Ke Au Okoa, Volume II, Number 30, 12 November 1866 — Maloo ka wai o na kahawai. [ARTICLE]

Maloo ka wai o na kahawai.

E KE AU OKOA; Aloha oe : E oluolu oe e ka luna hooponopono a me na keiki paahana o KE AU OKOA, e hookuu ae i ke aloha i waena o na hoa. Ia'u i hoi mai ai mai Wailuku mai, ma na la mua o Novemaba nei, a hiki au ma Aalaloloa, ma kahi e kupono ana i ka lae kaulana o Papawai, ku iho la au malaila, nana ae la au ia Kahoolawe e noke haalele ia ana e ka makani, ia Lanai hoi, e poahi ana no me ka Maaa, a e niniu ana no ka olau niu o Lele i ka malie, ike mai la au i na keiki haku moolelo, lole puaa, lole iole, unaunahi peelua o Ukumehame, e hoonohonoho ana i na kaao, o na keiki kau kamano, unaunahi amaama, okioki io bipi o Ulakoheo. Ia'u i hiki ai ma ka lai o Lele, ike iho la au ua maloo ka wai o na kahawai, lawe aku la au i kuu lio e hoaina, a me a'u pu kekahi e auau i ka auwai mauka ae o kahi o Luuloa, he auwai nui, a he piha pono i ka wai, a i ko'u hiki ana malaila, ike iho la au ua maloo, kahaha iho la au, me ka olelo iho - Kupanaha ka maloo o ka wai, ke paa mai la no ke kuahiwi i na kilikilihuna ua, eia ka ua maloo iho nei, i hele aku la no au me kuu lio, me ka manao e loaa ka wai ma ka auwai e kahe la i ka wiliko a Leta (Kale) e kupono la ma ke kua ae o kahi o Napaepae. Aohe wai o ia auwai, ninau ae la au i ko laila poo e ku mai ana no o Kikiwi a me Hilala. Ua paa iho nei ka ka wai o na auwai, a ae mai la o Kikiwi, me ka olelo mai, o ka wai hoauau o ko lio o pau ai ku hou, a me ka lepo, aole e loaa ia oe ia, aka, o ka wai e holoi ae ai i ka lepo o ko maka e loaa no ia oe, aole nae o auau ko kino holookoa, ua hoi aku nei ka wai aia i na hanonono, aia i na koii auwai, aia i na hawai, aia i na luawai. Lawe aku la au i kuu lio a me a'u pu me ka manao e auau i ka auwai ma kahi o Pero e pili pu la me na loi kalo mauka o ke alanui.

Ano ka wai ole, ua maloo na loi kalo, a e au ana ko laila poe i kahi e loaa ai ka wai, noonoo iho la au no kahi e loaa ole ai ka wai, a e pau ole ai keia lepo o'u a me kua lio, manao iho la au o ka muliwai ma ke komohana iho o kahi o Ailuene, malaila la e pau ai ka pilikia, e papani mai ana ka mea ia ia ka malama o ka muliwai, paa na puka wai o Kulanihakoi, manao ae la au ia Waikapu a me Waihee, i ke kahe wale o na auwai, e iuu ka hoki a me ka bipi, a lawe ka makemake. Ke ike aku nei au i ka mala nlu, ke emi nei ka wai, a e kau ana paha i ka mauna o Alalaka. S. W. Nailiili. Puehuehu, Lahaina, Maui.