Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 46, 26 March 1936 — HE MOOLELO NO KA MISIONARI MUA LOA ILOKO O NA HIHIPE'A O KINA MAI CANADA AKU LILO KA POE OKI-POO I WELIWELI NUI IA I POE MALIU MAI I KE KOA WIWO OLE O KE KE'A LANAKILA MALUNA O KA MANA O KA PO A KUKULUIA I MAU PA-PU NO KE AUPUNI LANI [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA MISIONARI MUA LOA ILOKO O NA HIHIPE'A O KINA MAI CANADA AKU

LILO KA POE OKI-POO I WELIWELI NUI IA I POE MALIU MAI I KE KOA WIWO OLE O KE KE'A

LANAKILA MALUNA O KA MANA O KA PO A KUKULUIA I MAU PA-PU NO KE AUPUNI LANI

(Laweia mai ka buke "Black Bearded Barbarian" i kaka.aia e Manan Keith, no ke ola ana o George Leslie Maefeay no ka aina o Formosa. (Unuhiia e Geo. K. Kaia.) Elike no me ka pepa mua, pela no keia pepa elua, no ka mea, ua hele mai la kekahi kanaka opio a uhae ae la ia mea mai kona ipuka mai. L'a kau hou aku la o MaeKay no ka ekolu o ka manawa, a aia hoi, aole i h«le hou mai kekahi mea e uhae i keia manawa. 0 kekahi hoi o keia lahui, ua hoohoaloha nai la lakou i ka misionari, opio, a ma ko lakou ano e hoike mai ana ia i _ko lakou manao ana e loaa ia lakou kekahi mau mea e pili aiiā i iia meā a keia kahalea i hoolaha ae ai mawaho o kona ipkua hale. A iloko o keia manawa apau ana e hoopaanaau nei i na moolelo o keia lahuikanaka, e hana ana me ka ikaika a e hoopaapaa ana me na kanaka o keia aina, me kona haiolelo ana aku imua o lakou, eis pu oia ke hana nei me kona Ikaika apau i kekahi mau hana e ae; he hana hoi i like loa aku kona paakiki elike la me kona a'o ana ai i keia olelo lahui. Me kona ikaika apau, e hooikaika pauaho ole ana i ka la ame ka po ma ka pule ke noi ana i kona Akua Kiekie, a i keia wa, ke pule nei oia no kekahi kumu hookah wale no. Ua hana mua no oia ia hana e hoomau ana ika pule mamua o kona ike ana ia Foamosa. Ke nonoi ne| oia me ka haakaa loa i kona Akua, a e hoomano aiia oia ma keia mau leo pule, e haawi mai ai oia i haumana opio iiana e hana pu aku ai i Kana hana kmiiano no ko laua hana pu ana aku mawaena o keia lahui no ka hoike ana aku i keia lahui i ka nani o Kona aupuni ame ka oiaio o Kana maii. hana ma ka honua nei. 1 kekahi auina la, iaia e n<>ho ana.ma kona kana buke ma kona lima, aia hoi, ku mai la kekahi kanaka mamua ona. He kanaka opio u'i keia, me kona aahu nani a maemae y a ma kona nanaina e hoike mai ana no ia he kanaka opio oia no loko o Kekahi halekula-kiekie o ka aina. Aoie he mau nanaina hookano o kela ano ona hauman» kula ; ia MacKay i ku ae ai. pane aku la oia me na huaolelo oluolu oka hookipa: "Aloha oe! M Ike kono ana aku.a ka misionari opio e komo mai maloko, aia lioi, j ua komo mai la oia maloko a hoomaka iho la laua e kamakamailio me ka oluolu maikai ame ke ano hoaloha. He mu nanaina ohaoha ko keia malihini i ka miaionan l xipio 7 a he nui na ninau ana i ninau mai ai i ka misionari' opio, a ua hiki i ka opio ke hoomaopopo ho i ka naauao' maoli o 'keia kanaka malihini. ! I kona eu ana ae no kona haalele ana iho i ke kanaku misionari opio, aia hoi, kono hou aku la o MacKay iaia e kipa hou mai, a hoopaa mai la oia e hiki hou mai ana oia. Waiho iho la oia i kona pepa hoolauna, he pepa ha-ulaula he ekolu iniha ka laula a he eono Iniha ka loa, o ka inoa mahina o keia pepa oia o Giam Cheng Hoa; ua hauoīi piha ka misionari opio i ka launa ana me leeia kanaka opio malihini, he kanaka hoi i piha me ka naauao ma ka hoomaopopo ana aku a ka misionari opio, a he oluolu loa hoi kona mau helehelena ame kana launa kula'i kamailio ana'. Nolaila, kuko iho la o MacKay ina paha e hele i'o liou mai ana oia. ' lioko o ka lauu manawa i aelike ai 110 kona hiki hou ana mai, aia hoi, aia hou ua kanaka maUhmi ala ma kona mau ipuka, a ua hookipa aku la ka mmionaii opio iaia me ka hauoli. 0 keia halawai hou ana iho la o laua 110 ka elua o ka manawa, aia hoi, e hoike ana ia i ke ano hookamaaiiia le'a ioa ana mai &ka malihini ikoka wa mua. Hoike aku la 0 MacKay i kaiia maUhini i ke kumu o kona hele ana mai no Foamosa a hoike pu aku la i ke ano o lesu Kristp ma Kona ano Akua ame Kona ano kanaka, a i hiki mai Oia i ka honua nei no ka hoopakele ana i na mea hanu ola apau. Aia na maka o ua kanaka malihini nei.e kaulona pololei mai ana niahma o ka misionari opio iaia e, kamailio nei, a i kona haalele ana iho i'ka.elua o ka manawa, ua hoopi' haia kona mau helehelena me na hoomaopopo ana no kaua mau mea apau i lohe ai, a noko iho la keia misiemari opio e noonoo ana 110 ke ano o keia kanaka opio malihini 1 kipa aku i ona la. Ua lehulehu no na haumana kula e ae i halawai mai me ia, aka, aoie i like aku kona noonoo ana ia lakou eiike ia me ko keia kanaka inalihim opio me kona mau heleheiena oluoiu anie ke ano akaheie maoli 110 o kona ano ma ka iauna ana. Ua ike iho ia 110 nae oia aia kekahi mau mea iloko o na noonoo ana o keia kanaka malihim, a o ua hoomaopopo pu ana a ka misicmari opio, ht niai > ko kela kanaka malihini i oi aku i ko kekahi poe haumana e a-. ana i launa ai.

