Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 30, 5 December 1935 — KIHA A [Illegible] PIILANI [ARTICLE]

KIHA A [Illegible] PIILANI

"E! he 'lii paha keia e iho mai nei, he kahuna paha?" ī aku o Kukuiokaaulani: "He 'lli. Ina hookahi anuenue, alaila, he kahuna; aka, ina elu&, he Ma keia noonoo o laua, ua holo ia laua, he *lCja ua lohe ia no! hoi ka nalowale ana o Kihapiilani. Noho iho la.laua a hiki mai la o Kihap|ilani, aloha la iaua: "Aloha ke '4ii." Hamau aku la.o Kihapiilani;! "Hamau ko olua mau waha; he nani ia, iialike iho la ōluai ia'u, e huna olua ia'u, mai hoike olua." Ā pau ka halawai ana me na elemakule, iho aku lā keia a hiki i Kaluaama, malaila ka lau uala e ulu ana, ako jho la o Kihapiila;ni. Ma keia ako ana a Kihapiilani! iho la ia i ī.a lau o ka pue uala, a pau ae la paa, apahu ae la, me ke koe ole o kekahi lau uala, no ka pue* ta ia e ako ana, hiki mai la ka mea »aQ|i ka mala uala, a ike iho la ia, kumakena, hahau mai la |§i ia Ki%piilani ika laau, aole nae ona eueu ae. HanaJhp la o Kihapiilani i kana lau uala a haawe. hoi aku la i ima o Kalaniwai. A hiki o Kihapiilani i kahi o na e.lepiakule, ninau mai la na elūmakule: "Owai kou i^ioa 4 ?'* "ō Kihapiilani ko'u inoa." A lohe na elemakulē, hoomaopopo iho Ia iaua, ua iike loa nie ka laua mea i ai.piamua ae. Ninau hou laua : "Heaha ka huakai nui a 'lii oka hele ana mair Wahi a Kihapiil.ani: "He np kuu kai-] kuaana no Piilani, oia ka'u e imi &ku ke 'liil 0 Kihapnlani i ka hana a kona kaikua&hāL^. A lohe na elemakule, i aku la laua īā~ Kl^apiiīani: "Ua make ko kaikuaana, aole e ola; aia, ka m&a e make ai, o i kela hale e hamapia mai la ka Aia i laila ke kaikuahine o maua, o Pao ka fhoa;\a hilei oe i laila, nana oe e hai mai i ka mea pono o Jca make ka hoi ia," ' Ma keia mau olelo a na elemaknle,. u|J?olo ia i ko ke 'lii manao, I aku la ia ina elemakule: hoi au e kanu 1 kuu lau uala a pau i ke kanu, alaila, hooko au i keīā mau olelo a pau loa." Maanel kakou ~e ike ai ika haku ana oka inoa o Piikea, a me kona mau kalku^āne, Eia ua mele la i haku ia no kela mau sīhi. Kukaipaoao ka lani, he 'lii, He 'lii ao lani, he ao-e; * He ia mau lani Kumakomako, He lani no Kahuku, pali pohaku, He mau lani pohaku no Lonokāeho. No Lono ka lae poi i& i ka wāi ni^ Haua ika puaa hiwa a Kane # ' I ka puaa hiwa a Lono, . ■ , (Olelo hoakaka: maloko o kela J»eLe t lā» ua komo no ka moolelo o ko Maui mau aln, R0 ka haku ana i na 'lii o Maui.) ' • Ma keia kakau ana, e olelo hou la ka no Kihapiilani. A pau ka olelo and lani, hoi aku la ia a hiki mauka 0 i kana mala uala. Pela o Kihapiilani i iho ai i ka mahiai, a hala ke kau o īea pilikilt^^^^^B^ ? he hilahila kona i na makuahunowai i ke ka palaualelo. A oo ka uala, haawi aku la a me na makuahunowai. Maanei e irWopopo ai nona, e paio āi me kona Mahope Kihapiilani ol'elo i uala, olelo almla ia i kana wahine. j wahinp, e heie. ana wau, haalele au ia oe'. ajnkhi 'iho i la au i ka ai a 00, nau 110 e.ai kaka wahine: "0 kou hele no keia hesāmai ana?" Ae aku la ke kane: "Ae, a hooilo; ina he manao kane kou, e ,oe a hoi mai au." Ma keia mau olelo a joa iho Ia j kana wahine, me ka ae ole e hele. No joa o ka aua o ka wahine, nolaila, hai aku la o i mea e pau ai kona aua ana. Olelo aku la ia: . ke hai aku«ei au ia oe, mai olelo iki oe , m Bi hai no hoi oe i kuu inoa; b Kihapiilani au, e hele e imi i hoamākaia no kuu kaikuaana no Lonoapli" (piaio Piilani). Ma keia mau olelo a Kihapiilani, maopopo i ka wahiī'ie he | 'lii keia kane ana, he 'lii nui, alaila, pau koija manao ana i ka noho, ae aku la ia e hele o Kihapiilani.

