Ke Au Okoa, Volume I, Number 19, 28 August 1865 — Untitled [ARTICLE]

E U£|: t me>"k;a olelp lioolalia a ka Papa Hoooaauao e olelo aua ma ka la 14 iho nei 0 lre!» maliiiia, e hoomaka ai a e knkulu hou īa ai na kula Beritania o līonolulu nei) ua hoomaka ia ae no mā ke ano hou; -a kapae īa ae ke ano kahiko, a aole Koi e hke me ka kekahi poe i naauaua ae ai i ka na pule i hala iho iiei, me ka hooho ae, " E hoopau ia ana na kula o kakou." Aole i maoao iki kia naau ahonui o ko kakou Aupuni, e kiiiai i keia ipukukui e a mau ana i ke kau a me ka hooilo. ma na wahi a pau a na kapuai o ka hoonaauao Karigtiano e hehi ai ; a aole no hoi e ike iho ke Aupuni i ka alualu o kona kakai a hookuu mai i ka kakou inau pulapula e auwana hele ma o"a maanei, me ke ao 6le ia ika pi-a-pa. No ka nui oke aloha a me ka o ke Aupuni e hoonaauao ia ka kakou mau keiki, no ka mea, ua hilinai nui ia no ka puipui ana a me ka hoomau ia ana o ko kakou Aupuni maluna o ka han.auna hou e hahai nei ia kakou, a nolaila, ua p\ipai nui ke Aupuni, a uakau nohoi ia i KanaWai inaluna o kakou na makua, i'hoopalaleha ole ai k?ikou. a! hooikaika ai kakou i ka hoouna ana a me ka paipai ana i ka kakou mau \eiki e hele mau iloko o na heiau o ka naauao, i loaa'i ia lakou kā ike a me ke akamai, ai kupono ai hoi lakou no ka hnoponopoiio ana i na mea e pili ana i ko lakou lahui a me ko lakou Aupuni. Ma keia, ua ike ia ke Aupuni e hōoikaika ana e loaa i ke keiki a kela me keia, ka ike hohonu a me ke aklimai io. Ua hai ae nei makou ma ke ano hou ka hoomaka ana o ua mau kula Beritanik'nei o Honolulu nei, a oiai hoi i nā la ikunewa hope ae nei, ua hui ia ke ao ana o kikane a me na kaikamaliine iloko o ka halekula hookahi, ua paani pu o ke kahua paani hookahi, o na mea paani a na keikikane e hoopau ai i ke poluJuhi o na hora molowa, oia no ka na kaikamahiuē e hopu ai ; aka, i keia wa, ua hookaawale ia pa keikikane ma I£ahehuna, a o na kaikamahine hoi ma Mililani. Ua ike no kakou i ke ano mau o nā, kula o kakou i na wa i kaahope ae nei, a me na hua no hoi 0 ia matl kula i kukulu noiau ia, aka, i ka w& i manao ia ai e hoano hou ae i ko kakou mau kula, ua ea mai na leo uwalo a me na leo ulono e kue ana i na hana & me ka makeipake o ke Aupuni e pili ana i ka Oihana Hoonaauao, aole lakou i kakaliiki a ike ia na hua, alaila la hoi kalakalai ae Ina hihoinole. Oīaī no paha, āole no he ma kona holomua ana, i 616 e pahu ia mai kona mau papalina % na ihe o ka hoino i|. ' tJa manaoia o keia hookaawale ana i na ke;kikane a me na he mau huano o ka pomaikai ke loaa mai ma ia hpoala ana ī keia ano hou, a na īra manawa a me na keia ano li6uje "hai mai ia kakou ī ka pono a pie ka'hewa? 0 ke kuaiu a nak«?jkikan« ma Kanehupa, oJfr. J. B. Kmney ; ua hiki mai no hoi i 0 makou nei ka lono, he haole akamai ia, ahe makaukau no ia i ke alakai ana'i ni keiki ma na aiiuli a pau loa o ke akamai kuhohonu ame ka ike io. 0 Mrs. Sa£ah A. ®irtirßton kōt& kokoolua. oia ke kaikansr«(hin6 a L. Anaru ; a ma kofta lilo aua olaiee'kokiia, aohe no o makou kanaluk i ka holopono ole o katia hana, oiai oia"fce ' k&ikamHh'ine Hāwaii, ka mea nana e fil'akai ' Kēkahi hap'a, a lia ike no hoi paha fta ; ' mla 'a pau lōa e kupono ai kē ao 1 leoiīa mau kaikunane opiopio iti ul&ttfa. He kanawalu ka nui o na haumana malaila. f t ke kula hoi ona »?a Mililani, o Miss. R. A. Brickwood ke kuā' o kohā "kaikaiiia Louiaa Brickwood ke O keLa mau kaikamahine,, lie mau haumana laua no ke kulama Kahehuiia, a ōkekahi o lauā, ua riohb kok'iiii ku- ' ipu »o oiamua. Sfa ke ao ana a"keia mau ; kaikamahine i ko laua mau pokii, e liele 1 pu no ka makou pule, a me ko makOW Wa- " 1 nao h«)lai)al.ana, me ka laua hana maikai, 1 bq ka mea, he aweawe kainnaha ka laua e hapai nei, oia hoi ka hot-n«uXaao ana i na ' aakuahine o ka hanaunaliou okeialahui.

