Ke Au Okoa, Volume I, Number 8, 12 June 1865 — Ka [illegible] Misionari. [ARTICLE]

Ka [illegible] Misionari.

Helu 2.

E ka Luna Hooponopono^ o Okoa : —Ua hooki au i kela pule, me hnikp sf-> i na oleio o oa Misiooari ponoi, e ' titf3ufepopn aea, ua nui no o ka bana i koe majßSßfaii nei, aole hoi i pau loa i ka hana ia Roma a me ka poe Kalavina. Ua olelo ka Bihopa, " Ua hoao m>kou (l "hapai i ba hana iwaena o ka poe i pili i Ekaleain, aol« hoi e hookaawale ae i ka poe i pili i kekahi o na Ekaleaia." Ua hooieioia keia ma ka palapala a Lowell Kamika, ka' Misionari Kaīavina o Honolulu, ka mea hoi' nana i olelo penei ; ■ " Ua be|e aiai keia poe hoomaaa a ua noho , ma Honolulu, roahope mai o ko kakou haluwai nui. Ua he Ekalesia, a ; ua komo malailaiHpH'poe i oielo niua ia he | poe Epikopo, a nOTRKel}i poe hoi i manaoio j ole inamaa. O ka Moi a me ka Moi Waluue, j a me kekahi poe haole i Me kakaikahi iloko j 0 na hale pule mamua, o lakou na hua'uiua i j palaku, a i ohi ia, a i hooiaioia e keia aoao," He atu hoowahawahu kela nuiu olelo, e j hoino ana i ka Ekaie&ia, a me ka Moi i make, j a me ka Moi Wahine lokomaikai, o Emuia j Aka, ua hoike ae ka Bihopa i kela mau olelo, : 1 mea e hoomaopopo ai, ua imi kona Ekalesia j e ohi i na *' palamaunu i haalele ia e ka poe j e ae," a e hoopoinaikai i ka poe i pili ole i ke> j kahi aoao pule. Alaiia, ua olelo ka Bihopa • penei : " A« ! aia no mawaena o ka poe aolo i ikei ia he poe aaipule mamua, a aia no hoi ena o ka poe aple i ike ia e hoonianel. ana mauiua, ka lauakila o ko makou haipule. Ina be mea hiiahil«4l niakou ka> loia ana iwaena o ko m»fcou hoa, ka mea W ku i kpia mau oleio, alaila, * «a hemolele ma-i kou no ko inakou hilal)i!a,' ua hele mai oia i i

