Ke Au Okoa, Volume I, Number 2, 1 May 1865 — Lele Kowali. [ARTICLE]

Lele Kowali.

Auhea oe e fta moa heluhelu, « punl sna paha oe i kem wahi moolelo, aole paha. Ai» hoi. e hele anā ekolu ma« hao!e oElelani i ike maka muft ole i kē ano o ka fej« kowali ana,' aka, ua iohe wale aku no nae ta'kon i ka olelo waleia mai e ka poe i ike maka maoli. Ia lakou i komo aku ai ika ulu laau, olelo mua ne in o Kenka, "Ia nei kakou e lele kowali ai." No ka mea, oia maoli'rrt ka lakou huakai o ka (ele ana mai ka moku mai, a ua lawe pu mai no lakou fr»e ke kaula pu. Ia mannwa, ninau mai o Hale leua o Maika, pehea la hoi e hana ai, alai! ~ loaa hiai ka le!e kowali. I mai no hoi o laka, " Kiola ae paha olua ike kaula mstima 0 ka lala laau la,' r a kiola ae ta no lioi o Ha!e, hopu aku Ja no hoi o ia mahawft, hoakaka aku o laka i na hoa ona, " KeT)aua nei au i pukaholo ma keia piko, a e hu-o ae i kuu pua-i, ia mahawa e ai otua ia'u iluna ilalo, a o no hoi auanei e nalo ko'u lealea la, e lu bn» o'u mau lima ; ia wa ka hoi knu ibo-olua ia'u ilalo, no ka mea, ua lealea iho la au." la manawa, huki ae la o Hnīe ma laua o Maika me ka ikaika nui, e ake anaT pau koke ae kela a lele aku kekahi o Ibub, ia mauawa, hoomaka la na lima o Inka e lulu, olelo ae la loua la, ke hoomaka mai la oiala e lealea, aohe i liuliu iho, aōle o kanamai o ke kaka o na lima, o ka lu nna no o ke kokoke maoli ana aku no e make, ia manawai, olelo a« la laua, "Ua lealea kela!; e kuu kaua." Hookuu iho la laua nei, a ia laka i hookuuia iho-ai mailunn sho, a waiho a ona iho la oia, olelolho la o Hale laua o Maika, lealea mao !i o ianei, ia manawa. ho-o koke ae la o Hale 1 ka puka kaula i kona pua-i, a kena pupuabulu aku 1a ia Maika e huMhuki iaia, nō ka mea, ua hele oia a pupuah'ulu loa, no ka manno io īho, he lealea maoli ko laka, olelo mai o Hale, e kati ik] ae paha kaua a pau hoi ko ia nei new.a ana ike kau ko ia nei lea. la manawa koke no, pohala ae la o laka, a ku ae la iluna, e newa ana i oia nei, me he kanaka la i loohia i ke poluluhi, ka hi-ohi-o kunewanewa a nipoa ona rama. Ninau koke akii nei no na hoa ona, lealea oe ea, ae koke mai la no kela, no ka mea, he mea Kuluma ia i keia ano kanaka ka hoopunipuni koke aku no, no ka man 10 no i hookahi like do ka loohiaia ana o l ikou a pau ia haawina hookahi, i loaa ai iaia. I keia manawa, hukihuki ae !a laua ia Hale iluna, a' liuiiu wale, hoomaka mai Ia no hoi ko iala mau wawae e panau, a liiki i ka lulu e-make ana no hoi, olelo ae la na mea e ana, lealea loa" kefa, ke amaamau nei ka lulu ana o na wawae, a kuu ia iho Ia no hoi oia ilalo, īaia la no a haule ilalo, o ka paa koke mai !a no hoi ia o ka piko o ke kaula ia Maika, a ho-o aē la no hoi i ka puka hoīo i kona pua-i,lne lta hoolale mai ia laka e hukihnki koke no hoi iaia. I mai !a o laka, heaha auonei ka hoailona o kou lealea ; ia wa, noonoo iho 7a keīa a hoopuka koke mal !a, i ka ! ana mii he hokio, i ko lakalohe ana'ku hefi<fkio ka Maiku hoailona, aole o kana mai o ko ianei lō-ulo-u malu i ka akaaka, aok nae i hehe. Oko īaka k<>ke ae la nn ia e hukihuki me ka hooho ana i ka leo me neia. O-hi pa-ho ! O-hi pa-ho ! T a u-pi roinuke paha, lulu mai ana na lima, kakg mai ana hoi nn wawae Ia wa, ala mai o a ike ae la i ka lulu o na lima, i mai ia " A, lealea hoi kela, ke lulu mai la na lima ame na wawne." Olelo mai laolaka, "aole iiuanei ia o ka hoailoaa o kona leelea," "Heaha la ?" wnhi a Halte, "He hokio." Mai ia manawa nhai ko laua kakali ana i ko iala hokio mai 4 aohe puka iki mai oka hokio' la wa, pane mai la o Hale iaia, Pehea no la e pnka mai ai ka hokio ua p»a ae la ka puakahi haiki ao ka puka o!e mai o kahokio, manao laua nei ua lealea loa kela i ka lel< kowali, o ko laua tiei haalele iho la no ia iaia e lewalewa ana pela. a ow .u ae la laua uei i kekahi piko ftpaa. n ko luua nei ku ae la oc ia hele, lele loa niai la ke aho o Olepau Haalele mai !a koa waa i koa kanaka,. ahu iho la ka pua wabawah« 1j WaUua—e. Oia haele no o ua mau haole nei a he wahi auwai, makemake laua nei e auau, heuiu e la no ko Hale wahi !o?e, ua makaukau ao ho ! laka e wehe ae i kona wahi lole, ike e keia he wahi uwaki tei a-i e kHui ana na. Ia oiatuswa, kahea aku oia, "jE Hale e, hoi uiai alia oe e iho aku, hoi mai kaua e pepehi i ka moo, manao uiai lu au ua aui loa aku aei ka moo oloko o ka wai, uo ka niea, ke ikela aei lioi ma kuUi " la puoho oiai la kela a hoomaka e holo wikiwiki tuai, 'papa honua aku la o me ka hamahamaa aku nia ka ha«auawaaa 0° ka «lauao o als| ae aoanei ia moo a iloko i k& lalau iho la o laka he pohaku uui, a hooku«j iho la iluna o ua uwaki nei, a uahuha Īiīlii oa, me ka olelo iho, '■ make oe e na

wāfri moo, i mc& ae nei e naha \ kuu wawoē, e o'e no e lohe mua iho nei au i ke kakaai o lafcfw&W' . ' * ~ Aole mau haole i ike mua ilti ike ano" kJ%»aki guta mamua. no hoi na 1 jkeikT ō ka uk», na keia ohana Kāole iio !a ba ' o'iefoiho, ke aka o ka mahina poepoe'iloko o fc»( Wai, he waiu pafta pna. E lawa hoi o Kulepe, ka waihona laau a Puhali.