Ke Au Okoa, Volume I, Number 26, 16 October 1865 — Ka ea kakahiaka nui. [ARTICLE]

Ka ea kakahiaka nui.

Ma kekahi kakahiaka nui o kekahi la o keia pule aku nei, ua naue hookahi aku au ma na wahi a'u i makemake nui ai e loaa mai na ea oluolu o ke kakahiaka, a hooluolu mai la hoi i ka nui kino i pa kikiki ia e ka la wela o ke Kaona nei, aka, ia'u no e hoomaka ana i ka hele ma ke alanui Nuuanu, i nanea hoi na maka i ka nana i na laau wilou e pipio ana ma na kapa alanui aia hoi, lohe aku la au i na leo manu e kani hone ana mawaho iho o na ipuka hale o na haole, a i iho la au iloko o'u, "kohu kuahiwi ka hoi ka hale o na haole." Ia'u e hoomau ana i ka hele, me ka manao o ka wehe ana ae la o ka na-wa o ke kakahiaka nui o kai ao, oia la ka wa oluolu kupono, eia ka auanei ua kuhihewa au. Aka, ia'u i hiki aku ai ma Pauoa, ma kekahi awawa uliuli o ko kakou Kaona hanohano nei, aia hoi, haule iho la na paka ua kaumaha o ke kau a pupule iho la kahi kino lepo nei, me ka manao e loaa mai la ka ea hooluolu kupono, eia ka o ka pulupe iho ka mea nui, a ua lilo ko'u manaolana o ka makemake i ka ea oluolu i mea ole, a me he mea la, ua kaupaona ia ka luhi me ka maloeloe no keia mau mile i koele wawae ia. Ia'u e ku ana malalo pono iho o kekahi kumulaau i hoomalumalu ia e kona mau lala he nui, aia hoi, kani ana ka leo o ka manu, aka, ia'u i huli ae ai e nana i kona lala i kau ai, a lele aku la ia me ka haawi ole iho i wahi aloha, oiai hoi, he hoa oia no ia wahi kanaka ole, a hoomanao ae la au i keia lala mele penei: "Kuu hoa o ke kula mehameha, Hoolaukanaka i na manu, O ka alae kani aumoe, Hoala mai ana e ala."

Mahope iho.p ka pa'u a&a o ko'u, i keia ialani mele maluna ae" nei, hoeaeii'ae ta ko'u mau kapoai e bele, aka t «ua kono kāi no ko'n manao holookoa e hooko aku i ka hoenea a na kapuai, a wamna o.Wa waiia aoa iho i ua hale lao ka wafpijl> kia, haawi aku la aq x i ko'U aloha 'liope, jia iea oleio ana akn, " e .poiba i [ā aku ike nei, bāle xoi3ns>alu ko kun w» pil)ki&, ahe loiilu hoi rio pa ;a ua n«f i kulu iho o'u." a ;u la aa me ka helē kapakāhi' ana mauka ihi o ka pau o Puowaina, a ia'u i kaa aku ai nauka pouo iho o Puowaina, fche aku la aij I ka leo o na kao e wawa ana i na pali, ak'a, *ua hookuli ia mai ko'u nhau pepeiao ikkhoaiohe ana aku i ko lakou mau leo, a ua]aaue loa aku no au ma ka hale pili pa o Mpkiki, a maanei afa e hai ae ai i ka wehe ana Mai b kai ao kakahiaka nui, a ua hooluoluloa i%ttfti a» e na ea o ke kakahiaka i laie pū ia me na ala noho anu o ka nahew \ iuep ika ea noe. ~ , fP I k& oaka ana mai o kukuna »c o ke k&kahiaka nui, a e lawe m4 aoa hoi i _Ia i kana ukana nui he malamalama, a hi n aku . ma ka'piio ponoi o ka puū o Jli ūoa, a [ malaiia *u i heoki iho .ai i ko'u heTe a ia me ~ [■-■ka, maka i ke Aka Utai, i . miaka e I ka nana, airnw; hifwaftia- ' kahi e puaiki mai ana ke kai lipolipo o K.aieiewaho, ua like kona helehelena me Ka tW»PU nui e lele haaheo ana maluna o ka ili ,» 6» kai. Malaila aū i Koomanao ae «i ka hele.«ntk o na kai anu o Arita a me Aukaii, na fc:ai'hoi i hele keia ili a mahia i ka pulu inau ike kai. Uoomanao ae la no hoi ka •"■o- 1 na kai ewalu o io kakoa nei" mau miiu mokupuni, a aae ka alo ana i ke anu o M» mauna J|«>!t£»koe ilio H&unakea. Mahope ihq noho loihi aea ma ua )vhuli ae la ko'u mau maka ma ka hikina a ike akala hoi au i ka hale W e ku an* m% ke a*awa» a ke maaao au, no paha ia ua Ipkahi ko eaka'u, mau t keiki hehi kn. ijio ai, me ka jt^ap§o wa e līki mai ajca, aia«, ua lawo.koke ia aku ia mai keiA 019 ana, a ua P°ho ka manaolalla oia mea nj>is ia manio. K« iana aej ka manao o ka mea.ihooaouanu », e beie aku ana no ia mahape.o kaoa mea i «iMO nui j§j, a i mauao a^Niof i hoa kuka a.kaaa» no keia ola kino'ana. ' A I ©ka me& ! feehihetu, ina io paha de e hele hookahi ana m» kela mau/wahi, \e manao nei ao, aole no e'nele anaka lanā'opu man&o i keH l\eTa mea a e kupn ae ai, a aole no a j ka hai aku Ike ao !v ©ei īka loa» aaa oia kupaiiaha iloko oloti%va e ola kino aA,'» ke waiho aku nei au na oukou' e nana 1 ka mehaweh» % me kaluaole oia 'huakāi. ' Ua lom boli ihiiaaō *W i liina 'ai ' o"k& jl oaa ww okt ea kupono u4 keia oli kino ai s a uei au i ka'u huakal ma \a Mawi aMaku i keia mau vjWhT,lalatfiī mele p aj[ : •" Oa ap«l« waJe i & oho o'keknpukn a Pep« k» m*ka 0 ah hii ke aeu." ' " •___ _»j ■ s>. I kekahi !a kola aku 'lalki Uhi makuahine uie kanaM ahi k'- iki, < ketakhi ru»i kula o ketkula SWt!. «k« )% koua maknaline ia u1 na Tcf? U a EmU o ka w& kat4ki>, a >vsi wa!e"7nai 'aoa wl ī ke kii o ka h<£>)ei ia kia 0 lona il&<\ 0 lm kai, a Uete »ku)a ka l akaahine w# ke* kalii m*u poe e W* ttn e U u . &a iho ia u» waMkeiki ini e pouo aua I 1« )hy>kab| hors tb? ka hapa. ka a»ak«ahi»e a|s]swa scbe ua V 3 bi keiki #ei, kali 101 keia f loaa -aa waiii V?{ki ®*i • ®* n * ®f 1 ke kr: o lona. mai la km «•kAhi&e,.' £ keiĀ wahi Liki, ¥ y*ha keikl. " Heana mi hoi « )S»li