Ke Au Okoa, Volume II, Number 12, 9 July 1866 — KENETE. He Moolelo no Sekotia. [ARTICLE]

KENETE. He Moolelo no Sekotia.

BUKE 11. Ia lohe ana o ka Marquis i na olelo a Winetona kana kuene, kamailio mai la oia me ka.olioli,'" o_kau mau mea e. kamailio mai nei, e hookoia ana no ia mau mea a pau; a 0 na manao o kaua i ohumu ai no ko kaua pilikia, e lilo ana ia mau mea i mea ole, a ke waiho moakaka mai nei imua o'u na mea e lilo ai p Evelina i mea hanohano no ko'u pakaua, a e noho oluolu ana no hoi au me ia, ke hiki aku i ko maua wa e hoohuiia ai i io hookahi." Ia wa koke no, pane aku la o Winetona, " Pehea e lilo ai ia oe, oiai hoi, ua haawi oe ia Evelina i ka lima o na keiki o Makalapine, nolaila, aole paha ou kuleana i koe ina e pau o Oalēnākaila mi i ka hoopaaia i ka halepaahao, no ka mea, ua hiai mua oe i kou manaoio i na keiki o Makalapine." Ia laua nei e kāmailio ana, ia wa, kamailio aku 1a o Wineiona i ka : Marqnis, " Owaī la hoi kela mea mawaho e kikeke mai la V Akaj hoolai iho la' uā Mārquis niei, ia wa, kikeke h'ou mai la no ka mea mawaho, % hele aku la ua Marqūis nei ē wehe i ka puka, a i ka hemo ana o ka puka; ia wa, komo koke māi la o Inidulufa, a ike aku la o Winetona, hoomanāo iho la oia, o Inidulufa ka mea i kikeke mai mawaho. Ia Inidulufa ,i komo mai ai, nihAu 'aku la ka Marquis i ka mea hoū. " ! - • A haawi koke mai la o-Inidulufa i kekahi palapala, a olelo aku la oia, " la'n i hele aku -nei a hiki ma kahi o Gilibata, aole mea hou 1 loaa ia'u malaila, a i kuu hiki ana ma ke Cannongate, ia- wa, ike ako'<la au mainua o'u i kekahi lio e holo' ana me ka halulu o na kapuai malana o na pohaka unihepa i uhi ia maluna o ke alanui, ia wa, wikiwiki loa aku -la ko'u hele ana i >ua lio la-e holo ana mamua o'u, o ka wa;ia o'u'i holo aku ai a kui i ka mea e holo ana maluna o ka lio, a haule iho ilalo a waiho a māke. īa wa koke no, haha iho la au i ka poli o ke kanakā a'u i kni ai, a loaa iho la ia'u keia ope palapala a me ka palapala-e waiho pu āna iloko, ia ,wa : no hoi.au'i ike iho ai o 6eo£frey ka mea a'u i kui ai. A oia iho la-ka'a mea bou

lai lohe ōeie ka haka o Alanadela,- nolaila e pono e aana! iakon i keia palapala,'oiai, ke i3a&aq nei au aiailoko oie na palapala kekahi:meahou." i ;• •-

. la. wa, kamailio mai la ua Marguis ;nei me ka olioli nui, " Ano, i keia wa e ike ai.kaua aole i.make o Kenete, e like me ka'u i olelo aku ai.imua ou aole i make." • Ia manawa, akaa ae la ua Marquis nei i ka uwepa. o ka palapala, ajiana iho la i ua palapala nei a ike iho Ia i ka inoa o Kenete e kau ana malalp o _ka,palagala r; : A heluhelu. iho , la; oia kai hopei,ia.manawa, ,olelo la ua..Mar,qpis nei iarlaidulufa, " 0 keia palapala,Tiia Kenete noi kakau-ikei&.la.iho nei, e kauoha ana ; ia 6alenakaila e palapala mai i na alii o Edineboro nei no ka hihia ona i hookolokoloia ai ma ka pakaua Alanadela, nolaila, ,ua maopopo. loa ia'u aole i. make .o Kenete, e like„me ka'u.i olelo mua aku ai ia oe no Kenete." . *. .

