Ke Alakai o Hawaii, Volume X, Number 10, 11 March 1937 — KE KANAWAI UKU ONA KEIKI KULA [ARTICLE]

KE KANAWAI UKU ONA KEIKI KULA

O KEKAHI ONA KANAWAI KUPONQ LOA Ē HOOPONOPONO KOKE IA ME. KĒ KALI HOŪ OLĒ aku oia no ke kanawai e piliana i ka uku komo e kaki ia nei ina keiki kula no ko lakou hooinaauao ia ana, kokahi lioi ona hana hoolilahila loa ia Hawaii nei, ahe msu mea hoi i hana ole ia mamua i ko kakou manawa i hōonaauao ia, al me na wahi kenikeni ukuuku a ke aupuni, " He mea kupaianaha maoli no keia e ike ia nei i kēia mau la, ua kupono no paha ia i ka wa I pilikia.iho nei ke aupuni, aka ua maikai mai ke kulana o ke aupuni 1 keia manawa e hiki ai ke hoopau koke ia keia mau haawe kaumaha kupono ole i hookauia iho ai maluna o ka lehulehu ena poe na lakou e hooponopono jiei ke aupuni, i noho manaia hot ena Lepupalika. ... *' Eia hoi ke noho mai nei no kakōu Aha Olelo, ahe nui hoi ka pila kanawai e hookomo ia ae nei no ka hoihoi hou ana i ka uku ona kumu kula aine na lima hana e ae o ke aupūni; na hoopii uku ona na poo aupuni ame na lima hana e ae, 'am.e' haawina dala lehulehu e manao 'ia mai nei no kekahi mau hana e ae i oi ole ka pilikia, ka hookaumaha ame ka hoohilahila ina keiki a kakou e hele nei 1 kula/ i kauoha maoli ia hoi malalo o ko kakou mau kanawai e hoōuna na makua, na kahu ame na poe i kuleana i ka malama ana ina keiki opiopio i ka piha ana o ko lakou mau makahiki i ka eono e hele i ke kula, a ina aole oe e hana pela alaila ua ahewa ia oe malalo o keia kanawai. .. A malalo hoi o keia kanawai uku kula ona keikei a kakou, ua kauoha ia na keiki apau e hele ana i ke kula, e hoolako ia lakou mena puke apau a ke Keena Hoonoouao e makemake ai, e ko lakou mau makua, kahu ame na poe apu i kuleana i keia mau keiki kula. Ano na keiki i.hoolako oleia me na puke e hoolawa no ke Keena Hoonaauao ia mau puke, aua kauoha ia na makua, kahu ame poe i kuleana i keia mau keiki no ka uku ana i keia m.au puke. A ina aole e uku pono ia keia uku auhau maluna ona puke, alaila e hoike la aku i ka mea ohi auhau o oia apana kahi i ku ai ia kula, ae hoopaa hoi oia ia mau koena me kekahi mau auhau e ae oia mau makuā, kahu'ame na poe i kulena i keia mau keiki no ka ohi ana i keia mau huina, me ka uku panee ame na lilo e ae no ohi ia ana o keia mau auhau, e like me na ohi ia ana ona auhau kaa ole, koe wale no na keiki i nele mai ka papa ekahi a hiki i ka papa eiwa, na ke keena o ka papa Hoonaauao e hoolak'o ia lakou me na puke. Ma kahi hoi o ka ohi ia ana o keia mau auhau mai na makua mai e like me ke kauoha a ke kanawai, aole no nae pela, ke ohi ia nei mai na keiki kula mai. Aua hooama : naia keia e ke kanawai no na mea e piliana ina uku ona puke e hoolimalima ia nei ina keiki kula. A ma kahi hoi ona uku komo ona keiki, ua hiki no i ke poo kumu o kekahi hale kula ke hoopau maij kau keiki mai ka hele ana i ke kula, ina aole i hookaa na makua, na kahu ame na poe i kuleana ia mau keiki i ka uku auhau o hookahi daia o ka mahina no ke keiki hookahi. O ka ohi ia ana o keia auhau ua hana mau ia ma ke ano o ka hoōpau ana ina keiki mai ka hele ana i ke kula. Ma kekahi mau kula ua hui maoli na keiki I hoomaha ia mai ke kula mai aua hiki aku ma kahi he mau haneli keiki ana makua i hiki ole ke hoouna i keia uku auhau o hookahi dala o ka mahina. Nolaila e ike mai kakou ena makua ame na mana koho paloka i keia mau hana hookaumaha a hoohilahila i kakou mau keiki e hele nei i ke kula, oiai no nae.he mau miliona dala e kiloi ae uhauha wale ia nei e ke aupuni no kekahi mau hana lealea a waiwai ole. He mau mea ao maikai no nae keia i kekahi mau makua mea keiki ame kekahi mau mana koho paloka e lu wale nei i ko lakou mau p|Joka i ka puahiohio a hoomanao ole ae i ka.pono o kana mau keiki ame na moopuna e hele nei i ke kula me keia mau hana hoohilahila e hana ia mai ai ia lakou, oia nae aole no lakou ia mau hemahema aka no kakou ena makua i nele ai lawa kupono ole na kenikeni no ka hoolako a kokua ana i kakou mau keiki i ka imi ana i ka naauao. • Oiai no nae ua ia na hale kula no ke kokua ana ina keiki noonoo maikai apau me na naauao loaa wale no ka hoomakaukau ana iaia i hiki ai iaia ke hana i kana hana ma ke ano he makaainana ae noho hoi me kulana makaukau a holomua iioko o keia Teritore. Ona makua i hiki.ole ke uku aole lakou i kauoha ia e uku i ka luna auhau ina aole i pau ka lakou mau keiki mai ka papa ewalu mai aiole i piha ka umikumaha makahiki, aole e hiki ke hoopau ia mai ke kula mai no ka hiole ke uku i keia mau auhau, He mea pono i ke kula, ke kokua ana i keia mau keiki ana makua i hiki ole ke uku i keia mau auhau. Aole e hiki ina makua e makemake ana e uku ke kokua ina makuā uku olt. Ua maopoopo ke kanawai ma ia mea. He pono ole maoli kek mau hana e hoomau ia mai nei iloko ona kula o kakou aka aole e hiki 'm kakou ke hoahewa aku ina kula no ka mea ua kauoha ke kanawai ia lakou e hana pela, aka e hoahewa kakou ina lunama-i

