Ke Au Okoa, Volume II, Number 15, 30 July 1866 — KENETE. He Moolelo no Sekotia. [ARTICLE]

KENETE. He Moolelo no Sekotia.

BUKE 11. I ka paa ana o Kenete i ka nakii ia e tia mau kanaka nei, a nee aku laua a noho iho la maluna o kekahi pohaku me ka olioli nni no ka paa ana o Xenete ia laua, a kamailio aku la o Deveneta i kona hoa, " 0 ka kaua hana ana iho nei ia Kenete, he mau bana koa loa ia, nolaila, e hoomaha kaua a oluolu iki, alaila, kii kaua ia Kenete a hookau iluna o ka lio, a nakii a paa i ka noho." Ia wa, huli ae la o Geresahama a pane aku ia* Kenete, " Pela anei e pono ai maua ke hana. aku ia oe." " Aole olua pela e hana mai ai ia'u, e pono olua e kii mai a wehe ae i kuu mau wawae, a e hookoe i ke kaula o kuu mau lima," wahi a Kenete. A kamailio hou aku la e Geresahama ia Kenete, " E oluolu anei oe c ke kanaka opiopio ke hookuu ae ia oc mailoko ae o na kaula e paa nei ia oe me ka hana ino ole mai ia maua." " Kii mai paha e wehe," wahi a Kenete. Ia manawa, 'pane mai la o Deveneta ia Geresahama, " E kii io ae au e wehe e like me kana mea i olelo mai nei, a e hookoe i na lima, oiai, aole kupono ia kaua ke hana e like me kela paa ē waiho mai la i ke kanaka opiopio i hanai ahonuiia e Galenakaila." Ia wa, kii aku la ua mau kanaka nei a wehe i ke kaula o na wawae, a koe na lima o Kenete; aka, hapai ae la ua maa kanaka nei ia Kcnete a kau iluna o ka lio, a kau pu ae la no hoi laua maluna o ko laua mau lio, a nakii hou iho la o Geresahama i na wawae me ke kaula keehi o ka noho o ka lio o ua Kenete nei, a hoohei hou iho la i ke kaula ma ke kino o Kenete, a haawi aku la i kekahi piko ia Devcneta, a kau ae la no hoi 0 Geresahama maluna o kona lio me ka paa 1 kekahi piko o ke kaula. Ia manawa, hoohuli ae la o Geresahama i kona lio a hele aku mamua, a alakai aku la ia Kencte, a mahope aku <ho hoi o Dcveneta e uhau aku ai i ka lio o Kenetc me ka paa no hoi i kekahi piko o ke kaula, a hoomaka akn la ka iho ana o lakou ma kahi a Kenete i pii mai ai, a i ka hiki ana aku o lakou ma kahi i kaa ai o Mowin'a i ka pali me ka lio; ia wa, hoomanao ae la oia, " Ina aole au i hele pu me Mowina, ina la aole au e loaa i keia pilikia, aka, ua maikai alui la kon make ana, a owau hoi, aole i ike pono ia ko'u wahi e laweia ai o ko'u ola." Aka, kulou iho la o Kcnctc ilalo, a hoopuka ae la oia i kekalii mau huaolelo, " E Mowina, e ala I e ala 11 a o kue mai i ka enemi." Ia wa, hahau mai Ia o Dcvenota i ka lio o Kenete, a me ka hahau pu aku no hoi ia ia i ka piko o ke kaula e paa ana ma kona lima, a holo ikaika loa aku la ka lio, a i ka hala ana o na hora ekolu ia lakon, ia wa, iko ia aku la ka pakaua Alanadela. A i ka hiki ana aleu o lakou ma ka puka o ka pakaua Alanadela, a kikeke aku la o Gercsahama i ka puka, a ninau mai ka mea e ku aua maloko mai o ka puka, ia wa, hai aku la ia o Garcsahama he kanaka i kauolia ia e ka Marquis e liele o imi ia Kenctc; a ina e loaa, alaila, hulo mai i Alanadcla nei. Aka, wehe mai la ke kiai puka i ka puka, a ike mai la oia ia Keneto o kau ana iluna o ka lio, a ninau aku la o Gorcsahama, " Aole anei i hiki mai nei ka Hnkn Alanadcla ia