Ia manawa, kamailio aku,la, o Inid.ulufa i ua Marquis nei, " Akahi no a pau ae.la ko'u manao paa, no ka mea, ua maopopo ia'u aole e ola ana o Kenete i ka wa ona i ku ai i kuu pahi, ake kanalua nei ko'u manao, aole ia he kanaka maoli, nolaila, e pono , e noonoo i ka mea kupono ia ; kaua e hana aku ai ia 'ia." .Ia wa, ku mai la ka Maraolelomaila, J«E Infdulufjet, e pono, e hoi oe. : a kiai, i. puka o Gilibata, a e holo i Holyrood, a hai aka i keia palapala a Kenete, alaila, mailaila mai maua e holo mai ai me na koa e hopu ia, Kenete a me Gilibata, a noi pu aku no hoi au i palapala hopu no Galenakaila a me Maeoma. " Nolaila, e wiki oe, e holo hou i kahi o Gilibata, a no hoi maua i Holyrood." īa wa, puka aku la o Inidulufa, a puka aku la no hoi ka Marquis me Winetona. Ia Gilibata ame Kenete ē noho ,ana iloko.- o 'ka riimi, aka mai la kēkahi mea a hai marla ia Kenete ma, e hopu ia ana lakou e ka Marquis a me na alii 'o Edineboro, ia wa, kamailio ae la o Gilibata.ia Kenete, "E ke koa wiwo ole, pēhea la auanei kakou e pakeIe ai i ,keia pilikia e kii mai nei ia leakou."

Ia manawa, olelo aka la o Eeaete> ia Gllibata, " E pono e hoomakaukan oe i keia wa, a e holo akū i ka pakaua Lindsay, o oe, Gerenagora, Maomara, a rae Geoffrey, a mai kali oukou i ka hele ana, a e lawe akn me oukou.i keia mau apana gula i mea e loaa mai ai ka ai ia oukou ma na wahi a oukou e komo aku.ai; a o malama oukou mai hele, pololei ma ke alanui, e pono e kapae iki iho i ko oukou mau kapuai ma ke alanui no kekahi mau minute, pela oukou a pau e pono ai'ke hele, no ka mea, ina he oiaio, e kii ia mai'ana kakou e hopii ; a ina aole e loaa kakou ma ka hale nei, alaila, o imi ia auanei kakou ma na alanui e moe'pololei ana i ka pakaua o Lindsay."

'* J la mainawa, pane mai la o' Geoffrēy; E kuu haka, mai haalele mai oe i'a a u,' : no -ka mea, ke makemake nei au e hele pn no kaua ma kau wahi e hele ai."' Ia mainnwa, pane mai la o Gerenagora ia Kenēte, " E pono io e heīe pu aku no o Geofifrey me oe", oiai ke manao nēi au, aole io iio paha ē nele ana ka poino i na ē noho 'o Geoffrey me'makou." A paneWi la no hoi o Maomaia, " B pono paha o eukou no ke hele i ka : pakaua Lindsay, a e noho au ika hale nei me Gerenagora." Ia manawa, hooh'ōlo iho la ō Gerenagora i kona manao paa, aole ia e hele, a hoomakaukau iho la o Gilibata e hele, a pela no hoi o Geoffrey: a puka aku la'o Geofirey, Gilibata a me Kenete ma ka puka ma ke kua, a kele aku la o Geoffrey a me Gilibata ma ke alanui okoa, a hele aku la no hoi o Eenete ma

