Ke Au Okoa, Volume I, Number 43, 12 February 1866 — KE KAAO O HABIBA! He Kaao no Arabia. [ARTICLE]

KE KAAO O HABIBA! He Kaao no Arabia.

HEl.tr 9.

A'/!e j ewo paa pono ibo la i ke komo na lolg <? u% feaikatq%hiae alii nei, a komo mai 1» o HaJ>ib!a, ja.alakai aku la ia lakoo i ka rnjfti paina. Akahi uo o H.abiba a noho iho e j ai pu me na wahiue i ka wa mua o kona ola , ana, a me be mea la i ka ia nei ike iho, " he I opuu rpse keia mawaena o na kakalaioa." 0 keia ai hoi a lakou i noho iho ai e kipaku j aku i ka hoiipo lewalewa niai ko> lakou opu ' aku, aole no hoi ia ho mau mea i luhi ia e j ka hou (} ko ia nei lae, aka, he mea ai e loaa | .m» ko ia nei iauakiia ana. Ua onO .loa j na mea ai, oiai o ka papaaina a Kisabiba, aohg ona lua ma na mokupuni e ae. 0 ua alii wahine nei, aphe no .hoi oua lua ma ua mokupuni la, no ka akahi no a mohata ep ia i kona mau la opiopio. 0 kona oiwi ua kilakila ia, a mau kii onohi, aohe mea e ae e ole e 4|oha ia ia ke kiei aku 1 ka upoi ana a mau lihil'hi, oiai o ka rose ka lehua o lj:a, wao ua puia pu ilaila. I ko Hf»biba hakapono ana aku i kona naau maka ia ia, ua lia-i e puuwai i .ke kaumaha no kona hoopaahao ia Siia, a .ia Ilasaide i nana aku ai i ua o flabiba, ua kuni ia kona puuwai e ka huelo awa o ka iili, me kā ike ole i ke kumu o kona lili ana. Ta lakon e paina ana ana, ua hiipoi aku keia ia lakou ■ me he mau kaikuahine 1a a ke kuakoko hoo-1 Kahi, a i ka pau itna o ka lokou paina, n aku ta lakou maloko o ka rami nui. Ia laliou noho sho" ai, nonōi akn 1a o Hal)sba i ke aIiF wahine nona na owili lanoho uani e Kahai mai i ka moolelo o kona hoopaalmo ia ana - , vv ,. V! ' , Ia wa, kulu īho la ka waimaka o u a nei: holoi ae la ia a pau, a lioomaka ma? la . -. • - rn>: • •• - penei : — , KA MOOLKLO 0 KE ALU ; W4SISE SONA MA OWILI UIŪOAO. NAN!.. ...... _ " 0 ko'u makuakane kai noho. alil o ka mokupuui Omapmao.a me ka (nokupuni UHuli.malalo o ka o. kona kaikuaana» āfakuakātri9 ~6HDwratrl«.J ĪJa like no au me ko*U. uio Dorati!a, ka pua hookahi a kekahi ajii opio i mai'e" ia me kekahi kaikaenahino a kupua., 0 llabusajie alii'o na kupua a pr»u loa e noho ana malalo o ka malu o So!omona, uana 1 nme i k.o lakou mau pujiwai e aloha ia ia. I mea e noho maluhia like ai lakou, ua koi akuiae huiia ko lakou mare ana me na keiki a Adamu. He nui p lakou i hoole i keia mea, a ruawsena oia poe, o Abarika, o Mokilarasa, a o Nisabika. No keia kumu lakou i kipi no ka mea, ua ho&kae loa lakou i ka hui ana me na mamo a Adamu. "Ua inake aku Ko'u mau makua, i ka wa no i make iī'ko Doratila māu makūa. |lahope iho, noho alii ibc 1a au maluna o keia mokupuni, malalo o ka hooponopono a kekahi a kuu makiiak'&ne i hoonoho ai ] mamua ae o kona make itna, i mea nana e ■ hooponopono i ka mokupuni, m> ka mea, he opiopio īōa no au ia wa. Kela kupua ino au i pepehi iho pei, hē ponahele oia na Aba-' rika, a aloha iho la oia, aole i kuu kino, eka, i kuū mau lauoho nei. Ua jke oja ma kona mana