Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 34, 3 December 1936 — KO'U HANAU MAU, UA HALA [ARTICLE]

KO'U HANAU MAU, UA HALA

Laie, Oahu, Noweniaba 12,1936. Mr. Lunahooponopono 0 ka "Nuepepa Ke Alakai o Hawaii, Aloha kaua: E oluolu mai, me ke Ahonui pu, e hookomo iho hoi, maloko o ka wahoolelo a ka Lahui, e hoopuka, a e pai ia nei ma ka olelo makuahine, e omaimai nei, i kela mau hopuna olte!o eehia Elima, e kau ae la maluna, i ike mai ai "na kini, na makamaka, a me na ho'aloha, a puni na aekai aloha, la-i lanamalie o Hawaii Aina, a me Hawaii Lahui, j a oiai, e heluhelu ponoi iho ana oukou, i ka kakou olelo kumu mai na kupuna loa mai, ! A oiai, ma ke kakahiaka nui poniponi, o ka Poaono, | Nowemaba 7, 1986 iho nei, i pauaho mai ai, a upoi ihola 1 na. lihlihi maka aloha, o ko makou kaikuaana hele loa, Mr. Joēl Kahiona Apuakehau, ma ka Haukipila o Kahuku. A nolaila, aole no paha i poina loa oukou nona, oiai, o kekahi ia o na Hawaii kahiko ka'ea'ea, ma na olelo hookaau, na Ninau Baibala, na nane huna hoomakeaha, na haina, a me na wehuwehe ku i ka hoohauoli, puni hoolaha 1 na mea hou, o kela a me keia ano, a he hiki inua hoi, ma ka pane, a hoaloha ana maloko o na Nupepa Hawaii i mauliawa aku nei, a pela no ma keia Nupepa, Aloha no ke hoomauao ae! Ua hanau ia oia ma Hakipuu, Koolaupoko, Oahu nei, ma ka mahina o Febuari, A» D. 1842—Kokoke loa no e piha ke 94 makahiki i keia Febuari ae, a ua Ekolu nohoi wawae, ua hala ka Elemakule, ke kolopupu, ka haumaka iole, a i loko o ka palalauhala i palamimo pālanehe aku nei, pau ka ikena. He Ewalu makou i hanau ia mai, e ko makou mau makua, oia hoi o Apuakehau, a me Kopaea Puakolua ko makou Mama, he Helu Elua oia a he Helu Elima hoi au ma k*o makou hanau ana, a ua hala mua he Eono ina manawa like ole a koe hookahi iho la nohoi au, i ke 79 a oi o ko'umau makaniki. Kona ola ana, ua hoonaauao ia no iloko o na Kula hele la, e noho kumu kula ia ana, e na Hawaii naauao oia mau la. īka piha ana o 30, makahiki a oi, ua mare oia i ka wahine, a hanau hookahi keiki, a make ia wahine, noho hou me wahine, a make keiki ole, a mare hou no, Ekolu manawa, loaa mai he 13 keiki, make 9, a koe 4, hookahi keiki kane, 3 kaikamahine> a na lakou mai he 22 moopuna, a na kekahi aku o lakou, he 10 moopuna kuakahi, a ma ka helu ana a kekahi poe Hawaii kahiko,_he moopuua kuahea ia. laia me ka wahime elua, he ako lauoho hana ma ke kihi o ke alanui Beretania a me ke alanui Kamika aoao makai no 20 makahiki a oi, ma Honoluiu. Hē lawe leta no keia mokupuni maluna oka lio no 4 makahiki a oi, i ka wa o Mr. A. B. Brickwood, ka luna leta nui o ko Hawaii Poe Aina nei, i keau o na Moi, A. D. 1875 a 78. Eha makahiki i noho makai ai, no ka apana o Koolauloa nei, mamua o ka pau ana o ka noho Moi āna i ka A. D. 1893. Aupuni P. G. ai ke au o Hon. C. P. īaukea i noho makai nui ai no ke kalana o Oahn nei, i pau ai 'kona noho makai ana, a i ka Ahaolelo o ka A. D. 1927 iho nei paha la, i noi ai oia i uku hoomau, a ua loaa mai :no, he 40.00 dala no ka mahina hookahi, no kona noho makai ana no" 20 makahiki a oi, a i ka hala aria aku. la ma o, paa aku la keia 40.00 dala iloko o ka pahu-hao o ke keena o ka" Puuku Kalana. Ano ka mea, ua make mua iho nei kana wahine, i Nov. 3, 1935, a piha nohoi ka makahiki i Nov. 3, 1936 nei, a hahai aku la nohoi kana mea aloha, i ka la' 7, o Nowemaba nei, ua like me 4 la wale no, ka like ole aloha no! He makuakane aloha i ka*na mau keiki, me na Moo'puna, ua hooili iho no i kona mau wahi iniha aina, na hale, a me na pono kino, no kana māu keiki, he heahea, a he hookipa i na mea a pau, he lokomaikal, oiai, ike mau au iaia, e haawi wale ana oia, i ka ulu, I ka niu, i ke ko, i ka maia, i na Hawaii i na Samōa, na Pilipino, ua kuai no i kekahi manawa i na Pilipino me'ka emi loa no o ke kumukuai, lawe mai la nohoi na Imoopuna i kamaiii, e pii ai iluna o ke kumuwi, ka waia-wi, ka papaia, aole huhu aku, oia he mea nui loa, kana mau moopuna iaia, he aloha loa oia ia. makou kona ohana, oia hoi, kokua mai la iko makou mau hemahema. U"a like na mea a pau iaia. He haipule oiaio, a kupaa oia, no 80 makahiki a oi, iloko o ka "Ekaīesia o lesu Kristo o ka pae hoano o na la hojie nei," A ua komo, a hana i na Berita hou a mau loa, a me na hana loa e ae he nui, iloko o ka Hale i Hoolaa ia ma ka inoa o ko kākou Makaua Manaloa, ma o kana keiki hiwahiiwa o eīsu"Kristo, ko kakou hāku. KekaM mea hani a maikai Ioa 3 o kona ola. ana, oia hoi, he punaheīe loa iaia, na Buke pili hoomana na Nupepa Hawaii, na kakau Ruke, na kakāu leta, heluhelu i ke ao, a me ka po, he kukui hoi, aole maka aniani (a pela nohoi au, kokoke loa e PO mākahiki, ua like no au pela, hiki no ia'u ke hookomo \ ka lopi iloko o ka puka aulii o ke kui, a humuhumu ika po). No'u iho no nae ia manao e hana pela, oia ka'u mau kāikamahine e pulama mau mai aua no ia'u. Nolaila, ma ka laina nee pololei o ke koko ke hui na makua, na keiki, na moopuna, na kuakahi he 73 e ola nei, a he 40 a oi i hala mao, a o na lala pili mai, a-e maluna oka Haneli. Noia mea, e € 'Hffflfeani ia ko kakou Makua Mana loa,* iloko o ka I-ani, he Malu hoi ma ka honua, he aloha no ia kakou," Maluna ae o na mea apau, ke mahalo, hoomaikai, a haawi aku nei ka ohana o ka mea i hala', i ko makou puili aloha pumehana, no na pilikoko, na makamaka, na ho'aloha na Hui, ka Ahahui "Hawaiian Civic." Ma-o ka Pelekikena la, i makana mai i nā pi-6 pua, na lei, na po-ke pua a me na kuluwāimaka. a na na Lani e Hoohanini mai ina makana oi āe, maluna o kakou apau. Amene No ka L. H. a me kona mau kakoo, na lima hana pu, na hoomaifc|u kiekie a nui loa. - , Joseph Kekuku," Apuakehau —!

