Ke Alakai o Hawaii, Volume X, Number 23, 17 June 1937 — PALENA OLE KA UKU I KA BANA AME KE KEENA OPALA [ARTICLE]

PALENA OLE KA UKU I KA BANA AME KE KEENA OPALA

Ma ka hoohalike ana ae i'iia bila haawina ame na moolelo no na makahiki he elima i kaahope aku nei maloko o ke keena hana o ke Kakauolelo o ke Kalana Ernest N. Heen, Demokalaka, ame ka Royal Hawaiian Band, malalo o ke alakai ana a F. J. Vierra, kekahi o ka Meia Wright paepae aoao kalaiaina, loaa māi la keia hooia ana e hoike ana i ka hana keko ia o ke dala elike me ia e ike ia nei maloko o Honolulu Hale ma ka lima o Meia Fred Wrigh.t ame kona papa lunakiai Repubalika. Mawaena_o ka makahiki 1932 ame ka makahiki e hele nei o ka uku hana o na limahana i hoolawa ia no Heen, o kona keena, kekahi o na keena pookela loa maloko o na hana hoponopono aupuni ana, ua hooemi ia mai na dala ma kahi o ke oki i oki ia nona ka heluna dala o $4,556 o ka makahiki, me ka nana ole "ia ae i ka hana kaumaha e hana ia nei eia keena hana, mamuli o ka u.lu āna ae o na mana koho balota elike me ia e ike ia nei ma Oahu nei i keia 3a. . lloko o ia kau hookahi, o ka uku o na limahana o ka Roya! Hawaiian Band ame ka dala i hookaawale ia no ia keena, ma ka nana ana ae aole ia he mea i oi aku a i emi mai paha elike me ia e ike ia nei i keia la iīoko o kona kulana oopuhue, o kona mau hoolilo ma ka nana ana ae he mea kupono loa e uku ia na limahana e na Hui Moku, a i ole ia e na Hokele ame na mahele like ole e ae mawaho e loaa mai nei o ka pono mai na mahele mai a ka poe makaikai i Hawaii nei» ua hoonui ia ae ma kahi o ka heluna ( dala $12,853 o ka makahiki. Aka, aole wale no malaila a pau ae aka, aia imua o ka papa lunakiai i keia la kekahi noi mai ke Alakai mai, 0 ka Ba7i4» Vierra, kekahi noi e noi ,ana e hoonui hou ia heluna nui o na dala hemo o $1,026 o ka mahina a i ole ia i $12,312 o ka mak^hiki. Mao keia hoopii, e hiki aku anei i $25,165 o ka makahiki Ina o keia noi i noi ia aku ai i ka papa lunakiai pu me ke apono ia mai e ka Meia, ina e hana ia ana pela, ala-; ila o ka manao o ka hoopii ia ae o na uku o na limahana o ka bana e hiki aku ana ia i ka heluna *dala o $25,165 o ka mkahiki ma'o ona makahiki elima i hala, A eia ke alakai o ka bana ke kauleo mai nei e haalele ana oia ina aole e hoopii ia ae ana kona uku mahina. Iloko o keia mahina uku auhau, o kekahi keia o na kumuhana a ka uku auhau e noonoo ai no ka mea ua luuluu oia i na auhau e ae, a o ka oi aku o ka mea uku auhau ka mea nana e uku aku i keia mau aie, I ka hoomaka ana o ka makahiki 1932 maloko o ke | keena hana o ke kakauolelo Kalana ame ke kulanakau- ] hale, ia wa malalo o David Kalauokalani, Repubalika, he eiwa poe hana malalo ona» a o ka hoolawa a ka biia haawina oia keena he $27,300. Iloko oia makahiki hookahi 1 ka mahina o lulai ua haule keia hua helu mao ke oki ala o 10 pakeneka a i ole ia $1,365 no ke koena o ka makahiki. Oki hou iloko o ka makahiki 1933 ma kahi o $2,940 o ka makahiki, a o ka hua helu piha no ka makahiki 1935, ko Heen manawa mua he leakauolelo maloko o ia keena hana, he $21,630, a i ole ia $5,670 emi mai o ka makahiki, mai kela mai i hoolawa ia ai ia David Kalauokalani no na uku limahana, Oia hua helu hookahi no i paa maloko o keena hana o ke kakauolelo iloko o ka makahiki 1934. Iloko o ka mahina o lulai, la 1, 1933, komo pu aku la ke keena hana o ke kakauolelo iloko o ka makahiki 1934. hoopii uku a puni o Honolulu Hale ma kahi o ka heluna dala o $357 no ke koena oia makahiki. Ma ka la 1 o lanuari, 1936 hoopii hou ia ae la kona bila haawina ponoi ma na dala he $398.88 no ia makahiki. I ka wa i hoopii hou ia ae ai o ka uku.o na limahanama ka la 1 o Feberuari o ka makahiki 1936, no kekahi o na pmiahele o na keena hana ame ka poe hana aku malaio o Meia Wright, aole i hookaawale ia aku kekahi wahi heluna dala no ke keena hana o Kakauolelo Heen, Demokalaka, aole loa kekahi mea. O kana bila hawina no ka makahiki 1936 a me ka makahiki e nee nei ua kau ia mai na hua helu dala i ka $22,744 o ka makahiki. Hooemi ia na uku ma na dala $4,556 Iloko o ka makahiki 1932 o ka bila haawina dala hoohana a David Kalauokalani he $27,300. Iloko o ka makah.iki 1937, mahope o na hooemi wale ana, ame jia hoololiloli e ae apau, o ka bila haawina o ke keena hana o Kakauolelo Heen. Dcmokalaka, he $22,744, he oki o $4,556 o ka makahiki. Me ka nui o n& hooponopono maikai wale i hoohana ia aku ai e ke keena hana o ke kakauol*lo mai ka wa i puka mai ai o Heen, pu me na kakoo i loaa mai mai na Repuhalika mai o na keena hana ma Honolulu Hale; iloko o ka nui palena ole o na hana i hana ia e ke keena hana o ke kakauolelo, i oi aku mamuli o ka nui palena ole o na mana

