu i ukuia ae, ua hiki no i ka ahahui e hoopio ne i kekahi mahelē o ua mau mahēle kea nei mea e hooemi mai ai i ko lakou waiwai io malalo o ua umi pa keneta nei." PAUKU B. Oua mokuna 219 nei ma keia ua hoololi houia aku no ma'o ka paku'iia ana aku, mahope o ua pauku 6668 o ua mokuna nei, he hoakaka e heluhelu ana pejiei! "E hoomaopopo ia nae, i ka wa 0 ka waiwai io o ka waiwai e hooia kakoo ana i kekahi o ua aie nei e emi iho a i ole e hoomaopopo ia ae ana ua haule iho malalo o ka * alena oi ae mahnfa o kona waiwaiio ma kona helehelena o m; hoaie nei i hoakakaia ma keia pauku, e ae aku ai no ka ahahui e paa i ua mau waiwai nei maluna o na kahua a> ka mea noi'i haneko e kau mai ai ma ke kakau, koe na/ ina he waihona kaohi, e pakui aku ana i ka waihona kaohi i kauohaiā ae paha ma kekahi ano okoa ao e ke kanawii, e hookumu ia ne no ia e ka ahahui i mea e piha pono li ka huina o ua waihona nei i haule lawa ole,"

PAUKU 9. oua mokuna 219 la ma keia ua hoololi houia no ma o ka paku'i ana aku elua mau pauku hou aku, e helu ia aku 666&-A ame 6669~8 a e heluhelu ia penei:

"Pauk. 6669-A. Ana waiwai io ana. O na waiwai paa apau i hoopaaia i hooia kakoo no kekahi hoaie dala e hana ia aku e ka ahahui e ana mua ia kona waiwai io mamua oka hana ia ana oia hoaie. Oia mau ana waiwai io ana e hooko ia aku no ia mamuli o ke ano i'kuhikuhi ia a i apono ia eka mea noii baneko. Oia mau ana waiwai io āna e malama ia "no ia me ka moolelo o ka ahahui-a o ke

kope ona palapala kumu e waiho ia ae■no lakou iloko o umi la ma ke keena o ka mea noii banako.

"Pauk. 6669-B. Hoomalu kaawale ana ina waihona mai na hana teritore. O na ala a pau loa i ike ia no ka uku ia ana mai a i ole hoopaa dala hoopukapuka paha e na lala a i ole poe hoopukapuka e nolio ana iloko nei o ka Teritore ame na palapala hooia kuleaua 'iala ma ke ano hooia no na dala i hoopukapuka ia o ua mau waihona nei ē hoohana hoopukapuka Ja aku no ia a e malama ia maloko nei o ka Teritore; koe nae e hoomaopopo pu ia ae no hoi, me ka ae pu ana mai o ka mea noii-baneko ma ke kakau/ o na waihona kaulele e like me ia i hoakaka ia ma ka pauku 6669 ua hiki no iā ke hookuuia aku no ka hoopukapuka ana mawaho o ka Teritore ina nae o ua mau waihona nei ame na palapala hooia kuleanā dala ma ke ano panihakahaka no na dala i hoopukapukaia aku ua waiho ia ae kekahi haneko, hui kahu waiwai a i ole wahi komo waiwai dala paha i apono ia ma" ke kakau e ka mea noii banako ma o kekahi palāpala hookohu kahu waiwai a i ole. palapala aelike hoolilo kuleana i kaahiia mai ke akea i komo pu ia akn ma ke kakau me ua mea noii ba,neko nei, ka ahahui ame ua wahi i hookomo ia no ka malama ana, i hoolala ia ai mea e maluhia ai ua mau waihona nei ame na palapala hooia kuleana dala."

