Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 43, 5 March 1936 — HE MOOLELO NO KA MISIONARI MUA LOA ILOKO O NA HIHIPE'A O KINA MAI CANADA AKU LILO KA POE OKI-POO I WELIWELI NUI IA I POE MALIU MAI I KE KOA WIWO OLE O KE KE'A LANAKILA MALUNA O KA MANA O KA PO A KUKULUIA I MAU PA-PU NO KE AUPUNI LANI [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA MISIONARI MUA LOA ILOKO O NA HIHIPE'A O KINA MAI CANADA AKU

LILO KA POE OKI-POO I WELIWELI NUI IA I POE MALIU MAI I KE KOA WIWO OLE O KE KE'A

LANAKILA MALUNA O KA MANA O KA PO A KUKULUIA I MAU PA-PU NO KE AUPUNI LANI

(Laweia mai ka buke "Black Bearded Barbarīan" i kakauia e Marian Keith, no ke ola ana o George Leslie Maekay no ka aina o Formosa. (Unuhiia e Geo. K. Kaia.)

A e hoopuka mai ana oia i na huaolelo rae ka olelo ana mai i kona haku e puana aku a e puana hou aku no eha a elima manawa a hiki i ka wa a kona haku e hoopuka aku ai i na huaolelo me ka moakaka le'a loa, a pela aku ana he huaolelo. „

Ke ninau nei ka misionari opio i kana kauwa i ka inoa o na mea apau oloko o ka hale, a pela pu me na mea maa hiki maoli i ka uluhua loa ana o ua.kauwa nei, a e olelo ana ua kauwa la iaia iho: - _

"Kupanaha Hiaoli ke ano o keia lahui ilikeokeo, ko lakou mau maka alohilohi. ame ko lakou mau umiumi elefele, o ka ninau wale iho la no ka hoi ia i ka po ame ke ao, a !oaa ole ka hoi he manawa hoomaha.

I kekahi manawa, e noho paa _mau aku ana o MaeKay me ia no kekahi mau hora loihi, e hoopili ana i ke ano o ka puana ana o na huaolelo, ame ka inoa o na mea a P a . u \ A * k e k a tn manawa, e kuemi aku no ua kauwa la a hiki i kona puka loa ana aku no waho o ka rumi, a e hopohopo ana oia me he la ua ia kona haku.

Ua hoomaopopo iho no o MacKay, ua nui loa kei'a hana na kana kauwa, a hoomaka iho la keia kauwa e haalele ika hana a kona haku. I.kekahi la mahope mai, hele āuwana wale aku la no ua kanaka opio la ma ka aoao o ka muliwai, a e huli ana i leekahi mea e hiki ai ke launa kamailio pu mai me ia. Pii loa ,aku la oia maluna o kekahi puu mahope o ke kulanakauhale; kona manao ana no. nae nialia o halawai pu aku oia me kekahi o na kanaka'mahiai, a ano hpohoaloha mai iaia.

