Ke Au Okoa, Volume I, Number 9, 19 June 1865 — Na mea hou o ke Alii. [ARTICLE]

Na mea hou o ke Alii.

~JBa maikai ke ola o ka Moi, aia no ia Wftikikj. ~M» ka Poaha, ija hele aku oia I Hamohamo, a hoi naai no ma ia ahiahi. ! , ! Ka:' Mea Kiekie'M. Kekuanaoa, aia no U. oila Pipakāneoe" e noho nei. Maikai nō ke . olafo ke iIH e!etnaku!ē. ' '' : ! CFa : o!uō!uloa ke. wawae'ehao ka Mea Kiekie Prineess Kamamalū, a 1 ka Pbaha, ua hoio oia'ma k'a lawaia tiia Ka!iS. Ike ahiehi 0 ka Poalimn, aku om a ine ka Mo| Wahine keneiiake'naa ka LuaFiWi "ltawai'aKao,« e ike'i ka hoifce ana o na'Kuīā "Sabati! Malaila pu.ka Mea Kiekie M.'Kekaānaoa, Hbn: D. KaWha&a,' Mon. L. AWdrews, Mrs. AHen "wahine a ka L. 'K'Kiekie.) Na Tl. Parker kahu Ekaleaia o Kawai*W|l||||>kai iba 'alii a noho" ma" ko lakou WliW iimlo i hH6Hiakaijkaut& no tia iilea Kie4t?e Mv R*4tuabftJfa, ka Kiekie Princess W Moi Wahine kanemake. mea i hana īa ma I ih t». ' aktf'iiife p 'f!i a hiki ma kahi noho oka Moi W»Tifne Ua ukali i ia n»'lii'e ka līon. ©. , i ! Ma ke ahiahī l'oalua'. ua hele Mea j Hanohano Mrfe. D6tatdia rna 'ka' kula ma Kahehuna. 'A tna ke 'ahiiWo ka Poaha, he «haĒina Hula ma HAtep&bkUfratiie. aa ka Mēa Hanohano Mfe. Do«iinis. ' Malaila kane Kiaaina o €Xstju, ka Hon. D. Kalakaua, s Hoo. Ke/nakaa, a ftie Hoo. Makalena. - i k« k*kabUkt o ka Poaoilo iho nei, ua Koi ateu he alii Kiaaina o HaWiii, o ka . moku Tk*mi*. • 1 < , • - ,l v ;■>' r,» n 1( , jjnakoju,, ! ua mānoo o Kuaiiua, fDu«3oit.) a nie S(uitk ē kukului na i liula ao holo moku, a ua lohe !pymai no hoi nukou, o kahi paha o laua ke Ji!o i kumu no ka ahahui Kula o Honoluiu j nei; a ua hai ia mai no hoi makou e '* he ano hoopol<ole !oa kana e ao mai ai, o ka !* baurtia«a paakiki !oa, he e!fo!u mahiua e 90 j*' ai, aoka haumana e!eij, e !ke do ia i ka ho- T !o moku i na !a he umikumamalmm. Ua hoo- [ hamamaia ka yjuk.fi uo oukcju ( e na kapena f" moku ho!o pi!ī,ajna, ;i uio e ae e ake [ ana e ike i■ ko akamai 0 ka aua i ua [ moku, nialona ona alo kuina e—e 0 Nepa-] tuna (ke nīii o ke k«f.) I Uk m« Halk hou.—Ua ike <ho makou j na Aina Hou i k«kahi e hoooohoia aua ;, te kahaa, he wahi ka 3, ai. ka. aiU. ~ Maaka mai o iaila, he enau hale ua paa i keia • iho psi. He b»i« e hana if'i bs harcia ; 3 kei&.aao keia A «ia uia ke aiauoi Papu, Oiakai Iho 0 ka hak amaai uuiui; a ua iono āai j»akou na kaiii haoie »aua j mko, ua Pioehaka (B. F. Kliioia) ka mea : loua u.a hak kuai puka auiani nunui ia. ] , ■ i

