Ke Au Okoa, Volume I, Number 48, 19 March 1866 — KE KAAO O HABIBA! He Kaao no Arabia. [ARTICLE]

KE KAAO O HABIBA! He Kaao no Arabia.

HELU 14. I ka psu &nft o na mea a pau loa i ka hooia, roa ka ikaika o ka lima o Salanjisa a me k$ tum o kona puhaka. īa laua i hoi aku ai, puka mai la na ohana a Benihilala, a k« ; ppai ae la ia bs dme ka oiioli nui, i huipu ia mai me na aouli o ka hilahila, do ko lakou aa ole e kaua me ko lakou mau enemi, a aiuau ae la kahi i kabi, " Owai la hoi keia mau koa ? Mai bea mai nei la hoi keia uuau maliliiiii i hele mai nei e hoike iko laua ikaika ma ko;kftkou nei aoao ?'' Aole i wehe iki ae laua ngi i na mea papaīn o ko laua t no hoi taqa nei i pane leo iki aku. lua ( e mahalo mai na ohana i ko laua nei ikaika, wale ak,u no ka Bei haua. f Ninau ae la nae na ohana i ko laua nei kulana i ke kahv) lio, a hai akp Ia oia ( he mau koa iaua i hele mai e kaua mahope o $alamisa; a e makemake ana laua e hoikeike ia aku laua imua o ke a kau ae la laua nei maluna o ko laua nej mau lioI ko laua nei hiki ana (iku i ka halelole,, puliki mai la laua map mea aloha ia laua, a me he mea la, ua palupalu Qa kapa kila i ka laua nei mau apo aku. Kokua la no boi ka laua nei mau i ka wehewehe ana i ko laua nei mau kapa kila; a na ko latta mau hma maoli no hoi i hoomakaukau iho i mau wahi mea e akn ai i ka hakahaka ame ka pololei. Hai ia mai la ia SaJamisa, ua. nui na Kanaka ipawaho e ake ana

e ike ia ia no keia mau koa, a me ke ano 0 ko laua hiki ana inai 1 ko lakou wahi ] iOOmoana. No keia mea, olelo aku la o i3alainisa, e hai aku i na kanaka a pau e hooluolu ana oia ia ia iho. Kauoha pu aku la no hoi oia i na kanaka a me &ona mau alihikaua e hoouluulu toaj lakou mahope iho 0 ka pau aHa .0 ka pule awalea. I ka wa e hoohuoi ana na no keia mau kauoha a ( 9lgol.u.Uip la 0 Sa)amisa ame kona ohaua ia lakou iky,. pia- ( hope ih.0.0 ka pau o k? .pule awajjee, a honluuln isai Ia konainau makaain^ukelphe Ina olelo ako lako.u alii. Moe.iho la p Salamisa maluna o .kp?i£k ko|ti me, k» i koua mau maka i o)e pi\i ai na hpihoi ia kona ilfe „ I ka pau pono loa mai 0 ajau alihikaua, kamailio aku la ia ia lakoa penei: "E na alihikaua $ na koa, ka o ka oh&na a Uenihilala, ae hoi q Jce kau ana mai o ku hoiijio jjyi. ua ike au ikumy Hap mai $i fca inaina,b ka lani 0 |aJfeou. : J)SJi lva &ku au.i ke Akua, a ; ua wai|io ako hp boi.su i&'u iio malaio 0 ko- , m na%la; *. «a hojke.ja ma] ia'u e ka lani i na ino lps a keMū ,0 ko iakou. mau ohapa i b«n# ai.. Qi» m*u Jiewa.jia.aiea nana i hpopluka j .ka lani, a hookau.. mai ia

