Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 6, 21 May 1936 — MOOLELO NO NA HANA KARAIMA LAWEOLA ANO HOU LOA E HANAIA NEI MA KE KULANAKAUHALE O NU IOKA HE KANAKA AOO ME NA HELEHELENA MINOAKA OLUOLU KA MAKAMUA I IKE IA MA KEIA ANO HANA LAWEOLA [ARTICLE]

MOOLELO NO NA HANA KARAIMA LAWEOLA ANO HOU LOA E HANAIA NEI MA KE KULANAKAUHALE O NU IOKA

HE KANAKA AOO ME NA HELEHELENA MINOAKA OLUOLU KA MAKAMUA I IKE IA MA KEIA ANO HANA LAWEOLA

Unuhiia e Geo. K. Kaia). Aole e hiki i ka.lehulehu'ke''kohō "mai, ina lakou e nana mai ana maluna <1 na heleheleiia o kekahi kanaka aoo, oluolu ame na papalina minoaka, i aahu iaiā me ka maemae, ame ka walaau ole i ka poe i kamaaina ole oia; aka, 0 ka oiaio maoli nae elike me nā inea i ike ia ma keia moolelo, he kanaka'keia i piha kona mau noonoo me ke omokoko, e omo mai ai i ke ola o na poe apau i hoihoi ole ia e ia. .;' ■■ I kona ike ia ana ma ka home o ka oha'na Budd, i ke kakahiaka Poakahi, Mei 28, 1928, aia hoi, ua'.kaa aku la na hoomaopōpo mua ana i ka' makuahine o ka home Mrs. Della Budd. Ma ka hoomaopopo ana aku a keia makuahine i ke ano o keia kanāka, oia kekahi o na kanaka helehelenā oluolu ioa i kana ike ana. Ma ke ano ēke kamailio ana mai a keia k'anaka iaia ame kona hamohamo ana iho maluna o ke poe o ke kaikamahine uuku a keia Mrs. Budd ma ka inoa o Grace, nona na makahiki he 10, me he 3a, he kanaka keia i makemake nui i na keiki liilii. Ua hiki aku keia kanaka aoo ma keia home o Albert Budd, ma ke alanui Hema-15, Nu loka, no ka pane ana i kekahi hoolāha a keia Budd maloko o na nupepa, ho kekahi kanaka hana maloko ō ka home. Ua hookomo ia aku keia hoolaha maloko o na nupepa puka Lapule, e Edward Budd, ke keikikane o keia home. E hoolaha pu ana keia Edwārd Budd no kona makemake e loaa ka hana ma aina mahiai, "O ko'u inoa o Howard, Frank Howard!" wahi a keia kanaka aoo i pane aku ai, "He mau aina ko'u ma Farmingdaie, Long Island, a ina he keiki ola kino ikaika kau, 1 makemake i ka hana, alaila, ua loaa ia'u &ā hana nana." Hauoli ae la-ka manao o keia makuahine'i kona lohe ana i keia nuhou. "Aole ka'u keiki Edward ma ka home nei i keia manawa, aka, e hoi mai ana oia no kona ai'na awakea; hiki no anei ia oe ke hele hou mai i kekahi manawa—a i ole, hiki no anei iaia ke hele aku e ike ia oe." "Aole paha. no ka mea, e hele aku ana au no kekahi wahi okoa aku i keia auina īa. Hiki no nae ia'u ke hele hou mai j kekahi manawa o keia pule, i ka Lapule paha?" "Alaila, ua maikai; aole anei oe e komo mai maloko no ka hoomaha ana?" wahi a Mrs. Budd i kono mai ai iaia. Komo aku la keia kanaka no loko, he wahi kanaka kino pananaiki wale no oia, a he kanalima-kumawalu paha o korra mau makahiki, he kanaka aoo o ke ano keonimana. Hoike aku la oia ia Mrs. Budd he 21 ona mau eka. aina, he hanai moa oia a he mau poo pipi no hoi kekahi ana; he hookahi ana kanaka kuke ame elima kanaka ha-, na, he elua ona mau kaa otomobila. He eono ana ohana' keiki, hookahi o lakou i keia wa aia maloko o ka halekulā' a'o koa o West Point. Nolaila, noonoo iho la keia