Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 24, 24 October 1935 — KA MOOLELO O KA WAHINE I WAEIA I KAULA NO KA HOMANA POAONO NUI NA A'O I HAAWIIA MAI IAIA MA NA HIHI'O NA AKAKU AME NA MOEUHANE A KO IA MAU MEA APAU HE MOOLELO OIAIO E IKEIA AI KA NOHO PU MAI O KA UHANE O KE AKUA ME KA MEA HOOPONO KE OLA AME KONA MAU A'O ANA KAKAUIA E ELLEN G. WHTE O KA HOOMANA O NA LA EHIKU. UNUHIIA E GEO. K. KAIA. [ARTICLE]

KA MOOLELO O KA WAHINE I WAEIA I KAULA NO KA HOMANA POAONO

NUI NA A'O I HAAWIIA MAI IAIA MA NA HIHI'O NA AKAKU AME NA MOEUHANE A KO IA MAU MEA APAU

HE MOOLELO OIAIO E IKEIA AI KA NOHO PU MAI O KA UHANE O KE AKUA ME KA MEA HOOPONO

KE OLA AME KONA MAU A'O ANA

KAKAUIA E ELLEN G. WHTE O KA HOOMANA O NA LA EHIKU. UNUHIIA E GEO. K. KAIA.

MOKUNA I. . " Mawaena o kekahi ohana hē ewalu Kk 4ceikimahine mahoe kekahi, no laua nā moa 0 IS3lett Elizabeth, mai na makua mai no laua na BotseH| ame Euniee Harmon, a e noho ana keia ohana mft'klTffwa-| wa aina o Gorham, ma ka mokuaina o Maine, he utttt Tni-j le ma ka aoao hema o Portland. Ua hanauia la 26 o Novemaba, 1827." I na la opiopio loa o ua mairjia-1 hoe nei, ua nee aku la ka noho ana o na maklia land, a malaila i kom® aku ai leeia hana hana papale. He kanaka o Robert Harmdn maaina nui ia i ka holomua ame ka oluolu mā i Tlalrtā It ffiS3l hana apau, a he karistiano oiaio a pela no me kalUi he karistiano oiaio, a he oluolu piha ma na ua komo nui aku hoi mawaena o na hana i iīa ] poe hune o ka aina a pela pu me ka poe HwHla "#ie mailo a ka ma i. ■ * i He lala laua a elua no ka Hoomana Bihopa, a malaila laua i ike nui ia ai maloko o na hana me i