i koua ino malu.ua o ko kakou mau poo me kaw la, " E na Luiiakanawai a tne ua kaeaka a , paa o Ayabia.n#i, o bo,oloUe mal.oukou ta'u I Aja mawaēna y oukou e uoho mainei kekahi poe iio lfikoq na. mAmao ipo, a nae oa naau hapala ia ko. lakou mau ; aafnj e na koiu juo loa Q,nft.Qia»M.kipi I " X. ko lakow T?a,i iaaa. ai ia ma'u Wa ino loa, ua lawe akq, o jīaliocie<la i kaaa !okor sai io kakou aku. U.a kue mai na .]aniia kakou, ua pau. pu w.lioLme na jboku E pau loa i kamna kee wal ia kakou, r ua lilo kfkou j V9p kiUiiipaA i»o loa ,Qā k« poe " Ow»u, ko oukou alii, me ko ? u Lewa ole, R» kw mw!a a.u mnktpo; ua lawe ia ako ko'q. ikaik* ow.o'» aku, a ua lawe hoowaUaFahs ia..hoi k# ? B wav olelo ao„ Ka oukpn ikaika no h<>i ka.hi, ua lawe ia p opkpi.aku, a aohp t? hiki ia, oukou. ke ( %o i ko Qi|ko« mau $mm\ Ue maka a k; ... , ... .... ~ * " O pa ohapa a paw i noho Kai pialalo o ko'u jpalu, ua k.ue.maī lAkou ia'n. JJa. ala m ke.kipī emwaeua o, I&keu* a mokualiaua iIK», i» ks aoho'aa 0 k£kabi poe iioi, i ka wa i a!» aa »i keia kipi ae», ua holo aku iakou i k» waonaheki e nohe ai, mekahanai ia o ko lakoli m uhianma e na a» laau o m kwla oneanea 1 1 " TT& nui k>a ka nhai ana mai o na pofw> fa *k4kob, a abeKne e nau* hou olb m«? k*] lani t» k«kon; a «uo ke Voi tnaf nel kā lanl « ia ka pt>e hewa ! hoomainoina a i na ohaha koa o Arftbia »ipi * 1 Aiiai mai ta wi atfi i HkiW olelo e pili ana i ka kipi ImOA o ka leta, ia ae la ko lakou heleholena % na olelo a-ua ali! nei, a liana *kb )» kt4ffthi i kekahi roe ka pane ole akui no ka lun' o ka iUhia i ka olelo a ua alii nei; a o kekaln j>oe iho U I ka honua, aka, ua pioloko loa oloko o ka mmi, a hamuuuunu ae !a no hoi ka hf.l? a j*u a pan«j nini Ja wo hoi kekahi,

"He pono e māk"& ka poe i kne i na olelo kauoha a ke alii i waiho aku ai imua o na kanaka a ke alii t hoouna aku ai e he)e pb me ke aiii opio, no ka mea, aole lakou i malama i k«j Ta wa, mal la o Ha"bll>a mai 0 kefcatii maTatte kona wahi i p'ee ai i ka wa" a ke afīT e hai 61elo"ana" imna d ke anaina a meVa pōe kanaka kipi. A kahea mai fa no hoi fee alii i ka ike ana mai ia Hafciba e puka atsa ana mai kahi ana i pee ai, a pane mai la oia, "Ēknukeiki, e hele ma? oe a kn imua o keia'poe kanaka he'umiknmamaiwa <e kn nei imua o makou, ka poe hoi nana iiiai mai īa'n a me na makaainana 1 kou make ana." Ta manawa, hele pololei loa mai la o Etabiba a ku iho la iwaena o ua poe kahaka ; nei he umikumamaiwa, a hoomaka hou ae la ke alii i ke kamailio ana i ua poe kanaka nei he nmikumamaiwa, oiai o Hahiba e kti aria imn'a oua poe kanaka nei. No ke aha Ja ko onkou pale ana 5 ka'u olelo, a. hahai oakon mp ka fe«i olelo e nei poe kipi ioo, a no keahā la ko onkou haalele anaiko onkou alii opio a oukon i hoao, ai e pepeh» ia 5»,' &■ haalele hof ia ia iloko o ka waoakna kanaka >ole i kona wa i hiamoe ai no ka lnhi, pololei a me ka make wai a onkou i ai 1 • ai oia na na holoholopa hihiu oka waokua. llb, manawa, hoano e ia ae la ko Habiba helehelena e ka huhu e like me ke koi <>na a ka hekili, i ka wa a kona makuakaue alii e kamsiilio ana i ua poe kanaka kipi !a he unaikumamaiwa. A oleīo hou ae la no oa alli nef,' 11 E na kanaka kipi, aole anei oukou i kupono no na olelo a'u i hai ae nei imua <? ke anaina, a imua hoi o oukou ? Ma ke kauoha i a ka lehnlehn, he pono b$ lawe ia ko oukou ]

