Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 16, 30 July 1936 — HE MOOLELO NO KE KANAKA E PAIO ANA I NA PUULU HANA KARAIMA AME KA POWA WALE ANA [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KANAKA E PAIO ANA I NA PUULU HANA KARAIMA AME KA POWA WALE ANA

(Kakauia e Kennelh Robeson—Unuhila e Geo. K. Kaia). MOKUNA I. NA LAAU AALA E HO-A IA ANA I KA WA O NA KINO MAKE E KAU ANA He hookahi o keia poe luina he wahi kanaka poupou wale 110, eia nae, he palahalaha kona kino, a o kona niau liīna he loihi ia a hala loa malalo iho o kona mau kuli ; no kekahi mau kanaka elua iho, he pilalahi ko laua ano, he kulana opiopio, a e paa ana nae ma ko laua mau lima he mau kookoo eleele liilii. Mawaena nae o na kanaka e nana mai nei i na ohua, he hookahi wale no i hoomaopopo pono mai ia lakou nei, a o keia knnaka oia no ke kokoolua pananaiki o na kanaka elua e noho ana mahina o kela otomobila *'Cōupe" a k'aua i ike mua aenei. "Aia o Sir Hamelina ame kona mau hoa," i hawanawana mai ai ōia ma na pepeiao o kona hoa. "Hele kaua e hooko i ka kaua hana!" ī ka hiki ana aku o keia poe luina mokulele ma ke keena o ke kupakako o na haiki ukana, aia hoi, hoomaka iho la lakou e wēhewēhe i ko lakou mau lōle hunahuna, na papale muouou ame na maka-aniani palulu helehelena, alaila, pane mai la ko lakou alakai: "E malama pono kekahi o olua i keia baiki." "Aole o'u makemake i ka ukanā o loko o keia baiki," wahi a. kekahi o kona mau kokua, Pane hou aku la ke alakai; "E kali olua maanei, £ hele ae au e huli i ko kakou mau haiki, mamuli auanei poina ia i ka wa e hu'e ia ai o ka ukana." I ka hala ana aku o ke alakai e huli i ko lakou māu baiki, ku iho la kona mau kokua e kali iaia. Maloko o ko laua mau pakeke o ko laua mau lole ponoi, e waiho ana ka laua mau pu panapana iloko o ka waihona, a āia ka lima o kekahi o keia mau kanaka e hamohamo ana i kana pu pānapana mahope 6 ka ekeeke o kona lolewawae, oia no ko laua wa i lohe ae ai i ka leo o kekāhi mea i ka pane anā mai: > "Waiho malie ia mea mālaila!" Mahope mai o ko laua kua i poha mai ai keia leo, a me he la, ma ka ihu ka hoopuka ia ana mai o keia mau huaolelo. « Hapai ae la keia luina mokulele i kona lima iluna, a hele mai la oia no ka puka no ka halawai pu ana me ka mea nona keia le.o kauoha. Eku āna ua kanaka la, a o ka mea hoi nona ka leo kauoha, me kekahi wawae maloko mai o ke pani puka, a o kekahi wawae aia no mawaho, a i makaukau e hele aku ma 'ke alahele a kekahi wawae e hooholo ai. E paa ana ma kona lima kana pu panapana i kamaaina ia ke ano he pu panapana pukuniahi. He kanaka ano pilalahi loihi keia, a ua like kona a-i me he a-i ala o ka manu peīehu; ma na mea e ike ia aku anak» he elua wak 1 no \ina niho maloko o kona waha, he lioekahi niho ma,luna a he hookahī malalo, a he lenalena paka-nau ke ano o keia mau niho, "K.e ike nei au eia me laua!" wahi a ua kanaka loihl ?a i pane aku ai i kekahi mea okoa aku mawaho: "Ua hiki ia oe ke komo mai i keia manawa a lawe aku me oe!" 0 ka mea a keia kanaka loihi e kamailio nei mawaho aku, he kaikamahine opiopio no ia o 21 makahiki. Komo mai la ua kaikamahine la maloko o keia rumi ā na kanaka luina mokulele e ku nei me ko laua mau lima ilunā, a