Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 17, 6 August 1936 — HE MOOLELO NO KA MISIONARI MUA LOA ILOKO O NA HIHIPE'A O KINA MAI CANADA AKU LILO KA POE OKI-POO I WELIWELI NUI IA I POE MALIU MAI I KE KOA WIWO OLE O KE KE'A LANAKILA MALUNA O KA MANA O KA PO A KUKULUIA I MAU PA-PU NO KE AUPUNI LANI [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA MISIONARI MUA LOA ILOKO O NA HIHIPE'A O KINA MAI CANADA AKU

LILO KA POE OKI-POO I WELIWELI NUI IA I POE MALIU MAI I KE KOA WIWO OLE O KE KE'A

LANAKILA MALUNA O KA MANA O KA PO A KUKULUIA I MAU PA-PU NO KE AUPUNI LANI

(Law«i* mai ka buke "Black Bearded Barbarian < ' i kakauia e Marian Keilh, no ke ola ana o G©org<s Leslie Maefeay no ka aina o Formosa. (Unuhii* • G®o. K. Kaia.) MOKUNA VII. HOOMAKAUKAUIA LAHUI HuK mai la ko !akou alakai a pane mai la imua o lakou: Eia ka home oka lahui oki-poo, a aia lakou ke ku mai la no kakou, e hookipa aku ia kakou eiike me ka lakou e manao ana He pono. Nolaila, o oiua ka mana i keia manawa ena kanaka ilikeokeo. Ua pau ko makou kuleana alakai!" Hooiana aku la ka misioiiari opio i kona manao me ka olelo ana aku: "Mai hopohopo e ka hoaloha inaikai, aoie lakou e hoopoino wale mai ana ia oe a i na poe apau 0 ko kakou huakai nei, aka, maluna wale mai no ia o maua. Nolaila, e hooiana i kou manao, aole lakou e hoopilikia wale mai ana ia oukou." . • Ke olelo aku nei au ia oe," wahi a ke kanaka alakai 1 pane mai ai: "Aole he puuwai o k«ia laliui, oko lakou mau hoaloha wale no o ko lakou poe ponoi wale iho no, a nei, aole o makou ano-e ae mai a oukou mai, mai keia manawa aku e lawe ai olua i ke aiakai ana o ko kakou huakai nei, a ina he mau popilikia kekahi, alaila, maanei no e huU hope aku ai makou me ka hikiwawe loa e hiki ana ia makou ke hoopakele ia makou iho. Hoomaopopo iho la ka misionari opio, 'ua poloiei keia poe e hopohopo nei i ka hoomau ana aku i ka nee mua no ka mea, o ka moolelo i kauiana a puni no keia lahui okipoo, ua ka.u ia no ia e ka weli a puni o Foamosa nei. Huliae la ka misionari opio a pane aku la i ke Kapena Bax: Ina he make ke hiki mai ana no kaua, alaila, ua makaukau mau au e paio aku me oe e Kapena a hiki i ko'u haulepio ana." Alaila, kahea aku la ka misionari ī na kanaka oki-poo e kuku laina mai ana mamua o lakou ma kahi mamao he mau haneri i-a wale iio. piai a lakou aku: . . : . "He-i oh!" palua a pakolu kana kahea ana aku. Heie mai la na kanaka oki-poo a hapalua like, he alo a he alo, alaiia, ku mai la lakou me ko lako.u mau helehelena i hele a ku i ka hoomaka'uka'u, a i lako pono me na mea kaua no ka hooilikaua ana, 0 na mea make a keia lahui h'e mau pu panapana me na pu raifela, he ihe, he pahi nunui a liilii, a he kakaka me ka pua. v-.. Ua kuniia ko lakou mau papalina, ua kaku pu ia me ko lakou kino, a he uuku loa ko lakou mau aahu maluna oko lakou kino. He mau kuapo ko lakou lio ka* hoopaa ana i ka lakou mau pahi nunui a liilii. Ku mai la lakou a nana pono mai la i na kanaka ilikeokeo eku aku nei. Aole loa kekahi o lakoy i lke inua ina kanaka ilikeokeo. ? ' : 1 ka wa a keia poe kanaka oki poo e kamailio liilii ana me ko lakou alakai, aia hoi, kahea aku la lakpu i ke kanaka alakai o na kanaka ilikeokeo e hele mai imua 0 lakou. ; • «u - . I ko lakou hooholo ana, aia hoi, kahea la ke alakai o na kanaka ilikeokeo ia lakou e hele aku no mua, me he la, ua olelo aku ko laua nei kanaka alakai i hele mai nei keia mau kanaka ilikeokeo e makaikai i ke ano o ko iakou noho ana. I ka hiki ana aku o ka misionari opio āme Kapena Bax, aia hoi, ua hookuu ia mai la lakou e hoomau loa aku 1 ka lakou hele ana no mua, alaila, komo pu m&i la ua lahui oki-poo la ma keia laina o ka misionari opio ame ke Kapena moku, a hoomaka nui aku la lakou e maki no mua.