noi." " Ua hoi mai nei i keia kakahiaka," walii a ke kiai puka Ia manawa, olelo ae la o Geresahama ia Devcneta e lele iho ilalo, a e ■wehe i na kaula i nakii ia ai o Kenete, a hoolele iho ia ia mailuna mai o ka lio, a lele iho la oia a hana e like me ka mea i kauoha ia ia ia, alakai mai Ia oia ia Kenete iloko o ka pakaua; ma ka hema o Geresaliama o Kenete a ma ka akau o Deveneta, a mahope mai no hoi na lio o lakou. īa e hele akn ana a komo iloko oka pakaua; ia wa, e holoholo ana ua Marqnis nei iloko o kona pakaua, a ia ia e holoholo ana, lohe mai la oia i ka halulu aku o na kapuai o lakou, a alawa mai la oia i ka puka a ike ia Kenete e lawe ia aku ana e Geresahama a me Deveneta; ia wa, haule ano e iho la ke kapa kila ilalo e kau mau ana ma ka pi-o o ka puka, aka, ano e loa iho la ka helehelena o ka Marquis me he lole keokeo la, a linli akn la oia a kamailio aku i ke kiai puka me ka huhu, " No ke aha la kou mea i hana ole ai i kui nui i haule ole ai kela kapa ilalo." " Ua haule iho no ke kapa kila me he mea Ia na ka lima kanaka i hoolei iho, no ka mea, eia no ke kau nei ke kui a aohe "wahi i lapuu o ke kui," wahi a ke kiai puka. Ia manawa, pane hou mai la ua Marquis nei me ka leo nui i ke kiai puka, a huli pono loa aku la i kahi a uā mau kanaka Pelekane nei e lawe mai ana ia Kenete, a hoopuka aku la i kekahi mau huaolelo imua o lana, " E hoomaikai ia olua I a e paumi tausani ia ko olua hoomaikaiia e keia pakaua,. no ko olua hooikaika ana i ka imi i keia kanaka kipi." Aka lioi, aole i ekemu iki mai o Kenete, a ia manawa no, kahea ae la ka Marquis i kona lana koa nui e hoomakaukau mai i mau koa a lawe aku iloko o ka rumi paahao, aia hoi, kahea koke ae la ua luna koa nei i na koa, a holo mai lakou a hoopuni ae la iaKenete a me na kanaka nana i hopu, a hookuu ae la ua mau kanaka nei ia Kenete, a lilo pio aku la oia malalo o ku. maln o na koa o ka pakaua Alanadela, a lawe ia oia iloko o ka halepaahao, a hookomo ia hoi na lima iloko o ka hao, a kahea mai la ua Marquis nei me ka leo nui i ka luna koa, " E uhae i ke kapa o Kenete, a e huli iho iloko o kona poli i ka palapala ana i lawe aihue aku ai mai kuu lima aku i ka po ana i powa ai ia'u." īa manawa, hooko ia iho la ka olelo a ua Marquis nei, a haehae ia iho la' ka lole o Keneie e ka luna koa, a loaa iho la ua palapala nei iloko o ka poli o Kenete, a haawiia aku la i ka Marquis, a o ke kumn o Kenete i hoolei ole ai i ka palapala, no ka manao, aole ia e halawai hou ana me ka pilikia, a i malama no hoi o Kenetc i keia palapala, i mea e hoike aku ai i ke ano o ka pilikia e ili aku ana maluna o Galenakaila a me Maeoma. A i ka wa i loaa aku ai ka palapala i ka Marquis, huli aku Ia ka maka o ua Marquis nei ma kahi e, a olelo ae la i kekahi mau huaolelorpeuei: " 0 ka maka o ke kanaka kipi, aole no ia e wiwo ana ke