TTa kawalee dute hou maluna o ka īlaiki ī lawe īa mai mai na aina e ka piea, naiia ka Raiki ma kela Pae" Ainā/a o ke_dute maluna o ka Eaiki i laweia mal, he mea ia e kokua ai ko onei goe kanji Rāiki. HE JLav ia ana ke dute okoa maluka o 'ka ' Kaiki Mjs ka hoololi ana I ka Pauku 516 o ke Kanawai Kivila. E hooholoīa e ka Moi a me ka Haīe Ahadldo o ko Ha waii Pae Aina i akoaleoa iloko o ka Ahaolelo kan Kanawai q ke Aupuni: - Pauku 1. Ke hoololiia a ma keia tia hoōlōliia ka mahele hookahi o ka Pauku : 516 o kē Kanāwai Kīvila, ma ka hookomo ana i ka hitao.Mo "Eaiki" mahope o 'ka huaolelo " Kofe" ma ka lalani elima o ia pauku, alaila, e heluheluia ka pauku pes 0M& o ka waivvai, na ano t kalepa a mea'ul'u I laweia iloleō o Axtpuni ke dutei ē iike me eliina 1 hapa hane(ri ad. wk)rfem,'ko& nae na waina me na waiona, a koe hoi ke ko me ka mala- " keke īne na SiropA.o ke.kb, a. me ke "ko,a me ka ke pluia ma aina e i loaa, ole ke kuikāhi me keia Aupuhi, a mialttiiā r o inea. o kauia na aute i oleloia malalo āe nei." Pauku 2. Ke hoololna a ;ma keia ua hoololiia k» Pfmku 516 ī oleloia maluna ma ka hookomo ana ī mahele hou mahope o ka mahele ewalu a e heluheluia penei.: " Kaiki i uluia ma kekahi ama i loaa ole ke kuikahi ine keia Aupuni ina maloko o ka ili, hookalii keneka no ka paona hook?ihi, a jna ua .hemo ka ili, hookahi lf,eneka me ka. hap§lua keneka no ka pa,ona hookahi." . . . PAUitf 3. : 'E lilo keia i kanawai, aia a h&lana eono mai ka la o kona hooholoia ana- J Ua aponoia i keia la' 30 o Dekemaba, M. H. 1864. KAMEHAMEHA R, 1 Ma ke Kanawai Ktvila, ua ae ia e hookomoia mai ma Hawaii nei, me ke dute ole " na mea milimili," a pela aku. Aka, ma keia kanawai malalo iho, ua kan hoa ke dute māluna o ia mau mea. ! ' ' : ; HE KANAWAI E HOOLOLI AI I KA MAHELE 6 0 KA PAUKU 517 o kb.Kaxasv t ai Kivila. ' E hooholoia e ka, 3loi ajw ka Hale Aha<Mx> o ko Hawaii Pae Ama, i akoakoa iloko o ka Ahaoleh kau Kanawai o ke Aupkm: . ' . ' jo Pāuku 1. E hoololiia, a ma keia ua hoololiiā no ka mahele eono o kā Pauku 517 o ke Kanawai Kivila, ma ke kapap ana i na huaolelo "o na mea milimili, nā kii i penaia, a me na kii i aole he mea ! kuai," ma'kā lalanl 22 me 23 o ka olelo Hawaii; a nie na huaolelo "na mea paahana o kelā ano. keia ano I mea e pono ai kekahi hsTja, j na mea mahu, na inea wili ko, kofe a me ka raiki. oopalau. ookope, ' a me' na mea mahiai e ae ī lawe la mai e ' kekahi kahaka mahiai. a Ahahui mahi a,i pāha, e pono āi ka lakou hana m ī na I#lani 26 a hiki i k"e 30 o ka olelo Hawaii. •; f ; E. lil© keia i Kanawai aia £ cp»o mai.ka.la alctj i hoolaaaiai. ; i leēia lii o* «1*864. KAMEHAMEHA R.' O keiā'kanawāi mala?o iho, eVoatik'a'ana_ hā "Āliaolelo' e iioōholo no lia utju o ia' --»pw , ,- HĒ 1 _ 1 1 " 'E HpOLpLĪ PaU£U 542 " WAĪ KIVILA. j • • S hoOholoia e a me ka Hale'AJ\<X; ' dt£ld h 'ko Hawaii Pae Aiwa t ' Hoko 0 ka Aha<lMo kdk Kanawai o 'kk 1 ' ' Aupmi : • ' j 4 Pauku 