Ke Au Okoa, Volume I, Number 46, 5 March 1866 — Ua makau au. [ARTICLE]

Ua makau au.

r Ka puo rose naui 6ko Hawaii pae ahia, ka pahu kani e ne~ana i na moku, ka hoa kuka o na po [oloa 0 ka hooilo, he hoA piti hoi o l-.a la kikiki okn mnkalii. E aho pnha eue mai oe ia'a-e hohōni Helnofele kaoa mainun, māhope ka olelo ana. Oia hoi keia man tiua e kau haaheo ae la maluna oke poo o keih kukulu manao ana, " Ua makao ao." Heaha la ia rnea, wahi a kamea ninao mai, '& heaha iho la kona ano maoli ? Aka, e pono paha ia'n e hoakaka aku fkona ano mmli, 0 koaa iwi a me ka io, i mea e maopopo ai i ka poe e he!ohetu afta i kefa pepa. "Penei noia, oka hoaoleto e i ana, oa makau au, oia hoi ua makau 06, a'o keia hua<l!efo i pi!i ma ia ano, no kft makau ana', | hē huaolelo ano nui no ia, a he 'm'ea mau hoi 1 ia ma ka waha 0 kekaly poe e olelo ai, no k8 j haaolelo makau. Oia hoi, ina ua lawēhala oe i ka hai, a ua aihue paba. aie kaīohe paha, a ua hana paha oe i kekahi h'ewa e ae i ] pili i ke kanawai oka'ainaa I<akou e noho nei, oia hoi ke karnima, a the k& hana ino āna aku i kou hoalauna, 1 ka mea pon<S" o!e a ano hanmia. Alaila,"he :nea oiaio'loa iii, aole ana e nele kona makau a= wte ka paweō ae 0 k<?bg mau m»Ra, hookahi wule tto ana puu katahftta

0 ka holo a pee, a i ole iti, 0 ka holo foa no a nalownle. A eia ka ninali, rio ke aha holo ana ? Eia hoi ka pane malaila, nn ke kal6he, aife koluhe oe i ka waitfai a kou hoalauila,, a ua aihue paha oe i kona waiwai paa a me kona waiwai lewa, hana paha oe i kekahi hew*a ino loa imua o kou hoahanau me ka ikeia. ho kou hana ana i ka hewa nui 1 ku i ke karaima nui. Alaila, ke olelo nei au, e Kulōu aku oe e inihi 1 kau mau hewa, me ka launa hoahnnau ana, nialia no hoi palia he mau hoaha■nau like no hoi olua no ka aoao. hoaiīiana hooknhi. No ka mea, ua olel«ia ma ke Kauoha Hou 1 ka wa 0 b-su ka Mesia, a penei no ia, " O ka mea e kalaia e a'u ma ka hi nua nei, e kalaia mai no nia ka laui, a 0 ka mea e hoopua ia e a'u ma ka honua nei, e hoopaa i» flo ma ka lani." Nnlaila hoi, e nana pb mai kakou e na makamaka i keia, oiai hoi, he mea mau keia a'u e ike nei i kekahi poe. ina ua aie i kaula, a eli>a mahina paha ka loihi,' alaila, e pipa auanei ka hele. Makau hoi o ikea mai e ka mea nana ke dala i aie ia, nolaila, he kiei ka hana, e nloalo ai na maka me he aihue I la, ma o a maanei oke alanui. A ina e ike ! mai i ka mea nana ke dala ana 1 aie ai, he 1 kolo ka huna ilalo o ka l<*po, me he moo kuula !a e kolo hele ann rn« kh. ili 0 ka honua A ina e nalowale &ku ka mea nana ke dal» ana i (awe aie ai, maha ae la kona manaO aka,i ka wa e pee ana, a e kolo ana hoi, uay "leīīēīe Tt«>*na ōili, a kapalHl ka houpo, Qke kapalili la hoi e kapalili ai ua hana kolohe,) peia no ka aihue a me ke kalohe wale i ka hai, ma ke ano hma lawelawe makilo. Ina hoi. oe ua kolohe i ka hai ta ea, a ua ike ia hoi kou kolohe ana i komo maoli kou kino iloko 0 la hewa ino loa, a ua kuleana maoli ap hei oe ma ia hewa, aka hoi, mea paha hoi, ua mihi oe imua o ua mea ta nona ka waiwa,i, a iuiua paha o na hoahanau o kou aoao hoomana, a malia hoi nolaila like no hoi olua A ina ua kala ia mai kuu hala ma ia mea, ea, aole no e nalo ana kou alina, & ike aku no oe i ua kanaka la nana ka waiwai au i aie ai, aole no e nalo ka pawso. ae. 0 kou mau maka, me he ipo la ke kokoe, a ina e hele ae, pipa ae la oe ma Icapa alanui, uie ka oleio iho 1 keia mau hua mele, penei : " Oa-hoohiu ua hīhiu, Ua paweo na maka, Ua launa ole mai." Pela no kekahi wahi kanaka a'u i ike ai j kona aho, he wahi kannka kolohe loa keU, ua «ie maoli i ke da!a a ko'u Papa e noho nei i ke kau kamano ma Ulakoheo, aole nae i hoihoi-ia mai a hiki i keia la a'u e olelo uei, a pela no hoi kekahi poe e ae o la auo e aoho mai nei. Aka, oia hana ea, he haua la na kn po« i ao ole ia 1 na rula maikai o ka pono, aka, o ka poe e haua bou jieid, he poe iae noho aoa lioko t> na rula o ka īno. Eia 00 hoi au ke noho nei, aole nae au e hue aku ana i ko hai, a huna hoi 1 ko'u kee iho, aka, e hai notu 1 ke ano o ka'u mau 4iana hhi ke «kea holuokoa, i wahi mea lioi e maikai iki ai ko'u inot, o ike w«!e ia mai hoi •uandi ko'u oana anu a.iu i ko hai puu, a k*e hoi. Penei, he " aUi ".i'- »ū !c?'u e maiaio mai o j|ima Jaia, oia hoi ieia, §2 62. Ake waiho nei 00 nuloko 0 ka'u huke uie i kaimu ai, aka, ke manao nei uu, a hiki uiai ka wt hupono. e hookaa aku ai. alaila, li,ook«a, uolaiU, ho meu ole ka uiakau aku 1 na | maka o k»naka, aHa, he enea |>ono ia oe ke omkau aku i ke Akua. ka mea naua oe 1 ae lokomaikai nia\, e uoho iho me ka oluolu maiuna o keia 111 honua, a kona Maua i luua atai «1. Nolailai, e na makamaka, na hoal ha, ua hoā pili, na hoa haihai olelo o ka pono io u.a oli, ? nohio mAi n>i mi k«i» mau mōku'poni a p«tt, a m* k*ia kulanakauhale ftlii h«*i o Hon#f, rt»*r fc«kou a tiao» hou e fifce i fti ae ta m«lona, ka iko maf i paweo na iraka. fn& no h« pshit oa aie, ea, o Wou ahonul no' k* IHM-a « a w»o kou lokom»ikai kuhohonu. I Aol« 0 ka hoopalaimaka mai a me ka maoao |« (aahuka. me he a>ea ta ua aie ot> a nui, a Imalia p*#*, 0 k<s ali>ti» lt »«a e ki» #i.; A | peia i«i n«, «i* ta «loh* io «e i koa liOHlaunH me ikaoluoiu, u>e ki maaao haaha*, iwkau ole* ' Ahila. he hiki no ia oe ke haaw} mai ? ka hiI puu paa o kou «loha, e lu!u Uma mai, nu> ka I ttta i kou aie | S VV. B. ivAUI.AK> AMOk,y. Haliimaile, Hoaulu!u.~FetK' < &>, 1?ī.6