ike mai ikaenemi, aka, o ka halepaahao ka mea nana e ao mai ia ia ma ka hoopa,\ana i kona mau lima i ka hao." I ka pau ana o ka olelo a ua -Marquis nei, a hoomakaukau mai la ka luna koa e lawe i% Kenete, kaliea hou mai la oia e lawe ia Kenete iloko o ka rumi pouli, a kauoha ae la ia Winetona e alakai aku ia Kenete a me ka luna koa a hoopaa aku ia Kenete iloko o kekahi rumi pouli. Ia manawa, lawe ia aku la o Kenete i ka halepaahao, a i ka hiki ana i ka puka o ka halepaahao, wehe aku la o Winetona i ka puka, a wehe ae la i kekahi poliaku mahala a hamama, ia wa, kena aku la o Winetona i ka luna koa e hookomo mai ia manawa, a hookomo ia mai la o Kenete a ku ma ka puka a Winetona i wehe ae ai i ka pohaku, a alakai aku la ilalo o ua lua nei me ka ipukukui, a i ka hiki ana aku ilalo, hoopaa ia iho la na lima i ka hao, a hoolouia mai la kekahi kaulahao i ka hao o ka lima, a o kekahi piko o ke kaula hao, ua hoopaa ia i ka hao poepoe. A i ka paa ana o Kenete, hoi mai la ka luna koa a me Winctona, a uoho aku la hoi o Kenete iloko o ka halepaahao me ka pouli nui, a me ke kaula hao i hoopaaia i kona lima kekahi piko, a i ka paia kekahi piko me ka hao poepoe i hanaia a paa loa, a me he ilio la ka huki mau i ke kaula hao ke ike aku i ke kouaka, pela iho la o Kenete i hoopaaia ai iloko o ka halepaahao. E kapae iki kakou i ke kamailio ana no Kenete maanei, a e kamailio kakou no ka hookipa ana o ka Marquis ia Devaneta a mo Garesahama A i ka paa ana o Kenete, ia manawa, hoi aku la ka Marquis a me Gnresahama ma iloko o ka rumi honkipa oloko o ka pakaua, a kamailio ilio la kkou nei no ka hopn ana o ua mau kannka iiei in Kenete, a i ke ahiahi ana iho, haawi ao la ka Marquis i kokahi ahaaina no ua mau kanaka nei; ia wa, hoomaka iho la ka ai ana o ua mau kanaka nei a me ka inu ana, pela laua i hookipa maikniia ai e ka Mnrquis, aka, ia lakou e ai aua a e inu ana, hopipi nno o iho la ke kukui, a aa hpalapa hou ae la me ka

omaomao, a kau mai la ka makaa iluna o na inau kanaka nei, a waiho akn la laua i ke kiaha a laua e paa ana ma ko laua mau lima. Ia wa, paue mai Ia ka Marquis, " Mai makau olua, o keia lapalapa ana ae nei o ke kukui, he mea ano e no ia i ko'u ike ana, a hc mea kamahao no hoi ko'u ike ana i ka hopipi o ke kukui, a a hou ae me ke omaomao, a ina o ko olua makau ana, alaila, he mea ia a'u e kapa aku ai he mau kanaka koa ole olua, no ko olua makau wale ana; a e pono olua e lalau hou i ko olua mau kiaha ahoopiha i ka olua mea e makemake ai e inu." Ia manawa, lalau aku la o Devencta i ke kiaha a hoopiha iho la, a pela no hoi kona ko koolua, aka, lohe aku la o Deveneta i kekahi mea kalulu mawaho, a hoolono aku la. aka, aole i liuliu iho kikeke mai la keka& hi mea mawaho, a ku koke ae la ka a kii aku e -wehe i ka puka, aole nae he naka mawaho. A hoi mai la oia a noho ilunaokonanoho, a hoopiha iho la i kona kiaha, a kena mai la no hoi ia Garesahama ma e hoopiha i ko laua mau kiaha, a hana iho la laua e like me ka