"Pauk. 6671-A. Pīookumu hou ana. (a) O kekahi ahahui mamua aku nei a 1 ole ma keia hope aku paha i hookumu ,ia malalo o na kaiiawai o keia Teritore e loaa no iaia ka mana ma kekahi halaAvai kuikawa paha i kahea ia no ia kūmuhana, e hoomaopopo no ka hookumu hou ; ia ana ae o ka ahahui a e hoakaka ana no ka lawelawe ia ana aku o kana mau lawelawe oihana' liana ana malalo o hoakāka o keia pauku mā o ke koho anā o ! ekolu-hapaha o na mahe!e kea lala paa mahele kea o ka | ahahui i koho 1 ua h"alawai nei; aka aole kekahi oua ha- ; lawai nei e kahea ia a aole no hoi hoolala no kH hookumu hou ia ana ae e waiho ia aku imua o na jpoe lala paa mahele kea koe wale ho a hiki i ka loaa mua ana ae o ke apono ia ana o ua hoolala nei e ka hapanui o na lala o ka papa hooko o ua ahahui nei ame ka puuku; koe nae e hoomaopopoia o ke aponoia ana o ua hoolala nei e na lala o ka papa hooko aōle 110 ia e koi ia aku ina aia ka ahahui 'ma na lima o ka pūuku no ka hooponopono hoopio ana. 0 ka hoolaha no ua halawai nei e hoakaka la ka manawa |maloko ona, kahi e noho ai ame ka manao. niii o ia halawai 1 kahea ia ame na hoakaka no $a hoolala hookumu hou ana, e haawi ae no ia ma o ka hoounāJma aku i kekahi kope"o ua hoolaha nei mai ke keena oiha'na poo o ua ahahui nei i kela ame kēia lala paa Jtiahele kea aole e emi iho malalo o kanakplu la mamua ae o ka la o ua halawai nei i hoouna ia aku i Irela. a me keia lala paa maheie kea i kona wahi me ka papa kuhikuhi 6na huke oka ahahui. Q >r ijk,)ala paa mahele kea ua hiki no ia lakou ke koho ma ia&Uawāi ma o lakou kino iho a i ole ma o ko lakou paiiiha"ka%ka a,# na-koho. ' ana a pau mā ka balot,a no ia. ona lioolala aīi'a no ka hoo!tiimn hou ia ana ae ua hiki no ke hoakakjua ae ka hooIkumu hou ia aha ae malalo o kona inoa hui i amana ja i keia wa, a i ole malalo o kekahi inoa e aku i apono ia e ka puuku o ka Teritore; a e hiki no hoi ke hui pu ia ae maloko ona kekahi hui kaawale uku....ale. i kaupalenaia a mau huikaupalenaia paha ; a ua hiki no ka hoakaka hookaawale ana ae no a hookumu ia ana ae o kekahi ahahui federala hoaie a hoomakaulii dala, a i_ole hui moraki a hoopukapuka dala paha, a i ole oia ano olhana hoopukapuka dala like e pakui aku ana no hoi i na mau mahele lawelawe oihana e āe i ku i ke kanawai, a ua hiki no hoi ke hoakaka aeno ke kuapo ana ae i na ihahele kea iloko 0 ka ahahui no na mahele kea o ua ahahui nei a i ole o kekahi papa okoa aku iloko oka ahahui hou a i oka ahahui i hookumu hou ia a i ole oihana a ī.ole mau oihana paha a ua hiki no hoi ke hooholo ae i ka manā a i ole mau manawa mamua hoi, ma kahi o kekahi hui hou a j ole ahahui i hookumu hou ia, he hoolaha no ka unuhi ia ana aku oia mau mahele kea i hsopūka ia aku nb ke kuapo no na mahele kea iloko o ka ahahui e hookumu hou ia ana aole no ia e haawi ia ae, a ina o ka unuhi ia ana ae o ua mau mahele kea nei ua hoopanee ia pela, oia ike e pa'i; ia no ia a i ole e kuni ia no ia ma ke alo o ua palapala| hooia kuleana nei a i ole na buke lala kulearta kikoo e; hpoia ana no ua mau mahele kea nei e hoopuka ia aku| pela. na koi aie a pau iua ahahui mua nei e pili aku| no ia mau pomaikai me ka ahahui i huokuma hou ia a e hiki no ke hooko ia aku e ia a ma kona inoa, a o na koi,' na kuleana ame na pono hoopii kue i ua ahaliui mua nei 3 hiki no ke hooko ia aku maluna o ka ahahui i hookumu| hou ia ma ke ano pau pono a piha pono e like paha ko; lakouJH)Qkoia ana aku me mamua no; koe nae aole mea aole lala hook;omo waiwai dala hoopukapuka e loaa aku' he mahele i oi ae māmua a i oi ae paha kona kuleana mahele i na loaa mamua o na poe kuleana waiwai dala hoo-: pukapuka oia papa hoolealii, . "O keia pono kuleana hookumu hou ia ma keia ua ae pu ia aku no ia i na ahahui e ae e malu ana malalo o| kekahi hooponopono hoopio ia ana ma o kona makemake kaokoa ae ā i ma ka hook|kina ia aku, "O ka hookumu hou ia ana i hoakakaiH nialoko nei, e hoomaopopo ia ae, e mana no ia a hiki i ka apono ia ana o na kahua ame na hoakaka e ka puuku a hiki. i ko na lala e paa ana i ka akolu- hapaha o m\ mahele kea i hoopuka ia aku, i apono aē iua hoolala nei ma ke kaknu. 0 kekahi kope o na hoakaka liookumu hou ana i ka ahahui e like me'ia'i hookumu hou ia, i hooia ia e o ka ahahui, e waiho ia aku no ia me ka puuku, a e waīho ia ae ma ke ano like no i hoakaka ia no na hoololi ia ana ae o ua hoakaka hookumu; a e hoomaopopo pu 'hou ia aku no hoi, i mea e ttsna ia aku ke kaulike i na lala a pau o ka ahahui i olelo ia ae ke hookumu hou ia ae oia, hoohui ia paha, hoohuihui hookahi iā. a i ole hoopio ana paha i kekahi ahahui. o na palapala noi umihi e kn ana e kapae loa ia aku no, i . , "Pauk. 66"1-B. Hoohui hookahi. hoohni pu, hoolilo ana āku i 'na toaa oka ahahui, Tka halawaijmakahiki, mamuli o ka hoolaha no ua halawai nel, a i ole ma kekahi halawai e ae i kahea ia a i hoo'ahn ia no w kumuhana. o kekahi mau ahahui kukulu hale a hoaie dala elua ,a oi aku paha i hookumu ia malalo o'ha kanawai o ka Teritore nei ma ke koho ae anao ekolu-hapaha r> na mahele kea i hoopuka ia aku o ua mau ahahui paki'hi, e hoohui ae i hookahi ahahui makina o na kahua hoikaka 1 adike ia ai. a i ole o kekahi oia mau ahaht|i e hoolf!o ae i kekahiwahele a i ole i kona mau loaa no j»pau i l^kahi . , , . |