keia io, aole no ka jroe pooo,-.aka, nō ka'poe ! hewa, e mihi i ko lakou hewa, a o ka ka j poe Paridaio i hoohewa &i, no kona aoho pu, a ai pu ana i ka berena me ka lehuleha a me ka pōe Kewa. Ke ae ak'ū trti makou ia mek'ou iho ma oa olelo a ka Haku, a ke hoomaikai aku nei no hoi makou i koaa kuhikuhi ana mai i ke ala. Ke makemake nei makou e kuhinuhi aku i ke ano e o ka noho aaa o na kamaaina a me na mahhini malalo o ko lakou knhikuhi ia'ku i ke ola o ka uhane e makou, ka'poe kuokoa a me ka poe i hoaiai 6le ia i na mea o ka loni, ka poe i'si!a paa loa ia i!o--ko o ka lima o ke Akuaj a me kona luakini ; i na wahine a me na kane i ike ia e inu ana i feb rvT)'a, hookamakama, a pela aku mamua, a ke aneane nei e pau ia, a *ke ho&maopopo nēi lakou, he wahimaha ma ka )ani. Aole makou i hele mai e imi i iia pomaikai o ke kiko a me ka pono o ka n'oho ana, aka, i hele mai niakou e hana i ka makou hana mal&Io o Kristo a me kona Ekaleßia, ma kahi hoi i kuieana ole ia, i mea e kokua aku ai i ka Moi, ka Makua o kona Lahui," He oiaio paha, «m hele mai kekahi poe mai na Ekaleaia e ae, a i~o makou nei. Aole nae makou i hoolo aku ia lakou, aka, aole makou e hana.e iike me ka poe Pari<laio, a le~su i olelo ai, " Ke poaihele nei oukou i ke kai a me ka aina, i kaana mai ai na oukou kekahi haamana." Mataio 33 : 15. Ua olelo ka Papa Misionari Amerika, " Ua manao ka 6ihopa, he mea ole na mea a ka poe Kalavina i hana'i." ICe hoole q,ei ka Bihopa ia mea, aole he oiaio. Auanīnau iho oia i kona anoina pule, " Aole anei au i olelo mau no ke aloha o ke Akua i na mea a pau, o kela a me keia Eka!esia ? " A ua !,awe i kau uahi noloko ae o kona hai olelo ma a noloko mai np hoi o ka Buke Ui &na i pai ai maanei. Aia iloko o ua Buke Ui la keia ninau me kona oklo pane : " jy. -30.—Pehea kakou e. hana aku ai i na hoahanau o na Ekalesia*e ae ? O.—E aloha'ku ia lakou, no ka mea, o ko kakou mau hoa Keristiano no lakou, e hoopili aku i ka lakou mau hana maikai, e pule no lakou, a e hoomanao aole kakou i hoola ia no ko kakou lilo ana ma kela Ekaiesia a me keia Ekaleeia, aka, e hoao ana kakou e hana me ke aioha a me ka manaoio, i na kanawai o ko kakou Makua iloko o ka Lani." A ke olelo nei ka Bihopa, " Ua ae mau no inakou, na Kahuna Epikopo, ua hooikaika a ua holo mua na Misiooari Hawaii nei, i ka hoolaulaha ana, kn lakou ao ana, mamuli hoi o kekokuaaaa Q pa 'Lii, i ka manaoio a lakou i ai, oia ka manaoio ia Karisīo ; a pela no, ua haawi lakou i keia lahui i ka palapala, ua pai ia ka Buke Hemolele, a ua hookuuiu ia na kula. 'A oia wale no ka mea i koi ia makou e olelo ae. Ua ao .lakou i na kaoaka iloko o ka mooolelo kamahao o ka hele ana mai o ke Kalahala |pa ke ao nei, i kona hoeha ana a tne kona make ana ; a ua hoike no lakou oJka Uhane .Hemolele o ke Akua, oia wale no ka mea e hana hou ai a e ai.k.e .ano hewa o kanaka. A*« keia maumea a pau, ke apono makou, ōia no ke kokua o ka maoaoio KaHeliano, A ke aloha nui aku nei makou ia lakou, no ka hoomakaukau aaa i kealaoui no enakou e hele mai ai, i kamaa ana hoi o na kanaka i ka lot>e i keia mau mea ano nui. Aka, i ka olelo ia ana e keia Papa Miaionari Kalavina, ua hoole makou i ka mea i ao inua ia, oia hoi o ke olu. ma o Katisto wale ao, uolaila, ke ninau aku nei makou ia oukou e ka poe e noho mai ana, a i hoolohe mau i ko makou hai olelo ana, aole anei keia he wahahee maoli ? Aole anei makou i kuhikuhi mau aku i ke Keiki Hipa a ke Akuu, nana e lawe i na hala o ke ap eei ? " Ua olelo ka Papa Wisionari, "O ka Bily>pa me kona poe Kahuna, he mau makamaka lakou no ka naanpo a me ka. hewa," Nolaila, ua ninao ibo ka Bihopa, "Ina he poe makamaka kona mau Kahuna no ka naaupo a me ka hewa, mamuli o ke hipa ana ma o ka poe mai, a i ko lukou ao ana iloko o na kula paha, a i ke kahaa aoa hoi i ka poe hewa e mi4ii. O na wahine Hemolele e noho la ma S£«ahaina, e ao ana i na kaikahaahine Hawaii, #t«lakai ana ia lakou e noho pono a me kqy he poe makamaka anei lakou nrt £a a me ka hewa ? " A ke hoahewa ia | k« Bihop4dt na olelo niania wale o ia ano, no l h» mea, Wfetfewa ia, a he kupono ole i ke aloh» - ! Ofeto iwN €%"BWopa, ao!e no i kue kona Ekaleaia aka, ua hoolawa ae i na mea a 'wleai. Ua hoolilo ka poe KalBvina i ka oia ka'la iloko o ka pule, oiai 0 īloko o ka pule ka pololei, t> Uke hot me wmea i malama ia ma na Aūpumttaristiwoeae a pau ma ke ao ne». Ua hana pah& ia ' i mea e hoomanao ai na kanalia, oiaiByfc| la Sabati o na Iu(l«io, i hoakaka ia mVwXau- j oha Kahiko. Nn na Aposeto!o nao i noofoji, ia a i ka !a mua, i me'a ehoomanāo mauu/i1 i ka la o Karisto i nla mai al mai ka make maī. j Eia ht>i kekahi. Ua manaoia e na fvaUvitia, he mea liihi ka oihana Bapatema, a ua olelo ' iho ka Bihnpa,penei: I " Ua bapatema pinepiae makou i na keiki. Jiilii, mahope koke iho o ko makou ku aoa mai. na k<iki a lakou i hoole ai ī ka ; palenui ana, a ua makou 1 Kuhikulii inua i ua , mau keiki ta i na anuu e pomaiko; ai ka uliane. A e lilo keia i mea aa ka moa i kupoiiu no keia raau olelo. Oia La, o ka mea a lakou i liiipoi ai, ka mea naha i imi i ka lana'iula o ; Hawaii nei, ko 'Lii Ilihia Kamehameha 111 i j hala e aku uei, ka mea no hoi e noho aiia i ko j