makemake o ka Marquis, a haiolelo ae la ka Marquis mamua o ka inu ana ae i na kiaha o lakou, a inu nui iho la lakou me ka olioli nui. A i ka pau ana o ka lakou inu ana, kamailio mai la ka Marquis, " I ke kakahiaka o ka la apopo, e hoomakaakauia i amana no Kenete ma ka puka o ka halepaahao, aole no hoi e wawahi ia ka amana a hiki i ka wa e li ia'i kekahi mea maluna o ka amana." Ia wa, lilo iho la ia mea i olelo paa na ua Marquis nei, a i ka hala ana o ka hora umikumamalua o ka po; ia wa, iho mai la ka ikaika 0 ka waina iluna o ua maa kanaka nei a me ka Marquis. Ia manawa, noi aku la ua mau kanaka nei e hooluolu lakou, ae mai la no hoi ka Marquis, aka, hookani ae la oia i ka bele, hoea koke mai la o Winetona, a kanoha aku la oia ia ia e hoomakaukau i mau rumi a me ona mau moe i elua, a e hoolako i na mea inu a me na mea ai maluna o ke pakaukaa, a lawē aku a knkulu iloko o ka rumi, a lohe iho la o Winetona a hele aku e hana i ka rumi, a hoolako no hoi i na mea ai a me na mea inu; ia wa, hoi mai la oia a hai aku 1 ka Marquis, ku ae Ia na Marquis nei a haawi mai la i ke aloha no ua maa kanaka nei, a ku ae la no hoi laua a aloha aku la, a puka aku Ia laua iwaho me Winetona a hiki i ka rnmi i hoomakaukau-ia no lana."" — A komo aku Ia laua iloko, a hoi mai Ia o Winetona, nolaila, noho iho la ua mau kanaka nei kamaih'o, a hoopiha iho la o Deveneta i ke kiaha i ka waina a haawi aku ia Garesahama, a hoopiha no hoi i kona kiaha iho, a hanini iho la kona kiaha, a hoopuka ae Ia o DeveūCta i kekahi mau olelo penei: " 0 ka hanini ana o ko'u kiaha, pela i hookaheia ai ke koko o Kenete i ka la apopo." I ka pau ana o kana kamailio ana, halulu hou mai la kekahi mea mai lalo ae o ka rumi o laua e noho ana, a hoopuniia ae la ke kino o Garesahama e ka haalulu, a hanini pu aku la kona kiaha, a pela no hoi o Deveneta. A i ka pau ana o ka haalulu ana o Deveneta a me Garesahama, aka, wehe ae la o Deveneta i kana pahikaua mai ka wahi ae, a paa iho la i kona lima akau, a lalali aku la ia i ka ipukukui a hoomalamalama aku malalo o ka moe, a hele aku la ma ka puka e nana ai, aka, aole nae ia e ike i kekahi mea e ku mai ana, a hoi mai la ia a noho iluna o ka iwho, a hoihoi iho Ia i kana pahikaua iloko o ka wahi, a kamailio iho la laua no keia mea halulu kupanaha, a i ka pau ana o ka laua kamailio ana, hoopuka ae la o Deveneta e kakau laua i mau palapala hoopii no Denuba, a hooholo iho la laua e hana ia mea a hoike aku i ka Marquis. A hoomaka iho la laua c kakau, lalau ae la o Garesahama i ka peni, pepa a ue ka iuika, a kakau iho la o Garesahama i na olelo a Deveneta e hai aku ai, aole i paa ekolu laina, halulu hou mai la no ua mea nei a l'aua i lohe mua ai, ia wa, lalau aku la o Deveneta i ke kukui a hoomalamalama ae la malalo o ka moe, a kii aku la o GaresaharnzC" a wehe i ka puka, a hele aku la no hoi o Deveneta e hoomalamalama ma ka puka, ia wa, lohe aku la laua i ka halulu mai o kapuai, a hopipi iho la ke kukui, aka, hoea mai la