ahahui okoa aku maluna o na kahua e like nīe ia i ae ia; ) koe nae, e hoomaopopo pu aku no hoi, aole hoohui hookahi ia ana pela a i ole hoolilo .ana aku o na loaa e hana ia aku a i.ole e mana aia wale no a i ole ua apono mua ia ae kona mau kahua ame na kumu hoohana o ua mau ahahui riei e ka mea noii baneko a aia no hoi a waiho ia ae kekahi kope o ka olelo hooholo a na lala paa mahele kea j a mau olelo hooholo paha e lawe mai ana a e~apono ana j i ua hoohui hookahi ana a i ole i ka hoolilo ia ana aku pa- ] ha o kona mau loaa ua waiho ia ae me ka mea noii haneko 3 a i hookomo ia ae no hoi ma ke ano Iike no me hoololi i 3 hoakakaia no na kahua kumu hookumu. Koe n0 nae, ] e hoomaopopo pu ia aku no hoi, aole ua ano hoohui hoo- ] kahi ana, hoohui pu ana.ae a i ole hoolilo ana ae i na loaa e hoohaiki aku i ke kuleana o kekahi mea paa aie 0 ua 1 ahahui nei a mau ahahui paha i ka loaa ana ae 0 ka ujku 1 ia ana aku o ka aie i paa e ia mailoko aku 0 na loaa ame ' ka w T aiwai 0 ua ahahui nei a mau ahahui paha aole no ! hoi kekah\- mea paa aie e hoonele ia ma ia mea a i ole 1 hoohaiki kuleana iloKo o kekahi hoopii e ku ana 1 a i ole e hoonee ia ana ma ke ano e kue ana i ua ahahui i nei a mau ahahui paha. ' "Pauk. 6671-Ō. hoopakele ana ae i na i kuleana ame na pono 0 na poe paa aie ame na poe paa ' palapala hooia kuleana dala hoopukapuka. (a) I ka ' lawelawe oihana ia ana 0 kekahi ahahui, a i ole i ka hoo- j emi ia ana ae 0 na koi aie, liookumu hou ana ae a i ole 1 hoohui hookahi ana ae i ua ahahui nei, o na pono ame na kuleana o£i mua o na poe paa koi aie mamua ae 0 na poe lala paa mahele kea ame ko lakou mau pono a kule- ■ ana ohi mua 0 ko lakou mau mahele kea lala maluna ae 0 1 na mahele kea kumau ame na pono kaulike a mau kuleana ■ mahele kea lala iloko 0 na loaa e malama ia ae no ia i na wa apau. " (b) I na wa a pau, ma ka imi ana a ka mea noii haneko, aia kekahi ahahui malalo o kona malu hooponopono, i kona noonoo ana, aia oia ma kekahi kulana e. loaa ole ae ai i na poe e hookomo ana i ka lakou mau dala . iloko ona no ka.hoopukapuka ia ana aku ka uku piha ia ana ae o ku lakou mau hoahu ana aku no ka hoopukapuka ana me na puka ola hoi i aelikeia ai, a i oie 0 na poe paa mahele i loaa ole ke kuleana unuhi hou aku aia lakou iloko o ke kulana kupijikii e loaa ae ai he mahele kuleana kupono iloko 0 na loaa e like me ko na poe paa mahele kea kuleana unuhi, ua hiki no i ka puuku, oiai e hooemi ia ana paha na koi aie a i ole e hookumu hou ia ana kekahi 0 ua mau ahahui nei, e kauoha ae e pau ka uku ia ana 0 na koi unuhi dala a ua hiki no iaia ke kauoha ae e paa ia na dal§, hou a pau e ohi ia ae ana e ua hui nei e hoo-~ kaawale ia kona paa ia ana a e kapae ia i ole e waiho ia ae malalo 0 ka hoomalu kahu ia ana no ka hoopakele ana i na poe e hana ana i na liookomo dala hoopukapuka hou, a pela no hoi, a oiai e hooemi ia ae ana na koi aie a i ole liookuhou ia ana ae, ua hiki iaia ke lawelawe ae i ka ma'na ame ke kuleana hoomalu a e hooala ua mana hoomalu nei ana i manao ai ua lawa kupono no ka pale ana aku i na poho a i ole na kaulike ole i na poe i hookomo ae i ka lakou mau dala 110 ka hoopukapuka ana; a iria i makemake ia, i kona noonoo ana, ua hiki no iaia ke komo a lawe ae malalo o kona malu a .e hoopakele kaohi ae i ka hui ame kona mau loaa, oiai ua mau aie nei u i ole hookumu hou ana ae paha e lawelawe ia ana, a no kekahi manawa no hoi ana e manaō ai he kupono maoli :ia e loaa -£ky ai i ua ahahui nei ka manawa e hooemi ia.££" kona koi aie a i ole'e hookumu hou ia ae ai paha, "(c) Ina kekahi ahahui aole e hooponopono hookaui like i kona mau koi aie a i ole hookumu hou ae paha iloko ! o kekahi manawa kupono a ka mea noii baneko e kauoha aku ai, e komo ae no ia no ka hoopio ana aku \ ua ahahui 1 nei e like'me ia i hoakaka ia ma keia mokuna." PAUKU 11.' O ua mokuna 219 ua hoololi hou ia aku 110 ma o ka paku'iia ana aku o kekahl pauku hou, e heluia 6673-A, a e heluhelu ia penei: "Pauk, 6673-A. Na hoolaha i na ahahui kuwaho, ka hooko ia ana aku maluna o kona agena ua law*a ia. Ma kahi 0 kekahi ahahui kuwaho e lawelawe oihana ana iloko 0 ka Teritore, 0 kekahi hoolaha i kauohaia ma keia mokuna e haawi ia aku i ua ahahui nei ua hiki no ke hooko ia aku maluna o ka agena 6 ua ahahui nei i hookohu ia a i waeia ae elike me na hoakaka o ka pauku 6TT0 V ma I ka waiho ana aku i kekahi kope ma ka poho 0 kopa lima, a i ole ma ka waiho ana ae i kekahi kope ma. a i ole hoouna ana aku ma ka leta 1 hoopaa tnisua hooia ia a i uku ia kona poo leta i kakau inoa ia aku iaia, ma kona wahi noho i lioakaka ia." . v PAUKU 12. O ua mokuna 219 nei ma keia ua noololi hou ia aku no ma ke kapae loa ana ae, mai kalaina ew*alu o ka hapa-mahele manao 13 0 ka pauku 6673, 1 ka huaolelo "kanalima" a e hookomo iho ana ma ia makalua i na huaolelo t4 hookahi haneri . . PAUKU 13. Ina kekahi mahele o keia Kanawai a 1 ole 0 ua mokuna 219 nei paha e like me ia i hoololi ia ae ma keia Kanawai, a i ole o ka hoopili la ana akn oia mahele i kekahi mea a i'ole kulana e hoomaopopo la ana 1 ala ae, ua hooliolo ia ae aole he mana, 0 ke koena 0 keia Kanawai a i ole o ua mokuna nei e like me ia i hoolpli ia a o ka lioopili ia ana aku oia mau mahele i kekahi poe okoa aku a i ole mau kulana okoa aku i ala ae aole īa ne mea e kuia al , , „ . , , PAUKU 14. E mana no keia Kanawai i kona apono ia ana. : ono— — KANAWAI 191 (B. H. L. 286, APONOIA MEI 1.5, I9S5.) HEKANAWAI E HOOHOLO ANA I NA PAUKU 1921 AMF. U22 O NA KANAWAI 0 HAWAII I HOOPONOPONO HOIIA E PILI ANA I KE ANA AUHAU NO N A AU, HAU WAIWAI PAA AMK KA HOONOHONOHOIA ANA 0 NA LOAA AUHAU WAIWAI PAA E Hoeholo U « k* Ahaolelo o V* Teritore o Hawan: PAUKU l v 0 ka Pauku 1921 o iia Kanawai o Hawaii i Hooponopono Houia 19S5, ma keia u,a hoolohia ma ka hoololi ana i kok'ahi pauku ona, oia ka mahele pVha mua o ka aoao 324 o ua mau Kanawai nei i hooponopono houia, e pili ana i na itamu e komo pu ana malalo o ke Vola?nu II p na hoakaka 1iaawi»«'rko kalana. a e 'Mnhohua penoi; "Malalo 0 ke kolamu H e hookomo ru ia ae. ma kokahi ao&o m&i 0 itamu malalo 0 ke kolamu I, kela ame keia mau huina dala i makemakeia a i ole amanaia 0 ko kanawai 0 laweia ae mai, a i ole e kaupale kue aku, 1 nn h.vnnohonoho auhau ana no ia makahiki ku alamanaka 110 ua itamu nei e ku ana no na loaa a i o?o kekahi niau waihona i loaa a i o!e i hetu manaoia e loaa ana iloko] o ka makahiki a e pili aku malalo 0 ua itamu nei malalo j o ke kolamu !; koe nae, e hoomaopopoia o ka papa o "tsā j lunakiai 0 kekahi kalana, ua hiki no aka aole lakow e hoo-; kikinaia e hookomo pvi ae ma na kolamu II neii kekahi; o īia auhau i haule loA m&hopo kona oMia ana, a 1 ole V helu mauaoia e ohiia i'nai ana paha, iloko 0 ua tnaka1»ikt