lakou kau, 'ua aē m u oia e mak'e bapatema I ole itt." " " Alaila, hoike ae la ka Bihopaj aol§ no e hiki i kela kanaka keia kanaka e kukulu i EkElesia e like me kona makemake wahi ana, hookahi wale no Ēki!l'esia roa ke ao nei i ikemaka i'a, ma na lahui he nui ma kela wahi keia wahi o ka hbnua nei, a oka mookahuna o ia Ekalesia, aole loa iai hakimai. kahiko tnai, ka Ekaleaia Katollkg, ja o ka "Ekaleaia o ka'Biho|>a, oia no kekahi o na Lala. tfaiiu k'ona ano i lia o na Aposetolo, aolehoi'pela na Ekaleaia e ae i ike ia ma kē āo'nei. Oke Kat'olika Roma, aole oia i like me ia. oke ano o kela bua olelo, oia keia—" I laulaha kinohi mai." "Ua ojelo,ka Bihopa, o kaPope ka i pakui aku mea iiou ma ka ma- ] naoio kahiko āme ka olelo a ke Akua, j a o ka.poe ua hoemi ae lakou i, ka manaoio kahiko u me,ka olelo ake Akua, O ka EkakgiaEuelani, aia no i,a iwaena konu o keia mau Eka,les.ia p. i elua, a like a like, Ua ahewa ka Bihopa inaMiaionariiko!akou hoopau ana ina hub lealea hala oleo kaw» kahiko ma Hawaii nei, a no ko iakou pane ole i na hana t lealea pono ole me kekahi mau hula a hana e ae i .\>le, no ka mea, ke ike ia 4 nei na.hu la ma na &i--na Karistiano a hiki wale i keia wa. Aia a keia pule ae, e hai hoa aaa au i kekahi mau mea ae o ka\ai olelo ,a ka Bihopa. Me ka mahalo, lOANE 1&AIMIOLA. Ulakoheo, Honolulu, 8, 1595.