koho balota o Oahu nei, he eiwa wale 110 mau kanaka hlma maloko a malalo o ke keena hana o ke kakauoielo Heen, oia helu hookahi no i hoolawa ia aku ai ia David Kal&uokalani i kona wa e kakauolelo ana f Repuhalika, elima makahiki i kaahope aku nei iloko o 1932—ame ko Kakauolelo Heen haawina dala he $4,556 o ka makahiki emi mai i kela i hoolawa ia ia Repukalika Kalauokalani iloko o ka makahiki 1935.

A nolaila e huli i ka moolelo haawina dala o ka bana mawaena o ka makahiki 1932 ame ka makahiki 1937, a noonoo, Ēlima makahiki i kaahope aku nei he 39 ka nui o na limahana o ka bana, ame ka haawina dala i hoolawa ia nona ka heluna nui o $45,900 no ia makahiki. Mamuli o ke oki 10 pakeneka i ka la 1 o lulai, 1932 ua hooemi ia mai ia kela itamu ilalo he oki o $2,295 no ke koena o ia makahiki.

O ke oki ano hapaupau iloko o k& makahiki 1933, he mea ia nana i hooemi i na dala o na limahana o ka bana no ia makahiki i $6! Elike me ia i hoike ia ai e pili ana i ke keena hana o ka Lunahooia Murray mamuli o keia oki ano hapaupau ua hooemi ia mai na haawina dala o ia keena hana ma ke oki ia o $2,922 a o jko Heen ma ke oki o $2,940, o keia mau kanaka a elua he mau Demokalaka.