n«i~ilolto o ua kalana nei, a, koe na kaupalena ana a ka pauku 1922, ua hiki no ke hoolilo aku i ua auhau haule hope nei i ohiia, i komo ole ma ua kolamu II nei a i hoakaka ole ia ae ma kekahi ano e ae i moakaka lea ua hookaawaleia no kekahi kumuhana e ae, no kekahi kumuhana kalana." PAUKU 2. O ka Pauku 1922 o ua mau Kanawai nei i Hooponopono Houia ma keia ua hoololiia ma o ka hoololiia ana' ae _o ka mahele mamua pono iho o ka mahele hope loa o ia pauku a e heluheluia penei: "0 na auhau waiw 7 ai paa apau loa (i komo pu me na auhau paa a waiwai lewa no kekahi makahiki 'mamua o ka makahiki 1933, ame na auhau haule hope ame na auhau i ohiia no ke kumu ua haule ke kauia ana 0 ka aiihau maluna o kekahi mau waiwai i hookomo ole ia m/.i, a i ole mau auhau paku'i a i ole mau loaa auhau ma ka hooponoponoia ana o na hoohalahala koi auhau) a i ohiia iloko o kekahi makahiki alamanaka. iloko o kekahi kalana e hoohanaia aku no ia no na hoolilo o ua kalana n'ei nō ua makahiki. elike me ia i hoakakaia ma kona pila haawina no ua makahiki nei, aole nae e oi ae, ma ka hiiina pau, he huina nui i like aku me ka huina (a) a ka i hoakakaia ma ka itamu (11) malalo o ke kolamu 111 o ka pila haawina o ua kalana nei a i ole ka huina i hoakaka paaia ma ka Pauku 1921 o ia ke ana auhau i kaupalenaia no ua kalana nei, o ka mea.emi iho. a (6) o ka huina o kekahi hakahaka 1-awa ole e lawa ai nā hoolilo o ua kalana nei no ia makahiki alamanaka mamua iho elike me ia i hoakakaia maloko o kona pila haawlna no ua makahiki nei, i ala ae mamuli o ka lawa pono ole o na ohi auhau ana malaīo o keia mokuna iloko o ua makahiki nei. ona auhau e ohiia ana iloko o keia makāhiki iloko o kekahi kalana i oi aku mamua o ua huina nui nei e paaia no ia e ka puuku a e hoohanaia aku no no ka uku ana i na hoolilo o ua kalana nei no ka makahiki alamanaka mahope ona a e laweia ae ia huina e ia mailoko ae o ka huina nui i ole pela ina ua hooliloia e ia ua huina nef ke kahua ana e hooholo ai i ke ana auhau no ke kalana no ka makahiki alamanaka e nee ana maliope iho i kulike me na hoakaka o ka pauku 1921, a ma ia hana ana « hoemiia ke ana auhau. O na ohi dala auhau kaulele aole ia e ae e ka papa o na lunakiai a noonojo ia i ko lākou hoonoho ana a waiho ana aku i ka puuku i ka lakoū piia haawina no ka makahiki alamanaka hou e nee aiku ana mahope iho i kulike me ka pa.uku 1921. PAUKU 3. E mana no keia Kanawai i kona aponoia inff, koe nae keia, e hoomaopopoia, me ka nana i kekahi loakaka kanawai e kue ana, ua hiki no i ka papa o na unakiai o kekahi kalana ma kekahi olelo hooholo i hootolbia a i haawiia aku i ka puuku ma ka la a i ole mamua 1 mi 15, 1985, a o ua oleio Hooholo nei ua hiki no la ke ipoiiOia ma ka heluhelu hookahi ana, ua hiki no ia lakou lioololi i ka pila haawina i waihoia aku i ka puuku o hia kalana nei malalo o ua pauku 1921 nei no ka makahiki 8L"9?5. mā na ano apau e kulike ai me ua mau pauku 1921