ola no na hewa a oukou i hana ai imua o kun keiki a me na makaainana o ka ai«a nei. A he poe knpono loa onkoo no k» hanauna i>epalo ( ka poe hoi naaa i lawe naai na hana ino iinna o ko'u mau Kuhina a me ko'u poe makaainana; a na ia poe no hoi i aku ka noho ana nwluhia i noho'na haunaele mawaena o kakou." Aka, i ka wa i pau ae ai ka ke alii kama. ilfb ana, aole kekahi o ua-_ poe nei i ekemn iki, aole no hoi i ea ae na poo ,o* ua poe kanaka nei, Ia wa koke iho la no, kena ae la na alii nei iJcon| tnau Kuhina e hc*ii»afcapkau i wa e lawe ia ai ke ola o ua gse kan|S4 nei he umikumamaiwa. A kii mai la na luea koa a hopn iho la j n« poe nei, a laweia akn la *nail<Jko aku o kahi a lakou.e noho an%, a hookomo is aku la iloko oka halep3&h.ao f a oki ia aē la na poo o ua poe nei he umikumamaiwa e na .a na luna. koa, a okioki ia iho la tia kioo. iloko o na apaaa he nui, a kiol» ia a.ku la 11» na holoholona hihiu 0 k« nahele. i Ua pakele o fiahira ma? ke īuq o keia hoopai in ana no %ona make e ana inamiia. Ke kumu nui nae 0 kona make ana, no kona ae ana aku e haslel§ ia Habibama ka w„ftoakua. Mahope iho o ka pau ana o ua poe nei i ka pepehi ia, liaawi mai la na kanaka i ko lakou olioli no k* hoi hou ana mai o„ Habiba.

Ia §al&Bjis* 1 k&mailio ako aii fīa lakon, tia "hoolioli ia ko lakoa 'inah ttianao e ta oiaikai <T ree ka Botati o kana 1 kamait!o ana'; a aohe tj«fe lakoh i ike mai, oa hoihoi bou ia māi ka ike i kona mm maka. No kc kahāha oko iafco9 r m«u ka, o kona nwāmaka, olelo iaku la ia, " Aole 'auanei owkon i lohe i ka hiki'ana mai o kekahi kahnna'i ka p6 oei, a ka laan' me ke kokna mai o ka lani. i ola ai knh Tha|a ? Aole ola%ife ka iiea a ka latai i hoopoināikai •wal***l»»e. 1 - - - ■ « • " !fa tanakTla aiia o kuu keiki a mē a f u "lealiina $ W ī Reia kakaliiaka, oia keililii o na manaoUhā nut 'i h'uoko ia no ka hiki āha m'&l o p£ma?lf£ii ianakila oka wa inSi l?lDa kda Arabia, ua pau ke kikohn ana 0 fla k'iko o'ka hewa maluna i o'onkou/e hooftjtfka\ikau oukou ia oukou iho Jlo ka hooiika kātt'a auā i na halelole o 'Siri. Af*hfe po£ e ae'e he!fe j>S ui£ *'i, aka, o ko'u poe koa wiwo oTe iīk- poe koa iho o ir«tetrt» € Bflbō : U*«>ri i ki'hale nel, «'-'iuuM i ks b lrb k4ko*i 6baria, ae ma!asm hof i ka kikou hoTt>holona; a e hoo- ! nohoia nt> hoi leekahi poe f tuau kok" kiai | "E aku lioi oukou Ina oliaua o kakou | e auwaua wāle' laWi iy,jk ka 'waoakua, j aiā i ka U apop,o e ulu mai ai ka 'eeiua 'ma- ; lupa o'na halo' , Tota 010 kako'u mau enomi, ja e kipaku ia aku "mai l i?a uuiauma ! '&Vn $ leana'&Aā' nSa!u'lo 6 6 I ■ > • . ♦ -.»,« | v Ia kakou e ai i mau puulu kaj i.£oejioi na e r belo aku o j a jpa mea kakou e komo 1 ole aku ai itgko olka hookahe kofco | Hoko o e pouo'ia | ; Rf u V c »tel j & \ka L^ui, i u,app uuu Hoko'o koi^ ! kau o |io pilihua aiiLK ! "oko H |icī aiv\ nW, amo ka ike s hou ana o ko'u w#u maks f aole oia wato ua J mea a kakou o otio!i >ra!e

