Ke Au Okoa, Volume I, Number 21, 11 September 1865 — OU O NA AINA E. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

OU O NA AINA E.

iho o ko kakou knK#l» l'>ibi ano» ipi niaoao e. hiki koke raai ,mea tp>u, # if i ks'pqlV i b*la ihp-'iiei, ua? kH, wl.he, ;olu o«ko kakou mau moku, lpwe lela, psr /|)alakiko*pai, oia hoi oa moku malalo Ofi : jiuAesia, AriKa, a ine D, C. hope loa o lakou uo lawe inai ja f Nupepa 9 Kapalakiko o ka !a 24 o Au,gaeo Nu oka la 17.a rns l£yropfi oia malama no ■ .« . ka mea hou loa o ka moku ana mai telegafapa ,(olelo) maloko o ke kai ka moku Hikina Mui, i ka la elua aku o Augato ma ka lititu 51 Btf° .* Oa luwe jnai ua moku nei ai,e.ka h°ofpa3e maikai i |a waea Uplio.o ke kaj a s« mile 1,200, a ua hoailona ia malaila no ku q»ttku e ana, a mahope aku hoala hou ia ka ana, aohe i ike ia ke kumu. o ka moku *O ka wafea tqlegarapa hoi, ka aina, g jnoe ana mai na moku hikma inal abijiiuL&apalakiko, ua moku hou no ma ka la 24 o Augate, O ka Makl» Generala ka Luna nul o na mahele ka'PakipiKa ke.manao ia nei e hiki koke aoa nia &£pa]akiko. ma ke ala mai o' Panama. * »0 ke kulana h&i o Jes Davis a me na paa■hao fe ae, &o I Te I mākou'l lōhe'mal nel i ko !akou honkoloko'lo ia me ka ole. IVoīe no' hoi i hai ia mffi nfei ka wa e hookolokeua ai ia' hi hia ntti a kakou e knkalM^ein^kalohe mav. Iloko o ka moku aina o ua nui I loa ka hopaa an» o naleana'kan'o ke' liumu o I ka hele ana mai o'kēīa mei Iceia mea mai da I moKoaina e mhi o Ameri£a no ka noonoo anft i ka pono o na nelte'ro elioho ha!ota. ' " " l " " " 1 He mai ahulau k&ihiki ae ma Baminahama a he nui loa o na kanaka oia wahi i loaa ia eaāi nhulau. O ka Ahahui nooa ka inoa, "Ko Xmerika Hui Poe Hana Ata Hao'," ua makemake lakou e hoomoe hōu ia ka waea teregalapa a hiki i Kaleponi, no na miie he E kapili ia ana mainua ae o keia nuuawa, ua loaa

na waea, na laau e kau iho ai ka waeu. O ka' I mai Kikako a hiki i Kaleponi o lta wacĀ,.« baoa ia ai, a e paa koke ana paha Ia ka makahiki howkahi.. i O Gea. BL JE. JL?e aob»aa, ua, haalele aku ia fiikemoaa, wa ka p oe, a e_he!e ana i t Cakevjlē e noho ai no na Jia o jna|alii. jaa karti£iahra ua h|£^^kuia f la i waUi khaikai loa ma a o ke"kalii p66, tia liaawi aku ia la hejp%|yvaiwai, akn,' «.0)« o)a i ae ,a£tf e waiwai j i naaa., , j ' ¥?ia mafa!o nellie' paiapal'a na kekahi "poe'katiSVa fie qut wale o : ' .-**u . iwiN Speings LINN, l , | 1 ' Wl*, 1865. 5 i dß«a Peke(II(I£NA : ' Akou « :—* 4 Ua manao miikaī makou a :. p«« k»a, »iiai <aku fb oe', e liia o Peresidena ao k« mea, ua makemake makou e liia i'ww." Im kftkroe eae mai e liia, a!ā11a ; he 4 anii Kanaaa e lieie niai e* hana ia £ oluhlu «e e hai maf ia i kwi men « hana ai " O tifffekon < nona

