Ke Au Okoa, Volume I, Number 42, 5 February 1866 — BURO O NA EEMOKU A ME NA PAAHANA. [ARTICLE]

BURO O NA EEMOKU A ME NA PAAHANA.

. EiUOHA HKL.U 4.

No ka msa, ua haaWiia ka inanai ka Bnro o na Eemokn a me na Piiahana, ma ke Ka» nawai i hooholoia ma keia kau iho nei o ka Ahaolelo- e hoomakankan a e hooponopono Ino'kala'We ana ma,? i na poe paahana mai &a aina e mai iloko o keiā Aupuni. A ito li mea, aa hoopiiia mai ka Buro o na a me Paahana, no kekahi man pilikia i 'ala mai mawaena o kekahi o na Pnke paahana, i laweia mai nei e ua B«ro 'la, a me na poe i hooliloia a,ku ai ka lakoti hana, a ma kekahi o ia tna« pilikia ana, ua hookahe koko niaoli. A no ka mea, ua manaoiA na c»Ia mai ia noaii pilikia mamuli o ka manao kuhihewa i na hana a ka mea paahana a me ka hakuhana, ma r.a palapala aeliko. no ka hana, a me ka a me ke ano o ua poe paahana la i hooliloia'ku ai e ka Buro o na Eemoku a me ka poe paahana, a i ka poe hakuhaoa o lakou e nohojjei i keia manawa. t Nolaila, Ae kauoha ia aku nei e ka Moi ke Alii iloko ?) Kona Ahakukakukamalu, 0 na poe niea nona na aina mahiko i loaa, a e lawe aua paha ma keia hope aku ma o ka Buro la no na Eemoku, a me na paahana a poe paahana ke haawiia nei ka māna īa lakou, e Iiana & e hooko i m*u Rula no ka lioopouopono a me ka hana_ana a ia poepaahana maluna o ua mau aina mahiko la, e like me ke kupono i ko lakou manao, e pili ana i ka loihi o ka manawa e hoohanaia'i ua poe paahana !a, aole .nae e oi aku mamua o ka umi hora ma kēla la hana keia la hana, iwakaluakuinamaha hora, ke ole e a,elike ia, a no ka hora 6oi e hoomaka ai ka hana i ua kau o ka makahiki, a me kela ano hana keia auo hana, a ma ka hora e hoomaka ai ka hana, a me ka loihf o ka manawa e hoomaha ai, a me ka manawa hoi e oki ai ka hana. A ke kauoha hou nei, Ma ua maa Unla, e hiki no ke kauia na mea kupono e pili ana i ka malama i ke ola o ua paahaha Ta, i mea "e ai ke hoomaemae ia ko lakou mau wahi noho, na lole komo, a in'e ko lakou mau kino, a me na hora hoi o lakou e Koi ai i ko lakou u\au wahi no ka lioom&ha, a rtie ka hiamoe aha, me ka hoopan ana i ke kafnatllo a me ka hauwalaau, a me ka loihi o lta wanaw» « hoomaha ai, a me ko lakou mahā#a e āla hou mai ai i ka wa«e kahe8iVi na papa inoa.

A ktf hauoha hou ia , ku nei, Ua hiki no raa ia taau Ruta ke koiia »a poe paahana e pan! mai no na manawa o lak'ou I hana ole ai, no ka inai i loaa ia lakou mamuli o ko lalfou hewa iho, a na hiki no ia lakoīi ke ko» ia e * pani niai ia manawa i poho wale, ma ka hoopii a me ka hooiaio kupono ana ia raea imua o kekahi Lunakanawai Hoomalu a Apana paha, iloko o na malama ekolu niahope sho o -ke poho wale ana o ka manawa hana ; a e kakau ka Lunakanawai i kana olelo hooholo ma ke o ka palapala hoohiki a ua mau paahana la i poho ai ka nianawa. A ke kawha hou" ia'ku nei, 0 ua Rula i hanaia uiamuli o keia kauoha aole no e lilo i mea oiaio, aia a aponoia e ka Buro no naEenioku a roe na Paahana. Hanaia ma Hale Alii lolaui i keia !a 20 o lauuari, A. 1806. KAMKUAMEUA V. " Na,ka Moi, Peri> W, HtfCHisox,

I na ke akea, aloha hou oukou V pau," Kia no au fte k.n aku nei e wa&aoa imua o oukou, me ka "hai aka i ko'u manao mauli, a e pono hoi oukou e malama, a'moni hoi i ,keia mau olelo imua o oukou oie ka'makaala loa., No ka mea peno a ko'u naau ! noonoo ai, oia hoi keia, "Mai molowa oē a palaualelo hoi," o aha hoi ? O ilihune, a nele iho, ana ia mea no je alakai aku i kou Dftau i ke kuko ino loā o ke ao nei i hoowahawaha nui »a t "He kole poo ka hoailona." Nolaila, ena kane ui kino ikaika, e pono ia oakou e aoonoo ūo pukou iho, mai hiamoe ma ka hale i ka wa awakea, he m'eaiiilahilaloa ia, no ka n&ea, o ke ao a ka !a e kuu pau ana i kona mau kukuna olinoiino maluna o keia honua; he wa hana īa, a he wa hoi e iiwi aku ai i na haua e pomaikai ai ke ola a me ka noho uiaikai ana.