Mahope o keia mau hoololiloii wale ana ua loaa i ka Royal Hawaiian Band he $41,304 no ka makahiki 1933. PU ae i na dala he $41,767 iloko o ka makahiki 1934, malalo o ka iokomaikai o Meia Wright ame ka papa lunakiai Repubalika. Hoomaka ka pii o ka uku iloko o 1935 Iloko o ka 'makahiki 1935 ua hoopii ia ae la ka bi!a haawina dala o ka bana i ke $45,897 mao ka hoopiipii ia ana ae o na uku limahana; o ka hoopii o ka mahina o Feberuari la 1 o ka makahiki 1935 i haawi ia ia Lunahooia Murray ame Kakauolelo Heen aole dala no ka hoohana ana aku i ko laua mau keena hana, aka, no ka uku o ka bana ua haawi ia aku la he $5,277.25; ka hoopii pau o ka uku o ka la 1 o lulai, 1935 ma kahi o ka 3.3 pakeneka no na limahana apau o ke kalana ame ke kulanakauhale ua loaa hou aku la ia lakou he $877.14, Iloko o ka makahiki 1936 ua loaa hou aku la i ka bana he elua mau kanaka Lou, o ka hiki keia i ka heluna nui o 41, a o kona bila haawina dala ua pii aku la ia a hi3d i ka heluna dala $59,149,80, a o ka makahiki 1937 me 41 mau limahana, o ka haawina dala no ka bana he $58,753.80, a i ole ia he hoopii o $12,853.80 ma'o o ka bila haawina hoolilo o $45,900 i hoolawa ia no ka makahiki 1932. Elike me ka mea i hoike ia mai ua noi aku ke alakai Vierra e hoopii ia ae ka uku mahina o na limāhana o ka bana—ame kona uku i $400 dala o ka mahina—nona ma ka houluulu ana'e loaa he $1,026 dala o ka mahina, a i ole ia $12,312 dala o ka makahiki, he mea hoi nana e hoppii ae ai i ka bila haawina dala o ka bana i ka heluna nui ,o $71,065—a i oie ia $25,165 dala o ka makahiki ma'o o ka huina nui o na uku i uku ia iloko o ka makahiki 1932. No ke keena o ka makai nui 0 ke keena hana o ka makai nui oia kekahi keena malalo o kekahi Demokalaka—Duke P, Kahanamoku—a o ka mea a Meia Wright ame ka papa lunakiai i hana ai no ia keena hana no na makahiki he elima i hala loaa kekahi mea e kakau ia ai i loaa ka ike i kela ame keia mea. Hoomaka ke keena hana o ka Makai-nui iloko o'ka makahiki 1932 me umikumamakahi poe hana ame ka haawnia hoolilo o $22,260, Oke oki 10 pakenaka o lulai 1, 1952, ua hooemi ia mai la keia hua helu ilalo i $1,113.00 no ke koena oia makahiki. Mamuli oke oki ano hapaupau iloko o ka makahiki 1933 ua hooemi hou ia m&i ia keia heluna dala ilalo ma kahi o $2,094 no ia makahiki holookoa, nolaila e hoihoi mai ana i ka haawina hoolilo o ke keena o ka makai-nui, ilalo loa i na h.ua helu dala o $17,940 no ka makahiki 1933, malaila i noho paa ai no ka makah ; ki 1934 ame makahiki 1935. 1 na keena lHimhalika e komo pu ana iloko o k& mahele hapaupau, makiuli o ka hoopiipii hoopilimeaai o Feberuari !a 1, o ka makahiki 1935, loaa i ke keena h&na o Duke P. Kahanamoku ka ole elike no me ia i loaa ia Lunahooia Murray ame Kakauolelo Heen ma ko laua mau keena hana. O kahi hoololi waie no a ka papa lunakiai ame Meia Wrlght i hoololoi ae ai ma ke keena hana o ka makai nui ō ke kalana oia hoi o ka hooemi aqa mai ma'i, ka umikumanaakahi a i ewalu limahana, ma ka la 1 o lanuari 1935. O ka hoopii nui o 3.3 pakeneka ma ka la 1 o lulai, no na limahana kauhale apāu, ua lo®a i ke keena hana o ka makai nui ma kahi o ka hoopii ia ae o $235.68 no ke koena o ka makahiki. O ka hila haawma dala a Duke F. KLahanamoku no ka makahik i 1936 ame keia makahīki e nee nei aia uo ia ī na hua helu i kau ia mai ai—516,970. £ holke mai ana

keia i ke emi o $5,254 o ka makahiki mai ka $22,260 dal& i hoolawa ia no ke keeiia hana o ka makai nui iloko o ka makahiki 1932! Pau aku la ia. akā*'#fa hou kekahi keena hana o ke K&lana ame KulanakauMle oia ka mahele o ke keena hana opala, ka lapu o Hā Maiaina pili wale a Meia Wright me kona papa lunaMailEepuhaKka. Hoomaka keia keena hana iloko o ka makahiki 1932 me na limahana he elwa ame ka haawina dala o $7,620. Mamuli o ke oki nui o lllHi pakeneka o lulai 1, 1932, ua ia mai ia keia i ke oki o ?381 dala no ke koena o ia'makahiki, a mamxiT!%ou o ke oki o ka makahiki 1933 ua hooemi hou ia mai ma kahi o f1,038 no ia makahiki holookoa. ? ? Me ewalu limahana, ua ioaa i ke keena opala ka bila haawina dala o $5,820 makahiki 1933 ame ka bila haawma'dala o $5,640 nb kā makahiki 1934. Ka i ike i& he Lokomaikai Hoopii aku la. ka papa lunakiai Repubalika ame ka Meia lokomaikai i ka bija haawina o ke keena opala ma ka lalo Feberuari, 1937 ma kahi o |2,700 dala a hiki aku la i ka heiu $8,340 me ka hoonui hou la ana aku ona limahana mai ka e„\yalu ai ka eiwa Mamuli oka hoopii o 3.8 pakeneka o Feberuari 1, 1935., ua loaa hou aku la he $225.84 no ke koena o ka makahiki i koe. Aka ma ka la 1 o lauiuan, 1936 hoike mai la o Meia Wright ame ka papa lunakiai Repubalika i ke ano oia mea he iokomaikai no ka mea ua hoao ia aku la pela ma kahi o ka hookeie ana aku i na daia a ka poe uku auhau. ' Mai ka eiwa mai ua honui ia aku la na limahana o ke keena opala i ka 24 a ia wa hookahi ua hoopii ia aku Ia ka bila haawina dala mai ka huina nui mai o ka makahiki 1935 nona na da!a he $8,565 a i kekahi bila haawina dala kiekie ioa i ike mua ole ia nona na dala he $26,883, a i oie ia he hoopii o $18,315, Ke paa nei na iimahana i ka 24 a o ka biia haawina no keia makahiki e nee mi he $26,883 —a i ole ia he hoonui o 16 iimahana ame haawma daia hoopii hou o $19,263 o k& makahiki ma'o o hawma dala uku i hoolawa ia. no ka makahiki 1932.