Ke Au Okoa, Volume II, Number 25, 8 October 1866 — Loohia ia e na Bau-helelei. [ARTICLE]

Loohia ia e na Bau-helelei.

I ka malama o Feberuari la2, M. H. 1799, a be Poaono ia. la manawa, holo aku la kekahi wahine nona na makahiki he kanahakumainalua maluna o kekahi lio i Cambridge mai linpinton aku ; a i ka hiki ana o ua wahine nei i Cambridge i ua la nei. A i kona manao ana e hoi hou. i kona wahi, e aneane aku ana e hiki aku i ka hora ohiku o ke ahiahi; ia wa, hoomakaakau ibo la ua wahine nei e hoi i kona home malona o ua lio nei ona. A i kona hoi ana mai mai Cambirdge mai a hala kekahi mnu mile iaia, ia manawa, o ka hoomaka mai la no hoi ia o ka ua liilii me ka makani, a nana ae ia ia ma-o a maanei o ke alanni ana e hele nei, ike aku la ia i ka pouli launa ole mai o kahi ana e hoi aku ai, a pane ae la ua wahine nei me ka pihoihoi nui o kona manao, " E Inaa ana ka paba auanei au i ka ua a me ka makani, e hia mea aloha o kuu anuana aku i ke alanui iloko o ka ua a me ke anuann." A i ka pau ana o kana kanknu ana no kona huhewa aku a me ke anu, hoomaka aku la ia i ka holo nui ana i ka lio me ka ikaika loa, no ka mea, ua maopopo iaia he mau mile wale no koe elua, alaila, hiki aku ia i kona home ponoi. I ua wahine nei e holo nui ana i ua lio uei, h'uhewa ne la ua lio nei ma 4capa o kealanui, a nee mai la ka ua me ka makani ikaika, a haule iho la na hau helelei niai luna mai, a lana pu ia ae la kahi a ua wahine 'nei e holo nei maluna o ka lio e ka wai. A holo aku la ua lio nei i-o i anei me ka ikaika loa, a i ka ike ana iho o ka wahine ua huhewa kahi a ka lio e lawe nei iaia, kaohi mai la ka wahine i ua lio nei, aka, aohe nue he paa mai 0 ka lio, ua hooikaika loa ia i ka hoohuli aei ka lio ma kahi ona i manao ai e hiki aku i kahi kupono e loaa aku ai ke alanui. Eia nae, aohe wahi mea a maliu mai ka lio iaia e kaohi ana. Ua hoomau aku no ka ahni ana a ua lio nei me ka ikaika loa, a haule iho la ke kamaa o ua wahiue nei nia kona wawae hema, koe aku la hookahi wawae me ke kamaa, a o kekahi wawao hoi, he kakini wale no aohe knmaa. Aka, moeele mai Ia ka lima o a« wahine nei i ke anu, a„opili iho la ūo hoi ka wawae kamaa ole o ua wahiae nei, aka, hooikaika iho la ka wahine e kaohi 1 ka lio, a ku iho la no hoi ka lio, ia wa, lele iho la ua wuhine nei i lalo, a paa iho la i ko kaulawaha o ka lio. I ka wahine e paa ana i ke kaula-wahn o un lio nei, nana ho'u ae la ia ma-o a mannei o kahi ana e ku ana, akn, aole nae e hiki inia ke ike aku i kana wahi e hele aka ai, no ka mea, ua hele mni la ka pouli a aaki, a kai aku la ia i ua lio nei me ka maopopo ole inia o kana wahi e hele nei. A i kona ' hiki ana

