Ke Au Okoa, Volume I, Number 40, 22 January 1866 — KE KAAO O HABIBA! He Kaao no Arabia. [ARTICLE]

KE KAAO O HABIBA! He Kaao no Arabia.

•. ■ «ELtf «. j , l'i'l! i> - • Ia wa, haalelp iJjo la o ia Habiba 4 nui. Ua malie iho la ke kai. ( f ka paio ana me ke kuemaka pali. ei no,ia f ia ke iho ipai majsela pohaku keia po/iaku, aka, pehea la i ke anu a ke kehau, a i hea la auagei u <j sho || poo ? A i liea la e loaa ai ja ia kejtalji mea, i kipaku la aleu ai¥» lionpo lewalewa mai kotio uuiauma āliu ? 0 keia iho la ko Habiba kulana 1 ka wa i*haftle!e iho ai 0 Habula ia ia. "Aka, iloko o kona nele i keia inau rnea a pau, no'aii» iiiea i haaheo ai, oia hoi I ka pahikaua a Solomona, he mea kan 0 ka weh i na mea ona mau enetni e «iālia'u ai, ' * " Kn k<fTa flu'na o ka poliakii, a hana aka la i ke kai 'e pili ana i ka*tnolcnpwfti Seokeo; oia hoi kekihi o na kai e hoohul at i na mojcup«tii o Doratila. 'Uhi maila kā po,' & i mc% #1 keia ikā h"oohoit m»t'« ha u«4:§ni moe iho la keia niawaenā o na pohako ekolu, I ka ana mai a kai ao, "ala ae la'keiā pnle īho la a p«0 ka pule h<ilb' a'kn' la keia e nwn ri)e« ae ai i lta pilihlia aka pololi. V* piha nā iana'ole kai i ka papai, k& «la > me k'ekahi mau mea e ae, a na ale 0 ka mou,ua i haliliali nīai ai i knla. . JJoQpaii;ift;ibo 1» ka. hakahaka 'o ko ia nei _ opu eia hhmi rofia, a kikali ak'd la kela d Sa e hiki.hou Oiai ai kekahi man me'a e hooikasamai ai i ko iS nei mau aa %oko, a nauejikTriaā..kanii hu;<kai hele. I kfkahi kakahiaka ia Habiba e hilinai aua maluua o kekahi pohaku 3 pi'i» ana i ke kui i kekahi manaWa, i ka wa ē 11 ai 'lha 'mai ai ke poi apa mai a la nalu i W kiīeni'alia pali- n>e. ka Jkn iwaho, ina lie Wahi waa f nv%a!© ae *pa māts'abo akti o liualu li'polipo, a i ole ia, e holō ' rfiai ftnft pah'a" i kahi a ia nei e kulaifti. ' Aohe i liuliu kā i» f nei ku atia«malaila', me ka liaka' poho aku 0 \ % ia nei inau 111 aka 1 ke *a° na makaiu kohaihai huihnl ke pA nīāl, ms£i na kai mai ehik», ha kai ako ia »$f lionHipe iR. aoa c «a -o ka Tip?to^i«t J ' _ hanlp iho. la keia ilhko na apo'na pnmelia11$ a kualilii. Ika a ia.nei i paulehia ia iho ai, o-u %e ao# £ekahi mau poo opiopio kamaliao mai loko a# 0 ,ke kaii, ua heie wale ko lakou mftu helehsleftjv a me he man opio auau kai la uo na nalu 0 Kalehuawehe. Ta wa, pfine Ak# fck*kbbi kaikamahtufe, " TTa panlehia oia i ka hiamoe, h hookokoke aku kakou i ooa lft,i ike aa kakon owai 1< ia. 'iīea paha e qlu<>lo rto olna ke ikē akn 6tfla ia'la, no ka oi§ft,*fla nani ia tne hte piīka āiis*lā a ka la ike taks.hiaka oki makalii. Inēhhiei ua ike au ia ia e kulou ana ika wai lioloi i koaa a o kona mau papMina Wiliele wale «\1 alona, a, e oltelo no olua, ina 0 olim kai ike, ha)ii ia ke kai ina pua rose 0 kona mau papalina. E haawi iĀaiolualko olua m«u liiM, s e holo punf kaltoo, i paulehia lo» ai,sia:i ia hiwnoe, a i ike pono loa hoi kaieon i kona mau helehelena." īka 0 lakou i ike lea loa ai, 0a paulehia loa ia oia e ka hiamoe. haalele aku to lakou a e& pai.la j ka aiaa maloo, me ke