kilokilo, ina wau e mare me sa, alaila, e noho alii auanei oia nialuna o keia niau mokupuni ehiku ma o kuu mau lauoho 'nei. No k% rasa, e like me ka nui o.kuu mau lauoho nei, pela ka nui o na kupua e pau i ka hikii ia, oiai o kuu mau lauoho nei, )fie kaula kila hikii ia no na euemi o Solotoona. " No keia mea ana ī manao nui ai, liai mai la oia īa'U i mea e hui'pii aka $i me iā nia ke kokuaana i kona mau manao mo. Hookae iho Ta au me ka hoowaliawaha i keia mau me& ana i maūao' ai e hōoko ma o'u mau lauoho nei, a haāwi aku la a ' k ; u kino ma ka mare ana i ke alii opio Dal sa. a oi& no lioi ka mea a kuu puuwai' n e ai mamua. Aole i liuliu ko maua h k aua ae e k* nl'pnu hemo!ele a ka !nur„, u ae la ka ma.iao kipi o Abarika. ."Hoohui ae la ia i na kupua a pau loa„ o ka mokupimi Eleele, malaloo kona hae kipi, po ka mea, oia ke Kuliina o ua aina la ia mau la. Hēle mai Ta na legiona o na uhane kipi a pau I<sa mai kela aoao keia aoao mai 0 ka honua, e kipi mai malalo o kona hae. e hiki ia t)oratila a tne kona kupuuakaoo ke kue aku i keia poe kipi ia Mokilarasa, Nisabika, a me ko lakou poo hoi me Abarika. , 0 kuu kane o Dalisa, ua hoopaahaoia oia, a lawe ia i ka mokupuui Ēleele, a aia ilaila kahi i hana inoia ai e Aburika, a hoomau bou mai no o Nisabika i kaua Lana toau o ke tfoi mai ia'u e mare ia au me ia, " Ia wa, olelo mai.la o Nisabika ia'u, * E knu alii wahine, ano ua nelo oe i ke kane ole, na lilo pio sku ia ma ko ! u ikaika... A ano, ua lilo oe i kouwa na'u a nie koAi aiau Kohina ōiai maialo o'u.' ' E ke kipi iuo/ wahi a'u., ' na haku ino. uana i hoopo.uiaikai 1 kon lapakila ana maluua o. makQU i ke!» mau la, aia he wa e hiki mai apa, nan» e

nsai leau' maū hahk Kewa a pau loa, i kupono nt| na karaima au i hana ai.' Hoi ako la ia me ka huhū, ā pani' mai la ia'u iloko o ka hale hao o ko'u halealii. Ina la a psn 6 kan& hanā matj o ka hele ma! e noi piuepine mii ia'u ie mate ia au me ia. " A i koioa wa i ike lea loa ai, he inea makehewa loa kiha koi pineprae mai ia'u, nolaila, hobifeaika loa iho la i ka hanā ino rdau ra'u ma ka hoopaāha'o man ana i ko'U kino aaWaliWali i kahl paa. Iloko o ko'n hoopaahao tno ia ana, aoh6 i hoōkuu ia maT ao t e ai i ka ai, aka, o ke ahe a ka makāni, aohe hoi wai e hoopau fti i ka papaa o puu, o ka waimaka wale no; o ko'u inail lanoho wale no fia mea e hoauhu mai i ke ann o ko'tt leīho palupalu nei la; a oia wale no hoi ka mea « ohi mai ai i ko'u olōhelohē mai ka maka «ifcl o n«ī kanaka. "tna kakahiaka a pau e Iho mau mai ai oia t ko'n romi pouli, tne ka ninau mai ina na'hihi an i kana hoōpaahao ana, a ina paha an e ae afen i ka haāwi an'a i ko'u lima i wahine aw'naiia. Nonoi aku au ia ia e hookuu mai oia iāi'ū e make au māmua o ko'u hoeha man ia aha. Ō kana ōlelo mai ia'u me ka Inla mai i ka wdl maluna o kuu poo, 1 E ola, e'nwe, me ke kahi mau o kou mau lima i kou I mau iWuoho iho.' iPela no ho'i ia e hana mau I mai ai ia'u i.na pd a pau loa. " 0 keia iho la ko'a moolelo