Kahaluu-Kai, P. O. Keauhou K, Koaa, H«w«H T.H.

Nowemaha 3%1936 Mr. "Lunahooponopono o ke Alakai o Hawaii e, Aloha nui: , ; i ī ka hora 9 a.m. o ke Sabati (Poaono) Nov<|maha 14, 1936 nei i malama ia ai ka hoike hapaha o .ke kj|la Sabati o ka hoomana Poaono muawa ma ka Apana 0 n&ltotta nei ma kahi noho o D&nie] K. Hoolapa iloko o ka ulurp-hiehie, I noho alakai i& e Brother Albert Vasta! a i $3>l|o kalui kula Sahati ia e Brother 0. Wright he i. o a oi kiilnaina i akoakoa msi ma ka olelo Enelani a i unuhiia olelo Hawaii na haawina o na pane iloko o ka na hana i ka hora 12 o na haawina ma lta !Bukejo"Kuiohi. 0 ka ninau kuaho i ninau ia mai oia ieU ®11ke ai me ka hoike aka hapa hope oka pauku o kuna 2 e olelo nei: ; S-' "No ka mea i kou la e ai ai ia mea, he' oiaiqjs> e make oe." Aku 4ho la ka ninaU: He oiaio aneQ|| make o Adamu ia ta no laua i ai ai i ka hua kapu? Ua lokahi ka haina eiike me ka ke Akua *'he oiaio no e make oe." "Ae ua make laua i ai ai lka hua kapu" e pahaohao mai ana ]paha keia pane oiai ua ala o Adamu mahope mai o ka {u anaula tiuakapu he §30 makahiki i kulike ai me ka hoike a 5o ka Mokuna 5 o Kinohi. ! [ * "Alia hoi a pahaohao mai." 1 Ke eu nei kekahi mau wahi o !o ka e Upu e ninini nui ia mai ka uhane oiaio mai ka halci| laiii ame ka honua no ka hoona ana i na hana a'ka u'fi|tie, D % na loaa lulu no ke kokua ana ika hoo^^e, ke Akua hana ma na aina i laha ole ka ke' Xk.ua^uan^īio. Ina he mau poahihihi o ka pane o e pane pololei mal i ka mea nona ka inoa Me ka Lunahooponopono ka o kou keena ka adieu. '