kekahi uhane lapu imua olua, a hoike mai la i kona helehelena ia laua, ua hele a poopoo na | maka, a hookeko mai la hoi i na niho, a nalowale aku la mai o laua aku. Ia wa, kau iho la ke okakala maluna o ko laua mau poo, a paui aku la laua i ka puka, a hoi aku la a noho iluna o ka noho, a pela wale no laua i hanaia ai a hiki i ke ao ana o ka po aole i inoe iki. Ma keia wahi, e pono o waiho kakou i ke kamailio ana no Garcsaliania a ino Dcvcneta, a e kamailio kakou no Kcncte. I ka Marqitis a mo Dcvcnota ma e noho ana muluna o na noho a mo ke pakaukau i lielo a piha pono i na mea ai. Ia wa hoi o Kcncto e noho ana iloko o ka rumi pouli a eehia hoi, a ia wa i lawo hou ia aku ai ke kueno i kekahi papaa palena mo ka pilea wai a haawi ia Kcnote, a hoi mai la ua kuene nei, ma ia po, ai iho la o Kenetc i ka

o ka palena me ka inu pu me kahi wa pohala aku hoi iloko. 4- i ka pau ana o kana ai ana i kahi hapaluajpalena, aka, kauo aku la o Kenete i ke kaula hao i hoopaaia ai ma kona lima a koko£e?s ka puka, a hoomaikai aku la oia i ka Makua Mana Loa, a i ka pau ana o kana hoomaikai ana, hoomanao ao la oia ia Evelina|ine ka manao iho aole ia e ike hou ia ia, ia i£ralenakaila a me Maeoma mamua o kona ana, a hoomanao ae la oia i na mea i hājg£ia mai ai e Deveneta a me Garesahama iaa kuko iho la oia iloko ona, aole ia e loaa i ka pilikia ina aole i poholo ka wawae 0 Kona lio, ina aole au e noho iloko o keia 'H. 9 e like me ka make. pau a ia nei e n«R ae ai, aia ia e holoholo'ana, ike aku la kqb i ka malamalama o na paia o ua rumi nq| a ike aku la keia- i ka amana e ku mai am imua o ko ia nei mau maka, a nalowale ara la, i ka wa i nalowale aku ai ka amana m« kona mau maka aku, kulou iho la oia il®o a ea ae iluna; ia wa, malamalama loa a£!a ua rumi nei, a ike aku la keia i ka hale pwe, a nalowale ae la ia, ike hou aku la oia 1 *a Marquis ā me Garesahama ma e noho asa iluna o na-noho me ke pakaukau i piha i ia mea ai a me na mea-inu, a nalowale aku ls|ia mea, ia wa, ike aku la keia i ka unane ojfca Marquis a me kana wahine, a ike hou aku la no o Kenete i ka hoihoi ana ae a Winetona ia Garesahama a me Deveneta iloko o%a rumi, a nalowale aku la ia mau mea, a ike aku la oia i kekahi mea e knkuli ana imua o ke kuahu, a nalowale aku ia; ia wa, ike aku la oia i ke kia hoomanao iloko o ka ujulaau, a nalowale aku la ia mea. |la manawa, uhi hou iho Ia ka pouli o ua rumi nei, a hoomanao ae la oia i na mea a pau ana i ike ai me he mea la he moeuhane ia nana. aka, aele i liuliu iho, malamalama E. nou ae la no ua rumi nei, a hoea mai la kekahi kanaka nona na maka aa, a ku mai la 2nua ona, a nalowale aku la ia manawa, ike aku la keia i ka Marquis e ku mai ana imua o ia nei me na koa a me na'lii, e kaaoha ana I oia i na'lii e hoomakaukau i ka amana, a •-ī nalowale aku la ia, a ike hou ae la oia i ke fhene e ku mai ana imua o ia nei me na kaPelekane elua, a'nalowale hoa aku la; ra"pouli iho la ua rumi iiei e like-tne- mamaa.I (Aoleipau.)