• NaOna Miliona—O Wiliiam B. A§tor, he kanaono kumalifrta"inHk'ahikt ona, aka, ka nui o kana n»Bu da,la, he kaoalima miliona, a he <odu«iu maiki(i ooiwi kuna raau hiohiona a f«u. O ka uui o kona )aitiu hale he elua tau««oi. O A. C„Sowau" {Ste*ttrt} he kana- , .onp 4W o makfttMkU he kan^ka. . .{Rl»l*in, Q ja ; kona mau ajiLona,.,.Ahe kauaJtft ko- , J*nsjujLj R»,aieA-B,|>iU. aaa.i-k» Akiia. . O « ka aui ,o ko^ JBWL nui-4 , 'wJiiana, o k* tw?ft m?LU lio holo, ua „ ia.ia iho i kekaJbUM>W.W* A-h* taawi wale i 4 3jaU jßikJ» ana i wauao &i he pono. 4-I,Beiemonl« he kanaka oui ia, {4»WiW <.o kona helehelena, ua like .we ka , t m nniseremauia. O ka uui o kohe iwakalua milliooa dā?a. O ; *Jfa«*ecG, Sfv>ete, he eiitu« miiioua ka uui o '« fcan* mau <d&la. O ka ioihi o kona oaau !a e v.4i«Mt, he kanahiku Kusiakolg mau makahiQpt£ti (Oj«ilfke) he eliena mi .How>a #«1 k me^anat]a\a. 0 ke kanak* tes&l Aw « JPonu ai]!i«^a, t | ka nui o kaoamau da!a. W)ju a 'waiho i keU osu.<la!» ua heie |Tkotißßa aku ia i kela ao. _ , 4 i Mm &AHtkoO KASisd.—r« hiki uiaiio 4«milmmi *»i kek»ht polap&U, e oielo ana, ain «|An W*iahole, kahi i u«.»ho ai o kekahi kanaka 4*ahi)d>, o K«iwi keua inoa ; o ka uui o keua i j «au Jjakahikt, wal\i a k&.uiea UHuai pataps!a lsiG. t i_k§ A ,ai) koua ik| i* j na la o ua '_i uui Uo' i» u* t la o K&mehameLa ka NuL

E Ke Atr "Okoa ;—M6Ka oe : • No ke noi ina mai oS, M. Kamakau, i keme& ike e h«i aku no ka. j5 Van a p'apa kuhikuhi, nolāll«f ūi 'lawe a%faia i maū olelo, e hai ako iala ua pololefn& \ana papā kuhikuhi; aka, o kona kumu manao hoohalahala no ka hewa o ka Z. PolT papa kuhikuhi ua hewa loa ia i ko'u manao, Ua maikai kana olelo no ka hoopololei ana; aka, ua hewa ma ke kaena ana, a ma ia s ano ua lawe ae oia i ka Z. Poii mau ano wehewehe

i mau olelo naoa ponoi ibo ine ka hoopololei aku, me a me ka manao «V ur,ftkHW6t?Ki atlt Tanftdt*Ta Po1ī: " E oWki t>i6 aku s etc* M A "pfela e poim āl iūo Mifakufiī affu, e tiiftia me' fcao!tiolu, āo!e e hana ine lil kaena a'fi>e ka nin«iu ftfeo " w?fi!tne aiīei o* TSaah"umanu nW'Kamehameha no-k©irtwa ilihune," a pe!a akti, e ninau kaena aku ai.

l "saike ftu pe!a ke ano tnaā o na' pWapōln mai ai mawaena o na "kanaka H»w#'nkakau maolo iloko o na ne ole aku i ka martao nfaifeTa 'me na kwmu pololei » hoike ia e kekahi aoao a hoopaapaa āna, ua"hoole lna'aku, a aole he wo--liVf»ahato iki, ika hoa paio.' Nolaila, ua puka mai «a manao ino a o kVliakufiole ka hope oia mea, e hoino alfTu ana hoino mai, oiai aole no hoi i lawa loa ia kakou kā ike nat(Tiao e )ike la me kona haole, pela no e nana iki | mai kakoui na mau olelo | Nopepa. Aole e kaena, aka/ft liai olilolu e

[ knhikuhi me ka manawalea a me fee akaliai. Ina he kanaka Hawaii maoli o Z Poll, ataila e pono no e kokua ia aku kana mau hana a pau maloko o na knhiliulii oluolu ana. līe mea nni ka %apni ana ae o na ii a e kokiia aku ia laltou ma Ica īakou mau iiana ā'pau. Aole o ka lienehene 'aku* me lta ōlelo akn, "kupanaKa ! "kupanalia t! a aku," E !\ke <00 me keia mau olelo kafena ke ao ana aku a' B. 'M. IK. La 2. Poli &»le~me ka maoao oluolu āfca, ma" ke ano kaēna no, a ke 'nei lHt--.jna"nāwa tio ko lana hakukole aku naiiuliple mai. Aole poha i nonoi akū 0 25. £oli e ike i ka moōkuauhau 0 S. M. Eamekau* aka i mea e lioomaopopo a e ite fa ai te ano o ke kanaka kīiena, aia hoi ua oia' imua o "£e kahua akea e haimaiaii kōnā maa makua, a me na^kupuna. 0 kekanaKa e hana ana walii a ka olelo kahiko "heHiio." No ka roea he anunu aliekaena, aole manao fia Ilio e' waiho i kn iwi na kona hoa i!io aka 'manao nui no oia L nana ā kaili, a me ka huhuhakaka l<j&a ai i kekahi. Oka poe kaena roa na aiqa^a-