mako ke Uanaka Uino. ' iS f||nrtsi a he fehuJehu wale nn mea kino e Hdmr|fhW ma ku*"honua nel, atta, hookahī wam6 ēo tnea kinA īioonoo o ke kanaka, ka 'ititeijFota uhune, a e noho haku ana maiuna o n p«u, a nona na tiookuina a*u e ōlehe hookuina r»o ko na holohott>na ftsfl*r&ft<>i( n<sle 10 mea. m l'ehulehu wale na hookuina 0 kanaka e ' p6iffe.aTi aka, elui no ano nut o nn hookuina, a' he hwa, a pela no hoi na hana e elun, 0 lia huokuīīia aml etua wale'n? hana e hiki ia la, he pelu mai a he'h6omoMfa""aku, oia na hookuiba knekue a" me na «awa'e ame na kuli. Ao na frana Me' hiki ī ka hookaina lewa, e ku-e kaij ue ® hō'iheī bip(, hoowalī ai, kaka waftie, a pela aku, Aole nae hara wale ira~Traokorna me ka hoohite!ale oTe !a, o na aa mni ke poo miai a l na wahl a pan owHlinO imiia no hoolaha i ke kaiioha a 1 na 0 ke kino. Al? no ka hookuina lewa fna ka iwi hoelioe k®WeT)ookui ni ka twi uluna tne ka īwi hoepaa i kff wahi is i fca to a mfe na I wan a me ka uilā i hoopahee ia i [ ul'envMĪffiHk i a hlle i-i >h»ii ke ahT me fca moa^"TKllffol^te i h aa pau, v " Tha» oia Ita mea ē pono āi ha ho<JSg%a.lfa'a aole hiina mau a liuliu foa, palupguTnH hookuina nawnliwali'paha, a 'elike a me ka 00 hana ole'ia, he hnn& leptrnao a popo'a innino, aole pono ke hana; p«la,no'ōa huokuina. , HplaUa, ke ao nei keia olelo o na hookuina ialfat{ou V na opiopiō maka palupak i heīe'a noliea 1 ka la o ka makalii, e hana man i nlPhana kupono, aole ē v/aTho wale" i ha e mnlowa *a e" palaualelo "a nawaliwt®2ā' 0 na wahi hookuina \<ale no o'oa wahfj»st*ke hhohana ia, a poloke ae pau ita lajte' wabi ponō ea. me ke utōha i na hoa o na hookuie. Johu Iliil/ki.' jtmiavi himeni o Kawaiahao —I ka PoaoO&o=fceia pule, uu hai ia maimakou e himeniark& Ahahui a inakou i hai aku nei i na pule haln ae nei, a k« manao ae nei no mako»3B mumulu ae no kakou ilaila, oiai, he hatoa)kai ia, kupono ikn mahalo ia e kela a«a.ina keia anaioa, a, ka mea i komo 010 iloko ona ka mah»k *ām)«o male, ' il4xile hoi e hoolipli ia kQt>a punwai e kona hooehooe, kupon<> ke kapaU he kipi, a he mee hmiliaukae wale, paulele laia."

\£%l hanai a Mi Oahct nei.—TJb poloai ia makou e kekahi aia ka Wppme kēkahi pa ajna uui e hana Tā taai a «a pstap«ila 1« i polpa] mai nei '» «aakou, ua anenne ka e akole' mile a'63 ka nui Ao ka mea nana e kukūlu mai ael:.i» pa la o S. G. Wilder a me ka v»e Hui