Iloko o keia manawa hookahi, 1 uhola iho ai kokahi hihio aun o ano kamaha'o maluna oka misionuri opio a iloko hoi o kona puuwīii, i kona wa i hoomaopopo iho ai olike mo kf\ria mau leo im'o nol imua o kona Akua, —"Haa tv! m:ii Oo ! kanaka onio na'u. 4 * 1 lona ai hoi kona hoa a o konn kokoohia hoi A hoomaka aku ai o !anolawo i kan:; hnna no ka pono o kt r,a Akua amo ka nani o ke aupuni tani. Aole ho mau nannina o ka malihini o hoiko mai ana o ninaninau hou aku \ ka opio \ na mmu; e ao * ke ia ia. a nia hoi o MftcKav mo koia hookahi iloko 'e kona poo no knna Joo i s u!o j noi aku a? i kona Akua, a ' kohi po. ;īo!o o Mk\ f ka mi*ionari or-'o ko hiaraoo iho ma ' 'una o kora vs. ,nh ; moe nuiu-\iTi naai o kor.a hoopihaia aiui 1 tv.o ka hauoh' i koiu'i ; W arn Hm ua hooko ;r.;u kona Akua| i kana n;oa i noi aku a', i Ho nuui ia oiua mahopo iho o koia, ūia hoi. hooa hou' mai !a r.a m:\iihini noi, aua !;0-vo pu n-.ni oia mo \a i koia' inauaA\a i kokuhi o koua h.oaioha a hoakula hookahi, a ' ko lakou ar.a ao a*a ho iv.au ~?v au \ha\-hu i waihoia mai i. koia nuiu hau:rar,a ku'a ; k;« :vūslo;uui op;o e pīli ana i ko a 110,0 kona hoomana. Ao'o i hoopau manauun \\ >do ka opu- !ra kouu aoao. ;;k,ia hooiuiik;-, ;,k'a ou-i 0 V.-ak;;k, t : t 0 uu -i u;ur, 0 p ?, i * kona hoonuuuM k- Vli'a! a'ra rkom uo :ic:/oiaL ,]:o:, ka :unpa 0 k;; i'-'oiw 1;0ur,.-; 0 ua u; : v , t '!o rua; ai ! ka--1 paia 0 Amerik». ame ,(Aqi» $ m-i