1922 elike me.ia i hoololiia ma keia, a na ka puuku ae ! | ke ana auhau no ua kalana nei no ua inaka• oOo———- , % KANAWAI Ij2 1 (B. H. L. 315. APONOIA MEI 15, 1935.) # HE KANAWAI 5 HOOLOLI ANA LKE POOMANAO HOAKAKA XVI, T MOKUNA 119, 0 NA KANAWAI O HAWAII I f, l IfOOPONOPONŌ HOUIA 1935, MA O KA HOOLOI LI ANA AE INA PAUKU 4236 AME 4237 OUA 1 MAU KANAWAI NEĪ MA OKA PAKU'I ANA AKU 1 I PAUKU HOU E HELUIA PAUKU 4236-A, E PILI f ANA IKA HOI HOU ANA AE IKE AUPUNI ONA •? DALA E WAIHO ANA MA NA BANAKO, HUI KA- * HU WAIWAI AME NA HUI HOOPUKAPUKA DA- | LA. Hooholo ia e ka Ah&olelo o ka Teritore o Hawaii; PAUKU 1. Oka Poomanao Hoakaka XVI, Mokuna 119, o na Kanawai o Hawaii i Hoo.ponopono Houia 1935, aaa keia ua hoololiia ma ka hoololi ana ae i ka pauku 4236 D ua mau Kanawai nei i Hooponopono Houia a e heluhelu ana peni: "Pauk. 4236-A. Koikoi hana o na hanako. a pela Iku, e' hoike ae i na papa hoopaa dala i hooha'na ole ia. 3 kau aku no ke koikoi hana maluna o kela ame keia baīako, koe na banako i kukuluia malalo o na kanawai o Amellka Huipuia, hui kahu waiwai a hui hoopukapuka lala e lawelawe oihana nei o keia Teritore e waiho ae ēlike me ia o ka la i o lulai o kela ame keia ma'i&mi amua ae oka Ia o kela ame keia makabiki, he īoike ma ke kakau i hoopaa palua ia, i ka puuku t»ritdfe e hoike ana i na papa hookaa dala apau me ia pna kahi i maopopo ole kahi noho o ka mea ona i keia wa la ma kahi no hoi aohe mau hoahu i paku'iia aku maluna |oha a i ole i kikooia aku paha a i ole hooliloia aku paha manawa o umi makaMki mahope mai o ia hoahu Ikna' aku a i ole unuhi ana mai paha, e haawi ana i ka inoa '<rka 'ona hope o ua waihona nei me kona wahi noho, e %ofte ana no hoi i ka huina e paa ana ma kona inoa i kuiHlpia ai ua mea nei, i hu||pna no hoi me ke kumupaa a me ka ukupanee " i PAtfKU. 2. Oka Poomanao Hoakaka, mokuna »19, o na kanawai o Hawaii i Hooponopdno Houia 1935. Inā kēla ua hoololiia raa o ka paku'i ana aku i ua mau Kajbawa? i Hooponopono Houia nei he pauku hou e heluia |1236-A a e heluheluia penei: f "IPauk. 4236-A. Na ike; hoolohe ana; olelo hoo|olo. Oka puuku, ika loaa ana aku ua mau hoike aei, e hoouna koke aku oia i mau kope o ia mau hoike, Tka 1010 kuhina, a na_na e waiho ae, ma ka inoa o ka Te|!tore, he hoike ] ka *Aha Kaapuni o ka mahele hookolaiolo Kaapuni Ekahi, e hoakaka ma ia palapala i na poe I ka aoao i hoopiiia e pano ae, na inoa o na poe apau e paa ana ma ia mau hoike ame kela anie keia banako, hui kihu waiwai a hui hoopukapuk'a dala paha e paa ana me 1* "hookahi a i ok oi aku paha ia mau papa hoopaa dalaI ioakaka ana i na kumu o ke Teritore e koi ai e hoi hou i Lfaup\mi na dala i hoakakaia' ma.ua mau papa hoopaa lala nēī, i h<»okumufa ai. E hoopuka, ae ka aha ina palal&la ktl hoike elike me ka mea maamau ma na hilua e ae ke kaiiawaf f a o ua palapala kikoo hohoike, iita ae no ia īna poe apau, me ke kome\ # ka poe i &mo ko lakou inoa ma ke ano o na poe o ku i hooilia, e ko! ana he kuloana i kekahi pap i hoikeia ae ma ua palapala hoike nei i ka ana a i. kāuwj a e hiki ae i kahi ī hoakakaia e hoike i ko kuiuu, Aa he kunm ko lakou e hoi hou ole ai na dala ī ii uai-iU H la kumuhana iloko o ka walhona kuniau o ka leitcre, ē.- i