Oiai, ua haawi lokomaikai mai ke Akua i na lala a pau o ke kanaka, i mes. e kokua ai i kona kino iho, oia hoi tia lima—he mea hāna, aohe he mea kaulai wale iho no, a ma ka hiamoe ka loaa. pela, he hana ia na na'lii, he kanaka ka mea oana e hana, aole pela oe e ke kauaka makaainana, he kam pono, he v hana aku hoi me kou ikaika a pau, i loaa ia oe ke ola, a i pono ai hoi ka noho ana o kou ohana. Oiai, ke noho mai nei kekahi poe oia ano me ka hookamani maloko o keia kulanakauhale nui me ka hiamoe hoka ole, molowa, palnualelo, a o ke kino o kana mea hooliloia no ke ola i ka ai a me ka i-a, (me he ano kuai la,) oia mau mea a pau he mea pono oie wale nq ia; penei o Solomona ke 'Lii naauao o ke ao nei i hoike mai ai, "O ka waiwai i loaa hewa mai, aole in he mea e pomaikaiai."

Pe!a io no ma ka nana ana'ku, o na waiwai a pau i loaa huwa mai, he mau waiwai ia e laoa ai ka puu ke rtioni aku; a he mau toaiwai ino h>a no hoi i kupono ole i ka maikai, nolaila, e na 'makamaka o'u e noho ana mai ka >a liiki tna K,umukahi, a hiki aku i ka welo ana okala i Lehua. E pono kakou e eleu like mai ina ke ano lima hana, me ka hoopolehe ole, a kunukunu o!e boi. no ka mea, ke ake nui maj nei ko ua aina e i ko kakoO mau waiwai e kuai aku pne lakou, oia hoi ke Ko, Kofe, Ualakahiki, Uala-maoli, Maia, Akaakai, Kapiki, Pu, Ipuaiwaha, Kalo, Raiki, Kopaa, Marakeke, Puiupulu, a me ia mea aku i& mea %ku. -

A pehea e loaa mai ai ia kakou na pomaikai oia aoo, i na kakou e molowa a palaka hoi, pehea kakou e ike ai i ka hua inomona o ko kakou nei aina, ina kakou e iilo i mau J£eiki na ka molowa, a.me ka palaualeio. Aia hoi, ma na kau i h ila a kakou i lohe ai no ka "hu ana 0 ke gula a me ke dala ma na eioa e, a nolaila, ua kokoke a hikiwawe ka hu aua 0 ke gula a me ke dala ma ko kakou kipohopoho a kaia papaala a panoa hoi,.no kamea, pehea la auanei kakou e ike ai he dala ko"' Hawaii nei ipai ka lepo ae ? Ina aole kakou e lalau iike ika aole hoi e kipu!uj pehea, ulu wale mai anei na inea i haikeia ae !a mgluna k« ote e hana ia mo na lima; ke i aku nei au ko oukoa hoa opiopio, ao!e loa e utu ana. Nolaila, ke noi olnolu aku nei ko oukou makamaka nei, e pono oukou e ku inai a ae mai i keia, oiai hoi, he kakaikahi loa ka poe e kanu mai nei i na mea i hai ia ae la maluna. Aole ioa i pau ka ?ahui holookoa ma ka oi'hana mahiai 0 Hawaii nei; a ina e pau loa lakou ma ka mahiai ana, alaila, he kumu nui n<f ia e pii ae ai ka waiwai a me ka data o ko kakou wahi aupuni nei, a he mau kumu kupono no hoi ia e kaulana nui ai ko Hawaii nei poe mahiai a me na mea e pili ana ilaila.

No ka m®a, o ka oihana mahiai, nia'ke pookela ioa o na oihaoa a pau o ka honua ; a pela hoi «rpii mai nei ka waiwai a me ke dala o aa aupuni nui o ka honua nei, no ka mea, ma na aioa naauao a pau, o ka oihana mahiai ke poo o na oihaoa a pau; a ioa aole ka othana mahiai, lilo na hana a pau malalo iho ona i pio, nolaila, e ko Hawaii nei poe e a]a, a e hana aku hoi me ka manao hoeleu, mikiala a ikaika boi i meae pomaikai nui ai oe, a e ohi ai oe i ke dala noloko ae o ka lepo o kou aioa, ka mea au i hookahe ai i ka wai, ka mea hoi a kē Akua i hooulu mai ai, nolaila, e hoomanao oe e mea e heluhelu ana i keia mea a e noonoo hoi. Pela ko'u wahi manao ia oukou a pau e na makamaka, oa hoa'loha a me na hoahanau .iloko o Kristo ka Haku e ola ai i keia ao a i ke ao pau o!e. Aloha nui oukou a paa mal Hawaii a Niihau. *,