ka hoohulihuli ana mai i na uhanē e haule ana ilokō o nā hewa o keia ao, a no ka hooulu ana i na hana maikai apau no ke aupuni o ke Akua ; ; «mu malhia keia'e noho ana iloko oka hoohaaliaa, ahe oiaio mau ma ka laua raa« mea apau e hana ai. O na hana anonui a na ohana maikai e hana a«a ia mau la, mahalo ia aku §ita e na mea apau e noho ana ma. ua apana aina nei o Nu Enelani, oia kekahi inoa o ke mokuaina o Maine, —o ka maka'u ame ka hoohaahaa aku ma<>.Jk«L e hpolohe aku me ka^hooh^ah aa^ana \ leo o'kou 6 neia maū elu'a, elhooTmanawānuf fka hookomo"K6tno ana iloko o %i noonoo o na keiki, e a'o ia na ano a elua, oia hoi, e hoiīee aku oe i oiaio loa i na a o kekahi, e lawe mai i kekani 'mau mea e ¥u"hitcuhf aku iā laWu •£J|fc pono.ame ka„aoao hewa, , i Ō maū haawina aē la k elua, na haawina watwaf loa a na"makua e a'o ai i'na keiki, a aole auanei e nele kojnjo a.ku o *]{eia jau aijo;aho m>ik,ail!pkō o taia|:OU mai ko Ta.kp,u mau"ma¥ud 'firiai, ia īlkou rriai ko Ta£ou mau maßda iiīāi. ' ' - KEKAHI MAU HEMAHĒM.A NUI LOA Ma ke ola kino ame ka noonoo o keia,keUdmaJiine $]- leaa, uapiha oia me ke koa am<rka.wiwo,ōte; a he hikiwawe ma kana mau hana apau. I kdna māu Ta ōpiopio wale nui iaia ka hoopaa ana i he,j6aikai a he hlkiwawe kona wa\|ioria noonpp' j manao ana' He kulana koa, plha "eleu ame ka hoololie ioa, he akenūi ma na anaina, he kuoo, he hoopono, he e hooko ina hana,e. hoala ia ana. "U& haawi ©ui kona mau mOZM. rna hs?iltei .pJh§ ana laia, a i k'ekanMkua 1 ke kulike a nlMeKmoo pigßs makua o i'eia keikī-' infeh!ne opiopio \ok !tiē" ko laua ! "kekahl inanawa. 14ta wa he eiwa wale no o kona mau maTcaKiki, he nui loa kana mau mea paani, a na keiki o keta mau makahiki; ua Wlo nae ia maū mea apau i mea ole wāle no iaia, a ua hoopiha aku oia i ka' inaina i kona hoakula ī kekahi īa, mamuli o kona paani ole ana aku me ia, a' hoonou 4a ©ia ia ia nei me" ka pohaku, pa mai la ma Ikona ihu a haki pu iho la ka pou. Ua lilo keia i mea e kina ai nona «iia iiaHa apau o kona oia ana aka, ua loaa no nae iahi imlekana ana no ka manawa, a i ka wa e puka £ou mai 'ai o ua ehā la, e mailo hou ai oia no kekahi mau la, a pela mau oia no kekahi mau makahiki loihi i hala ae. He mau oia e waiho ai ma kahi moe i ka wa e hiki mai ai o ua *ha nei, e waiho ana oia me he la ua'malee, a hoomaopopo iho la oia i ke anonui o kona pilikia, ame ka hopena o kona mauehaeha. * >ōWēhiwehi ka holomua o k'ona ola ana ■Oiai oia e opiopio loa ana, ua hoomaopopo iho la i ka hoihope ana o kona mau la o ka holomua, a o ia hookahi ka .i loaa aku i kopa ipau makua* hoi e like me na keiki kino kulan*s ikaika a maikai, elike epie kona ma.u la, mua oka ana .mai, ka holopono ola kino pu ipu i, aka, i. keia wa, emi mai la. kona kmo holookoa, pi-pa mai Ja kpna launa me na hoaloha, hopepe mai Ia hoi oia,, & o Kans noho mai iio ma kona wahi e noho ana apo ka la. Aka, oka oiaio m£oU nae 'iloko o kona puuwal, a me ka .mo 4 h,ala mau o kopa puniu poo, he mau waiwal jpaa ia nona, ka.iiaauao i.loaa iala.. > Tf la J9,snawa nae o haawina ehaeha e nohoalii kāiMikii. opiopio, m&i iaia kona kulana ehuehu o ka uiu ana ae, a i keia V® oia me hepiola ka maka'u i na mea apau e piha aku ana ma ko lakou home. ..* Ai kekahi po, iaia iloko o kona u ana, iaia e luiiluu ana, -aia hoi, poha iho la he malamalama kupaianaha iīoko o kona puniu poo, me he la, i hapai lima ia ae kona mau papalina'a kaulona pono ae ]a ia iloko o ka lani a me he hanehane la i pa-e iho ma kona mau pahu lono, e i ana: l'E kuu keiki, hoi mai iloko o ko'u pohai nei, a e hoopau ia no kou inau kaumaha apau!" Alaila, kulou iho la oia me ka haahaa ma ka aoao o kona moe, a ia wa, me ka v,aimaka. me he la, e hoopuniia fm oia e na anela he lehulehu, i waiho aku ai oia iaia iho imua o ke Akua Mana Loa, ka Haku hookahi Nana i &ana i na mea apau, alaila, hu'e aku Ia oia i na mea oiaio apau iloko o kona puuwai, a waiho aku la hoi iaia iho iloko o Kona Lima. aku la oia e haawi mai Oia i Kona aloha ana iakupono ai oia e oia aku iloko o ka hojius &&& i huafti nona, n hoopaa ana iaia e hana aku i k« m&keo Kan« Keiki, a e kokua giai iaia i ola kleo.ikaika e j(jiki i&ia ke hele aku ma ke alahele oka hon]ia nei ūq una i.na kauoha a i najaakemake apau o ke au,puaijipii. .... v : " v;V- ; *, A~ he moa oiaio loa, iloko o ko&a mau la opiopio wale &o, i hoopaaka ai oia e ik§ nui ia e na me& apau e ana i na hana h,e kamalii wale no koAa klao, aka, he i'o a he "kanalia ma kana mau hana aaa' No keia mau mea, ua kakau iho la oia: Ke manao nei an e law« pu aku i ko'u mau e|jaeh& apau me a'u i ko'u ola ana aku ma ka honua nei. he mea.hikl ole i# ke alo ag. Ikē iho la au aole he hauoli aria o ko*u_ ©la ana akm nolaila, aole loa au i makemake e ola hou aku; ua hopohopo pu au i ka make ana aku, no ka mea, jaole au i hoomakaukau ia'u iho. He nui a lehulehu wale [ o na hoaloha o ko'u mau £pifkua i hiki mai ma ko makou hoe ike ai ia laua, .a ua nana mai hoi lakou inaluna o'u me i ko kaumaha o ko iakou mau noonoo, a hoike uiai la i k$ i iakou manao.e lioopiiia ka m&ku&kane o ke keikimahine i [hoonou i ka pohaku. Aka, ua pane &ku la ko'u he moa inakehewa wale no paha ia; ina paha ihe mau hana ia e hiki ai e hoihoi hou ia mai ke ola kino [ ikaika o ka'u keikimahine, alaila, oia waie no ka han* iwaiwai e hana ai ; nol&iia, aole he mea maikaai ka hoonui rwaie ana aku no i n» enemi. r •■■■• ■— i «tA«>ie i pwu.) • \