elike me ia i hoakakaia ma ka pauku 42-37, a e hoike pu aku ana ia lakou ina lakou e hiki kino ole ae, e aeia no ke noi i koiia aku. E kauoha aku n.o ka Loio Kuhina e hoolakoia aku kela ame keia banako. hui»kahi| waiwai ame hui hoopukapuka dala i hoikeia ae ko lakou inoa ma ke ano o lakou kekahi ma ka aoao i hoopiiia e pahe ae i kope o ua pal.apahi kikoo hoike nei a e kaupha pu ae no oia e hoolahaia kekahi kope no elua manawa o ka mahina no ekolu mahina kailike (eono hoolaha ana) iloko o kekahi nupepa puka la i hoolaha laulaia, a i pa'iia ma Honolulu, o ka hpolah-a hope ana e puka aku no ia aole e emi malalo o la mamua o ka la i hoonohoia ai no ka hoolohe ana i na olelo hoike e pili ana no ia mea. O kela ame keia mea e manao ana he kuleana kona a i makemake ua hiki no iaia ke komo ae a e hooliloia no oia kekahi iloko o ua hihia nei. Ia hooloheia ana ona hoike imua o ka aha e hoolohe ae no oia a e hooholo ae ma na kumuhana imua ona a e hoakaka ae i kana olelohooholo kupono maluna o ia mea,"