Ma keia hookuu ,ana o ka wahino ia hele aku la ia a hiki ma Kaikapu, malaiia kela kaula, 0 Pao kona inoa. Ia Kihapiilani ma ke hele akyi ana e halawai me Pao, wanana mua oia i k&na. olelo ike, 1 m.uā o kona poe, penei: "He 'lii keia e he*le mai nei i ke alanui, e imi i hoa makaia nona." ] A hlki o Kihapiilani i mua o Pao, ku iho ke anuenue ia wa hookahi. Pane mai la o Pao: kuu haku." Aloha aku la o Pao, aioha mai la o Kihapiilani, a pau ke aloha, hookipa aku la o Pao ia Mhope o ka hookipa ana, ninau mai la o Pao: "Hea&a ka huakai a kuu haku oka hiki ana mai oka la?" I aku ke 'lii: "I hele mai nei au e imi i mea e make ai kuu ka|kuaana o Piilani, ua hana ino ia'u. M Alaila, olelo aku p Pao; "Aia ka mea e make ai -ko hoapaio o Kalepiolepo. E iho oe a hikl i Kalepoleuo, nana aku oe i ke kaj|ia'ka paapu o na maka ika haueka, oia no." A pau ka olelo ana a Pao, iho aku Ia o Kihapiilani a hiki i kai o Kalepolepo, e noho ana ua kanaka ala i laila. Hele aku la o a ku ana Ike alo. Ninau mai la ua kanaka ala': "Heahu ka huakai ake 'li.i oka hiki ana mai?" I aku ke 'lii o Kihapiilani: "Ua hele mai nei au i mua ou ma ie kuhikuhi a ke kaula wahine a Pao, aia ia oe ka meā e'pono ai ka'u niea e hana aku ai. Oia hoi, oka mea ekuai ka makaia i kuu kaikuaana ia Piilani, ka mea nana i hana mai ia'u i ka pono ole." A iohe ua kanaka akamai ia ina elglo Kihapiilani, kena ae la ia i na hoewaa, e hoomakaukau i na waa, a holo i Hawaii. A makaukau na waa, ee aku'la o Kihapiilani, a holo aku la i Hawaii, i kona kaikuahine o Piikea a me kona kaikooko o Uini; a ahiahi. pao akii la lakou ma Waipio. Ma keia pae ana. hele aku la o Kiīiapiilaui ama ka halo o Piikea o noho ana, kipa aku la, isl a ike mai la kona kaikuahine, lele mai la u\\ e, a pau ko !aua uwe ana, ninau mai la o Piikea; "Pohea ko olua noho ana me kou kaikuaana?" I aku o Kihapiilani i kona kailiuahino: "Aoi le pono o ko maua noho ana, he hana ino kiiu kaikuaana [ia'iu ho huhu, he aloha olo; nolaila ko'u helo mai i ou noi, 1 ik .a 00. i ko'maua noho ana." A loho o Piikoa i ~ T . i o'elo, uwe liolu aku la ia ma ko laus noho pu ana <. „ " ikua, kalii i holo ai ma o a maanei. Ma koia uwo ' . T lohe aku la,o Umi. liaohao iho.la ia ika iko . 1 \. kuiuu o ka uwo ana. a mahopo, k>se o kj>na kaiI Koi-ke Kihapiilani, 0 Piikoa hoi. puka ae ( la ia ,a walio | w c uwe ao la me ka 100 nui loa. iie kapa, j i hilahiia, aua Uko o Piikoa ia wa |u e ]k pupule h«» u».» a, Ma keia u%no ar.a o Piikea, luaoao amo v koua, i inoa o ikaika ai ka manao j los> o kana ivano o l mi. >i * <Aole i pau) ; \ ■