Ke Au Okoa, Volume I, Number 44, 19 February 1866 — E hooko pololei kou naau. [ARTICLE]

E hooko pololei kou naau.

He nui kuu manaolana a me kuu ke, e kamailio oluolu me oe Ke lonn'nae ke aloha ia mai e kou Luna HooponopoYio. Oia hoi keia mau huaolelo e kau kehakeha ae la maluna o ke poo o lieia kokulu manao ana, "E hooko pololei kou naau." Oia hoi kou hnoko ana i ka maftemske o kou naau, a me na olelo i aelike ia e na me4 elua, a ekolu paha. Ma kR olelo i hookoia i olelo oiaio, oia hoi wahi a īesu ka Haku, i kana poe hnumana. A penei no ia, " O ka ae, he ae ia, a o ka hoole, he hoole_ia." A o ka olelo maikai a na mea elua i olelo ai noka hōuko ana akp mahope i ka mea a laua i ae like ai, me ka kuej^be r h«t mea ma'iliai no ia. Pela paha kekahi poe opiopio e noho nei/ a pela hf>i e f aiare nei kekahi opiopio me kekahi iki aku, a i loihi hoi a nui ko lakou mau makahiki, no lta fea ae ana oketahi a me kekahi ma ka oiaio, he mea paa loa ia, ao!e mea nana e hoonaueue e hiolo ai. Nolaila, o na olelo a pau i olelo ia me ka ae ana o kek&hi a me kekahi o na mea elua, he inau olelo fiiki ole ia ke wehe ae, a ke ] oiai hoi, ua paa like na makemake a me na iimnui ana oloko o ko laua inau puuwai. A nialia paha, e kokua maipna ka lani ia laua< a e kulou mai. ana hoi na uhane o ka po, mniuoa o na mea i hana pela, a i manau hoipela, me ka hui ole nae tna ke ano haumia. Ppla e pono ai, a pela boi e poiiiaikai ai na makua j nana kekāhi mau keiki o ka aoao palupi>!u a | me ka aoao oolea, i hana pela, a i hooko hoi i pela, e haāwi aku hoi i ko laua ae paa ana j me ke kahuli ole, a na ka lani e hooko mai, j no ka mea, ua oi aku ka nani o na olelo paa | loa, mamaua o ke gula a me ke dala. i No ia hoi, o keia hana ana a na mea e!ua i pela, knua o laua iho, he lei nani loa ia na ko | laua jnau poo e noonoo nui ae ai. A he mea | paakiki no hoi ia ma ka naau o ke kanaka, a | ma keia mau mea, ua lilo ia i'mea hanohano j na ko laoa mau naau e lia nui ai i ka wa kaa- I w«le. A ua lilo no hoi ia he mea aloha iloko ] 0 ko laua mau manao a i elua, a r aohe no ho> ] he makani nana e kulai e lnna ai keia mau inea he ae. No ka mea, he mea nui ka ae ana, ua like no ia me kou haawi ann aku i kau ae ana akulmua o ke Akua a Tne kona poeanela. A « hoolohe mai ana ko ka lani a pau i kou .ee ana, nolaila, o ka mea ao i ne hemok'le ai, he pooo ia oe ke ku ih<» nialuna olaila, a hiki aku 1 ka hooko aoa mai a ka iaoi. No ka mea, o ka pono a me oiaio, aoieia e haule ana i ke kau a kau, pela no keīa mau mea a pau a'u e olelo nei, k« ole nhe hoi au e kohiewa. Malia no hoi paha, eia no ke noho pu oei kekahi mau mea inanao paa i ae liko aime kakou i keia manawa. * Nolaila, ke hoike aku nei au i ko'u manao imua o oukou a pau e ka poe opiopio e noho mai oei, he mea pono no keia mau olel > a pau i olelo ia ae la maluna, ke lawa nae i ka makemake o na m«a elua. īna e hui ana, e hui no, e hui nae ma ke ano maikai loa, e like raeie . kulana o na aina uaauao. Hui hemolele, (oia hoi ka mare,) pela a puni ke ao nei. Nolaila enamakuamea kaikamahine, neuneu ano maikai, mai aua iki i ka oukou mau kaikamahine ano maikai i ke kaneanai ai a i paa ai hoi o kona inanao e mare, me ke-' kahi o na keiki haoau o ka aina nei, ke ike jiae oukou e na makua, he kane kupouo hoi. No ka niea, i keia uiau makahiki i kaahope ae nei, oia hoi, ma ka nialama o Sepa lemaha, la 13, IS<jō. Ua ike au i kekalu kaikamahiue opiopio loa, e hakaka ana me kona mau giakua, no Jta haalelo ana ike kaue Pake Kioikiu, a liio hou ak<> la me ke kane e, me ka olelo tuai o ke " Aole no au i manao a i piakemake hoi e mare nie keia Piake, a no ko olua onou mai ia'u, nolaila, mare ai au roe ia." . Nolaila, ea, he pono nui no paha ia oukou e na makamaka, i olelo ia he mau makua, he hoapono aku i ka makemake o kau kamakahi he keiki, me kou keakea ole aku i na mea a pau a kona naau e hoao ai e lilo i hoa aioha non» no ka wa loihi, a o ka ntake. oia hai ka mea-nana e hookaawal» ae, e like me ka noho ana o ko ka honua nei a pau, mai a Adamu mai a hiki ia kakou nei.' Nohila, e oluolu oe e ka makua, e hooko koke iho i na mea a pau a kau mau keijti e olelo mai ai, aole hoi me; ka huhu, aoie hoi me ka uuku aku. , No ka mea, ua oi aku ka pono o koii ae, aua aku e k& uukua e mare ia ua kaikaoiahi- j ue Ja au uie ka uiea ana i makemake ai, m<>-, iuua ae o kou hoole aua e ka makua. No k,a | mea, o kekahi poe irtakua, aaka lakou, a,olelo ino aku i ke k«ne a ko kaikauiahuie i tn*k«iuake «i. a i mauao uui ai uo hoi e maro ana. Oiaiuo iwi, ua uui ka hana ana peia a kokahi pm uukua ina (ilawau oei i ka la- i kou.iuau kaikamahine peia, uie ka houie aku , « ka «uea a ke kaikanahme i imi nui ai o ka-, ua k«o« ta. j A penei na makua e oieio ai, i ua oe e re o kau ka&e ia ute ko makou ae ole, aoi,« j «mHou « ike iki eua ta oe, aia a hiki i kli j kupapau, alaila ike, wahi uoi a ke k*«ka.iu*- j hiue aheaha uo la ka htf»»a, hooiuki umi o*4- | 100 wake uu, 1 tuaru aua uo au i ka'u kaue j a uiaii 0 k laua U Uiar<! ae ia uo 1». I* i «a ko uoho ia iaua la, iu& ka kaie o ua cu«-'