aku ma kekahi w«hi oneanea me ua iio nei, ku iho la ia a hookuu aku la i ke kaula-waha 0 kā lio, no ka mea, aohe e hiki ke paa iho i ka lio, ua hele a maeele loa na lima me ka wawae. A noho iho la na wahine nei maluna o ka pohaku, a pane ae la ia i kekahi mau huaolelo, " E heokuu aku ana au ia oe e hoi hookahi i kahi o kaua, oiai ua hele a nui ke anu 1 loaa ia'u a me ka luhi, nolaila, ke hookuu aku nei au ia oe me ke aloha, a ina paha he mea hiki ia oe e ka lio ke aloha aku i kuu kane, no ka mea, ua maopopo ia'u e hiki aku ana oe i ka home a kaua i haalele akuai, aka owau la, aole au e hiki hou ia home q ke aloha i noho ai. Ano ka liiki ole o ka'u mea i manao ai nau e lawe aku, nolaila. e holo oe i kau wahi e holo aku ai." A hoomanao ae la ia i ka Makua Mana Loa, me ka hoopuka ae i kekahi mau huaolelo, " Pehea la auanei au e pakele ai mai keia pilikia aku," aka, hoomanawanui aku la ua wahine nei i ka hele hou ana aku a hiki ma kekahi oneanea okoa aku ; a ma ia wahi, he kula ia, a ua hapa iki mai ka haule ana o na hau helelei ma keia wahi. A ike akn la ia he wahi kipapall, a hookokoke aku la ia ma ia wahi me ka manao e loaa ana iaia kekahi wahi kupono iki nona e moe iho ai, a i ka hiki ana aku o ua wahine nei ma kahi kipapali, ike iho la ia be wahi kupono iki iaia ke hooluolu iaia ma ia wahi. A pili aku la ua wahiae nei ma kīpapali, a moe iho la me ke enuanu nui, a hoomanawanui iho la ia ma ia wahi.

O keia wahi a ua wahine nei e moe ana, ua kokoke iki aku no ia i kekahi wahi kulanakauhale uuku ; a o ka hora ewalu ia o ia po ; aka, lohe iho la ua wahine nei i ke kani inai a ka bele, hoomanao iho la ia ua kokoke iki aku ia i kekahi wahi kulanakauhale, aka, lana mai la ka manao o ua wahine nei e lele hou, eia nae, aohe e hiki iaia ke hoomanawanui hou aku i ka hele ana, ua hele mai la apuni ke kino i ke anu. O kahi a ka wahine e moe nei, he w&hi kipapali no ia me he ano a-na la ka poopoo iki aku iloko ; a o ke kiekie o ua wahi a-na nei he ekolu kapuai ke kiekie, a eha kapuai ka laula, elima kapuai ka loa. I ua wahine nei e moe ana ma ua kipapali nei, hoomaka mai la ka paa mai o waho o na wahi nei, a ka wahine e moe nei iloko o ke a-na, aka, wehe ae Ia ia i ka hainaka mailoko ae o kona pakeke a kau ae Ia ia ma ua kipapaii nei, i mea e ikeia mai ai ke ao ae ia po ; me ka manao iho o rta wahine nei.ina e hele ae kekahimea a ike mai i ke kau o keia hoailona, alaila, pii ia mai e nana,. A i ka paa ana'ku o ka hainaka 0 ua wahine nei ma ka -puka, ia wa, moe iho la ua ~wahine nei me ke ake nui ae o ke ao. A i ke leokoke ana aku e ao, hoomaoao hou ae la ia i ke komo-lima e paa ana ma kona manama na-lima e wehe, a wehe ae la no hoi keia i ua komo oei ona. A i ke ao ana ae. nana iho la keia i ka wawae, ike iho la e hoomaka ae ana ka pehu, ike pu iho la no hoi keia e hoomaka ae ana ka pehu 0 na manamana-lima, lalau iho la keia i ke komo ona i wehe ai, a pane iho la ua wahine nei penei : - " E lilo oe e keia komo i hoailona no ko'u make ana ma keia wahi, i na aole au e loaa mai i kekahi kanaka iloko o keia mau la e hele aku nei ; a nau e hai aku i ka mea e hele mai ana a loaa kuu kino kupapau, noka mea, aohe mea kupono e ae nana e hai aku *i ka mea e hiki mai ana ma keia trahi; o oe hookahi wale no. A nau hookahi e hai ae i kuu inoa, a o ke kino lepo e w»iho ana, e hoomaopopo ia nuanei ia, owau no ia." Ia manawa, waiho iho la ua wahine nei i ke komo iloko o kekahi wahi pahu uuku, a poi iho la. A ooho iho la ua wahine ne i kela la a po, a pela oia'i noho ai i ka po a me ke ao a hala eono la i ua wahine nei ma ua wahi nei ana e moe nei, ua lohe pinepioe no ia i ke kani a ka beJe i kela la keia la o ke kulanakauhale, he aneane pah& elua mile ke kaawale o ua kulanakauhale nei mai kahi a ua wahine nei e moe nei. A e lohe pinepine ana no boi ia i ka uwe mai a na leo hipa keiki, a me ka halulu ae o ke kaa, aka, aole nae oia nei ike aku ia mau mea ana e lohe nei, no ka paa mai o mua o ua a-na nei i ka hau, a me he puu la ke kiekie mamua mai o ua wahi nei ana e moe nei. A no ka nui loa o ke anu, nolaila, hiki ole ia i« ke ala ae a nana aku, ua hele mai la a opili na lima mo na wawae, aole he loaa oni oe. A i kekahi la, lohe ae la ua wahine nei i kekahi mau mea e kamailio ana nokekahihoki ua nalowalo, hoomanawanui iho la ua wahino nei i ka lalau ana i ka paka konihoai iloko o ka eke o kona lole, a honi iho la ia ia mea, me ka manao e loaa ana ia ia ka oluolu inai o kona hanu paa, aka, no ka nui loa o ke anu, ua lilo iho la ia i mea ole. A o ke kane hoi a ua wahine nei» kn hnli hele nei ma-o a maanei o ke kula, 00 ka mea hoi, ua manao ua kane nei ua powa ia «ia, oiai, ua hoi pololei aku no ka lio a hiki i kahi o ua wahino.nei e noho ana ke kane, Ai ka ike ana mai 0 ke kane i ka lio e ku ana mawaho i ka po i loohia ai ua wahino nei i ka poino, ia mnnawa, hoomaka'iho la no ia 0 ke kane i ka heleana e.imi, aka, aolo noe 1 loaa iki 0 hiki i ka wa i loaa ai i kekahi kanaka mahini. A i kekahi la, holo mai la kekahi kanakn mahiai mai Cambridge mai, mn ke nlanui a ua wahine nei i hoi mai ai, i ua kanaka nei e holo ana ma kona lio, aiawa ao la i» makai a mauka o ke olunui, ike aku la i kekahi mea keok'eo mauka o ke alanui. A i kona ike ana i keia mea keokee, 0 ka

