Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 36, 17 December 1936 — HEAHA LA KE ANO O KA LAHUI KANAKA Ke mau anei ko lakou ano holoholona? [ARTICLE]

HEAHA LA KE ANO O KA LAHUI KANAKA

Ke mau anei ko lakou ano holoholona?

Oiai na dala he biliona e nee mau ana iloko o na banako ma Niuoka, oiai na kukui uwila e hoomaamaama anā i na alanui ololi a na kaa otomobila e maaloalo a e holoholo ana, oiai na kanaka e hookanikani pihe ana, me ko lako.u moeuhane ole ana e malamaia ana kekahi hana kamahao loa i ku i ke aloha ame ka manaonao.

O Lizzie Smith ka inoa o keia kaikamahine opio nona na makahiki he 18. He nui na Lizzie Smith e noho nei ma ka honua hplookoa a,ka aoie paha i komo aku iakou iioko o kekahi kulana kupilikii eiike me keia Lizzie Smith, e noho nei ma ka hale hoolimalima e ku nei ma Bronx. Aoie nohoi o Lizzie Smith he wahine opio ui ioa ke nana aku—he omaimai kona ano—he iila a he kunewanewa kona hele ana. E noho ana oia me kona mau makua ame kona kaikunane a elua ame he kaikaina iioko o kekahi mau rumi uuku he elua i hele nohoi a polopolona a pelapela a kawaa. Ua hele nohoi ka rūmi auau a pulu me ka ua e komo mai ana ma na hakahaka o na paia. 0 kona makuakane» aole ana he hana paa a no ia kumu e hele mau ana o Lizzie i kahi i makemake iaia e hele aku e hana, ma ke ano he kaikamahine malama pepe, hoomaemae haie a pela wale aku.

Elike me kau i hai ae nei maluna ae, he wahine owaliwali o Lizzi« a no ia kumu i limanuiia oia e kekahi o na hoaloha o ka ka ohana o kek&hi home ana i hele aku ai e hana. I ka poeleele ana, haalele iho la ka ona o ka hale iaia me he kanaka i hoohaumia iho iaia.

Ana i hoike ae ma ka hale hookolokolo." he elua mānawa a laua i moe pu ai a i kona ninau ia ana, pehea la oia i ae aku, pane mai la oia noj kona makau ana mamuli o ka hooweliweli ana o 'ua kanaka limanui ala ina oia e ae ole mai e heie aku ana oia a

hai i ka makuahine o Lizzie. I kona auiia ana mai peīiea la oia i kupale ole aku i ke kanaka> hai aku ala oia mamuli no ia o kona nui a puipui—he eono a oi kapuai kona kiekie. O keia ka makamua o ke komo ana o keia kaikamahine opio iloko o ka oiaio o ka noho honua ana, Ko laua hui ana iloko o ka mahine o īulai, makahiki o 1935, a i loko o ka mahina o Aperila kau mai la ka K>ailona o ka makuahine maluna ona a ku a makau loa oia. Hele aku la oia e hui me ke~ ia kanaka i hoohaumia iaia, aka aoh i i 1 la aku a lohe oia ht w ihn (. mare n.e ka keia kauaka. Aole o Lizzie i hai aku i kona kulana i kōna makuahine no ka mea ua makau loa oia. I kekahi po, oīai e paani pepa ana kona makuahine, konoia oia e huipu aku me lakou. aka nd kona hele