ke alanui e. īa Kenete raa i hala aka ai, ia wa : , hoi koke mai la ka Harquis a me Winetona me na koa o k? Halealii Huljrood, aia nae na hala s.ku la o Kenete ma iua po nei. A loaa mai la no hoi o Inidulufa i na Marqnis nei ame na koa, e kiai ana oia i ka pukia o kahi o Grilibata. Ia wa, kikeke aku la o lnidalufa i ka puka o ka hale o Gilibata' ma ke kamu o kana pahikaua, a puka koke mai. Ia o Gere"nagora, a mahope mai o Maomara me ka ipu : kukni. A ike aku la! o Winetona ia Maomāra ke kanaka hookani pila, a pela no hoi 'o Inidulufa. A ike mai la no hoi o Maomara i ka helehelena o Inidnlufa a me Winetona, i ka wa ana kiiknna o ka ipnkukni i pa" pono mai ai ina maka o laua a elua. •' īa manawa, komo koke aku la o Inidulufa iloko a lalan aku ia Maomara"a uhaa aku la ia ia i ke knmu o kana pahikana me ka ninau pu aku ia Kenete ma. A komo aku la no hoi na koa iloko e huli ai ma na ramf a paa o u°a hale nei; ia wa, komo ; mai la ka Marquis a ninan mai ia Maomara no Kehete a me Gilibata nia; a hoole mai la o Maomara, aole o Kēnete ma i keia wa, aka, kamailio tnai la o Inidulufa, "E ka haka o Alanadela, aohe pomaikai e loaa ana ia kakoa ma keia wahi- e pono e hoihoi kakoa i kekahi mau koa ika halealii, a koe mai hoi kekahi mau koa me kakoa e holo pu aka ai i ka pakaaa o Lindsay, onoai, na holo akn nei ō Kenete i na pakaua la; a ; ke : manao nei au e loaa ana o Kenete ma ia kakou- inarke alanuī ttkali-akū-mahope 'o lakoa i keia po." y

- Ia Wa, hoi hou aka la na koa ika halealii me kaloaa : ōleofcalakoumeai inanāo ai e loaa. ' Maanei e pono e kapae iki kakoa ike kamailio aria no ka Marqais a me liiidulufa; : 'a e huli ae kakon a kamailio no ko Keuete "wiihi oka hele ana, ia ia i mahuka akn ai mai ka hale akn o Gilibata. la Kenete : i holo aku ai mai ka hale aku, ia'wa, hele pololei loa akulaoiaahikii kahi i waiho ain'a' lio, a kikeke aku la oia i ka rumi o'ke kahn lio, ia "wa, ala mai la ke kahulio, a ninau mai la ia Kenetei a hai aku'la no hoi o Kenete i kana m'ea i hele aku ai ilaila,- 'k'hele ' inai la ke kahulio e hoomakaukau i- ka. lio" no' ua Kenete nei.- Ia -wa; kau ae la keia malaua oka lio a holo aku la i ua po nei,- me ka' pouli nui, a me ka hookokoke ole ae i kauhale, pela oia i "holo ai a hala na mile ekola, ia wa, puka aku la keia mawaho o ke kulanakauhale, a haalele iho la keia i ke alanui e hele mau ia ai, a kapae ; ae Ia iko 'nei lio ma kapa o ke alanui. I '■ •

A ia ia nei e holo ana a hala mai la hel umikumamalua mile i hope iloko o ka' pouli nui, aka, loaa iho la'keia i ka ua noe, "a hoa ae la keia i ke kepa i ka aoao b ka lio, a holo nui aku la ka lio, pela oia i holo ai a kokoke wanaao, ike aku la ka kakou - kamaleī wiwo ole i ka wehe ae o kai ao, ahoomau aku"tff oia i ka holo ana, a ike pono loa aku la keia i na puu o Sekotia, e waiho lahalaha mai ana imua oia-nei, pela'oia i 'hooman" ai a hiki i ke ao loa ana, ia manawa, ike mai la ka kakou koa wiwo ole i kekahi hale e ku īnai ana ma kahi mamao loa, a aa aneane paha he elima mile ka loa mai kahi ana i ike aku ai.< • =''i »; ' ■••• •••! ; Ia wa, manao iho la ka kakou koa wiwo ole e holo a hiki ilaila, alailaia hoomaha, a hoomaka aku la oia e hele ma ke alanui e moe pololei ana. A i ka puka ana ae o ka> la, hiki aka la keia i ua hale nei.' a kaohi iho la o Kenete i ka lio, a lele iho- la oia ilalo a kukulu i ka lio, a' komo aku la iloko o ua hale nei, a i ka nana- ana ae ona ia loko o ka rumi, ike iho la keia he mau wahi pakaukau me na wahi pa e kau ana iluna, ia. wa,. kikeke iho la oia i ke pakaukau, a puka mai la ka mea nonff ka hale, a aloha mai hoi ia Kenetc, a ninau mai la tro hoi i kona mea e hana uku ai no Kenete, a kamailio aku la o Kenete i ka mea hale e hoomnkauknu mai i mea ai nana no ia wa, a liele aku la ka mea halo e hoomakankau i mea ai na Kenete, a lawe mai la no hoi a waiho maluna o ke pakaukau a Kencte o ku ana ma ke poo, a noho iho la ka kakou koa wiwo ole e ai, ahele mai la ka wahine a ka mea nona- ka hale a noho ma kekahi pakaukan; ia wa, ike koke mai la kekahi mau kunaka elua ia Keneto e ai ana maluna o kekahi papnaina, a hoopaa-

