Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 2, 23 April 1936 — KA MALAMA AME KA HOOLULU ANA I NA KEIKI KA HOOHUAIA ANA MAI A ME NA LA MAKAHOU O KE OLA ANA [ARTICLE]

KA MALAMA AME KA HOOLULU ANA I NA KEIKI

KA HOOHUAIA ANA MAI A ME NA LA MAKAHOU O KE OLA ANA

(Unuhiia e Geo. K. Ka!^ Alaila, eia ka ninau maikai au e h6sftaopopo ai'/ki» inoa o keia keiki au e kapa ai. Ika lilo ana mai o keia keiki nau, mahope iho o ka hookomo iawaaa aku o kela palapala hoohiki keiki iloko o ke keeaa hoona o ke aupuni, ke kuleana ana o kou inoa e kau ai .maluna ona. O ke kanawai kahiko nae o Amerika e mau no ka inoa ona makua ponoi maluna o ua' k"pf^i'ia j i a . we hanai ia aku, aka, ma na makahiki hope mai A. D. 1821, i hoololi ia ai ua kanawai la, a e hoihoi aiia i ka mana o ka inoa o na kahu hanai maluna o na keiki apau i lawe hanai ia aku. ■ Kaa mai la maluna ou ka hana ana i Jaa hana apau e pth ana i ua keiki ka hookomo aha aku maloko o na nalekula nui no ka uni naauao āna, a hiki wale i kona puka maikai ana mai; i kona mare ana, i pau ai kou k.uleana maiuna ona, a kaawale aku 1 a oia mē kana mea i mare ai, a o ka rula o ka lahui Amenka, hele aku keia keiki e kukulu i kona home nona iho ame kana mea i mare ai, ū e pili aku ai oia me ka njea. ana.i. mare ai no na la apau o kona ola ana. , . I na la nae apau a keia keiki e ulu ae ana, aole no paha e nele Kona hui a halawai ana me kona mau makua ponoi,ma na ma na anaina, a ma na home no paha, aoie nae he aloha iloko o keia keiki no kona makua ponoi, no ka mea, he mau makua okoa kana i i na la apau o kona ulu ana ae, E PONOE HOOUNA IA NA KĒIKII NA KAUKA NO KA mNA IA ANA O KO LAKOU OLA KINO Mai ka piha ana o na makahiki o na keiki i ka ewalu, e hoouna ai na makua iaia i ke Kauka, no ka nana ia ana <> kona ola k-ino, na ano apau o ka ulu ana o ke keiki, na mea paahana apau maloko o kona kino, kona niho, ka maka ?.me ka 'pepeiao, a ina he kaikamahine, e nana ia kona puao, he hookahi manawa o eono mahina, a e haawi ia i ua kaikamahine la na laau hooikaika kino ame na laau hoomaemae koko. He haawina anonui loa keia no ka pono o ko lakou mau ola kino, i hiki ai i ka makua ke i ke kulana o keia keiki, ina paha he a i ole, aole paha i loaa na pakeneta kupono ng kona ola kino mā ke ano liul. Aole he makua i makemake e kauhihi mai na nawaliwali maluna o ka laua ohana keiki, ma keia ho-i ouna ana a na makua i ka laua ohana keiki i na Kauka e nana ia ai he hookahi manawa iloko o na mahina ekplu a pau, kekahi ia o na aiahele waiwai no ka hoo-: pakele a-na i ko lakou mau ola kino mai na poino hilikau hewa wale mai no o ka manawa. I kumET, e f iho ai o na makua i ka waiwai o keia mea, e ho|ke aku ana ka mea kakau o keia buke i kekahi l moeuhane mua oie ia e kekahi maii makua, no ka meaTu§. piha iho laua i ke ano o ka laua haoulu ana mai iia laua ohana keiki. He elima ka nui o na ohana keiki i.ke&hi.mau makua, he ekolu keikikane a he elua O ke keikikane mua, he 15 makahiki, o ka o na keiki h_e kaikamahine he 13 mau makahiki, o he 11 a. oi, o ka eha he 9 a oi, a o ka hope loa he he ewalu makahiki. 0 kekahi keia o na makua naauao loa i ke ano o ka hooulu ana i ka laua ohana keiki, no ka mea; he mau makua naauao no a elua. Ke hanai mau nei keia mau makua i ka laua ohanā keiki me. na meaai apau i kauoha ia e na Kauka no kā hanai ana i na keiki ame ka nui kupono o ka lakou ai ana. He kameha'i loa keia mea he kino kanaka, aole .he elua kino i like ko laua mau mea paahana maioko o ke kino. O kekahi ona kino kanaka, he akea loa kona umauma, a no ia kumu i oi loa aku ai ka loa o na aakoko e hoiopuni ana ma kona umauma, oiai o ka umauma mai o kekahi kino okoa, he pananaiki mai ia, a pela no e pananaiki mai ai o na aa-koko e holopuni ana ma kona umauma. Nolaila, o kekahi o na keiki a keia mau makua, oia ho: ka laua keiki hope loa, ke kaikamahine uuku, he akea loa kona umauma, a i keia mau la opiopio wale no o kona āna ae, he o-hu akea maoli no. kona umauma, a o kona mau wau e o-hu mai ana ia me he wau la o na.'wahine 00. He uuku loa na meaai a keia kaikamahine e ai ana, a he makemake nui oia i ka paani. % Aole keia kaikamaMne iJoaa me kekahi haa w i n a oma'ima'i mai kona la i hanau ia mai ai. E hoike hou ana au ma keia wahi, he uuku loa kana mau meaai e ai ai, a he punahele .nui na keia kaikamahine uuku ka paani ana. 1 ka ike 4pa o keia mau makua i keia mau mea kupanaha, ua koke aku la laua iaia no ka nana ia ana mai e ke Kauka, a o na hoike a ke Kauka, e ike i|i no ia elike me ia mala.lo iho; "He 19 iniha mai kekahi poohiwi a k£jfcahi, (o ka mea pololei nae no na keiki o keia mau makasiki ewalu, he 15 me ekolu hapaha īmha ke akea kona kiekie lie ekolu kapual ame umi iniha me 3-4 liookahi ini - ha ka nui loa mai kona kiekie kupono mau» kona kaumaha he 69 ua lawa no keia, o ka polo|Bi nae he 65 paona. |' r 0 ke anapuni o kona umauma mai a hope he 32 iniha, a o konā niau waiu ua opuu ia he akolu inilui uakahi. Oiai, aole he la ma'i hookahi o keia uuku, nolaila, o k*a mea walo no a ke Kai&a i 41 i na makua, e lawe mau ia aku keia i hookahi manawa iloko 0 ekolu mahina, i hiki ai e mau ia ke kulana ola kino o keia keiki. A He mea oiaio, aole he mau popilikia |"ikeja i na keiki a keia mau makua. a e hele mau ana tMiana ia e na Kauka i hookahi manawa iloko 0 ekoiu g^shina. 1 ka piha ana 0 na makahiki i ka 13,0 keia kaikama hine, aia hoi, hoomaka mai la oia e mailo jaa*l, aole he ono 0 kana ai, aole he ikaika 0 kona poo i kaAaopaanaau ana 1 kana mau haa>N;ina, a 0 kana mea puiwmele he paani, i keia manawa ua pau koua akenui ana, oia inaluiia o kona wahi moe i na wa apau ana e him hoi mai ui mai ke kula mai. ,Jf. I ka lawe hope ia ana aku o keia kaa.amahine imua o ke Kauka, i nana ai ke Kauka i ke o keia kaika-. mahine, a eia kana i hoike mai ai imua īkeia.Papu Kaui j .