a poniuniu hoole aku la oia a noho iho la ma ka noho koki me ka manao ana e heluhelu i kekahi buke moolelo. Haawi mai la ka makuahine he hūale e hoopauia ai ka hoehaia ana o kona poo, aka lilo ia i mea ole. E ai mau ana oia i na huale. I ka hoi ana 0 kona makuahine e hiamoe, mahope o ka haalele ana mai 0 kona mau hoaloha, hoomaka iho la e ehaeha a aole i liuliu iho, holo aku la' oia iloko o ka rumi auau a malaila oi'a i hoolilo aku ai iaia iho i mea hoohemo keiki. Me ka. upa oia i hooko ai i kana hanā a no ka make ana 0 ke keiki, ua hoolei aku la V>ia iaiā mai kahi kiekie aku a komo ana iloko 0 ke kini opala, i loaa aku hoi 1 na kanaka law,e ppala a ho-, ikeia ana i iia makai. ! I ka Lapule ana iho, kai aku la oia 1 ka ilio a wa-; ho, me ka haawi ole ana' ij kona makuahine a makua-' kane paha i kumu e ho'ohuoi mai iaia. Aole i emo.mahope aku 0 ! ikela manawa, hiki ana na] I raak.ai ma kona home. j Hookauia ka hoahewa ana j maluna ona no kona pepehi [ ana i ka pepe a make. i Aka ika maiamaia ana 0 ka hihia a maopppo ppno na 1 kuniu i komo aku ai keia wai hine opiopio ilokp 0 ke kulana kupilikii, haawipio ae la ka loio 0 aupuni me kona kukala ana ae i hele a pakua i keia hihia aloha hoakanaka ole. Mamuli o ka pai mau ia a,na o na moolelo a me ke kii i 0 Lizzie, koipp aku la ke aloiloko o na makaainana 0 |ke , oiai oj |Miss Lizzie Smith e paaia a-j |na ma ka haippaahao, a lilo maoli i kumuhana na lakou e noonoo nui ai. Ka hopena 0 keia kumu* hana oia no ke kakauia ana 0 na leta ame na palapala he lehulehu e nonoi ana i ka lunakanawai e hoomalielieia ka hoopai ana i ke kaikp,mahine, no ka mea aole jxona ka hewa ak§ no kona hoowalpwaeleia ana e ke kanaka i limanui iaia a nana ole 1 ko Lizzie kulana nawaliwali. , Penei ka lunakanawai i olelo mai ai i kona hookuu a- v na ia Miss Smith malalo 0 ka maluhia 0 he elua kane ame wahine i komo aku ke aloha iloko 0 laua no keia wahine opio:

"Ua manao au ua nui lepu hoopaiia ana/' i nahenahe a oluolu mai ai ka leo o ka lunakanawai. "Ua hoehaia oe aole wale no ma ke kino aka ma ka uhaue kekahi. "Ma ka haiepaahao kou noho ana no he epno mahina me kou uumi ana i ka hilahila ame ka pihoihoi o ka heile ana mai imua ou no ka hooloheia ana o kou hihia. Ua hoikeia he nawjjiliwiili kou ola kino. E pono e hawiia aku ia oe he e hoomuha ai—-a'me ka malamaia ana o kou pono. ( "Ua kuuana au ika hooipai ana aku ia oe mamuli ō |ka uwalo aloha a ke kiure a |ke noonoo pu nei nohoi au i ; na noi i komo mai i ou nei |ma o na leta ame na paīapa'H. He hanei-i o na lianeri le|ta i loaa mai ia'u mai na waihi like ole o ka aina e nouoi i a e uwala ana e haawiia aku i ia oe i manawa hou ma keia | noho'na i hiki ai ia oe ke ho|omaka e oīa hou malalo o na alakai maikai ana. "O ka hana pono a keia aha, aole ia mfi ke ano hoopai aka no ka hoopulapula ana ia ia oe no ka pomaik&i o ka lahui kanaka. Ke hookuuia nei maluna o ka maluhia o kfe aha nei no na maka-

hiki he ekolu o ia manawa, e hele &aa oe imua ou i na mahljpi& apau no ka hoike ana ia^Jho." Me ka hoopopa ana i ka awahia o i kau iho me ka nana ole ana i e hauwalaau. hoomaka nei o i a ka 110ho'na malu,hli.J|lsla]o o ke alako ana a lauai lawe Kanāi aku iaia,, He ?ehul^h.iM v JPoe makeo da!a i aku ia Miss Smith & iloko o oa liana kii oiiioni elike me ka awiwi o; k|jgou īiele ana aku e ia pela nohoi ko pupuahulu ana, no ka mea. MA KEtILH) I MAKE AI 0 HE UZZIE sMtH kEĪA E 0LA* NEI, HWMAKEAKA KA lAIA AKA MAH'QICp. KĒ ALA ANA MAI 0?A liANA HOOMAKf4ĒL I KA U MAI AI KAI liou keia ana e nei. Āwai la ka mea i imua Ona—o Lizzie a ! ole ke kanaka i&e t ?p]£ e pee nei niahope ike Iploia o ka hoopalo. '