Ke Au Okoa, Volume I, Number 29, 6 November 1865 — No ka hoakea ana a me ka hoomolaelae, e pau ai ka pohohihi o ka Mooolelo Hawaii. [ARTICLE]

No ka hoakea ana a me ka hoomolaelae, e pau ai ka pohohihi o ka Mooolelo Hawaii.

i k»v bolamu o Ifo' kaknu o { \ fea lii opiha ih ika pm»TiioH!(>, / a o*s"epāfra'lif' olr{ mifi. v yr - Aka, na k» hankīweTve an& mai oīia hotfeo a ke keM*ka|»iiMumu o' oia hoi o k* Uri»uti& ) e iimke am» ia " ja itto ?moa oK« at<en, ua "maleaukau oia m>» Rif »Ifol liVfcn Kooiotea/Un loaa paha ia kākotflfa waiwai Ite owamai kana mau Igaguii6 ItōlSu hoi kana fn«u hna p&īe, ua ttat*T«kial p«ha oia ia ia a p<>Mei wa|% H5 o ko kakou Nupepe, 3Āv ,QKOV ~ katctoU liilo atiir iho i kona ouli.he $^iēhefe, ,, he°le!iua, ®°^ e k" °^ e 1 ihe, aol§ wahi pa o!e i ka pohaku, aia ka puu llato, aia ka aweawe i na maka—healia īa f>e ano.iie t|te aoa aaha ? Pa ka l«e i kaie hoo- * , h t fie piu i"sif poo, l)"fe inuhee I īīa i?iaka( tki—alūniea ika n; pe, he hoaka kui ī ka houpo, he p<>u i ka piko, komo itoko o fea fa wek>;<y«ke. Heaha ke aoo iHe kikoi, ho htlj|f>iV l a liope. ika h'awawa. 3. " O kekahi pne hoi, he m«u aimaake, he'akikeehiale, he k<»ae pupua loloa, he kioea ai pua ii no Hilia, he o-o leo palnle fefki-ko, kiki-ko, kiki-ke, a he mau liulu meinele lto lakou," ■" " 1: - E hiki anei ko loaa ta oe e J. Koii Unauna, ke atto o keia mau fe hapai Vcl ?Ke olelo aku nei au ia i-a keia ho ka moana uliuli, heahol&u, ku i keia lto-a, aole e' hiki ia oe, he ihu pohue. I Juu iha oe, ktrko~ m&ka i ka iliohaln wena, i elieli iho oe, hawahawa k<> lima, i na'ana'u iho ko lua i nalo, puu kn auwae, no ke aha ? No'ka ike ple. 4. Ua no anei o D. Malo, i ka uaookuauh'aū ana i hoopuka ia ai hta ka buke a P«gue ? Aole owau ka mea n»na i kapae i %a Buke Moooīelo a D. Malo, he Iwpuwale ia, he wai- _ _w*i ole, »ole mau mea nui maloko o ua Buke h. E lohe mai ko ICalia ea, ona Ha!e Ahaolelo kiekie oke Apuni Hawaii, na lakou i kapae «e ka htke oka puko uwnW, Jka A. D 1856. 5. Mai ka īlokuna 1, 8 hlki i ke;kuauhau, he mau p lena a)« <> n& niea m'aVī«h>a o i«ua, he hemahe i a kekahi. E nana' ofe ma khhi o na Heiau, u? mahfle' ua i< t). iMa'o, t elua an« Ona Heiau na^^likaj>ain he Kuulii, ō ria~Btiau ma ke lti7fa,'uii kap«ia }ve Pohakuokane. Me he'mea la, di t»i oih ike ano o oa Heiau ma kana mau mßhele elua. * • 6. He mau Heiau Kaula anei o Malaehaakoa, uie KeaiakaihonUa, a o Halululukoakoa, pie Wailehua, no ka pili ana i kahahai ? He Pohakuokane anei o Pihana, o Mali/maluakua a me i£alu?i, no ke ku ona i ke kula ? Pehea hoi o Ōiopio a meMnnena, no ke ku ana i ke kuahiwi ? He makaukau paha ia ia oe la ea ?