paa iho la laua, e'olēlp ana kekahi o Ke'netē, a o ka'kekahi hoi aohē ia o Kenete; ia wa, lohe koke aku ia o Kenete i.ka laua hoopaapaa nona, aka, ku- ae la o Kenete -iluna a haawi aku i ka uku o ka ai ana, a aloha akula i ka wahine, a hoomaka mai oia :e puka mai ka rumi mai.ana 5 ai ai. . Ia wa koke no, hemo -mai la ka puka o kekahi rumi, ikē aku la o Kenete i kekahi mau' kanaka me ke kapa ano powa, a he mau pahi e paa ana ma ko laua mau lima, a pane mai la kekahi, " 0 Kenete no keia, ka mea i hoolaha ia, he mau apana gula no kona poo ina o ka.mea e loaa ai." Ia wa, lele mai la kekahi kanaka, a hoomaka mai e hopu ia Ke-; nete, aka, unuhi koke ae la o Kenete i kanai pahikaūa a paa i kōna lima, a hoomaka aku la o Kenete e hele aku' imua o ua mau kanaka nei, a hoomaka iho Ia ka hakaka ana mē ua-mau kanaka nei, aia wa, hoohiki leleia mai la ka mea hale no ka nakeke o ka pahikana, a i puka mai ka hana a nana mai i ka rumi mawaho, aia hoi, ike mai Ia oia e hakaka ana o Kenete me nakanaka elua, ia wa, hoomaka mai la ka mea nona ka hale e papa mai i ua. mau kanaka nei, aka, aohe he wahi mea a oialīu iki mai o ua mau kanaka nei. A kahea ae la kekahi kanaka me ka leo nui, "EKenete, e pono e ; hoihoi oe . i kau pahikaua, oiai, ina oe e hoomau i kou paia ana i kau pahikaūa ma koū lima, alaila, o kon mao minute hop'e no keia makeiaao."' Ia lohe ana o Kenete, lele 'mai la oia mai kona wahi e ku ana, a hahau iho la t kana' pahikaua ina ka poohiwi o~ka lua o ke kanakaj a uhau mai la no hoi ka lūa o ke kanaka ia Kenete i kana pahikaua.

Ia wa, hahaa like mai la ua "man kanaka nei i ka lana mau pahi i ka wa hookahi, aka, he mea ole wale no ia mau pahi ke uhau ia mai iluna o Kenete; no ka mea, aole i uhau iki aku o Kenete i kana pahikaua, i ua mau kanaka la, a*ka hoi, i pale wale ia no e Kenete,i ka waepamai.ai o.ka lana mau pahi iluna o ka Keaeie pahikaua, e, a mau ana ke ahi, ua hoomau aku no ka uhau ana o ua mau kanaka nei ia Kenete mailoko akn o ka rumi a puka iwaho o ka lanai, aka, aole nae he wahi maka pahi i kau iho maluna o Kenete. -' ! I na man kanaka nei e nhau aaa ia Kenete a hiki ma ka lanai, ia 'wa, .alawa ae la o Kenete i kahi e ku ana kona lio, nee mālie ako'la oĪa'ilHĪTa, "aTkē'feōpoß# ana o Kenete ma ka aoao o kona lio; ia wa, hoopuka aku la o Kenete i kekahi mau olelo imua o' tia mau kanaka nei, " E na kanaka nhanoi ikaika-ole ! E emi akn i 'hope, oiai, aole olua i kupono iē' ka inai imna o'u, no ka, mea;; o ka olua hahau ana . mai ia'ū,' aa 1-ke ia me he mea la e-paani mai ana olua oie a'u, nolaila, ke t manao nei,au.e lawe i ko olua kulana i keia wa, i kulana uwe mau no ko olua .