auilo, aole lie ae ia ē komo iloko, o aha a ka poe maikai, ua hoolilo ia ia i mea iao, no ka mea, i kona wa e nōho pu ana iloko o ka lakoy aha, manao wale ihok noia ia iho ao[!e majiao i keia a me keia o" niau hoa ! aka oia wale iho nn ka nui i kona ! manao, līona ike, ame kona naauao. Q kekahi kanaka naauao loa o Aoaenk&.o Dr._ Johnson ua kuia oia i keia haawiaa,.a i kpna hana ana pela i ka hale o kekahlo kon# ipau. makamaka wahine. E aho iki kana a.uaha? na ia me ke akamai a me ka noiau, aole peJa keia a S. M K. he hai maopopo lea loa keia, i kuu mea me mea. ai kuulaunaaoa aie mea. Oiai fie wahi hewa uuku wale no ahe rtrarta hoi iko kakou aiauaQ ka hewa a jDr . JFofanson iliana ai, aka; ua hopale ia mai k<j-, na lauoa ana me 'ua wahiue akamai oei o IV ] rani ana i kahea ia mai ai e launa. Ok& Le- j wa o ua o Dr, Ji>hnson i haua ai, o kona hiji-, nai mau aoa o ka |>obiei no kana mau < ti«ua a oie kaaa may gau i olelo ai j imua o na hoa akamai. pu ana. A aoie uo noi oia t ikf> i kooa 1 hewa ai iauiA oka aha ajaa an», eia ,no a ,hai|a. <psioia e inau hoa. A i kopa ke koopale ia ai, ua kauaka oaauao nei, ka ? he oiea 4e*a »o ka ke hoopono īoa ma fca aoao pooo wale no i&a wa a pau. He inea kue loa iaa. r%Ua oka poe maikai ke keena nou iho. " £ hai aku a e hoolilo iaku i ke akamai no hai a na hai e nku <nai i koaa aie ia oe." . . Mekohi mahalo aai i.k& p»pa kuhikuhi makahiki no-ka nui hooikaika e lioomalamala ai i k« i ike oJe a e ioaa aoA ia kkou huke kuhikuhi no ia mea. He mea taāu ka poistei ole o na.palapala kuhikuhi, oaawa ana, ame na haliuioku'. Kōlaila, o ke kuhikuhī ajku ka mea pono a i keia mao«w* keia »&xiawa e hoouli) ia ka ike no na uiaa a p6U e pttt Stk'& i ka hauft. o&auao. No »a a no ka poao okau papa kuliikuhi, ktt »6i «ku nei au a lawe aku i ko'u | wahi ik« uuku ioa moolelo o ka honua tna ka lawl ana aku ou i kela mau kuhikuhi a hookomo aku uo ka poao a me ka pomaikai o kau papa kuhikhhi, ke maaap oe « hoopoioiei ( hou «ku nei hope aka a papai i huke alk-

mtmafca &6i* mea. Penei m uisu p*(» K . K« po« oaua i hoio mai Nolewai aku a hikt i *itta M. H. 86 L lioio o Enka ka ) ulauta m<i Nokwa.t m&i 09 a hUu m« sjiup<ju- } anlkea i kapaia' e ko lakau poe o " i 11»,** M. H. 1900 ma&ila «ku oia i Nora | S»*ewti«, k»?>a fakou ia Nova Se&aūa o "t u Ha*alena" mataHa aleu a hiki i" FhioUua M 'foia tiia #vna o Nu E,a«Sani i tteU « « ola k | 'Ma Iwia moote)o e nōiopopo &i ika pae ao | 0 keis »i, aolo o aom k«ua j>oe [ka poo r,i»a Vs uaua i ali3 3 aa k*i ehu«li« 0 [\;s moan» Amlauika i kiaolii, aka; uaaui aku |no ka inus. A oiai aole i pau ka pū aaa ]»? ka xjaausō oka hoaua, aku ao e • io&a hou ai ca !oti aaa a »>5 ka . reaw aua o na palapala kuhikiihi, na aUnia- ; nī»ka, a j>«Sa ao iio: we ka f He-

moiele. wa',.ke nei,, aole'ne|rt> kn Ftaly|o T I ia Mose. ,īi,e mau bok| i i kaliau ,U« i|j£ W^opo ]ea ia mala liiki 'ana ke hoōiaio ia iVpāewaewa o na iva o ka Palapala Henaolele.(Kauoha Kahiko) aole na Mose i kakau aka ua ka poe inahope mai -ona. I keia wa ua Jjo!o nui lo? k]? I»89WaO- i»Ua, ua huli ia □& mooleio kahiko o AiCupika aia hoi maloko oia mau moolelo ka hooiaio ana o na wa e paewaewu.ana me ko ka Hemolele. ' ( , t Kē manao nei au e lawe aku ana o Z,. Po|i "i kau wahi kginaeiiae uuku no t kanajiiay TMe\ā oiahalo. ,* "" " \ W.* P. K. Kaopuaua, Sepfc4, 1865.