O na Heiau pōo kanaha, he BTuuln, a h«i Pohakuokane, ia mau mea la ea ? E hai m'nl paha oe, i makaukau au. 7. Ke olelo mai nei oe, "Ua henmhema io do anei o D. Malo, i k& mookuiiihavi ina i bo'>puka ai ? " No1(on koi an» mni, ela mai ka hoa paoe. Ke hai uku nef au, ua hema a naaupo, no ke fiLa > Auliea ]o no kela Alii keia Aiii ? Mahea ks aina i hanau ai ? ' Auliea tona kshu« ):ule ? E hia makahiki mai kela Alii a keia Alii ? Owai ke *Lfi i loihi na makahiki ? o«vai "Lii i p<>- , kole Ha makahīki ? lna ua heoiahenia <> t>. Malo, r»e ? "Oa pah« ne e "ioike kuinii niai, mai a EuM.uhr.nuti, a hiki ia Wela, mai Kahiko, a hiki ia Knnn'hameha I, £ hōi taai oe e like nie na olelo maluna. 8. ua hookomo hrwu o IV ia Pau, i* Huapau, (o HuanuikHlailiu,) me Paumakua, oo ka mookuauliau ia o P maimua. " O Pauwakua, o Kat{iak4 ■■, Oh'a niaka ito f*ona, o Kamakaha, 0 %e 'Lii o ītoolau, o Ulupau, o Mokapu, 1 hana'u no i Ko*aohe, __ __'J O Halekou tta piko, *" " ' ■ 0 Mahiuui ka aa, 1 Kpaii, I"Haleliolonukiini.*' Ke'-wlelo tt>ai nfci oe, no k« mo'ikuauh»u o Hema, e "ha! oe i aiffa ō kei» poe Alii i hai»tf & Wawaii, 8 me ko fak"ii kupapau, a i oSra ptH an» i ke l uauhau u He"m«, i »e ? Wak» ĪWew i 0 I>. Malo i ka Tke ole, ua hoohilahiīa i ka- ! &* «ralsi m"0t»1o. ffoka mooolelo ole auei | O Iftle&kau ai i ka seho!t ho o | -%W. *'.f k£ttot'piopio o KalHpaoa, i ke ana ' • pela aku. ] mo.'lelo o Paao he lau* : i,"he '«rtrkek»hi aon«, he »kua ma kekuhi ii ia e P"gue, a<i!e ani'i I*'M"%. Shrto,'aoie he koiike m« ka Hewaīs«> ka'mee, o ka Ph»o mt«o- . to»i I|ei '>e no k« wauana. n^k au*<uU Pnupau,, lTr»euna i T«akiBi)i. i o Ah a«!a, so]e is shs aiHula ia ab«, o ka sha o '

Knpakiiuhemu, aole no Cmi, ia aha, no Kau)uia«u ia o K&mkaiūaula aifikttalā&e,.« Kilioe. " Ante peln lta*u nmi ninnu ib ne, aole ane ne i*a t* jnau Uiea ri pan, ua waiho la ilok-o o*« nu p' pa 0 na mHknhiki i hala nk» rei. »ia heluhelu oē i na kaao o na'nu a ua tke-ōfe s l £»*>loffei, aole hoi pmie ko wah%. s -.h&ipAple anei <> k«u ka hemHheoia ? Aole apei o ka t kuimmui ui feo u|ho, a jb w.ew«la a4 } ko h«kp»>Qohi. Ua pili anei.kau «iaumuau iKi ka puoe ap» ma ka p<>)olet, a i ; i ike ia tnai ka oiaio. U* houhali- ; ke oe i ka I)., Mulo huke .knauhau, ,me 'u aua Jikc ole, aia ma ku mokntm h a 0 ka huk^a.Pogue i kaknu ai? E hoa'u it\s> a pau