. Ia wa„ hooikaika.loa mai la na man.kanaka nei i ka nhau ; aqa i .ka.laua mau, pahikaaa me ka hiki wawe, aka,; hoomaka ako la i ka uhau a me ka pale ana i ka wa hookahi, a aneane panpauaho na man kanaka nei;,.aia hoi. hoohuli ae la o Kenete i kana pahīkaaa, a nhau.aku i kekahi .kaoaka. ma ke palaulaa 0 kana pahikaua i ka poohiwi, a hina aku la ilalo, a huli ae la no hoi keia a : nhau i kekahi kanaka ma na lima, a waiho oni ole iho la oa maa. kanaka nei iluna o ka-papahele o ka hale. la wa, kan ae la keia malana o. ka lio ana i holo-mo-i ai a holo akn la, aka hoi 1 ka wa a Keuete e hakaka aaa me na mau kahaka nei, ua mahalo mai ha oloko o ka hale no ka moikai o kona knlana, a me kat>a pale ana, a me ka wiwo ole o kona man.maka me he. liona la. • . , •

Aoka loihi oia hakaka ana me ua kanaka nei. be ekolu 'fiora, akā,' iloko nae oi£ hian faora ekolu, aole i ikeia aku ko Keneteuno naenae, a luhi hoi ; aka, ona kanakai ana i uhau ai, ua nui ka cba i loaa ia laua, a me ka. paupauaho, i ka kakou koa wiwo ole; i haalelei iho al i ka hote!e mb nii boa hakaka ona, ia wa, 'uā h'oomau aka oia'i ka liolo aha ia kakahiaka a hiki i ka bora elua o' ke ahiahi, komo aku la oia iloko o.ka ululaau, a au aku la kalio o ka'kakou kamalei maloko crka maliwai, a pii aku la iinua o lia pali, a iho aku la ilalo ona awaawa, pela oia i liele ai.a po ia la me kapaina ai ole. Maanei kakou e alu iki ai i ke kamailo ana no Kenete, a e kamailio fki hoi kakou no'ka MarqniB ame kona mau ukali. Ina koa i hoi aku ai i ka hale alii Holyrood, a waiho i kekahi mao koa,.ia. wa no, haawiia m.ai, Ia e na alii ka. palapala hopu no Galenakaila a me Maeoma. ia wa.' holo mai la ua Marquis nei me Inidulufa a me ko laua man kokaa, a hi-' ki ma ka hale hotele a Kenete i waiho ai i na lio, a ninou aku la i ke .kuha lio no Keuete, ia wa, olelo mai la ua kahu lio nei, " ua hala aku la o Kenetc, aneane paha hookahi liora i hala'ae." : Ia wa no. holo loa aku la no'ua Marquis nei me Inidulufa a me ko laua mau hoa, ī ua. po a ao, a poiala, aole i loaa iki 'o Kenete ia lakou, a hple aku la n'o hoi ua Marqois nei me kona maa hoa ia po, a hiki i ka hora umikumamalua o ua po noi, hiki aku la lakou.ma ke kapa o kekahi rnuliwai, a kukoīu iho la i ko lakou mau lio malaila, a hoomnha iho la. A hele aku la keknhi poo a luna o ka uwapo noho, a hele aku la no lioi ua Marquin nei a hiki ma kekahi aoao o ua muliwai nei me ka waiho iho no i na lio ma keia kapa, ia wa, hiana iho la lakou a pau malaila. Eka mea holuhelu, e pono o kamailio hou kakou no Kenotc ma keia wahi, a e hoalu iki hoi kakou i ke komailio ana no luidulufa ma ma keia wahi. (Jk>leipau.)