1. E hoololua a ma keia na i koololjia no ,ka Pauku 542 o ke Kanuwaj } s,.ivila, i helukeluia'i.ponoi: , : "Pauku 542..10aa no |.ka Luna Pufce Nui ka ukū makaKiki e like aie ka ka AhaoMo'e hooholo *a! i kelā manawa keia toaaft\va.''' i! '-' u oi ' ■ 1 - - : t • Ua aponoia i koia la 31 o Dekemaba„: M. H. 1864. KAMEHAMEHA R. Ma keki kauawai, ua hoouiaopopo ia ka uku makahiki o ke kokua Luuakanawai Kiekie alua, $8000 nei k& makahiki hookāhi. ' ' HĒ KANAWAI Ē HOAKAKI AI KA O'KA^uWAkl^ilWAl kokua alua'o bsa ASa HooieoLo'KoLō Kikkik, a e hoololi ana ka 846 O KE KAKAWAI KIVILA. j U liOoaoLOiA ū ha Moi a nie ka Hale Aha- . 0 ko Hawaii i akoakoa, ? Ūūko a l'a Ahaolelo kau Kano.waī 0 ke t Avjpvni: I 1. Ma keia ua hoololiia k% ?arafti ke Kanawai Kiviia ma ke kapa6 M huaolelo " olua ti\usani,'' ma ta.'iafcaii etojf« o ka olelo Hawaii 0 ia Pa-! fdnh « WlP&>okomo ma ia wahi i na ] tau«vū," . kei«L i kanawai mai ka La Uwoho^al, ' TTa keia' Tā 3t) 0 Deke'mal>£i, M.«. IW. ■* KAM&HAMEIU 15. '"l&j kanawai cv ausx, na k» A.'h'a f oleto e h'ooliolo t\ela $ me keia piaka[i!ki i k'a uku o'ua 0 Ēon'oiule, lalniW a ine 6ilo. ** . , HB KAjS4F4t„ . „ . E HOOLOLI AI I KA PAUKC 911 O KS KaKmW, . . > . ' 15 HOOHOLOu e ka Moi a ka Mafe Ahaoieio o k\i Haum\ Pae Aina i iloko 0 fca Ahaolelo hm Kanaieai a lx " Attpftni: I. Mai ka la akn o kein Kana- ■ wai e hooholom'i. e hoololiia, a ma keia j hooloiim ho ka Pauku l>li o ke Kana- < i penei; . j " Ts l.niū ik» i ka l.unakauinv ai £Lvruulu > H|r>olnlu, LaMina a mo Uilo. 110 ko la-'. ron mh!, ka nkn o"ltke me ka Ahsolelo i' te «$a e hookaawale ai i'kela manawa | wia Maiwwa.'' j U& 1 kaia ia 0 o M- 1 ī. KAMEHAMEHA K. " I

0 keia kanawai 1 mea e f ka poe mea ajna. |*gjea hs|le paha i me'feī I<i a"u| pau manawa hoolimalima, a oa kaūaka aole e hele aku, nlaila, fiēl;aD&wai keia e kokua ai mea aina pa|)'d" "e hookaawale ai i ke kanaka e | HE KANAWAI | E HOOLOLI ai i ka Pauku 939 o K¥ ,KaNA: j WAI Kivila. | E hoōholoia e ke Moi ameka Hale Akp,i akoakoa kdw o ke Aūpūhī: ' " ' " ! •* iB'l»ololiia, am» kela ua hoololiia ka Pauku 939 o ke Kanawai Kivila, a penei e heluh^uia'ii « "Paīiku 939. • A noho hoolimalima ks- - paa a ua noho paha kekahi mea e malalo iho ona, ma ka aiiia a ma ka hale hoolimalima pa•ha lue ke kuleana ole, mahope o ka pau aua :o' ka manawā i hoolimalimaia'i. a ua ! hoop«*uia : paha..ka. liooliiiialima ana, mamuli o na ohalo o ka olelo aelike, a ina he olelo waha wale no ka, hqoUma3,im,a aua,, ma ka hoike ana ia ia e hele he umi |a mamua o ka wa e hele ai, alaila, e hiki no ke hoihoiia mai ua aina nei i kona ona, e like me ka olelo mahope iho." Ua aponoia i - leeia la 3 o lanqari, M. H. 1865. KAMEHAMEHA R.