kauna o ke kuku. pnbu ea, oo ka hihia . no ka paha » ? i.aa i mai Hawaii a K«uai aol.c - laknu e , ike t i ua huke poomuku la a P<>gve i kak&u&L Aole ftke, lee hawele nei ka lahui holookoa i ka ike aua i ojea kaulana I. hoo-. ia, i ka liele ana i na wahi i kuhikuhi ia ua ike m^ka. j Ke olelo mai ko Honolulu» eia koke no ka hoi o Kahuoi o T£aj(tthaoi p ° Kameh»ik r ßng > a. tge, aa_ i|tea uui k>a roBi nmkp ka ike.r>lf ( .gip. p«}ia, ia 1« il. ko o U«u ?uhau, tnā.i alapahi.mai 1 e, ina oe e Vrki e .ioaa U oe na inea au i niuiiu ai.,_. . ' ' >4. Ke hinai/Wu '^iike. no hoi paha a ,Ka,u,«u3saiu.^A^ku^hau,; ' a ea ' ' s ■»*"* Ke h»i aku nti au ia i 'pinau oe y. ke »ba, no ko'u hatta wa g|jjjk 'afa' aM£auuup|iUa pehea ? ~ , u ,4 s -1 - He.akamai no |>sHS i> K.aupuohua i kp n.u«uhau, a, ua aooō pāh'» oia i ks t|i«uiiiau nt>' kana mau alii, aole a'u, i lohe ma kona' waha i kekahi hua o k an^ka' ne enar| paha kaftaj flp J tke ai, ike rio nae 6u 'Ke hake qo kana J+ jia makemake'ola e,hana oeapao, no ka v n>e&. no ka 'i* hoopōt/oiK)|?o 311». i kelp,hi wale iho no. aia ma k& iima 0 ,jfgj»!jkehH . ikaA. D. 1844. ... . \ v j Ma na m»olet<i e ia. peT r \aoie, aa i ' ike i ke hp wj>le no, aole au i ike i .k,a rpooJel<> alii, rua kana buke. . 15. Nj> ka pono ole o kau ;uau Oiuau. me , I he mea la e koho tusi ana oe uau oo e kaikai. i kou inakemake he pakuwa a kuahulu itio ia'u , e haa hou 1 kon iua 110 ilok,o ou > ka inaoa<> hiahai, a ua 0119 mai ka. puu inauu e poala ana Ika iuoui. Oia ]u« ia like me ka puuku 7. Aule oke kuauhau ka j ii>i,kemake o ktia aoao, ua la iiie^,. 16. £ hai ho.u, iho ot> 1 hemolele ai,,a i pai|. ai hoi ko'u kanalua. a e honkaka h<>i a polo-^ !ei- ~ ' .: ■. ..; 1-?e iiioau paakiki keia a J. fiSii ke keiki a A. Unauna e l>oi.hou paha imua e kunwili paha ia, e hoi h«u paha 1 hope, o Kaualauwi!i paha ia, pehea la auanei e lilo ai i kahua- , holili i kona makemake. Eia paha ka ana i .mnkemake «i, ua ao oe i ke kuauhan i inaa.ayva ? nei mi' ko wahine, o ka mua o ko nkāmiii Ike liuauhau īao ai, he kaikuahinp s n<>y„ o Maunaho»no, he.Tioahannu noi) o SJauna;hiihi, pe|u hoi ma Mam>;thone + oa y toa« ko mnk?rriake la ea ? ua p»loJej !)» inalia no'oe i lili «i ua īolie o ka peina e o'e'ō Piiloi māniu ai, tii> Mooipoikamatanai i akn i& !se.. S- M. Kamakau. I Lariipt!i, Waialua, Oct lBlfe- |