Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 15, 23 July 1936 — KA MOANA LAPU [ARTICLE]

KA MOANA LAPU

MAĪ KEKAHI AOAO MAĪ O KA KAI AKEA, 1 HIKĪ MAĪ Aī KEKAHI MANiĀ KUPAIANAHA IKAIKA LOA, I HIKĪ I KA POULI NUI ILOKO O KA MALAMAU?MA O KA LA, A NO KA IKAIKA LOA O KEIĀ j|gj|A KUPAIANAHA I HIKI AKU AI KA 0 AMERIKA HUIPUIA ĪMUA O NO KA HOOPAKELE ANA I KA KE AO

Kakauia e Kenneth Robeson—Unuhiia em: k. Kaia. MOKUNA I. -m' AĪA HE KANAKA MAKE MA KA «JKA la manawa ka moo i hoomaka ae ai e pWū a moni i keia wai aila kohoia e kulukulu iho nei maluna o kona poo, a'i ka pau ana, aia hoi, o ka wa no ia 0.% kino o ua moo la i waih-o iaau iho ai, a pau hoi ka hikiPana e neeu hou aku, alaila, ike iho la o Kauka *Tigerala, ua owa ia ka moo naheaa i keia wai aila-kohola, nolaila, īiopu iho la oia i ua moo nei a hoihoi hou aku la a hoopaa inaloko o ka baiki ioie. Huli hoi mai la ia a ma ka aoao o ke kino make e wai« ho nei maluna 0 ka punee, nana iho la oia i ua lkino nei ua heile na. lima a laau pololei pu, me he la, he la|§ no kekahi kumulaau, kona māu helehelena i hele a laurkea, kona mau wawae e pololei pu ana, a 0 kona mau maka hoi e aa ana ia me ka hamama, " āe he la, e kala wale i make ai keia kaiiaka," wahi i pane ma| ai. Ke nana pono mai nei o Porofesa Oaliua maluna o Kauka Tigerala, aole nae he oaka ae 0 kona waha. Ke hoomaopopo mai nei nae na hōaloha 0 ua Kauka nei, aia oia iloko o kekahi noonoo hui ana ma o kekahi mea i loaa ae la iloko 0 kona waihona nopiioo. "Ae, me he le, ua hookomo ia ke kino 0 'leēia kanaka me kekahi laau make," wahi a Kauka Tigerala i pane ae ai, oia hoi keia, ua make keia kanaka iloko o kekahi mau hora i haia aenei. Aka, eia nae ka mea e olelo ia ae ai, ua make keia kanaka he hapalua hora wale no i hala aenei."' i . "No hapalua hora wale no i hala aenei? Aole paha he oiaio o ia olelo āuwahi a Porofesa "Ma ko'u I hoomaopopo, aole e komo ia ke kanaka e na mea make a j hiki i ka haia ana o na hora elua a elima paha mahope mai. aole hoi iioko o ka hapalua hora wale no." i "Ua make keia kanaka malalo o ka ikaika ala o na ! laau make, o ka'u e koho nei, he make hikiwawe ko keia ! kanaka malalo o ka pauma ia ana 0 ka laau-māke maloko | o kona kino. I kona make ana, ua hookomo Koke ia aku keia laau make iloko o kona kino, i manao ia ii ua make oia he mau hora loihi i hala aenei. MOKUNA 11. - ——< —■* . V ! HE WAHINE OPIO KOA A WIWO OLE! t I keia wa a Kauka Tigerala e hftli pdno Tftsi xftelr e pili ana i keia leanaka make, ka lo'aa' aiiā 0' kieia matj" mea make apau maloko 0 kona pakeke, ame kēīa ria-l hesa nui maloko 0 kela baiki lole, aia hoi, katii hou ana ka bele o ka puka komo o ua rumi la, e hoike mai ana aia he mea mawaho o ka puka i makemake e komo mai ma- 1 loko 0 keia rumi. Hele a"ku la o Moneke e wehe i ka puka, aia hoi, komo mai la kekahi wahine opio pilalahi. He helehelena u'i ko keia kaikamahine, aka nae, he ula kona lauoho, a 0 kona mau maka ua like a like ka ula 0 kona matx onohi maka me kona lauoho. I ka ike ana mai 0 keia kaikamahine ia Mdneke, aia hoi, ua pihoihoi ae Ia kona mau helehetefna, no ka mea, o ke ano o na helehelena o keia hoaloha 0 Kauka Tigerala, ua like no ia me ka helehelena 0 ka mapu ame Jke keko. I hakalia no ā hemo ka puka, 0 ka wa no ia 0 ka leo o ua kaikamahine la i poha mai ai i ka pane ana ntai. "Mai neeu hou oe i hookāhi oni ana, ina oe e oni hou ana, e ki no au ia oe a make." Kunana iho lā e Monake no keia leo kauoha me ke kuoo mai keia wahine opio mai, aka, ua hōpmaopopp iho la no nae oia ē ki i'o no auanei ua wahine opio la i kana pu ina oia e ohi hou ana. Kupanaha! Owai oe a mai hea mai nei oe? Alaila, 0 oeno ka mea nana i pepehi iho nei i kela kanaka e waiho mai la maluna 0 ka punee?" wahi a Monēke i pane aku ai. ' "Ua olelo aku nei au ia oe aole e oni," wahi hou a ua kaikamahine la i pane mai ai. "Alaila, 0 oe no ka mea nana i hana iho nei 1 keia ka- i raima? Ua hoao' iho nei oe e holo, aka, lohe e alru i\ei oe' 1 kekahi mea e pii mai ana, nolaila, mahao mfcl 'nei oe e komo mai maloko 0 keia lumi? O Barton ka inoa o ke kanaka 0 keia mau papahele ekolu malalo iho, nolalla. e kahea aku ana'au iaia e hele kokē mai." '