t" a 1 - v L kua o ke kape, a mahope, oi nohp iho. ua mau makua nei a o ke alohn* imi i.ka puaa, a-xße ka.awa, i e.hoopauae ai i ka hoohiki ana ika wa huhu, A neeaee mai la, ka uala o Kohala, e uwe oiai No iia mea, osa ui.ukua o Hawaii nej t he puni waiwai, a lukou i manao nui ai e hoomare i ka lakou mau kaikamahine me ka poe waiwai, ka mea hoi aole i ku maoii iho ka niakemake iioko o ka naau o ke kaikamttbiae, a mauiuli oia hana »na, a me ia oooouou ana a na makua i ka lakou mau kaikaoahioe ma ia ano. Ke ite maka nei np kakou, ua ha.akle iao ioa >a aku na kane elemakule loaa, kuoaoono e. ua kaikamahine 19,.. ka inea hoi, «qle i ko«no ka makemake iloko 0 kooa oaau, ka mea hoi aale i hauhoa ia i, kona puuwai. Nolailahoi, e pono no ina makua ke ae eiuolu- aku ī na mauao. a me na olelo m«iikai a kana e noi, ®ai ana ma ie alo okona mau makua ponoi, a i ole ia, ma ke alo o kona mau makua hanai, me ka i niai he makemake ia mea i kaee na'u, a ina olelo mai ke Iceik.i J Alaila, he .pano_la_oje eua makua nei.ke noouoo nui. ili.o i kejano oia. olev lo ana, a me ia hoakaka aoA āku a kamahine ia oe, a me kau keiki kaae paha, aialie ua holo ko laua ae like ana me ke ka--1 ne au i ike ole ai. Nolailii, e u&makua o Hawaii nei, he pono oukou ke uoopoo nui iho i keia mau olelo a pau, oiai hoi, aia no ia oukou he mana nui nialuna iho o ka oukou mau keiki a pau hanau ia ma keia lepo Hawaii; oiui no hoi x o ka makua ka lunukanawai mahiua o kaua [ utau keikikaae a mau kaikamahine jaha. Eia ko oukou hewa e ua poe makua nei, 0., keke wale aku i na keiki ina ke ano huhu. He mea pouo ole ia f uo ka mea, ua lohe no paha oukou i keia olelo kahiko o ko kakou nei aina penei, " Aohe kane poi nalo," wahi j a ka olelo. I Aia ]a, r,oi.iila, he meß ,pono a pnlolei loa | keia mau 01010, a he mea hoi e pomaikai nui !ai ka poe e hahai nui ana nia ka pono o na I aoao hoomōna ekolu iloko o keia Aupuai, a : kaulele mai boi ka hoomana o LpkopaaKai, i [ inai poi na keia Lnhuikanaka, a nolaila, ke I kauoha oluolu aku nei ko oukou makamaka | kolopupu. He ena makua ke ae j oluolu aku i ka mea a ka oūkou mau keiki e | makemake nui ai, e hoohui ia ma ke kaula I gula o ka mare hemolele aua." Nolaila, imua I o oukou a pau ko'u «l>'ba a mts ka lana Dui o ko'u manao, ke loaa nae ka oluolu ia. Owau no hoi keia, ko.oukou hoa lia i ke anu. C. D. Kahawaūna. Mauna o Eaela, Oahu, Feb. 13, 1866-