Moiwahiiie p na kai e.hiku ka 0 I)ora(ila ka ka vahine a ku i ae ai na kuu k^i^oi^ kakou e oli,olinui_fn", pi»\, ojft mau, makā, * jg.hp,tyojJi.Qß ho,i \ ...ift " E hoolaha aku i keia hpi],j»a %a » r pap .10a,.a e heluhelu ;a ks J Ki , r£® 1 haawi ae ai na kanaka a pau }kp fo|S j hoomaikai ike Akva oks lehuls^u K jī^B lilo i ka o na }w\, a i ike a) «Q M &jw ■i ka manomano q kona lokopaikaī. u]9 ma kona kuamoo. „ ( _ .3 " E hookapkoa īa i ( enau la, hoo|csai v keia tpan ahaama oīipli i>ae, aole i i mea pono no ke kino, aka, i h&upli ua ne no na j?otpaik»i, jL hw, mai nei. - , . . , " nui ae pei au, jiui Js.q hanoli a me ko kakou l)uro i_ help ia a knkui i na q £obo"l iloko o na halelole o Si^a, naueue 5 »3 puuwaio ko &ak(}V ipau ,£gi me ka lai3.n» ole" , s ,1 I kekahi la ae, ua malam» 5a na ahaa? olioli malpko o na ka|aulu p ua me ka ole, ~!$£ mai īa ka ohapa holoqkoft a,. apn.ia nui, Iqa ana o I§o ;msi os> o; .puni la kahi hoomoana i pa leg ,p|ip)i. $ 8 kei'a ano. Tka nana ajc,\i ,i,p% £ lamiaa oi.a li.elew#]§ j| pijgi kela a me i „1$ ~hu3jiit a, aky Ia ke q jzs lopp ,o. J{o olioli ma ka loa a m,e ka p hoi hou tnai la kekahi pop o kon§ 'i kauliilii ' * a.ku la no p.|sftlamisa ia hou aku no ia Jakou e ho! paai^ kona mau eheu. T!pfep o* o,ā hs malima mahope iho, īke ilw p|s, hoppuniia. ana oia q. \p» t ake nui ana e lalajj } pi'e «»V ! ua e hoopai aku, a e haawj pku hpi [ ! kppoqfl ; te l,a|£gu, iio lakopmau ,ma }taj)ooft!& ana i ke o s 3 h poe i uliwnau ia ena eheu p_ ka ftol}o , hup,Q <} §if;a j na iye* a pau Ipa e hoo^&kaukaui^9o oiai, na oiake ana.g a e ka ikaika 0 rae uo ka mea nana 1" hooiaīp t Si ; ,j»§e he wahahee, ka, lopp.;. I h|ki i ona loa. jhp,la,Jta,np^[ ) af;..o > %a ,ol.a, $ia. ,q, $~ qae ka hoi hou o j>luwahiae f ihQ p gal%p?iea, a .0. ua ntsf j bi|fi aku,e i alihīkaua i hoonna mai ai. Panlele loa iho la nae ia ma koua amanaoioiho la no ana ia malnna o kona mau enemi (oia hoi o Splamiea.a rhe Habiba.) Aka, mjnao, ihg U oiā e holoi ae i ka hōino ia i o kona mau ohana kipi ma ka aa e papakahi me Safamisa he maka ā he p}aka. .(lāoleipau.)