kuweln # ko.l#&ftu,niAu lauoho malnna oko . lakou kb pai ia mai e k:i ma.kaiii :o ks fc,ai- Ma ka lakou i kiīohi iUo ai, .la&m ia.lfttou iho, me ko lakou aahu ona paiKw a pau oloko o.ke kai, Mahope iho 0 ko lakou kilohi ana ia lakon ilio, liele mai la lakoi} a kihi a Habiba e hiamoe ana, kupoai ae la laleou e makaikai ia ia, a e an% ko '■lakou mau maka i ka pu-a «U 0 ka papalina o ka hiapo a Amirala, ka hiwahiw&'a Sa!amig», ka punahelp a IlaJ[&biiJa 4 a ke" kamalei hoi a Avabia I Ae l maluna oia pohaku i kune wanewa ai kq lakpii niau fti»nao hoohiAlaai, ia lakou 1 nana iho !' ka haianiu .Ina 010 ae aka rose malwa 0 na pfip»dina 0 tSa mea e naauhu» ana no ko I)orattla lKX>paahaoia aua. Paue mai la ka mua loa o ua niau kaikamahine nei o ke kai, " Nohea' mai 1a leia ? He koa paha keia V Oielo mai Hā.W<U i«a, " Pela io paha, nana iho paha i kana pahikaua ; mai lioopa jp«&9 no k,{i mea, i ko'u hoopa aoa aku nei, ua wela loa Jko'u liuia me he ahi la.*' " E Il||ajde," wahi aka imia loa, "e pono kakou e ngupoo pono lon, owai la ia, a mai hea la ia i hiki m«i ai, mea paha, ua lawe ia luai oj& if, tsi makani ino, aka, aole nae ona olulo pae la, E hele aku oe e hoopiha i'keia iwi ula liohonu a piha i ka , wai, lawe'inai ia nei, a na ia iitn ka Voi e hai mai ia kakoo i kona wahi i h*ki mai ai." Malama iho 1h 0 llaeaMe i keiA olelo a ko !»kou mrta T6a, Icft akri la 'keia a lawemai la i ka twi ula t hoopihā ia fka wai, alaila, hu*i malie mai la ka mua )c>a i kekahl lauoho o ko Habibh' pob, rtie ka hookotrfo iho Iloko 0 < ' I

ka wai, a olelo msi la, " Eia kekahi o kona mau lauoho, a nana no e liai mai i kana mau mea huua a paa !oa." Hookomo iho la oia o ka a ku ae la īluna lakou a pau me hele kaapuui aua iua wai nei i!oko o kaiwiula. A&l9 i liuliu, plelo mai la o Ilasaide, " TJa lilo ka lanoHō i wai, ua uhi paapu ia ka wai me he aouli la; ke gnka mai la ka hoku y ua pau ka ike ia ana akn o ka papaku olalo." "Ua maikai," wahi aka mua loa, " mahoj3e iho 0 ta poūlī ana, e hoea mai auanei ka malamalama. E nana, aia he aiua tia nhiia i na nlulaau, a malalo o kona mau malu t ke !honluulu ae la na ohanh hipa* E kulou iho olua ilalo i ike pono loa olua. Ara he poe halelole—o Arabia kona one hauan. w Ninau mai la ka waena, " Owai ka aina o Arabia ? Ina pela, he hiki mai koe o ka mea nana e h<jppake3e ia Doratila mai ka noho'na paahao. 01iol|wale kakcriia eia maanei ua koa nei f Aka A >ohe nae he hai mai o ka wai i kona kliamoo i liele mai: ai, 'lulu hon ij ae ka v Paiie mai la 0. Ilasaide, "Kc pouli mai nsi ka wai, a anp ke.'hakeakea ae gei. JEia la lie waoakua,; he mau maūna, itie he mea 1a oia liookalii v?ale no kai hele mai q Ijeia man wahi inea. He koa io ka paha keiki, lulu hon ia ae ka wai. Eia ta?lce īke aiu nei au 1 fra op?v "o onua. t?