O ka moolelo e pili ana no keia kaikamahlne lauoho ula, i liele mai no oia no ka halawai pu ana me"'Kanka Tigerala, no kekahi mau, mea i pohihihi loa iaia, ana kekahi o kona mau'hoaloha 1 hoike aku iaia e hele TftStf e hui pu me'Kauka Tigerala, a nana e kokua mai iaialHK mea pohihihi i maopopo ole I ua kaikamahine'la a ms~ktnria kaikunane. . "5 Mahope iho o keia māu hoopihoihoi' noo"nob' ana mawaena o ua kaikamahine la ame Moneke. kileAhi o na hoaloha o Kauka; Tigferala, aia hoi, ua hbopstria t ae la ia mau hoopaapaa ana mawaena o laua ma 0 ana mai o Kauka Tigerala mawaena o laua, e af i ka laua maa hoopaapāa ana, a e hoike maf ua la i kana misiona o kona hiki ana mai !ma fcdfls leeena o Kauka Tigerala. Noho iho*la lakou maluna o na noho o.ua nui nei. alaila, hoomaka aku la ūa kaikamahine 1a e hollte i kana moolelo i hiki mai ai no keia keena o J£auka T^^!a: "He hookahi aenei pule a oi ka ko'u makuakane; he kanaka puni oia i ka hofo maluna o kona waapa mokuahi ponoi, a e'kaa%W"ftna oia ma na affia o Catalina ame kekahi mau' ma kn

aoao akau-hema aku noi. - "I kona haalele hope ana iho i kela pu! nei, aia hoi, iloko o eha la kona kaawale ana akU i loa®WiĀt »1 kana uwea-olelo radio ia makou kona ohana',AMtftfann i ka maikai no o kona ola kino. aka, e.h'oiw nae oia, iloko o ka !ā*i pu o ke ano o ka ha ikaikaJoa ke kai o ka moana ma kj rere, 111 mini, akau-hema, ma ba mimiki & \« haki ana ka nalu me ke kiekie kawahawAa wē nS*ra iīa hapaiia mai e na makanl wiliahui o ka |ioh. "Aohe he kohu o keia ino o ka m<2(mi,n;o ao!e he makani ikaika e knleana ai ka hai>»! ta St)if 0 na nalu kawahawaha oka moana." * ' —