Mai lawe bwa oe i ka Inoa o kou hoa-lolia opiop^o, £ Km Ao Okoa b;—4jokaoe. . *.< Ka manu ai po% lehua o Kalipo, k.a nunu oaaka oaaona i ka ppli 0 ka ipo' m&nuahi, he' wahi kiah& wai pua roae ka'u e hooili aka i nei ma kou inoa; a na kou aloha kuhohoou ] ia e kao paoaa iho I ka mea e like ai, a ia 06' iwi ka p\uolu aku mjk pft ,kihi <ejija 9 ksj Aupupi roai'M> hi.Mua eks U.i K»; makahi, ak» wqlona .pla ,*ka la l.Lehua. , Oia hoi keia mau hua e kau |&ahso a§ ]$ n?a ke poo k.aku,lu piaqao ena, iawe hewaoe 1 ka ipoa 0 kou hoa'loha i pia , ' Oiai h<p, 9»a jkajme»» ioo loa i q krajt®i 4 e P, k#, J%*e | k« iim maikai o ke paha, a m$ k? ,p%ha, elen^kuie Jr ,laahine kaikapu paiia, a paha, %pake p»ha, a m V* k.>naka a pau q, f ke)a ano kei» uo P K» x»ea a lawe wale ajg£ k« Uioa 0 kon» )ko«lauty|». tna kona ike o)e o%e u» hft>a j& hoalaupa «: roe ka makamaka paha i kekahi hewa kp i ko pabf> a oae n» uiea JSfce oia Kia ui*,e, aole io i .h*sj| j k<n* | me ke j 9*>fc W. „V . **S .«» Wo »lw 1* »f |

A ma ke neī.au .^, bo 3: 6, peuei ; "He ke la h k, r m ko |e aa a iiahima ta uial eku lua ke ko uiau' a\<.uo <3 fike . rac koi,* 1 oTcfo ia, oja'"o\c'afefo h ua iik/ao l t nK Ia#V H? *' ' 4 1 * ua j»cla no le olio 6a\s-aii uei jvo, vj?ka poo uo !ao ote fa," a"i ifo ote lioi* * i.ti fiua a\valifa oka lakuu mea"i oWo aī, nO la oiea, ua otcīo «'a|e H.lO uo'liekaliī poe, »ne he W, Ijj!