OliJ ma ka puka ana uv<vi o ke Kuokoa o ka Poaono ibo nei, jia halawai mai BifOkou, me ka manao o ke Kuohoa, e ma.i nei, a.e pahee mau mai nei , ka lakou ipau maika, maluaa Q. na leaiea kalakalai olelo, a eia hoi ua , S«L f,lakou e ae ,nei «oopa e & j hala aku nei, na pgaJU?lu iho ke Aapuni Hawaii e hahai aku "o %a hlnl I Knelani a me no " >' ka R66ftte 4tiM l i niauao'a he p u ), olaihoi kā hookipa aoa i ka moku kīpi e kipa^ Hawaii Bfei. Aole no hoi o kqn o ka leo pftpfi a keifc «-ahi Aupuo' ' :f»mpa r akak'nn aw» «i kti ka ĀnMiWi A)ta, heaha te kuiriu $ 'b6o«6aa id* «6i o ke Anpttni HawAii i ka hahai arīa , &f» mea ajaa 1 hooliha rana &c- si ■ « AnpUni Kipi, Aole ma kona' inoa '^1e£19,. niaka jJaoaina kekahi o | lh ? 00 ;i L A, ; p ": j ni. I keiaj»a£)awa,.ua hoihoi hou o Knelanii a me Far'at>C ) feo Taua manao, ao!e laaa e j

hookipa hou i rm muku kipi ; rx.> Ue aha hoi ko Hawaii nei kumu e hoihoi ole ai i koua manao ? ,Ina pKha e hoea m'aī ka m'okn Kena? doa mawaho o' Honolula, b® wahi Kanahia* anei kekahi o fce Keena Hooa o ko na Aina, e, uo npi ruaiai. e li.be n*e ka Aupuhi e ai Aole maīīou 1* iki i ka w&iwai o keia olelo ana a hoolaha ana i keia Qlelo.s Lai. ana no ka hopuhopwalulu ke]a Aupuni, e haheii aku mahope o lra Farani a me. ka Enelani hana ana, Ao kahookīpa a»a i moku kipi maloko nei o na kaiaijlu a me na.makaalae o Hawaii 0 kipiopkipa^: oia no ke kuhea ana aku f kekahj e komo mai a noho, a aia a e ai, a e inu, a leu ae KsleJjtu iKaJbuakāi hele; aka, o ke komo wale mai no, aole ia he hookipa, e olelo ia ia he inahapi i.ko hai a e alina auanei kona inoa i .makaoi" ,*