ī ; * —"i' - • - ■ kaainana ame na kakou e koho mau nei e hoomama ole mai nei i keia mau hana pōno ole a lākou e hookau mai nei maluua o kQ.jkakou mau kua, i hele mua no hoi a kauma ina auomp Jpūshuli aua kuapuu maoli ke kua o kekahi poe no ka hao.ao, ana e hapai mau i keia koikoi me ka hookoanui. ". , 0 keia ka \va ke noho mai nei ka Aha Olelo, nolaila, e hele e ike ina a a koi aku me ka manao kuio a hoi hope ote/e hana mai i kekahi hana e hiki ai ke hoomama ia ae keia mau pilikia a ka lehulehu e hoomanawanui nei i keiipaau makahiki loihi, me ka hooao aole ia kekahi mea..gftjja e hoopau ae keia mau poino mau wale ana keiki ame na mana koho paloka e. hooikaika nei hiki pono ole. Aole he hana ae a ka Aha Olelo e hana mai ai i keia kau e noho mai, npi oia no ka hoopau ana i keia kanaw'ai a lakou i hana mai ai me ko kakou maopoopo mua ole. īna e hoopaū ¥o īakou noonoo ana maluna ona hoihoi uku onu kumu kul%..ame*na lima hana e ae o ke awpimi ame na hana hou 'i hiki ke hoopanee ia aku a no kekahi manawa, no ka.mea aole ia he mau pilikia ano nui, oiai o kekahi ona makua o keia mau keiki e hele nei i ke kula aole a lakou mau han'a paa e" like me na limahana aupuni a lakou e makemake nei e hoihoi hou aku ina uku hana o umi pakeneka i wehe ia ae no ke kokua ana i ke aupuni i ko kakou wa i nele iho nei, ame ka hoopii uku, nunui hoi ina poe i hele mua a 010 ke eke i kaua mea o nunui pna uku mahina, e.huli mai ko lakou ma.u noonoo maluna o keia ninau ano nai loa imua o lakou i' keia manawa. ... Pehea la e hiki ai ia lakou ; ke olelo mai na lakou i hoonaauao keia mau keiki a ko lakou mau makua ponoi no e hoonaaUao mai nei.