Ke Au Okoa, Volume II, Number 2, 30 April 1866 — Ka iniki poaeae a R. P. Kanealii i hapala mai nei, e kuhi ana paha he pau loa ke kamaa i ka palakiia. [ARTICLE]

Ka iniki poaeae a R. P. Kanealii i hapala mai nei, e kuhi ana paha he pau loa ke kamaa i ka palakiia.

£ na hoa lawe Nupepa o KĒ Au Okoa o ka M. H. 1865, aloha. Aia ma ka Helu.4» 0 ka Buke 1 o Ke Aū Okoa i halā iho nei, na ike liakou i ka inika palaki kemaa, o' R. P. Kanealii i hapala mai nei, e kuhi ana paha kela, be hapala pu ia kaaoao malalo o ke kamaa, ika palaki inika ana, aole maluna wale no e hapala ia ai. Ua kamailio no wau imua o oukou ma ke akea ma ke ano haumana a J.'Dudoit e like me ka H. K. i hoomoe mai ai, a i, ko kakou ike ana hoi ma ua Helu 48 la, e hapala ae ana kela i ka poe Lahainaluna, ma ke ano Lehainaluna ka pane hou ana mai. A ma ia ano ua hookuu wau pela i keia mau Helu hope o ka Buke 1, nana bog Lahainaluna ia e pane, ke makemake lakou ina aole makemake, oia iho la no, a eia hoi, ua ike no kakou |i ka poe hakaka, ina e lalau wale mao a maanei ka olelo, 'aole kupono ma ka mea hookahi, he oi aku ia o na mea hakaka ino, a hakukole aku mahope ina ua ike ka mea noonoo, e pii loa aku ana i—o alaila; e hamnu kona pono. A ma ke ano hoopau aku i kou kuhihewa e Eanealii, nolaila, e hai uuku au i ke ano o ka loaa ana ia ia o na kumu mua o ka ike palapala. Ika hapalua o ka M, H. 1837 paha, oia ko'u komomua ana i ke kula, i ka 12 o ko'u mau makahiki, ke kuhihewa ole au a i M. H. 1843, ua komo elima o makou i Lahainaluna, mai Kaluaaha aku mokupnni. o Molokai, eia na inoa, 1 Kanakalawaia, no Kumueli, 2 Kealohanui no Halawa, 3 Mamaki no Moakea, 4 Nahale do Polapola, Molokai, 5 Daniela no Ualapue, no ka mokupuni o Molokai keia poe, e nana i ka aoao 26, 27, 28, o ka Helu 7, o ka Buke 3 o ka Hae Hawaii, o ka la 17 o Mei IbsB. Aia malaila ka papa inoa o ka poe Lahainaluna, mai ke komo ana I mai ka M. H. 1851 a hiki i ke komo ana 16, oia ka M. H. 1853,_0ia hoi 511 haumana, aole i paiia malaila na keiki mai ka M. H. 1854, a hiki i ka M. H. 1865 iho nei. Ahe mea hou no ia, ina e hoopuka hou ia e ko kakou mau Nupepa o keia mau la, ka pap'ainoa oia laau kiekie, a me na hua i hoohuaia mai ma ona la. Mawaena oia man makahiki au i ao ia ai ma na kumu mna o ka ike, (koe na. mea hohonu) a no ko'u hiki ole ana i Lahainaluna, ua manao kanaka iho au e haalele i ke kula, a ua haalele io no au i ka naanao a'a i luhi ai. Ua hele ma na lalau o keia ao, e alo ana Ika pololi, ka maona, ka wa mai, a me ka wa ola. A pela na ano a pau oko ke kanaka ola ana, a he pomaikai mau loa, ke hooiaio haai ke Akua, a ekolu ko'u holo ana ma Oahu nei. Ikala 31 o Dekemaba M. H. 1853. Ua loaa mai ia'a he palapala kuma mai a J. W. Maki, (Marcke) mamuli o ka hoopii. ana o na makua o Maunalua, e lilo aa i kumukula malaila, eia na makahiki elua o ko'u noho ano malaila, me ka'u alii wahine, a ano hookuonoono, a kanaka makua mai paha, a ma ka loaa ana ia'u oka palapala kumu, alaila, i iho la au, ae, ua houmaunauna wau ia oe iloko o keia mau makahiki he 10, a i 'keia wa, ua loaa hou mai ia'u aole au e haalele i keia halekula, a hiki i ka nele haumana ole ana. A i ka M. H. 18b3, he wi nui no Oaha nei ia, ua aea na makua, a me na keiki ma kahi 0 ka ai, aole nae no ka nele i ke ke dala-o!e, he wahi apana dala no, aole nae he ai e kuai ai. Nolaila, ua emi na haumana malalo o ka 10, ua hoopau ke Kahukola oia o : J. H. Low i ke kula o Maunalua, aole kula a hiki 1 keia la, o na wahi haumana i koe. aia ma Wailupe e hele nei.

Aole ma ko'u akamai i ka ike holomoka i noho kumukula ai ma Palolo nei, ma ka looa ana mai ia'u o kekahi hapa o na ike kumu tnua e hiki ai ke ao ia ma na kula Aupuni, (e nana i ka papa fciko laj he mea makehewa paha ia kakou ke ao aka i lia ike holomokn, i ka poe hookuikui aia o ka poe ua mahele i na kula haahaa, e ioaa auanei ia ia .ka ike holomoku. Ua pau paha kuu pohihihi,- aole paha he hana e paio hou ai. Owau no me ke aloha. J. H. Kanepūu. Halekula o Palolo, Apr 19, 1866.