PAUKU 3. Oka Poomanao Hoakaka XIII, mokuna 119, o na Kanawai o Hawaii i hooponopono houia 1935, ma keia ua hoololiia ma ka hoololi ana i ka pauku 4237 o ua mau kanawai nei i hooponopono houia ā e heluheluia penei:

'Tauk. 4237. Ka Hoonee Hana ina Dala, LikiM; ka hopena o ka Olelo Hooholo; ke koi hou ana a.ē a na ona. Ika hookomoia ana ae oua olelo hooholo nei e kikoo koke aku ka puuku teritore i kela ame keia banako, hui kahu waiwai a hui hoopukapuka dala e pili aku ua olelo hooholo nei a o kela ame keia o ua mau banako nei, hui kahu waiwai a i -oie hui hoopukapuka dala e hoouna koke ae i ka puuku teritore i na dala apau e waiho ana ma ka inoa o ka papa hoopaa dala a mau papa hoopaa dala ma kō lakou waihona i malu malalo o ia olelo hooholo, a e lawe mai i-ka palapala likiki a ka puuku teritore no ia mau dala. Oia Olelo Hooholo ana a ka Aha e hookuuia no kela.ame keia hanako, hui kahu waiwai a i ole hui hoopukapuka dala mai ke koikoi o ke koi a kekahi ona a i ole kekahi mea paha eoi ana iua mau dala nei. 0 ia mau ano dala nei maluna-a mawaho ae o ka huina maoli e kaa ai na hooliīo o ka hihia, i komo pu na hoolaha ana, e hoi aku no ia i.ka Teritore a e hookomoia aku iloko o ka waihona o ke keena dala o ka lehulehu. I na wa a pau maloko o elima makahiki mahope o ka ukuia ana aku iloko o ka waihona o ke keena dala o ka lehulehu o na dala mai ia papa hoopaa dala, o na poe e manaoia o lakou na ona maoli o ia mau dala a i ole o ko lakou mau hope ma ke kanawai, ina aole i ukuia aku paha i ka lakou waiho ana aku i na hooia kupono me ka Lunahooia o ka Teritore no ia kuleana ona, e loaa mai no ke koenamawaho o "na hoolilo, o ia mau dala, mahope o lea weheia ana ae o ka mahele lilo kuponp elike .me ia i hoakakaia maluna ae, mailoko ae o na dala o ka waihona dala iloko o ke keena dala o ka lehulehu i hookaawale mua ole ia a mamuli hoi o kekahi palapala kikoo a ka Lunahooia i ka puuku. koe nae keia, ina aole ia, po£ i hiki ae i ka hooloheia ana a i ole aole i.loaa maoli aku""ka ike i hoolahaia no ia'koi e hoi hou ia mau dala i ke aupuni i kona hooloheia ana imua o ka aha. "

PAUKU 4. Ē mana keia Kanawai mai a mahope o ka la o kona aponoia ana. .

KANAWAI 199 , ; (B. S. 200, AfONO IA MEI 17, 1935.) I HE KANAWAI ;E HOOLOLI ANA I KA MOKUNA 217 O NA KANAWAI O HAWAII I HOOPONOPONO HOUIA 1955, MA O KA PAKU'I ANA AE I PAUKU HOU A E IKEIA KA PAUKU 64Ō5-A, E PILI ANA I KE KAUOHA ANA NO KA HOOMALUIA ANA MALOKŌ O KA HAUKAPILA TERITORE AME KA HOOKUUIA ANA MAILAILA MAI O NA POE NAWALIWAFELONI A NOONO ° 1 AHEWAIA N0 KA HEWA •JE Hooholoia e ka Ahaolelo o fce Teriitore o Haw&ii; PAUKU 1. Oka Mokuna 2170 ona Kanawai o Hawau ī Hooponopono Houia 1935, ma keia ua hoololiia ma o ka paku'iia ana aku o kekahi Pauku hou a e heluhelu ana penei: . ' Pauk. 6405 A. Ina kekahi mea i ahewaia no ka hewa feloni a hoopaaia iloko o kekahi halepaahao o ka tentore e hoomaopopoia e keka.hi aha i loaa ka mana kupono, ua nawaliwali kona noonoo a he mea hoopilikia mai ia iaia iho a i kekahi poe okoa e ae, ma ka hoike a kekahi kauka i laikini kuponoia a i ole kekahi loea hoomaopopo ike noonoo a i ole ma o kekahi mau ike e ae, e kauoh&ia no oia e ua aha nei e hoopaaia ma ka haukapila teritore no ka hoomaluia ana a hiki i kona hookuuia ana mai«elike me ke kuhikuhi a ke kanawai no ka hookuuia ana o ka mea pupule nei mai ua haukapiia nei. Ina oia hookuuia ana mai mamua ia o ka pau ana o ka manawa piha pono o na makahiki o kona hoopa'i hoopaahao i kauia aku m«luna o ua mea nei, alaila e hoihoi houia no oia i ka haiepaahao t e ritore no k.e koena o ka manawa ona i hoopa'iia ai a i ole no ka mahele o ia manawa a ka papa o na lunanana paahao e hooholo ai i kulike me ke kaiiawai," PAUKU 2. .E mana keia Kanawai i kona aponoia ana. , ' '