laia i kau pono aku ai maluna o keia puu, aia hoi, ike riho la oia i kekahi aina i mahi ia me ka laiki ma kekahi aoao o keia puu, a he lehulehu wale o kela ano pipi-wai hoounaunaa na kanaka mahiai e helewale ana ma na aoao 0 keia mau aina mahi laiki. Q kona wa pu no ia i lohe mai ai i.ka leo akaaka ame ,na hooho ana mai kekahi aoao mai o ka puu, a iaia i nana pono mai ai, aia hoi, e noho ana kekahi poe kamalii opiopio malalo o kekahi kumulaau. He umikumamalua ka nui o keia poe kamalii, a o ka lakou hana hoi. e makaala a e kiai ana i na pipi-wai e ai weuweu ana ma ke kula, A o ke ano no o na kamalii, aia lakou e paani hoolelelupe ana, a aia ka lakou mau pipi-moewai e ai weuweu ana ftna na ka'e ala.Aui. Hēle aku la iea misionari opio imua o iakou. Nona iho, aole no 1 pau loa kona ano na ka hauoli o keia poe kamalil 1 hoopiha pu aku iaia me ka hauoli, a iaia i hookokoke aku ai ia lakou, aialioi, hooho ae la kekahi keikit "Eia ae keia kanaka ili-keokeo Akua." I ka hu!i nui ana mai o ua poe kamalii Ia a ike ia ianei, o ko lakou wa no ia i pau nui aku ai i ka holo, me'ka hooho leo nui ana: "Ho!o! Holo kakou, he kanaka ilikeokēo Akua ae keia !" ' Fau loa aku la lakou i ka nalowale mai ka mls.lonari opio aku, māhea la ko lakou nalowale ana aku aple I maopopo i opjfe, ao ko lako ī kumu nuī oka maka'u ana, mamuli fio lakou lohe pinepine mau ana-i ka olelo a ko lakou mau makua. Ike iho la ka opjo, aole e hiki iaia ke hoo-hoaloha aku me keia poe kamalii, nolāila, huli hope mai la oia no koiia w ? ahi i hele mua aku ai, a hoopau iho la i konu mau manao ana e hoolauna aku me keia" p.oe kamalii, nolaila, iiun hoi loa aku la oia no kona wahi home hou. - a ae * 1 kon ? hoolri aopopo ana aku no Ike ano pihoihoi no 6 kana .wahi kauw ? a, haaleīe īho la oia iaia ma kona home e hana ana i kana mau hana hoppoiiopoiio i kqna ftome, a hele la no oia ma ke alahele mua nb ana i he!£"a! i ka la aku ma'mua. laia i hiki hou aku ai ma kona wahi mua i ike muā aku ai i ua poe kamalii la Ika la mua, aia hoi, ike hou aku īa no oia ia iakou malaila, ; a e hele pololei aku ana oia i o laleou la, ' | Aole lakou i hoike mai iko lakou ano maka'u ia ianei elike ifte ka la maWiUā, nolaila, hele poloiei loa aku la no l keia; a no ua poe kamalii la, emi aku la lakou a kau ma keIkahi aoao o ke kuauna mauu a ka lakou mau holoholona e ai weuweu ana, a e ku ana nae lakou me ka makaukau e holo aku i ka manawa a keia kaiiaka ili-keokeo e hoao aku ai e lalaa lima ia lakou, Ke hakilo pono loa mai U lakou i na mea a keia kanal<a illkeokeo e haua mal ai ir.»" luna o lakou, hoomaopopo pono mai la lakpu i nu hēio- . he.le.iia keokeo o keia kanakh, ame kona umiunii e'.eeie u:a.luna o kona mau lehelehe, \ia okiia konu luuoho a pokole, .kona papale ame I>e ano o kona aahu. Aka, ika wa nae a ua kanaka ili-keokeo la i hoomau loa aku ai i kona alahele no kekahi aoao loa o ka puu, a\a hoi, ukalii :;o a pāu ae la ko lakou maka'u ar.a, hehe ae la ka lakou aka I kekahi la ae ho, eliko no me ua la mua he elua, peia np keia; hele pplolei mai nei oia ine ka lohi o kona mau kaina-w awae, me he la # . e nilii liele aua oia me ka makemake ole e hoopui\\a aku ia lakou. Aole i hoio aku ua poo kanialii u i keia nuumwa, a o ka lukou nae e kaiiaha ana, i k.« huli ana aku o ua kaiiaka ili keokeo ia a kaiuaillo aku ia lakou. U.a hoopaanaau ka opio i kana mau huaolelo e kamailio aku ui i ua poe kainalu ia a na ia mea 1 h<KU)iha aku ia lakou uie ua mauao iuaikai uo keia kanaka iiikeokeo, me he la, he hoaloha oi« no ia~ a o kana mau huaolelo i paue aku ai ia kkou; " AIoUa oukou e ua k-amalii maikai," me ka moakaka ioa ma ka iakou olelo ponoi. "Auwe, ke kamailio mai nei oia i ka kakou oielo:" walu a u* p<x» kamalu U i hooho ae ai. Ia Uko» apau.e ku nei a e haka pouo ana maluna o ka mUionaii op»o, aia hoi, v»ehe ae la o i kaua uwali pakoke a hoiM 1 ike, a«vu la *aA.ou. Ika ike aua luai. o u.a poe kamalii ia i ka uwali ame na oluolu o ke kanaka lii ivvokvo s ai\> *voi, j.oa ae ta a.o litkou iu&k&'u ana nor.a. a hoon;aka ir.u; ia e akeakoa iiiai ma ka aoa.o g Ke makaika- ',a iakou ; a:u-o ka aw&U a ke kanaka *!; kookeo, ke haha pu r.;ai ;;ei i ke uuo o ka !o!t? a M;uKav e «a!v.: :r;u a'\;e k<. a:io e ke pilū e hoopaa ana ? ka VU\ a r?naa >va? Ia h. ';;re; i'e ke ah„ la ka 'k'v- • hma i* ii ke plhl jm»luna o kona aahu? . ; 4Aol#Jwa.},