Mrs. Budd, he wahi maikai loa keia ho kana Edward e noho hana aku ai. Hoike pu mai la keia makuahine imua o keia kanaka, he hoaloha kekahi o Edward i makemake e hele pu i ka hana ma na aina mahiai. "Manao au ua hiki no paha ia'u ke hoolimalima ia laUa a elua," wahi a ke kanaka i pane aku ai, "E uku ana au he ?I's, o ka pule ame ka ai ana; manao anei oe ua la-wa-kela uku?" "Ae," wahi a Mrs, Budd';' "he manawa pilikia loa iho nei keia o ko makou noho ana, b ka hana a ka'u kane he kanaka kiai puka wale no oia no kekahi hotele, a he elima a maua ohana keiki!" I keia manawa i komo mai ai kana kaikamahine uuku o Grace, a hoolauna aku la oia ike kanaka aoo. "Aole h6 maikai o kona 013 kino, &k<i, e "hookuu &ku ehe niuua. iaia e hele hoomaha aku ma White Plain me keka'hi mau hoaloha no keia mau mahina wela o ke kau, a manao maua e loaa hou ana kona ola kino ikaika ke huli hoi mai O Mr. Howard ka inoa ō keia keonimana, wahi a ka makuahine i hoolauna aku ai i kana kaikamahine me ke kanaka aoo." O keia wahi kaikamahine, me kona mau maka belu nunui, haawi mai la oia i kona aloha ana i ke keonimana me ke ano hoohilahila. Hamohamo iho la keia kanaka aoo ikp poo o keia kaikamahine opio. E ninau ana 'ua'kanaka aoo la i ke kamaiki ma ke ano hoaloha, i kona halepuīe, kona halekula, a pehea la kona makemake i kana kumukula? "E haalele ana au i keia manawa, mahalo i kau mau hookipa maikai ana ia'u, a aia hoi au a hiki hou mai e ike ai au ia Edward ika Poaono." Haawi iho la ua kanaka aoo la i kona aloha ana i ke'kamaiki. Haawi hou īho la oia i kekahi mau pa"ipa'i ana ma papalina o ( i iila, haalele iho la. &umi la F aono māi, oiai no ka ohana e kakali ana no ua kanaka ac»o la o ka hiki hou mai, aia hoi, hiki mai la kekahi elele me kekahi leta telegarama no ka home oua Budd nei. Ua hewa nae ka inoa i kakauia mawaho o ka leta, o Wiiliam Budd; e heluhelu ia ua ttiegarama la penei: » "I k a mokuaina aku nei au o Jersey no kekahi hana. hiki aku ana au i ke kakahiaka apopo. ' Frank Howard. h like ,me ka oiaio o kan \ oklo hoopaa, hiki aku īa oia no ka home o Budd i ka hora 11:30 o kekahi kakahiaka ae, a ua lawe pu mai hoi oia he puolo meaono nui ame kekahi pak'eke Avaiu-bata-paa, ā ua hoike mai la oia i ka ohana Budd, ua hana ia keia mau mea ma kona home Ma keia kipa ana mai la a ua kanaka aoo la, i halawai pu iho ai oia me ka ohana holookoa, ka makuakano Albert Budd ame ka ohana keiki holookoa, a ua hiki pu mai me ka hoaloha o Edward: mamuli o ke nei ana mai a keia ohana Budd i noho iho ai ua kanaka aoo la no kona afna ahiahi me ka ohana. īa lakou nae eai ana. ua ninau aku la ua Howard mn ina paha aia no me lakou ka leta teleirarama ana i hoouna mai ai? ® Ua haawi mai ?a no hoi o Mrs. Budd i ua lela telega- ■ rama ala, īka ike ana iho oua kanaka aoo la ika inoa mawaho o ka lota o WHiam Budd, aia hoi, ua mihi mai la oia i kona howa, a ua noi mai la i ka ohana o hoopohopono &ku oia i kona howa; o ka mea pololei nae ana e hana ai <e hooponopono i ka inoa o Bdward Budd f ke keiki a keia mau makua. L'. ' Ao1 » 1 sr" '_