Nolaila, ke waiho nei auiko'umauaō Hola mai H«waij o Keawe a JKauai o 3īano,., pono ī» oaion ke al^wa. Uiq a nooaooj ilio. hoj i keia, uq ka lawe ; jftna i fca iwoa maīkai o koa ua like ; gū 1 ).q ia me, ka./oea p .manao aaa e aihue, a j malw aiia paha.i lea waiwaiAaa i ma-' tS&o ai e Jawp ,ma ke aoQ aihue io, a uia mau a pau, be rrvea liewa. loa iaj eiai aole ' 'paha oe i ike io ko, iou hoahaoau, j >me k<fu .mg,kamaka., A.ka, olelo epa wale ! iho 110 oe nie auo,hoopuoipuni, a anoj pah>; a lilo lioi. ka.iuoa o. 4 inoa.ino, a,£ap».io ia Rlrā net Bti ia oe, diai hana hou pela. P No ka mea, ua ike no kakou a pau, he lnea nui ka inoa o ke kanaka, a lie ākai hoi kona, aka, nia kau olelo epa ana, ha-, *a epa anā, hikapakle ana me ke auo waha- j TOe'loa. ETp mea ia uou e.hin» ai aiai ko« j lioho pouo ana, a he wea }ia\ i» e akelekeie ?&knai kou ,t; he]ji iho na ■wahi palahalaha o ke kauawaij uo ka iaea, fea mea lawe wale l ka Inoa maikai o ke he ke ]cau ia anā imalnna o kona poo iho, ai&i po hoi, ua ike ;tnaka no kakou a pa,n e na _ makamaka. o'u, te kanawai ka a i o Jie kanaka ke lawe wale .ia e hai me ke auo oie, a me ke ko o!e hoi o kana me.a i jpaaoao m f <y ai e mai me ka ole. Nolaila, e jia a pau e nohumai L ne ' ma Hawaii nei. ke h,ai aku nei aa i ko'u manao ia oukou, maj noho kakou a hana pela, me ke kue aku" i kou hoalauna me ka, oiaio ole a me ka pelapela waoJij no ka mea, o kau hana ana pela imua q kekahi aha akea, hemea īa e ino ai ka manao o, kou makaTnaka, a he mea hoi ia e ku ia. ai oe i ka aha hookolokolo, no ka mea, aole ae i ike i kala e hiki mai ai kou puino, ko hana mau oe e kuu a ke hele hui oe ma ke kuamoo o ka wahahee. ** No ka. hoi, ipalia paba he poe naaupo kekahi o kakpu, a walie io no Uoi pal\a he mea naaupo 10 no ka mea nana Lolelo waha- • ft. i j>«tkftha wale. hoi ikainaa. o ko>i hoalauna, a iijp maopoopo »q no, o ka 9 aa flPQ» paina no ka lapuwale wahi a ke līi naauaQ, Solomoua ia : 14, liapa pe, Pela uo ka hana aka poe naaupo, he' he līa, fc« poonoo w.ale jho no, a aie ihe mea 1% ua ku i Keia walii hua mele-peoei; I "HookokaUu i Jfmlolo ke ahi &ka aaile ! ■ Hoowewelo no ike kai o Kohalaiki, r Alm oe e lea wai kuauhoe aka lawaia, I I ike aku au ia Waawaaikinaaupo ma."~ i Ama keia kuknlu ana ako oukou maka- [ maka,- ke waiho makamae aku nei au i ka'u. ; oielo ao innla o oukou a pau, mai lawe kakou i ka inoa maikai o ko kakou mau kainaka, he mea ia e.kū^amai ai oe e na, auwaha o ka popilikia a me ka poino, ,a he .kumu alakai hoi ia e hiki aku ai e ike imua •o «a aha hookolokolo o keia aupuni'; no ka mea, o ka inoa maikai o ka hoalauna a nje ks makamaka, ua oi ae ia mamua o ke gula ame ke dala. Nolaila, mai aihue hou oe i .k» inoa o kou hoalauna, a lawe wale aku no fcel, he itTo īa e lawe ana ika iwi Ip'hka hale a kekal'ii īpuka haie kkh, n6T4t!a, he pono ke hoolohe a malama "thb f kfeilHoko oko onkou naau. tla pau, L ke hoi nel ko ke Kaona keiki ua ahiahi, aia la ke kani o6oe mai la ka bele kaniku, ua 'lai mai la na pua ma ka hikiua. Me ka mahalo i ka Lunahooponopono a tue na keiki iwa nana ehoonoho na hua kepau o ka ka•teME tsupepa, g. W. B, Kai:lai.vauokc. Hsiiimatte, flon6hilu, Mar. 6, 1866.