"I ka hala ana aku nei o kela pule, a komo wale rnai; nei no i keia pule, aole i loaa ho\rmsi kaii& lono radiO A ' aolaila, ua hoomaka mai la au e pihoihoi, a hiki wale mai' nei no 1 keia la, kjt piha pono ana o elua pule ;o kona„haaleie ana iho ia makou, a aole 110 hoi he mau lono radio hou i loaa mai mai iaia mai, nolaila au i manao ai e hele mai e ninau aku ia oe i kou manao e pUi ana ! k'ona palekana ame ka ole. | "Ua kakoo nui ia mai koia noonoo o'u e hs|)s mai imua ou e kekahi o ko'u mau hoaloha, e hoike mai ! ana ia'u ua ike ia keia mau ulia kamahao o ka moana, e na kanaka kiio-ea o aupuni, a ua noi mai ke aupuni ia oe e huli aku i ka oiaio o keia mau mea, a hoike aku i k,e aupuni, a nōlaila au mai nei e hele mai i kou ke-ena nei a o waiho aku i keia ninau imua ou. "0 ko'u inoa o Nora Karata, a o ka moa o ko'u kaikuiiane o Batona Kamla, a o niaua hke ka i hele mai nei a lele mai nei ma.ua he elua papahek m ihlo aku nei o kou, a ia maua e pii wawae mai ana no īuna nei, i iko mua mai nei maua i keia kanaka Moneke, a nianao mai noi maua he holohoiona i hemo mai kona hale mai, a oia ko'u mea i kuhihewa mai nei, o ua holoholona ala no k£ia i ks wa i wehe ia nei o ka puka ia'u i hookani mai nei i ka be!e," I keia Karata e hoike noi i kt/i& mool*?lo i ke Kauka &me kona mau hoa, aia hoi, kani hou bele oka puka* nolaiia, ( uu eu ae la o llam, kekahi ona hoaloha opio o Kauka Tvgerala a holo aku la e wehe i ka puka, Oia uo ka wa o kt} kaikunane o Nora i koma mai ai a o kona inoa o Batona Karata, a i kona noho ana mai maluna o kekahi noho i haawi ia aku iaia, alaila, hoike aku k o Kauka Tigerala ina moa ana e imi ana me kona mau hoaloha, a hiki wale iko konio ana mai a Porofe&a Cal!us, a nana i hoike mai ia lakou aia he kunaka make mawaho oka puka. ...... 1

Maloko o ka lumi moknnika o Kauka Tlgera!a, i kona iiu i ai oiu i iiu inea a|>au o komo aku, a niawalio ae o ko: 4 « mau hoaloha amo īa pu, oka Porofesa Callus amo Nor& ame Batona Karata na ma!ihlni. Maloko o keia luaii o wailio ana na ,inca huli liop.ua ajpau a Kauka Tlgcrala, a ke hooia nei o Foro£esa Callus ame keia wahine opio ame kona kaikuuane i ka nui maoli no o ka naauao o Kauka Tigera!a i ka lioomakaukau ana i keia mau mea paahana huli.honua apau, a walu a Forofesa Callus ipaneaeai: , "Be hanohano .keia i loaa ia'u i ke komo ana mai maloko o kou lumi mikmi huli honua nei, a ike hoi i ua ano mikini ayau i hooniakaukau ia no ka hull ana i na mea poluhi apau o ka ho.nua nei t ka moana holookoa, a pela pu me na n:ca apau e, piH aku ana Ika raia laiu," , I ,(Asls i p»u,).