Ke hele malie nei na kanaka ilikeokeo no .piua me ka hoopiha ia ana o ko laua noonoo me ka maopopo ole no keia hookuu maalahi ia ana mai la o ]aua e i\ele lanakila' aku no loko o keia aina, no ka mea, elike me ha moolelo i hoike ia mai ia iaua, aole he kanaka iiikeokeo e hiki e komo aku no loko o na home o keia lahui 0 kekahi noonoo no i loaa ae ia laua, ua lilo ko laua ikaika i mea ole loa i keia lahui oki poo ina lakou e manao ana e iele mai maluna o laua i keia manāwa, no ka mea, eia laua iloko o ka poho o ko lakou lima i keia manawa. ■ ■ ■ • ■ 1 ko lakou hiki loa ana aku maloko o kahi o na hom.e o keia poe kanaka oki poo e noho ana, aia hoi, ike aku la lakou i na keiki ame na wahine e hele wale .mai ana no aole o lakou aahu; e nana mai ana na wahine maluna o keia ano kanaka Pake hou a lakou i ike muiv ole ai, ko lakou mau ili i keokeo loa ae ame ka lauoho loloa ole maluna o ko iaua mau poo. Aole lakou i ku iho ma keia wahi, aka, hoomau loa aku la no ka lakou hele ana no mua, a ke ike nei ka misionari opio ame Kapena Bax i ke ano o keia lahuikanaka oki-poo a laua 1 lohe wale ai no, a he ku i'o 110 i ka weliweli 4co lakou ano. Hiki aku la lakou īwaena o kekahi kahua nu! akea, a e hoopuni ia mai ana mawaho mai a pun! o keia kahua aina nui na home liilii o keia poe oki-poo he lehulehu wale, a ike āku la lakou i na keikiliilii ame na wahine elike no me ka lakou ike maa ana mai la ma ke kafvua niua a lakou i halaw r ai mai ai me keia lahui. īke aku la laua he mau hanevi o na haneri o keia lahui e poal-apuni »ha i kekahi puu-ahi nui, nolaila, hooholo iho la*lakou e hoomaha ma keia wahi, a ia wa i hoomaka mai ai lakou e puku i na lau opala amena Inalaau maloo apau e loaa ana ia lakou, a ho-a nui ae !a i ka lakou puu ahi, a noho nui iho la no ka hoomaha ana. O ka manawa no keia a lakou i ike mai ai 1 kekahi heluhi nuī o keiā lahui oki-poo e naholo aku āhā i o lakou la, me ka lakou mau pu ame ka lakou mait paW i maknukau no ka lole ana mai maluna o lakou nei. O ka wa koke no ia i hele aku ai no miia mat ka laina aku o ka misionarr opia ame Kapona T?a\ 'na \annka oki poo i komo mai ai ma ka laua laina, a halkwai pu aku 1 a me ua poe la e ho!d mai ana a hoomaka nui ma! 1« e kamailio, me he !a, e olelo aku ana keia poe Itanafca oki poo he mau ili keokeo wale no keia i hele mai nel no ka makaikai ana. Me he la. ua oluolu iho ln ia i ko lakou noonoo ana, a ! hookahi ka noho pu #ia iho ma ka aolo b keia pun nhi, a hoomaka mai la lakou o kamakamani» iho no o lakou iho. eia no nae. ua hiki loa i kf m!sionari opio ke hoomaopopo aku i ka I.nkou mati pa\i e kamailio ana. | * 1