ā"pau e o'u mau kaikuaana, no ka mea, aole e hifci i kēia wai ke h&i mai.i n'a me£{ huna 9 kema uolftil&, e waiho malie ka- . kpti i k;jt hoao hpu ana £ ifee i kona mau maUa mai £lba nana kakoji.e hoop4l<?le mai k;ikoii_jipho paahao ana, a ke Aianao io riet au 0 ktū;i 110 ua Oiaio nd keia," walii a k$ nji\a, loa, " aka, aole nae ia heipo na kejpl)i 0 X^K( IU -" " He mea oiaio ia," '' koa keia, aka, aole ia i kekahi g lf|ilcoii." Fane tua'r »iua loa 0 Inkou; "Ikona 11$$ P a j liona maka, e ike no 1 kekqih; a e aloha no paha oia ia Sje e p)alama loa nae oe i kona a e, $i maka ia oe, uo ka Is£ i&p he mea kilokilo iloko <xkQS>a, , īpa nae ia q ia e kpu, j>au _ae la a e booJieka. maua manaolana/ Aka, nui.^M l ! \on 1 ? nana. a!:u keSjou i ka poi»«k?Jsa!j» Io«a eaiu e:nv -ir. kako.u, iiia oia nei fo ke koa i hele mai nei e hoepakele ia Dora£Ua. oka mea a kakou e haqa m, hele e nui i na ro§a, e kupo&o ai n?aha, no ka mea, ke ike nei me he 0)ea ( ua pomunm oia 1 ka polali. b<fle oq e ilima o e u\v'i ai i lfa wai» kap, a ilo|;q Qjia ana 9 loaa oe .kekalu hjjg la%i},rae kekaln. iu.au I>a. J}f?i g kjai i.a. ia, a e 1 qlpko oke kai. J - , ... * I ksh% auek aku e l\e]e, o]elo aku la ka uiua loa 1 ka waena 1110, " E lieie oe e.houluulu i na hnm a nui wale,.£lui\a, na feaua uo e haua i kekalii wahi jbela uplupolu noua e uolio ilio ai. E hel<;-aku no hoi e huli iloko o ke kai i kekahi m,aikai loa e ko kaujk e ashu nei, a halji iho maluna 0 na limu, a e lilo auanei ia i koki maikai noiia e hiolani ai. E luu no hoi kaua iluko 0 ke kai 1 niau i-a maikai, a koala ae ia mau mea i\a la, ua'u no e lawe niai i kekaiil mau hua mauu. oka waiu a ko kaua poku i liole aku la, a uie ka kaua mau mea a pau loa i hoomakaukau ai, e lilo ia i mea noua e hoopāy ai i kona hoiipo lēwalewa, .oia4, o ka nele, oi» ka mea nana e hoouoono ai oie ka uiaikai loa." Aole i u wale, hoi iaai la 0 Ilasaide me kaoaiaaumea, a hooiuakaukau iho la lakoii .uei ina mea a pau loa no Habiba. 0 Tca aiea wale no i'koe, 0 ke liiola ae i ka mana kilokilo £%lakou i hookau aku ai maluna ona, feaikai ae Ia lakou ia ia a hookau maluna e kahi a lakou i lialii maikai loa ui nona. īa wa, olelo inai la ku mua Ioj», " E o'u uiau kaikaiua, ano 0 ike auanel kakou, iua 0 ipo alii kelu a T)oi'atua, nā'u uo.e lioao i ai "kakou oiaio keia. E hoolohe olua i ka'u i ko'u wa e pai ai i ko'u li<fia, e pai pu olua i ko olua mau lima." Pa-i ae 1a kēia i ko ia nei lima me ka hoopuka ae i keia mau hua olelo, "Ma o ke kaula nni la o Solonioua, < ke koa wiwo ole, ke hooala nei au ia oe tu<i ka inoa o Doratila^ Ita lobe aua o Uabiba i keia inau hua olelo, lele ino ae la ia iluua uie ke kahea ae. " E Doxatila !" a noho pono ae la ia iluna me ka nana ae uia 0 a nmauei, a ike ae la is 1 ua mau kaikaipnhiue nei e neho malie ana ua ko ia nei mau munao", & ninau ma 1 tuai la oia, " Auhea o Doratila ?" " Aole i« luaanei," >vahi aka mua loa, " aka, eia ai no maleko nei 0 ka paleua o na kai ehiku, < ike poliuliu loa uVty ai i ua. ekiKu kalū liyn ona 1 hooiieleia iku kjipi kona no*ho alii maluna mukuu & p»y. Iq% na ohana oke kai nei." "He kai}*s ponoi loa auunei na Poratila ?" P&ij« hou mai la ka mua Ie&. " Aole makoy I}< mau kauwa ponoi loa nana 1 keia 1t a, ak» ( na kō uiakou uiau puuwai. ae. Uv!