holo aku la no ia oua kanaka nei a hiki ma knhi ana i ike ai ika mea keokeo, ku iho la ia, a ike aku la ia he hainaka ke kau ana, a hookokoke aku la ia a lohe ako la ia i keka» hi mea e nunulu ana iloko, ia wa, lele iho la ia i lalo, a kukulu iho la i ka lio, a hele aku la ia, a ike aku Ia ia he mea e moe mai ana, a bele aku la ia a ki-e-i. A ninau aku la ua kanaka nei i ka inoa o ua oiea nei e moe ana, a i ka lohe ana o ua wah'me nei i keia leo ninau, pane mai la ia me ka leo nawaliwali,

"O Eliisabeta ko'u inoa." A i ka lohe ana o ua kanaka mahiai nei, o kona hoi koke aku la no ia me ka hoihoi loa o kona manao no ka loaa ana ia ia o ua wahine nei, a ike aku la ia i kekahi kanaka hanai hipa e ho-a ana i na hipa, a holo aku la ia a hai aku la i ke kahu hipa. A hele pu mai la laua a hiki ma kahi o ua walūne nei e waiho ana, ia wa, eli iho Ia laua nei i ka hau helelei, a palepale mai la a kaawale kahi a ua wahine nei e moe nei me ka pilikia.

A holo loa aku la no hoi ua knnaka mahiai nei i kahi o ke kane a ua wahine nei, a hai aku la. Ai ka lohe ana o ua kanaka nei nana ka wahine, o ka hoomakaukau iho la no ia e kii i ka wahine maluna o ke kaa, me ka lawe pu aku ioa mea e mehana ai. A i ka hiki ana aku o ke kane, a kahea iho i ka inoa o ua wahine nei ana, ia wa, pane ae la ka wahine i ke kane, me ka leo nawaliwali loa, "O oe anei nei leo e loane Litela, kuu kane ? " A ika pau ana oia mau huaolelo, ia wa, maule iho la ua wahine nei, a hapai ae la no hoi ua kane nei i ka wahine iluna o ke kaa, i kokua ia mai hoi e ke kanaka kahu hipa a me ke kanaka mahiai.

A i ka hoihoi ia anaa hiki i ka hale, kii ia ke Kauka e hele mai e nana i aa wahine nei, a i ka hiki ana mai o ke Kauka, a nana iho i ka mai oua wahine nei. Ai ka pau ana o ka nana ana a ke Kauka, kamailio ae la oia i ke kane, aole e ola, a Hna malama mahope iho, make iho la ua wahine neL Ahe wahine no hoi i aloha nui ia e koua maa hoalauna oia kulanakauhale. A o kahi i mee ai oua wahine nei, ua lawe ia no kona kino a ma ia wahi waiho ia; a knkulu ia no hoi he kia boomanao nona e kona mau hoa oia wahi.