taumaha e ke koa lanakila. He mea hiki ole ia'n ke hai aku īa oukou i ka nui o' iia la'o'u i hoomanatc&nui ai i keia nohō ine'a aha iloko o ke kaiimaha a me ka ehaeha, nō lea mea, ua opinfl : m i ftifi ia en' iloko o' ka pōlulnhi o ka "lioho'na j>?lihua. Anh, lia lioopakele ae nei oe ia'u rtaifdkb mai o ko'a nōh'o pilikia ana; hookaa.wale ia au maiknu kane mai, a P"ke kikha paha o ka popilikia a'u i inu iho nei, oia no paha khna e hoao la. _ Aole' hol e hooma-nia &na kō'li tnau lehelehe P na kulu wAI o ka olioli, a ko'u mea nana i hoopakele e hoohialaal mai nei, a ike au i kona mau maka." • ' . 5 I ka paa aoa o kona hai ana i ka moolelo 0 kona noho ifiea ana, huai mai la na mapu-1 na o koaa inaka iko laila ukana he waima- j ka, a no ka maa mau paha ona i kona. mau | hoi»« paahao anciJfca.kahi.jaaii i konaj laooho, nolaila, kahi ae Ia ia i kona lauoho a | luhe iho la maluna o kona poohiwi, oia no oe i 1 ka kihe ana. , s . " A, ka.pua hoolana i Hanola, j lawe kiiiple ia ae i Maluaka." , Aoie i maa o Habiba mapua i ka hoolohe i ana aku i na u a me .na kauixj.aba o ko. hai,, puuwai, aka, i kona wa i lohe ai i ka moolelo a ua alii wahine nei, huipu aku la ; keia mq; ia i ka hookokohi apa a ko ja'aei mau mak?i, e haule kuaua ana mai ko ia nei mau waimaka. 0 Hftsaide hoi i kona ike mai ia Habiba e haakulou aua i ka uwe, oia kahi i hookuu mai i na waimak.a e kahe a wai.No ka hiki ole ia ia ke hpomanawauui puka aku la ia iwaho. I kopa.oiU aua aku iwahp, puka pu aku la kekahi o, kona mau kaikuaana. a uinan aku la, " Heaha £eia ou, e kuu pokn ? Heaha ke kumū ,o. kou u«fe nui ana ? - Pane mai la hpi o Ilasaide, " £ kuu kaikuaana, aole e hiki i ko'u maū waimaka ke kumauo ia i paa aku &i, no ka mea, ua huokaumaha ia ka na§u o Haliiha e la moolelo o ke aln wahine. Aole olua i like me a'u e kuu mag kaikuaana, no ka niea, aohe hookuu iki piai o ko'u puuwai e ike aku i ka ehaeha ana o ka naau o Habiba." No keia mea, hoonana aku la kona kaikuaana ia īa nie na olelo hooluolu nahenahe wale. He umi paha mau minule, oluolu mai la kona man&o, a hoihoi ia aku la iloko o ka rumi hookioa. \o ka ike ana o ke alii wahine, ua hookaumaha la ka naau o kona mau boa noho e kooa kumakena. nolaila, hoopau oia i r kona manao kaumaha; a o Habiba hoi, hoopau koko īho la īa i ka ooloku aua, panp mai la oia peuei : — " L ke ahi'wahiue, ke hoohiki nei au ma ka mana o keia pahikaua i waiho ia inai ma t .kou lima, e hoihoi hou ia mai no ko kane i ou la, a na'u no e hoopai akp i na enemi a pau loa i hana ino mai ia oe, a me Doratila ! "0 Nisabika hoi, ua ioaa aku la ia ia kekahl hapa o kona hoopai, ma koua kanu ia ana iloko o ka lua pohaku aaa i mauao ai e ia'u. Aka, na ka laui e kokua mai ma ka hoopai ino ana ia lakou, ng na ino i haua ia mai ia oe me Doratila. E haele kakou a ma ke kae o kela lua pohaku, aua i manao ai e kue uiai ia'u, a na'u uo e haa,\\i hou aku i kahi hoopai hou. " Ē ukaīi uiai oe ia'u uialalu o ka malama ana a ka