wa no makou nana. ' Oiai 'nae i kei» wa; 11 a f kue loa ia mai «oiakou e na kauawai o ka poe fcipi, 0 4iookokok% iki j " Anhea lakou ?" walii a Habiba," " e kipa-1 fcu aku no au ia lakou tf pau toK mai k6 4to f aku oka honua." '♦Ea, w >esbi a Ifa itoaatoa| 0 ~a& kaikatnabine ō ke ttaf, aiā t«kou a | pnu ma kahi Eōamao loa. a kou mati inaka e | ike e ike ole aku ai. O Abarika ke potf o r nakipi, ai» om maluna «M>)copafii 816ele, a he eono kai au e al<r akn ai, alfila ka hāl loaa oiī ia oe.". M E lele aku no *#u maInna 0 feehv mau kai eono e kaua akt> ia ia, oiai hoi, na kokua ikaika toa ta «" e Ita "&&bnla knn knm'u ahonuC aka, eia la au i ' liea i keia hnanawa ?' ""Em no b ' "feft pohkku ata ī'moe ai nahooj!fal- t ' 'kai ae mak'oū ia wabi i Vupono ai no koti hoo'kipk ana."' 'Ia wa, pa'ne mai' ta 0 , r ba fa &e aku &ef\u la : o\rkoti, bō na' meā a'pau foa a oukou i'liana" ' 'lUnl at ?a*s. Ke noi n£u i/ei ttvT la ' fha hiea'hil?? iā oulfoii ke ī leeia a taVe dlc%la' 7 a 1 aina 1a ft kip?*fe Win& iiid nef, ftlaīla ' e ho'omai'kai nō ko'll' iffefthe fa ouSoli°īa Vo iku ia ao j *v.»- *•' 11 " ' . I No i*f a^u r ta Sa mna'loā,"'"Ē 'l k& koa''%'o WkOu m>t mku '"Aa' na'aiua' He* mea"iiitn o^ia; |'mSko ( tf ke honlilo ae īleeia poliaku 1 waaVc\fc ! I oiaf, aole ia mana 1 e u" l'kWa nei, na ieo 1 makou !'T»tWlliniB t hana. ~so Vo" malioa, \iS oe'e na' Miea* a atb rnāi neīj noīā?la. ua 'hoo*mVAaftka I tf ! ft)o ti?asōu 1 n'a mea kupouo a pati )rta M o#,"nōfaīfiy% at oe i' na mea a paii f titoa o\ou mau lioa'lohfa." paha oe 1 lee ko^a-' nhl a'nk īa oe/no 'ka mea, ua makOmake ntit makou e hwpakeTe W 'Alii !)oratita mfii na Ino a { pau a ka' pōe Wpi; !NTb k&iWihea, maf lioole 06 i' na' Mek a pau a'niftkoO ai nou." īal'īiiWha 6 ai maf !a la£o<f Tifa ole?o i* leeīa * mau * Iniaoīe^ J urt 'ikaik'». k.'i lio-aia an'a o na manao? 'kip? tifa ha mokiipuni nolaila, tia hoonoho oia ia Kakika matu'na"o' ka moknpuni mawaholoa nef, ola Tioi ka kupnni Keokeo, a ola mea ana I hoonohe %f TOalrina o;'a mokHpani Qia.Jrckahi o 11 'ino loa malalo o konā malu. " O keia akua, manma ae o'kona hofo ana malalo o ka hae « Abarika, h<? kino mato kona me nia oiho loloa, e nobo mau ati& ifta na kapakai,- I kona wa e ike mai ā! i kekāhi wāa"holo, alaila, hoonna rbai la oia i ka tiila 0 kona mau maka, « hoomakapO ia ka poe « pau e kau ana maluna oia waa !iotō. Aole e linlio, a kano mai lakou 1a ia iloko o fee kai, a lilo lakou i mau inai ng kona la aiaka pouiuniu. Aole no lioi ia ,e nnau mea, aka, ai : al^u ! iiola > i' n,a