pololei mai la kana hele ana no kahi kanaka pōupou o keia mau kanaka, a aia malalo o kona poaeae kekahi wahi ekeeke waiho o na pepa. 4 "Eia ka manao ia olua, e haalele koke iho olua i keia w'ahi, kau 'h'ou aku maluna o keia mokulele a hele aku e kaapuni i ka honua nei ā i ole, e hookaawale aku ia olua mai keia āina aku," wahi a ua kaikamahine la i pane mai ai. '; , "Heaha iho la keia mānao ana?" wahi a kahi kanaka poupou i pane mai ai. "Ē pono oe e ike i ka hana pono nou e hana ai," wahi 8 ke kaikamahine i pane hou mai ai. Hoole mai la ua wahi kanaka poupou Ja: "Aole!" "Alaila, ua maikai, malia o ike oe i ke ano o kou pepehi ia ana!" wahi a ua kaikamahine la i pane hou mai ai. Pane mai la ke kanaka a-i kioea: "Awiwi mai, e hele koke aku māi keia lumi aku! "Me ua baiki la e waiho atia 0 na palapala i kuemi aku ai ua kaikamahine lā no kahi o ka puka, a ia wa koke no i hoohikilele ia ai ua kanaka a-i kioea la i kona lohe āna ae i kekahi leo kauoha maho-! pe mai o kona kua: "Hookuu iho i kau pu maluna o ka | pap&hele!" ! 0 ka wa koke no ia o ua kanaka a-i kioea la i hookuu iho ai i kana pu no lalo o ka papahele. a o ka wa no hoi ia p kahi kanaka poupou luina mokulele i lele koke māi ai a loaa ua pu la i haule "iho āi maluna o ka papāhele, a kaupha mai Ia i ke kanaka ā-i kioea e komo loa aku no loko o ka rumi, a o na helehelena hoi o ua wahi kanaka f>oupou la, e hauoli ana ia iloko o ke ohohia nui. Huli] ike ae la ke kaikamahine ame kona hoaloha a-i kioea e nana aku la'ma ka puka. kahi o ka īeo i poha mai ai. o ka mea apiki nae, aolo a lakou mea i ike mai ma ka puka'. Alaila, huli iho la kanaka poupou la a pane iho Ia i konā hoa: "Ina aole no ko'u ike' ika hool'ele-leo ana, ina ua pilikia loa kaua." 1 ka lohe ana o ke kanaka a-i kioea ame ke kaikamahine i keia mu olelo a kahi kanaka poupou huli hou mai la laua e nana ma kahi o ka puka, a aole laua i ike mai i kekahi mea, alaila, hoomaopopo iho la laua ua puni ia laua ma keia mau hana a kahi kanaka poupou. Laīau hou mai la ua wahi kanaka poupou !a i kā baiki waiho palapala e paa ia ana e ke kaik|jpahim\ a iloko o Ha manawa i maopopo ole i ua wahi llnaka poupou la, aia hoi, ua IHo aku la kona mau lima iloko o na lima o ke kaikamahine. oniu ia ae la ia mahope o ke kua, a hoolei ia aku la ke kino o ua wahi kanaka poupou la no lalo! o ka papahele e niniu ana me he huila makani ia. j Ua Hke oia me he wahi apana pepa wale ala no i ka ikaika o na lima o ua ka.ikamahine nei, a na keia hoolēiia ana o kahi kanaka poupou no lalo o ka papahele. i huki pu aku a lilo ana ka lauoho ku'i o ua kaikamahine nei, a waiho olohelohe mai 1a ka helehelena maoli o ua wahine opio nei, he kanaka opio me kona poo ohuie, a he helehelena uhiuhi wale iho no kela wahine opio mawaho iho. Na keia kiola ia ana o kahi kanaka poupou no lalo o ka papahele i hemo aku ai kana pu panapana mai kona lima aku, a kani ae la kona leo nakolokolo maloko o ua ,rumi nei. t Anehe hou mai la ua kaikamahine la e lalau hoii mai j leahi baiki waiho palapala e paa ia ana e kahi kanaka poupou, eia naē, ua pane e mai la nae kona hoa a-i kioea: "Aole, mai lalau aku oe i ka baiki, mamuli auanei ki mai oia i kana pu ia oe." (Aole i pau.)