lani, a na'u no e hoopau loa aku i kou uiau popilikia, a i ike maka ai hoi i ka niake maoīi ana o ko oukou enemi ino, nana i hoouna ia oukou i keia ni%u la i kunewa hope ae nei, e iuu i ke kiaha awaawa o k& noho'na popilikia." Puka aku la oia, i ukali ia uiai e ke a'ii wahine a me na kaikanmUiuo o £e kai, a hele aku la lakou a hiki i ke ahua aa, mawaho iho o ka pakaua. Lko lakou hīki aua aku malaila, uhau iho t la o llabiba ekolu hahau ana uialuua o k.a

pohafeuj me ke kahea ae me ka leo nui, J*isabika ! ina aia oe malalo nei o keia poh'akn kabi i nnhalu ai, e haawī mai oe i *S*if hailona—owau nei e kihea aku nei 0 Arabia 1" la wa, lele liilii ae aa ma o a maanei, alohe la Kain#jf|tf ana rnai o kekahi leo mailalo naai. maOpopo pono iho la ke alii wahine' o ka^ep. 10 110 i% o uā, knpoa nei, a haaluīu e iho "Ta kona miuao a uie ka weliweli nni. - " E ke kopua kipi ino," wahi " aole au i ike i 2a nui o na |caraima au 1 hana ai; aka, magiua ae o hoouua aua aku ia oe i na nmū e hiii pu tae roatt e ntee.atL^ :: nākQ oakou mau eha, ka uku kupono noicroaiou mau itio i haua ai, e pono e hoohaahaa mpa ia oe imua o ke alīi wahine au i hana ino^al 1 me ka meuemene ole I" t I kona wa f pau ai kanr» kamailio anā f keia mau mea, huli ae la ia a kamailiō la i ke alii wahine penei : " E ke alii Waliine, ua makemake keia kipuā e buli kupua e ae a pau i like me ia ke a'no* o kona maln, a i kumu e hiki ai, ua "mauiao ia ma o kon mau īauoho la. He mea ko'u manao, e hoopai aku ia ia no kona mau hewa, me ka mea ana i manao ai e a oia hoi kou mau lai: a.-)." Hahan bon aku la o Hab[ba i ka pua haku me kana pahikaua me ka olelo " Ē ke kupua ino e loaa no ia oe, i ckoTuj£ kela man lanoho an i k:uko n'ui ai,' aīta,",(£ lilo no ia mau mea i mau knpee hao e n|juk ai i kou mau lima, na wawae me kou" u Alaila; bnki la ia i na lauoho, a kiola ae? 1* ihina o tca lewa, me ka'oleleMie"''" Ē 0Ī poe a ke Akoa nui i hana ai, kiai mau nei malu'na o ka poe ponp t ii loa, na kanwa hoi a Mahomeda, na hoi* o Solomona, e hoopaa ia Nisa\>Uy>, hoohaahaa hoi ia ia imuā o ka mea. hana ino ai, a hoouna aku ia ia i na rpxai ponli <7 ka mauna o Caucasusa !" _ īa wa koke no, lohe ia aku la na leo walo hea ano e, a nwehe ae la na puka mai 1a o 17i8 v abika i lioopaaia i na la hao. Kukuli iho la oia imua q a}ji wihlne ana iliana ino ai, me ke kuIQU o KQ" n"a poo i ka Bonua, me he peelua kolo. l'ai, aole i omo nalowale ano e a\u la ia mai ko lakou maka aku. -I kā'hoea ana mafo ke kupua imua o kon nei, pee ae la o Ilaeaide mahope o biba no ka njakau. 