kauafa.o v Doratita. Na koo& pb<>: ifa Al>arīi:a T ha mai ia ia e hana pela, no ka mea, tia makeoaak» ia 0 hoopaM loa i īia keikt a Adamu. > : i»ī U,-«»he e hiki ia lakou ke pej»b»)» ioo ma-' feou','i'oi aKti Re ino mamua oka ,make. . E IWhO (h*ī tto ola l keleahi mau hiea 'o ko mamauohaoa i poe wahine & i m&u ■ksM¥* Wi». Jv hiina aiau ana ia pela i kela mahiua „V. me ko'u 'mau'Kaīkaina ke komo ana iīoko 0 kekahi t»ui, a 01« tio hot kona balealii. i koe hiki mai ia wa, ina hoi oe e hoouka kaua aku &ua ia ia a make ia, alaila. e hooniaimo ae Uoi oe.iu aka, nae hoi aole mak6o e huna aku ana ia oe i na popi- ' likia a pan an e aīo-akn ai. " I kona wa e hoi ai ma ka aifta, alaila, he kino kauaka koua me ke poo pjano,. uie na paps niho ekoīu. 0 k'ona kmo, ua ulii ia 1 na nnahi kila nunai, » oia no bō! koba pnle kana; o ka iwi mauoanoa 0 kekahi honu nui oia kona pale omaonaa; o. kana k» iae o kekahi ka-ku he eouocubitakailou. o kekahi lio Itt*l ta e hele mai ui-ie? hoonka kaua, me ksWo ana 0 naī'o k'a? ue? i hnipu ia mai e na «wo 0 ua akua nei" " 0 kekahi iwi aggp p \e kobola.i hoypaa--1 kiki,ia a i hookat«iXlidi a oi, oia kana , kau», _ Aolo e lūki i kikahi mea ke kue aīu i kona ikaika, i>o ka niea, o' kana 'mau mea kaua, he mau uie« kilokilo wale no a pau 1 ioa." Meaha," wahi a Jlabiba» " kau mea ! i* y|«lo i«-«iu mea no^īie i biki aku ai ilail#, alaila, ke lioohiki ae pei j ftta oke kaula nui fa, aole an e hooiuaha ifci aoa 1 ko'u poo « hiki wale i ka wā e inike j ' kew* euwui o ha lehulei^u.' Ia Habiba i - ho(.j>uka ī (&a« klu? ae la : . Kona mnk* ma 0 a maunei me ka hulili kut pono ole, *ma paīii Be pnulu kauu rtialai!a, « pa» no lakou I keauheOiio ka makau. A rn k«i% IPW* ae 1« o llisai<ie inahope 0 • kg kuu 0 >oij6 £$j£uf ka. han a'nawina maih mai ?a īaua # ""Anp, ke ike nei kakonikekoa io ! Able «u 1 ike \ kekahi ' mea e hke aw i* t Ke oi|tk»u e nei ko'u utmk ue o «loUa auaiiei ag ia , 11 E lvc koH aka muaioa, I M«a akp īini toa <> īlni f na kumū e hiki ai ia M«kou k« kokua aku ia oe, i hemo 1 m*i ai makpu oiai u# JwK\k%uiuaJi« iuo īa 0 ! mnkou e .keia mau aHi Juo ole. > iloko e na pwpc>o 0 keīā mau inauua man wahi pohopoho, a «la'īlK»*b o na pōho- ! poho k«bt i nluai 0 kekahi mao aa-«lie o ke--1 j» f?o M» »»« v „s.f j>e- , kahi waa, a maluua uo oia waa e holo aifoe, » o makou pu 110 nae » Wkl o&i kaieo- , knpuni Keokeo. Ina i»c eaioe » maoiīa, a ' elKX>lnolu i« oe a kakahiaka * k ' E kuitfpo- ? kii," wahi «o« ia ltau»ide, '* e hele e « UosHuakauk«u i ka waa no ia uoi e bote