KANAWAI 210 (B. S. 187, APONOIA MEI 20, 1&36.) HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I KA PAUKU 2915 O NA KANAWAI O HAWAII I HOOPONOPONO HOUIA 1935, E PILI ANA I KA LAWE ANA I NA HAUMANA KULA. E Hooholo la e ka Ahaolelo o Tcritoic o ; H&w&ti: ... f*AUKU X. Q k& Pauku 2915 o na Kanawai o H&waii! Hoopouopono. Houia 1935, ma keia ua hoololiia ma 0 ka paku*i ana aku i kda malalo iho; u O ka papa ua amana pu ia oi&» haawiia ke kuleana a ke kauohaia nei e hooinukaukau i mau alahele kupono, nu i ka hoouku o ai i na haumana kula apau 1 kakaiunoaia ma na papa ehiku, ewahu ame ka eiwa a e noho ana ma Kona Akau a i oie ma Kona Henia, ekolu mau mile a i ole oi aku paha mai ke kuia kiekie a Kula Kuwaena o Kona-wuena, i makemake e hele i ua kula nei. A e hoomaopopo pu ia aku xna keia ua amana a kauoha puia ka papa e hoomakaukau i lahele kupono no ka lawe ana i na hauniana kuia o ka papa eiiīku, ewalu ame ka eiwa e noho ana ma Kohala Akau» e inakemake ana e hele i ko kula kiekie a kula kuwaena o Kohala." PAUKU 2, E niana keia Kanawai ma ka la 1 Semalemapa 1935. * - —-—o : ; : KANAWAI 211 / <B. S. 17, APONOIA MEI 20, 1935.) I HE KANAWAI I E HOOLOLI ANA I KA PAUKU SC 0 NA O HAWAII I HOOPONOPONO HOUIA 1955. E PIU ANA I NA KUMU KI'PONO Q NA LUNA AU-

PUNI AME NA POE HANA, . ..i.;,a ■. E hooholo ia e ka Ahaoleio o ka Teritore o Hawaii: PAUKU 1. 0 ka Pauku 86 ona Kanawai o Hawan i Hooponopono Houia 1935, ma keia ua hoololiia a e heluneluia penei: Pauk. 86. Na luna aupuni ame na poe hana i mau kupa a poe noho paa. O na luna apau, ina ua kohoia a hookohuia paha, ame na poe hana ma na keena o ke aupuni o ka Teritore a i oie malalo paha o kekahi kalana a i ole kulanakauhale a kalana a i oie mahele aupuni kulanakaunale o ka Teritore koe ae na luna ame na paahana e lawelawe hana ana malaio o ke aupuni o ka Teritore o! Ha\vaii maloko o ke kalaua o Kalawao, i poe makaainana no lakou Huipuia a he poe noho paa iloko nei 0 ka Teritore ekolu makahiki mamua koke iho o ko lakou hookohuia ana; koe nae, e hoomaopppoia; i " (a) Aole e pili keia mau kaupalena ana maiuna ae 1 na kumukula o na kula aupuni maiuna ae o na papa haahaa hookumu, aka nae i ka hookohuia ana o ia mau ano kumukula e haawiia ae no ka noonoo mua ia ana i na kumu kula kuloko i kulike ke kulana maka-ukaii, papa, a i ole helu pekeneka ana elike me kowaho mai o ka Teritore; " (b) A ina i kahi manawa uā loaa ole me ka maalahi kupono kekahi mau kumu me na kulana makaukau a kupono i hoakaka mua ia ae nei, alaila o na poe i loaa ole ia mau- kulana hookupono ua Jiiki no ke hoohanaia aku ahiki i ka lo"&a ana o na poe i kupono me na hoakaka no ke kulana kupono.a makaukau; "(c) Ao ka mahele e pili ana ike kupa makaainana ;aole ia e pili i na wahine i lilo a£u ko lakou kuleana kupa I mamuli o ka male aha i ke kane he kupa no kekahi aina le." I PAUKU 2. Ona hoakaka o keia Kanawai (a) e manaoia e a'e aku no ia i na hoakaka o ka pauku 712 a ' i ole o ka Pauku 87 o na kanawai o Hawaii i Hooponopono Houia 1935, no ka hoakaka ana no ka noho paa ana no ka manawa i emi iho malalo o ekolu makahiki no ka hookupono ana no ke kohoia a i ole no ka hookohuia ana aku no kekahi oihana aupuni a i ole hana a ka lehulehu, aka aole ma kekahi ano e ae. , PAUKU 3. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.