0 ke alii wahine no hoi. kahi poe ae la ia mahope o na o ke kai, a no ia mea, olelo aku la Hahiha» " Mai makau oe e ke alii wahine, uq ka mea, j fee ike nei an aia i kou lauolio he mea | niae nui. I keia po, ma keia niau lauoho | e hoolanakila no au ia oe, mai kou mau eue- : mi mai a pau loa, i hoopaa ia iloko o na rumi pouli o kela pakaua, ka poe hoi no lakou na hanu e hana ino nei i na ea o ka lewa. 0 ka poe a pau e imi nei i wahi « pakele ».i eaai keia mokupuni aku, o lakou pu uo hoi kahi e pau i ka hoopio ia ! aole no Uoi oia waie no. <v "Ke ike nei au, he mea oi loa keia o. maikui. he mea loi e.nui ole ai ko'u luhi i ka pepehi ana aku ia hai. Kē ake nei ko'u na.au e ike i ka hora e hoopio ia ai o Abarika maa lauoho, a pela e hooko fa,ka oieio -wan%na, ' 0 kou mau lauoho, oia no na kanlahao e hoopaa ai i na legiona,o na kupua he nui wale.' Mai manao nui oe i kou mau lauoho, no ka mea, o ka mfea au e haawi ai, e hoihoi hou ia mai uo." Mahope iho o keia mau mea, hoi mai 1$ ke alii wahine i kona rumi, i ukali ia uiai e"na kaikamahiue o ke kai, e wehe A kona kapa komo. Jso kona hilinai nui i ka noiau & me. ke akamai o Habiba, aoltiU, oki ae 1 kekahi owili lauoho 9«a me ka upa, a Jiaaheo iha la t ke kumu a hana ia aku,. ai lauoho uei ona. , Lalau mai la o llasaido i ua owili lauoho nei, a holo aku la i o Hablba la. Alaila, hele aku ia o Habiba i ka ipuka q kahi o na uhane kipi, a hana iho la i na mea e kupono.ai no ko iakou hoopaahaoia aua, a pau loa iho la lakou a pau loa i ka hao ia a lawe ia aku la i ka mauna.Cauc»BU-' aaepaaai. _ * Alaila, pii ae la ia iluna o ka ka hoopuehu ae" i ke koena o na owilH^naho^ 1 mea e pau ai i ka hoopaahao ia na, kipi * pau loa e noho aua ma ka uiokupuui Omaomao, a me k& koeaa hoi o ka poo o uoho aua ma ka īuoknpuui Uliuli. liuliu lohe aku la k*»ia i ka uunulu utai na leo o ka poe kipi, a na ia uiea i hooiaio mai ia ia uei. ea ko io ka ka ia nei nioa i uui ai. * Ku iho la keia a noouoo i ka holo pouo o j ka ia nei mau mea a pau i haua ai, a olelo, I ae la keia penei; i " it;ui e ku aku imua ou e lia j Habula, alaila paha liaahaa iho au 11 keia wa, ke . &ei au, ua £» j waiho ana tnai oie Akua i ka j Solomou* ina ko'u liuia. Ca puka aku i\a i mai ko'u mau lehelehe, «ku, a ua hooj ko ia uiai ua Uaua maua. Ua lauakila | uialuua o ua uiea a pau i waiho ia uiai ai ua'u e hooko—a o haahoo anei au ma ko'u

3 e mahii. wale do ka'ii ikaika, ua like no ia me keb»tii a'a e paa n,ei i kuu lima." ai i keiamau naea, liookoo aa ? lauoho iloko.o mai i hiki i ka^umi 'ana olelo aku la sgahine, mai hooj»ilikia ia kou ua hoopakefe ia ōe mai a ua hoo6ua aku la au £. hoi iloko o na Caucaapsa. Ke kahgMMJfet.l:a'u hana ia'u, o pono au e haahou mai ao ka laui ia'u, ||B]a v e pomaikai mau no ka'u mau huakai. flua $q au me a'u i kuu mau. hoahele loaa mau ia'u ka pomaikai o ka iauna |Bjlai. aoa me lakou kuu mau hoa a-e alii o KHiLmau kai onuanu. Elua kai lipolipo i makou e alo aku ai, a nolaila i nHK&make loa ai no e hele pa lakou me a'u, Hfa mea, ua hana iuo loa ia e na_kupua, e ai ke holo kekahi mokuaīeu a i kekalii mokupuni." keia mea, nalu ia ihq. la ka puuwai o Bfliikamaliine aliiena ao poluluhi o ka Hpilno"kuahua no ko lakou kaawale aaa ; iho la ia he mea makehewa ke mai ia uo ka mea, he haua nui S®m e heTe ana e hooko no ka pomaikai o "Wehe ae la ka lakou nei pili o ia 'W sS Jloīe i patt.