I ka wa i pa-e mai aji kue mai la kekahi mau mokuEjina j nui, ua noonoo ihp 119, Jce Auppm, mea e hana ai r aiple nae o ka mai i na moku q ka aoao k\pi 4 Kka, oka papa ae i na mea a pa» $l »oho ana maloko o kona mau paiena, aeāee kue aku i |ia moku a me na k§T||>a ana q na at»ao a i elua. Ua ike np paha i ke J kumu o ko k'akou nei ī aku | i ka manao komo i ke o kakou Jiei. I' TJa ike no kela a me lieia he wahLAupuni kakou i aoho iloko o a aohe hiki ia kakou ke k|jjg aku, lje kq.e ia mai e I hai. Auhea la ko kakou mau aumoku, na j kunaka koa e hiki ai ke kaua nolaila, I o ka mea pono i& kakou, o ka haawl j aliu ina manao kue ina aoao ( i ,e%i--j Aole no ia ipea wale no hoj, al^.iio^a^imi 0 ka waiv£ai o k:; poe noho ana i kgnq ia mai ai ka 3tlm i hala aku la, i kana aole e hoopilikia ia e. kona e ppfyo,£ua maloko' $ na palenao kona Aupuru, a aole e hoopilikia wale aku la Jakouae ke -£yo^pa,Aole no hoi o jtfaijao o ka leo papa o keia Aupuni nawah'wali, ka mea e akakuu mai ai ka honuā nei." Hēaha la ke kumu nui 1 hoopuka ai ke Kuoko& i keia mea, 'oiai ua ike iho no ua' Kwhoa nei, >ohe mau puali koa aohe mau papu nui, aohe mau aumoku manuwa e hiki ai i ke Aupuni i maluEia ai ia, Icg kue aku' a ke kaua aku hoi me na *o >e kfiua a pau ! Ua komohia iloko p jnakqti ka manao o ko makou ma kela aoao, o ke Alanui i ka Hale a poe e ae i hanau, a i hanai ia» a i hookupa ia hoi i Hawaii ua pau loa ko lakqu ana i na mea o ko lakou aina ma* a me ka aiuu hoi a ko mau kupuna, a hookahi iqea,p nw ai, o nji, pomaikai la o. ke one i hookupa iho a4j a .o ka. ajna a me ke hoi hana ē hanai mau eei ia lakoa ! k/Sereaa ame ka waiu ; ma keia, aole lakou he poe kupa no Hawaii aei, aka, me he mea la aia no lakou iko lakou, a me ka aiiia oko laksU raau kūpuna; aohe o lakou manaQjae o ka aina i ai, a i " lai ai ka noho ana i ka olū o Sauola." Ma ke aloha ama, a me ke aloha i ka aina maTMalūge kolea,..ua aluhe'e lakou. ke KmTas, i_kc kumu o ko Hawaii ole i maj nao, ma ka hooklpa ana na moku j kipi, oiai ua. mai o a me IWapi,. i p laua ipap mauao j a me.be me ' s e ,I^e lioihoi maī i ,gehea la, gjiiki ai qiai ua a kipi \ A oke a#o hoi o JlU[, aole i like kpna a nie Enelani.iiioopuka no he wahi e LiJgl ai i l keia Au|}uni no ka mea, aole i ike maoli aku keia Aupuni i ke Aupuni o ka ma aao kipi, aka, i mea e pakele ai ia a me ka "waiwai o kk poe kalepa e noho ana m'alalo o kqn"n luliia. Ma keia hana ana ake Aup&nl, jia" manaoia he hana'naauao ia, maleona imi ana i kaui e pakele oiai e like mp ka inakou 5 oleīo ae nei inaluna, he Aupuni 'nawaīiwāli lieia. " "V< ii #'■> i iīamjaa oko mukou hooki ana ap ~jjia | keia rr}ea, liookahi a i kog e. j plqlo. ai mu o!e|f 'liope loa, a oia h JBfe ,aneijtq 4 i Keeoa Hana o ko na Aina e, no kaaamea ! noi mai aj, e like ka keia Aupunl i boolaJa» aemkuhihewa paba ke Kwkoa, i kaaa me& i olelo ai, no ka mea maloke o ka Olelo Hoolaha Alii, āohe mea i olelo ia, e toawi akii i kela mea keia jafea; nolaila ea, ua ka&£Īda ke' Keena U%6&- o ko na Aina e i ka haawi aku, aWK pwh® oe e tokotxi«ikm e liaawi aku, e ImaWi no, he malmlo ntii īa kon!

Ma ka Bfxmoo aku i ke kumukahi i ula hj»i ai keia mau nim*u a ke Kuokoa, ua kr>mohia Itoko o makon, nā manāo walemai la, ua Ej®taulea kpia Aupuip me ke Aupuui Kipi o ka Heuia ; » ioa aole oia kahi i hcK>hōnua ai o ko lakou manao, heaha la ka ke o ninau paai aei, iue ke kpiio e hoilioi i ko ke Aupuui

tSF" Aja ma kB ;»oho !jea kc a-u c ka pika? Aia uia ka aoao wawaLo,